Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vườn quốc gia Göreme”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n clean up, General fixes, replaced: → (70) using AWB
n clean up, replaced: → (32), → (7) using AWB
Dòng 1: Dòng 1:
{{Infobox protected area
{{Infobox protected area
| name = Vườn quốc gia Göreme
| name = Vườn quốc gia Göreme
| alt_name = ''Göreme Tarihî Millî Parkı''
| alt_name = ''Göreme Tarihî Millî Parkı''
| iucn_category =
| iucn_category =
| photo = Tent rocks between Cavusin and Avanos.jpg
| photo = Tent rocks between Cavusin and Avanos.jpg
| photo_alt =
| photo_alt =
| photo_caption =
| photo_caption =
| photo_width =
| photo_width =
| map = Turkey
| map = Turkey
| map_alt =
| map_alt =
| map_caption =
| map_caption =
| map_width =
| map_width =
| relief = yes
| relief = yes
| label = Vườn quốc gia Göreme
| label = Vườn quốc gia Göreme
| label_position = bottom
| label_position = bottom
| mark =
| mark =
| marker_size =
| marker_size =
| location = [[Nevşehir (tỉnh)|Nevşehir]], Thổ Nhĩ Kỳ
| location = [[Nevşehir (tỉnh)|Nevşehir]], Thổ Nhĩ Kỳ
| nearest_city =
| nearest_city =
| coordinates = {{Coord|38|39|10|N|34|51|47|E|region:TR|display=inline, title}}
| coordinates = {{Coord|38|39|10|N|34|51|47|E|region:TR|display=inline, title}}
| area = {{convert|9884|ha|abbr=on}}
| area = {{convert|9884|ha|abbr=on}}
| designation =
| designation =
| authorized =
| authorized =
| created =
| created =
| established =
| established =
| designated =
| designated =
Dòng 29: Dòng 29:
| visitation_ref =
| visitation_ref =
| governing_body =
| governing_body =
| administrator =
| administrator =
| operator =
| operator =
| owner =
| owner =
| embedded = {{Infobox designation list
| embedded = {{Infobox designation list
| embed=yes
| embed=yes
Dòng 43: Dòng 43:
| designation1_free1value = [[Danh sách di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương|Châu Á và châu Đại Dương]]}}
| designation1_free1value = [[Danh sách di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương|Châu Á và châu Đại Dương]]}}
| website = [http://www.kultur.gov.tr/EN-99801/nevsehir---goreme-national-park.html Trang chính]
| website = [http://www.kultur.gov.tr/EN-99801/nevsehir---goreme-national-park.html Trang chính]
| child =
| child =
}}
}}
'''Vườn quốc gia Göreme''' ({{IPA-tr|ˈɟœɾeme|pron}}; {{lang-tr|Göreme Tarihî Milli Parkı}}) là một vườn quốc gia nằm tại trung tâm [[Thổ Nhĩ Kỳ]]. Với diện tích gần 100&nbsp;km<sup>2</sup> (39 sq mi) nằm tại tỉnh [[Nevşehir (tỉnh)|Nevşehir]], nó là một phần được [[UNESCO]] công nhận [[Di sản thế giới]] từ năm 1985. Vườn quốc gia này có cảnh quan núi đá bị xói mòn bởi gió và nước với một mạng lưới các khu định cư ngầm cổ xưa, kết nối với nhau.<ref name=nationalparksofturkey>{{chú thích web |url=http://nationalparksofturkey.com/goreme-national-park-and-the-rock-sites-of-cappadocia/ |title=Goreme (Göreme) Historical National Park |publisher=National Parks of Turkey |accessdate=27 April 2019}}</ref>
