Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hiến pháp Philippines”
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
| Dòng 23: | Dòng 23: | ||
Hiến pháp 1899 dựa vào Hiến pháp Tây Ban Nha 1812 và do hiến pháp Bỉ, Mặc Tây Ca, Ba Tây, Nicaruaga, Costa Rica, Guatemala và Pháp ảnh hưởng. |
Hiến pháp 1899 dựa vào Hiến pháp Tây Ban Nha 1812 và do hiến pháp Bỉ, Mặc Tây Ca, Ba Tây, Nicaruaga, Costa Rica, Guatemala và Pháp ảnh hưởng. |
||
Hiến pháp Malolos là quốc hiến cộng hòa đầu tiên ở châu Á và tuyên bố chủ quyền thuộc về nhân dân, liệt kê dân quyền, phân li chính giáo và thành lập Viện dân biểu làm cơ quan lập pháp của quốc gia. Chính thể là nước cộng hòa đại nghị, Tổng thống có nhiệm kỳ 4 năm do Viện dân biểu bầu cử theo đa số. Hiến pháp viết bằng tiếng Tây Ban Nha sau khi Tuyên ngôn độc lập tuyên cáo. |
Hiến pháp Malolos là quốc hiến cộng hòa đầu tiên ở châu Á<ref>{{Chú thích web|url=https://books.google.com/books?id=8V3vZxOmHssC&hl=en|tựa đề=Bách khoa toàn thư Chiến tranh Tây Ban Nha-Mỹ, Phi Luật Tân-Mỹ|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> và tuyên bố chủ quyền thuộc về nhân dân, liệt kê dân quyền, phân li chính giáo và thành lập Viện dân biểu làm cơ quan lập pháp của quốc gia. Chính thể là nước cộng hòa đại nghị, Tổng thống có nhiệm kỳ 4 năm do Viện dân biểu bầu cử theo đa số.<ref>{{Chú thích web|url=https://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/text-idx?c=philamer;iel=1;view=toc;idno=aab1246.0001.001|tựa đề=Quốc pháp của đệ nhất nước Cộng hòa Phi Luật Tân|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> Hiến pháp viết bằng tiếng Tây Ban Nha sau khi Tuyên ngôn độc lập tuyên cáo. |
||
=== Hiến pháp 1935 === |
=== Hiến pháp 1935 === |
||
Phiên bản lúc 00:39, ngày 7 tháng 2 năm 2020
Hiến pháp Phi Luật Tân là quốc hiến do Ủy ban lập hiến làm ngày 12 tháng 10 năm 1986 và được nhân dân phê chuẩn ngày 2 tháng 2 năm 1987, tiền nhiệm của Hiến pháp 1987 bao gồm Hiến pháp 1935, Hiến pháp 1973 và Hiến pháp tự do 1986. Hiến pháp đầu tiên của nước Phi Luật Tân là Hiến pháp Malolos 1899 không thi hành được vì Chiến tranh Phi Luật Tân-Mỹ bộc phát sau khi ban hành.
Lịch sử
Sau Cách mạng dân quyền Tổng thống Corazon Aquino có ba lựa chọn: khôi phục Hiến pháp 1935, tu chính Hiến pháp 1973 hay thành lập Hiến pháp mới. Bà Aquino quyết định làm quốc hiến mới và ban hành Bố cáo số 3 ngày 25 tháng 3 năm 1986 bãi bỏ nhiều điều khoản của Hiến pháp 1973; Quốc hội nhất viện, Thủ tướng và quyền lập pháp của Tổng thống đều bị phế chỉ. Hiến pháp 1973 sau tu chính còn gọi là Hiến pháp tự do chỉ là quốc hiến lâm thời bảo đảm dân chủ, tự do tới khi hiến pháp lâu dài ban hành.[1]
Ủy ban lập hiến bao gồm 48 thành viên thuộc về nhiều khía cạnh của xã hội do bà Aquino bổ nhiệm, các thành viên bao gồm tiền Hạ nghị sĩ, tiền Đại pháp quan, chủ giáo và nhà hoạt động chính trị. Ủy ban lựa chọn Cecilia Munoz-Palma là tiền Đại pháp quan làm Chủ tịch. Nhiều vấn đề bàn bạc ở cuộc họp ủy ban bao gồm chính thể, tử hình, cơ địa quân sự nước Mỹ ở Clark, Subic và chính sách kinh tế.
