Đá cổ nhất

Đá cổ nhất là loại đá được hình thành trên Trái Đất, là một tập hợp các khoáng vật mà sau đó không bị phân hủy do xói mòn hoặc tan chảy, có tuổi đời hơn 4 tỷ năm, được hình thành trong lịch sử đia chất Trái Đất vào liên đại Hadean. Các thiên thạch được hình thành trong các hệ mặt trời khác có thể xác định trước Trái đất. Các hạt từ vẫn thạch Murchison được xác định vào tháng 1 năm 2020 là 7 tỷ năm tuổi.

Đá Hadean lộ ra trên bề mặt Trái đất ở rất ít nơi, chẳng hạn như trong các khiên địa chất của Canada, Úc và Châu Phi. Tuổi của các loại đá felsic này thường từ 2,5 đến 3,8 tỷ năm. Các tuổi gần đúng có biên độ sai số hàng triệu năm. Năm 1999, tảng đá lâu đời nhất được biết đến trên Trái đất có niên đại 4,031 ± 0,003 tỷ năm, và là một phần của miệng núi lửa Acasta Gneiss của Slave ở tây bắc Canada. Các nhà nghiên cứu tại Đại học McGill đã tìm thấy một tảng đá có tuổi mẫu rất cũ để khai thác từ lớp phủ (3,8 đến 4,28 tỷ năm trước) trong vành đai đá xanh Nuvvuagittuq trên bờ biển Vịnh Hudson, phía bắc Quebec; tuổi thực của những mẫu vật này vẫn còn đang được tranh luận, và chúng thực sự có thể gần với 3,8 tỷ năm tuổi. Những loại đá cổ hơn này là các tinh thể của khoáng vật zircon, có thể tồn tại sau sự phân chia của đá mẹ và được tìm thấy và xác định niên đại trong các thành tạo đá trẻ hơn. Vào tháng 1 năm 2019, các nhà khoa học NASA đã báo cáo việc phát hiện ra đá lâu đời nhất được biết đến trên Trái đất - trên Mặt trăng. Các phi hành gia Apollo 14 đã trả lại một số tảng đá từ Mặt trăng và sau đó, các nhà khoa học xác định rằng một mảnh vỡ từ tảng đá có biệt danh là Big Bertha, đã được phi hành gia Alan Shepard chọn, chứa "một chút Trái đất từ ​​khoảng 4 tỷ năm trước." Mảnh đá chứa thạch anh, fenspat và zircon, tất cả đều phổ biến trên Trái đất, nhưng rất hiếm trên Mặt trăng. Vào tháng 1 năm 2020, các nhà thiên văn báo cáo rằng vật chất lâu đời nhất trên Trái đất được tìm thấy cho đến nay là các hạt thiên thạch Murchison đã được xác định là 7 tỷ năm tuổi, lớn hơn hàng tỷ năm so với 4,54 tỷ năm tuổi của Trái đất.

A sample of gneiss from the site of the Earth's oldest dated rocks (the Acasta River area of Canada). This sample has been dated at 4.03 billion years old.

Hadean rocks are exposed on the Earth's surface in very few places, such as in the geologic shields of Canada, Australia and Africa. The ages of these felsic rocks are generally between 2.5 and 3.8 billion years. The approximate ages have a margin of error of millions of years. In 1999, the oldest known rock on Earth was dated to 4.031 ±0.003 billion years, and is part of the Acasta Gneiss of the Slave craton in northwestern Canada. Researchers at McGill University found a rock with a very old model age for extraction from the mantle (3.8 to 4.28 billion years ago) in the Nuvvuagittuq greenstone belt on the coast of Hudson Bay, in northern Quebec; the true age of these samples is still under debate, and they may actually be closer to 3.8 billion years old. Older than these rocks are crystals of the mineral zircon, which can survive the disaggregation of their parent rock and be found and dated in younger rock formations.

In January 2019, NASA scientists reported the discovery of the oldest known Earth rock – on the Moon. Apollo 14 astronauts returned several rocks from the Moon and later, scientists determined that a fragment from a rock nicknamed Big Bertha, which had been chosen by astronaut Alan Shepard, contained "a bit of Earth from about 4 billion years ago." The rock fragment contained quartz, feldspar, and zircon, all common on the Earth, but highly uncommon on the Moon. In January 2020, astronomers reported that the oldest material on Earth found so far are Murchison meteorite particles that have been determined to be 7 billion years old, billions of years older than the 4.54 billion years age of the Earth itself.

Oldest rocks by category

Oldest terrestrial material

The oldest material of terrestrial origin that has been dated is a zircon mineral of 4.404 ±0.008 Ga enclosed in a metamorphosed sandstone conglomerate in the Jack Hills of the Narryer Gneiss Terrane of Western Australia. The 4.404 ±0.008 Ga zircon is a slight outlier, with the oldest consistently-dated zircon falling closer to 4.35 Ga. This zircon is part of a population of zircons within the metamorphosed conglomerate, which is believed to have been deposited about 3.060 Ga, which is the age of the youngest detrital zircon in the rock. Recent developments in atom-probe tomography have led to a further constraint on the age of the oldest continental zircon, with the most recent age quoted as 4.374 ±0.006 Ga.

In January 2019, NASA scientists reported the discovery of the oldest known Earth rock – on the Moon. Apollo 14 astronauts returned several rocks from the Moon and later, scientists determined that a fragment from one of the rock nicknamed Big Bertha contained "a bit of Earth from about 4 billion years ago." The rock fragment contained quartz, feldspar, and zircon, all common on the Earth, but highly uncommon on the Moon.