'''Vườn quốc gia Göreme''' ({{IPA-tr|ˈɟœɾeme|pron}}; {{lang-tr|Göreme Tarihî Milli Parkı}}) là một vườn quốc gia nằm tại trung tâm [[Thổ Nhĩ Kỳ]]. Với diện tích gần 100&nbsp;km<sup>2</sup> (39 sq mi) nằm tại tỉnh [[Nevşehir (tỉnh)|Nevşehir]], nó là một phần được [[UNESCO]] công nhận [[Di sản thế giới]] từ năm 1985. Vườn quốc gia này có cảnh quan núi đá bị xói mòn bởi gió và nước với một mạng lưới các khu định cư ngầm cổ xưa, kết nối với nhau.<ref name=nationalparksofturkey>{{chú thích web |url=http://nationalparksofturkey.com/goreme-national-park-and-the-rock-sites-of-cappadocia/ |title=Goreme (Göreme) Historical National Park |publisher=National Parks of Turkey |accessdate=ngày 27 tháng 4 năm 2019}}</ref>
==Mô tả==
==Mô tả==
Vườn quốc gia nằm trong khu vực [[Núi Hasan|Núi lửa Hasan]] và [[Núi Erciyes|Erciyes]] ở Trung Anatolia, trong vùng lân cận của [[Ürgüp]], [[Çavuşin]] và [[Göreme]]. Khu vực vườn quốc gia bao gồm các cao nguyên và những ngọn đồi cao bị chia cắt bởi những con suối và thung lũng sông được chạm khắc bởi nước tạo thành các thung lũng có sườn dốc đứng. Một phần của khu vực gồ ghề này bao gồm đá bazan và đá túp. Đây là kết quả từ tro núi lửa từ hàng triệu năm trước tạo thành những tảng đá mềm sau đó được bao phủ bởi dung nham khiến nó trở lên cứng hơn. Qua quá trình hàng thiên niên kỷ bị xói mòn tạo thành các vách đá nhiều màu sắc, tháp đá, cột trụ, lều đá và các hình thành đá ống khỏi có mặt tại đây.<ref name=nationalparksofturkey/><ref>{{chú thích web |url=http://naturalworldheritagesites.org/sites/goreme-national-park-and-the-rock-sites-of-cappadocia/ |title=Goreme National Park and the Rock Sites of Cappadocia |publisher=Natural World Heritage Sites |accessdate=27 April 2019}}</ref> Khu vực này có lượng mưa hàng năm là {{convert|380|mm|in|0|abbr=on}} và có rất ít thảm thực vật ngoại trừ tại các hành lang ven sông.<ref name=NASA>{{chú thích web |url=https://earthobservatory.nasa.gov/images/38876/goreme-national-park-turkey |title=Goreme National Park, Turkey |publisher=Nasa Earth Observatory |accessdate=27 April 2019}}</ref>
Vườn quốc gia nằm trong khu vực [[Núi Hasan|Núi lửa Hasan]] và [[Núi Erciyes|Erciyes]] ở Trung Anatolia, trong vùng lân cận của [[Ürgüp]], [[Çavuşin]] và [[Göreme]]. Khu vực vườn quốc gia bao gồm các cao nguyên và những ngọn đồi cao bị chia cắt bởi những con suối và thung lũng sông được chạm khắc bởi nước tạo thành các thung lũng có sườn dốc đứng. Một phần của khu vực gồ ghề này bao gồm đá bazan và đá túp. Đây là kết quả từ tro núi lửa từ hàng triệu năm trước tạo thành những tảng đá mềm sau đó được bao phủ bởi dung nham khiến nó trở lên cứng hơn. Qua quá trình hàng thiên niên kỷ bị xói mòn tạo thành các vách đá nhiều màu sắc, tháp đá, cột trụ, lều đá và các hình thành đá ống khỏi có mặt tại đây.<ref name=nationalparksofturkey/><ref>{{chú thích web |url=http://naturalworldheritagesites.org/sites/goreme-national-park-and-the-rock-sites-of-cappadocia/ |title=Goreme National Park and the Rock Sites of Cappadocia |publisher=Natural World Heritage Sites |accessdate=ngày 27 tháng 4 năm 2019}}</ref> Khu vực này có lượng mưa hàng năm là {{convert|380|mm|in|0|abbr=on}} và có rất ít thảm thực vật ngoại trừ tại các hành lang ven sông.<ref name=NASA>{{chú thích web |url=https://earthobservatory.nasa.gov/images/38876/goreme-national-park-turkey |title=Goreme National Park, Turkey |publisher=Nasa Earth Observatory |accessdate=ngày 27 tháng 4 năm 2019}}</ref>