Quốc hiến thành lập ba quyền là quyền hành chính, quyền lập pháp và quyền tư pháp. Chính phủ do Tổng thống lãnh đạo với các Bộ trưởng do Tổng thống bổ nhiệm nhưng có nhiều quyền hạn để bảo vệ quốc gia trong trường hợp luật giới nghiêm, Tổng thống có quyền tuyên bố giới nghiêm nhưng tuyên bố vô hiệu sau 60 ngày và Quốc hội có thê phủ quyết tuyên bố, Tòa án tối cao có thể xem xét nó.
Quyền lập pháp giao phó cho Quốc hội bao gồm Hạ nghị viện và Thượng nghị viện. Thượng nghị viện bao gồm 24 Thượng nghị sĩ, Hạ nghị viên bao gồm các Hạ nghị sĩ.
Quyền tư pháp giao phó cho Tòa án tối cao và các tòa dưới do pháp định. Tòa án tối cao có quyền xem xét tính hợp hiến của pháp luật, điều ước, nghị định và quản lí các tòa dưới.
Ngoài ba quyền ở trên Hiến pháp còn thành lập Giám sát viện và ba cơ quan độc lập là Ủy ban công chức, Ủy ban bầu cử, Ủy ban thẩm kế.[2]
Tiền nhiệm của Hiến pháp 1987
Hiến pháp Biak-na-Bato 1897
Hiến pháp Malolos 1899
Các lãnh đạo cách mạng Phi Luật Tân nhận tiền của Tây Ban Nha và lưu vong, nước Mĩ đánh bại Tây Ban Nha trong Chiến trận vịnh Manila và Aguinaldo hồi hương nhờ Hải quân mĩ. Aguinaldo bắt đầu lãnh đạo lực lượng cách mạng Phi Luật Tân và Tuyên ngôn độc lập Phi Luật Tân tuyên cáo ngày 12 tháng 6 năm 1898, ngày 17 tháng 9 năm 1898 Quốc hội Malolos bao gồm đàn ông giàu và bác học bầu cử.
Hiến pháp 1899 dựa vào Hiến pháp Tây Ban Nha 1812 và do hiến pháp Bỉ, Mặc Tây Ca, Ba Tây, Nicaruaga, Costa Rica, Guatemala và Pháp ảnh hưởng.
Hiến pháp Malolos là quốc hiến cộng hòa đầu tiên ở châu Á[3] và tuyên bố chủ quyền thuộc về nhân dân, liệt kê dân quyền, phân li chính giáo và thành lập Viện dân biểu làm cơ quan lập pháp của quốc gia. Chính thể là nước cộng hòa đại nghị, Tổng thống có nhiệm kỳ 4 năm do Viện dân biểu bầu cử theo đa số.[4] Hiến pháp viết bằng tiếng Tây Ban Nha sau khi Tuyên ngôn độc lập tuyên cáo.
Hiến pháp 1935
Hiến pháp 1943
Hiến pháp 1973
Tham khảo
- ^ “Hiến pháp lâm thời Phi Luật Tân 1986”.
- ^ Candelaria and Alphora, Jhon Lee and Veronica (2018). Readings in Philippine History. Recto Avenue, Manila, Philippines: Rex Book Store, Inc. pp. 71–82. ISBN 978-971-23-8665-7.
- ^ “Bách khoa toàn thư Chiến tranh Tây Ban Nha-Mỹ, Phi Luật Tân-Mỹ”.
- ^ “Quốc pháp của đệ nhất nước Cộng hòa Phi Luật Tân”.