Earth's oldest rock formation

The oldest rock formation is, depending on the latest research, either part of the Isua Greenstone Belt, Narryer Gneiss Terrane, Nuvvuagittuq greenstone belt, Napier Complex, or the Acasta Gneiss (on the Slave Craton). The difficulty in assigning the title to one particular block of gneiss is that the gneisses are all extremely deformed, and the oldest rock may be represented by only one streak of minerals in a mylonite, representing a layer of sediment or an old dike. This may be difficult to find or map; hence, the oldest dates yet resolved are as much generated by luck in sampling as by understanding the rocks themselves.

It is thus premature to claim that any of these rocks, or indeed that of other formations of Hadean gneisses, is the oldest formations or rocks on Earth; doubtless, new analyses will continue to change our conceptions of the structure and nature of these ancient continental fragments.

Nevertheless, the oldest cratons on Earth include the Kaapvaal Craton, the Western Gneiss Terrane of the Yilgarn Craton (~2.9 – >3.2 Ga), the Pilbara Craton (~3.4 Ga), and portions of the Canadian Shield (~2.4 – >3.6 Ga). Parts of the poorly studied Dharwar Craton in India are greater than 3.0 Ga. The oldest dated rocks of the Baltic Shield are 3.5 Ga old.

Other old formations include the Saglek Gneiss Complex, dated at 3.8-3.9 Ga; the Anshan Area, dated at 3.8 Ga; the Itsaq (Isua) Gneiss Complex, dated at 3.7-3.8 Ga; and the Ancient Gneiss Complex, dated at 3.6 Ga.

Oldest rock on Earth

Fragment of Acasta Gneiss

The Acasta Gneiss in the Canadian Shield in the Northwest Territories, Canada is composed of the Archaean igneous and gneissic cores of ancient mountain chains that have been exposed in a glacial peneplain. Analyses of zircons from a felsic orthogneiss with presumed granitic protolith returned an age of 4.031 ±0.003 Ga.

On September 25, 2008, researchers from McGill University, Carnegie Institution for Science and UQAM announced that a rock formation, the Nuvvuagittuq greenstone belt, exposed on the eastern shore of Hudson Bay in northern Quebec had a Sm–Nd model age for extraction from the mantle of 4.28 billion years. However, it is argued that the actual age of formation of this rock, as opposed to the extraction of its magma from the mantle, is likely closer to 3.8 billion years, according to Simon Wilde of the Institute for Geoscience Research in Australia.

2008 microprobe research

The zircons from the Western Australian Jack Hills returned an age of 4.404 billion years, interpreted to be the age of crystallization. These zircons also show another interesting feature; their oxygen isotopic composition has been interpreted to indicate that more than 4.4 billion years ago there was already water on the surface of the Earth. The importance and accuracy of these interpretations is currently the subject of scientific debate. It may be that the oxygen isotopes and other compositional features (the rare-earth elements) record more recent hydrothermal alteration of the zircons rather than the composition of the magma at the time of their original crystallization. In a paper published in the journal Earth and Planetary Science Letters, a team of scientists suggest that rocky continents and liquid water existed at least 4.3 billion years ago and were subjected to heavy weathering by an acrid climate. Using an ion microprobe to analyze isotope ratios of the element lithium in zircons from the Jack Hills in Western Australia, and comparing these chemical fingerprints to lithium compositions in zircons from continental crust and primitive rocks similar to the Earth's mantle, they found evidence that the young planet already had the beginnings of continents, relatively cool temperatures and liquid water by the time the Australian zircons formed.

Non-terrestrial rocks

Meteorites can be even older; in January 2020, astronomers reported that the oldest material on Earth found so far are Murchison meteorite particles that have been determined to be 7 billion years old, 2.5 billion years older than the Sun itself (which formed about 4.56 billion years ago).

One of the oldest Martian meteorites found on Earth, ALH84001, discovered in the Allan Hills of Antarctica, has been reported to have crystallized from molten rock 4.091 billion years ago.

The Genesis Rock (Lunar sample 15415), obtained from the Moon by astronauts during Apollo 15 mission, has been dated at 4.08 billion years. During Apollo 16, older rocks, including Lunar sample 67215, dated at 4.46 billion years, were brought back.

NWA 11119 has been dated to 4.5648 ± 0.0003 billion years.

See also

• Age of the Earth
• Earliest known life forms
• History of the Earth
• Nature timeline

Bibliography

• Zircons are Forever
• “Western Australia's Jack Hills”. NASA Earth Observatory newsroom. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2006.
• Bowring, S.A., and Williams, I.S., 1999. Priscoan (4.00–4.03 Ga) orthogneisses from northwestern Canada. Contributions to Mineralogy and Petrology, v. 134, 3–16.
• Stern, R.A., Bleeker, W., 1998. Age of the world's oldest rocks refined using Canada's SHRIMP. the Acasta gneiss complex, Northwest Territories, Canada. Geoscience Canada, v. 25, pp. 27–31
• Yu A., Lee C-D and Halliday, A. N..Lutetium-Hafnium and Uranium-Lead Systematics of Early-Middle Archean Single Zircon Grains, Ninth Annual Goldschmidt Conference. 2

External links

• Very old Australian zircons with a story to tell
• On the Acasta Gneiss
• Abstract and full text of the results from O'Neil's research, published by Science