Những dấu hiệu sớm nhất của tu viện hoạt động ở Cappadocia có thể được bắt nguồn từ thế kỷ thứ 4 khi các cộng đồng ẩn sĩ nhỏ, theo lời khuyên của Basileios Đại đế, giám mục [[Kayseri]], bắt đầu cư trú trong các lỗ tổ ong được đẽo trong đá. Sau đó, các cộng đồng đã cùng nhau lánh nạn trong các ngôi làng dưới lòng đất để tránh các cuộc tấn công cướp bóc của người Ả Rập.<ref>{{chú thích web|url=https://whc.unesco.org/en/list/357|title=Göreme National Park and the Rock Sites of Cappadocia |website=UNESCO|access-date=12 June 2019}}</ref>
Những dấu hiệu sớm nhất của tu viện hoạt động ở Cappadocia có thể được bắt nguồn từ thế kỷ thứ 4 khi các cộng đồng ẩn sĩ nhỏ, theo lời khuyên của Basileios Đại đế, giám mục [[Kayseri]], bắt đầu cư trú trong các lỗ tổ ong được đẽo trong đá. Sau đó, các cộng đồng đã cùng nhau lánh nạn trong các ngôi làng dưới lòng đất để tránh các cuộc tấn công cướp bóc của người Ả Rập.<ref>{{chú thích web|url=https://whc.unesco.org/en/list/357|title=Göreme National Park and the Rock Sites of Cappadocia |website=UNESCO|accessdate =ngày 12 tháng 6 năm 2019}}</ref>
==Kiến trúc==
==Kiến trúc==
Người ta đã tận dụng đá túp mềm để làm rỗng tạo thành các ngôi nhà dưới lòng đất. Hoạt động tu viện sớm nhất ở Cappadocia được cho là vào thế kỷ thứ 4 khi những ẩn sĩ bắt đầu đẽo các lỗ tổ ong từ đá. Để chống lại các cuộc tuần hành của người Ả Rập, họ đã liên kết các lỗ tổ ong này và tạo ra các cộng đồng dưới lòng đất, với các nhà nguyện, phòng lưu trữ và khu nhà ở. Các ngôi làng và thị trấn nhỏ được phát triển theo cách này và đến năm 842, các nhà thờ dưới lòng đất đã được trang trí rất phong phú với những bức tranh đầy màu sắc.<ref name=UNESCO>{{chú thích web |url=https://earthobservatory.nasa.gov/images/38876/goreme-national-park-turkey |title=Goreme National Park and the Rock Sites of Cappadocia |publisher=UNESCO |accessdate=27 April 2019}}</ref> Mọi người vẫn sống trong những ngôi nhà dưới lòng đất cho đến tận ngày nay và người ta thấy rằng họ có tỷ lệ mắc [[U trung biểu mô]] cao bất ngờ. Điều này đã được cho là do hít phải [[Erionite]], một sợi khoáng chất tự nhiên phổ biến trong hình thành đá túp.<ref name=NASA/>
Người ta đã tận dụng đá túp mềm để làm rỗng tạo thành các ngôi nhà dưới lòng đất. Hoạt động tu viện sớm nhất ở Cappadocia được cho là vào thế kỷ thứ 4 khi những ẩn sĩ bắt đầu đẽo các lỗ tổ ong từ đá. Để chống lại các cuộc tuần hành của người Ả Rập, họ đã liên kết các lỗ tổ ong này và tạo ra các cộng đồng dưới lòng đất, với các nhà nguyện, phòng lưu trữ và khu nhà ở. Các ngôi làng và thị trấn nhỏ được phát triển theo cách này và đến năm 842, các nhà thờ dưới lòng đất đã được trang trí rất phong phú với những bức tranh đầy màu sắc.<ref name=UNESCO>{{chú thích web |url=https://earthobservatory.nasa.gov/images/38876/goreme-national-park-turkey |title=Goreme National Park and the Rock Sites of Cappadocia |publisher=UNESCO |accessdate=ngày 27 tháng 4 năm 2019}}</ref> Mọi người vẫn sống trong những ngôi nhà dưới lòng đất cho đến tận ngày nay và người ta thấy rằng họ có tỷ lệ mắc [[U trung biểu mô]] cao bất ngờ. Điều này đã được cho là do hít phải [[Erionite]], một sợi khoáng chất tự nhiên phổ biến trong hình thành đá túp.<ref name=NASA/>
==Tài liệu tham khảo==
==Tài liệu tham khảo==
{{tham khảo}}
{{tham khảo}}

Phiên bản lúc 17:41, ngày 23 tháng 8 năm 2020

Vườn quốc gia Göreme
Göreme Tarihî Millî Parkı
Bản đồ hiển thị vị trí của Vườn quốc gia Göreme
Bản đồ hiển thị vị trí của Vườn quốc gia Göreme
Vườn quốc gia Göreme
Vị tríNevşehir, Thổ Nhĩ Kỳ
Tọa độ38°39′10″B 34°51′47″Đ / 38,65278°B 34,86306°Đ / 38.65278; 34.86306
Diện tích9.884 ha (24.420 mẫu Anh)
Trang webTrang chính
Tên chính thứcVườn quốc gia Göreme và khu núi đá Cappadocia
LoạiHỗn hợp
Tiêu chuẩni, iii, v, vii
Đề cử1985 (Kỳ họp 9)
Số tham khảo357
VùngChâu Á và châu Đại Dương

Vườn quốc gia Göreme (phát âm [ˈɟœɾeme]; tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: Göreme Tarihî Milli Parkı) là một vườn quốc gia nằm tại trung tâm Thổ Nhĩ Kỳ. Với diện tích gần 100 km2 (39 sq mi) nằm tại tỉnh Nevşehir, nó là một phần được UNESCO công nhận Di sản thế giới từ năm 1985. Vườn quốc gia này có cảnh quan núi đá bị xói mòn bởi gió và nước với một mạng lưới các khu định cư ngầm cổ xưa, kết nối với nhau.[1]

Mô tả

Vườn quốc gia nằm trong khu vực Núi lửa Hasan và Erciyes ở Trung Anatolia, trong vùng lân cận của Ürgüp, Çavuşin và Göreme. Khu vực vườn quốc gia bao gồm các cao nguyên và những ngọn đồi cao bị chia cắt bởi những con suối và thung lũng sông được chạm khắc bởi nước tạo thành các thung lũng có sườn dốc đứng. Một phần của khu vực gồ ghề này bao gồm đá bazan và đá túp. Đây là kết quả từ tro núi lửa từ hàng triệu năm trước tạo thành những tảng đá mềm sau đó được bao phủ bởi dung nham khiến nó trở lên cứng hơn. Qua quá trình hàng thiên niên kỷ bị xói mòn tạo thành các vách đá nhiều màu sắc, tháp đá, cột trụ, lều đá và các hình thành đá ống khỏi có mặt tại đây.[1][2] Khu vực này có lượng mưa hàng năm là 380 mm (15 in) và có rất ít thảm thực vật ngoại trừ tại các hành lang ven sông.[3]

Những dấu hiệu sớm nhất của tu viện hoạt động ở Cappadocia có thể được bắt nguồn từ thế kỷ thứ 4 khi các cộng đồng ẩn sĩ nhỏ, theo lời khuyên của Basileios Đại đế, giám mục Kayseri, bắt đầu cư trú trong các lỗ tổ ong được đẽo trong đá. Sau đó, các cộng đồng đã cùng nhau lánh nạn trong các ngôi làng dưới lòng đất để tránh các cuộc tấn công cướp bóc của người Ả Rập.[4]

Kiến trúc

Người ta đã tận dụng đá túp mềm để làm rỗng tạo thành các ngôi nhà dưới lòng đất. Hoạt động tu viện sớm nhất ở Cappadocia được cho là vào thế kỷ thứ 4 khi những ẩn sĩ bắt đầu đẽo các lỗ tổ ong từ đá. Để chống lại các cuộc tuần hành của người Ả Rập, họ đã liên kết các lỗ tổ ong này và tạo ra các cộng đồng dưới lòng đất, với các nhà nguyện, phòng lưu trữ và khu nhà ở. Các ngôi làng và thị trấn nhỏ được phát triển theo cách này và đến năm 842, các nhà thờ dưới lòng đất đã được trang trí rất phong phú với những bức tranh đầy màu sắc.[5] Mọi người vẫn sống trong những ngôi nhà dưới lòng đất cho đến tận ngày nay và người ta thấy rằng họ có tỷ lệ mắc U trung biểu mô cao bất ngờ. Điều này đã được cho là do hít phải Erionite, một sợi khoáng chất tự nhiên phổ biến trong hình thành đá túp.[3]

Tài liệu tham khảo

  1. ^ a b “Goreme (Göreme) Historical National Park”. National Parks of Turkey. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2019.
  2. ^ “Goreme National Park and the Rock Sites of Cappadocia”. Natural World Heritage Sites. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2019.
  3. ^ a b “Goreme National Park, Turkey”. Nasa Earth Observatory. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2019.
  4. ^ “Göreme National Park and the Rock Sites of Cappadocia”. UNESCO. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2019.
  5. ^ “Goreme National Park and the Rock Sites of Cappadocia”. UNESCO. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2019.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Vườn_quốc_gia_Göreme&oldid=63675426”