Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cộng hòa Nhân dân Campuchia”
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
| Dòng 3: | Dòng 3: | ||
|native_name = សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា / រដ្ឋកម្ពុជា |
|native_name = សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា / រដ្ឋកម្ពុជា |
||
|conventional_long_name = Cộng hòa Nhân dân Campuchia |
|conventional_long_name = Cộng hòa Nhân dân Campuchia |
||
|common_name=Kampuchea |
|common_name=Kampuchea |
||
|era = [[Chiến tranh Lạnh|Chiến tranh lạnh]] |
|era = [[Chiến tranh Lạnh|Chiến tranh lạnh]] |
||
|government_type = Cộng |
|government_type = Cộng hòa xã hội chủ nghĩa đơn đảng |
||
|date_start = 10 tháng 1 |
|date_start = 10 tháng 1 |
||
|year_start = 1979 |
|year_start = 1979 |
||
| Dòng 67: | Dòng 67: | ||
| conventional_long_name = Nhà nước Campuchia |
| conventional_long_name = Nhà nước Campuchia |
||
| common_name = Kampuchea |
| common_name = Kampuchea |
||
| region = Southeast Asia |
|||
| continent = moved from Category:Asia to Southeast Asia |
|||
| era = [[Chiến tranh Lạnh|Chiến tranh lạnh]] |
| era = [[Chiến tranh Lạnh|Chiến tranh lạnh]] |
||
| government_type = Cộng sản một đảng |
| government_type = Cộng sản một đảng |
||
Phiên bản lúc 23:35, ngày 26 tháng 10 năm 2020
 | Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. |
|
Cộng hòa Nhân dân Campuchia
|
|||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||
| 1979–1989 | |||||||||
.svg) Quốc huy
| |||||||||
 | |||||||||
| Tổng quan | |||||||||
| Thủ đô | Phnom Penh | ||||||||
| Ngôn ngữ thông dụng | Tiếng Khmer | ||||||||
| Chính trị | |||||||||
| Chính phủ | Cộng hòa xã hội chủ nghĩa đơn đảng | ||||||||
| Chủ tịch nước | |||||||||
• 1979 - 1989 | Heng Samrin | ||||||||
| Thủ tướng | |||||||||
• 1981 | Pen Sovan | ||||||||
• 1982 - 1984 | Chan Sy | ||||||||
• 1986 - 1993 | Hun Sen | ||||||||
| Lịch sử | |||||||||
| Thời kỳ | Chiến tranh lạnh | ||||||||
• Thành lập | 10 tháng 1 1979 | ||||||||
• Đổi tên thành "Nhà nước Campuchia" | ngày 1 Tháng 5 1989 | ||||||||
• Thay đổi chế độ | 24 tháng 9 năm 1993 | ||||||||
| Kinh tế | |||||||||
| Đơn vị tiền tệ | Riel Campuchia Đồng Việt Nam | ||||||||
| |||||||||
| Lịch sử Campuchia |
|---|
 |
| Phù Nam (thế kỷ 1- 550) |
| Chân Lạp (550-802) |
| Đế quốc Khmer (802-1432) |
| Thời kỳ hậu Angkor (1432-1863) |
| Campuchia thuộc Pháp (1863-1946) |
| Campuchia thuộc Nhật (1945) |
| Vương quốc Campuchia (1946-1953) |
| Vương quốc Campuchia (1953-1970) |
| Cộng hòa Khmer (1970-1975) |
| Campuchia Dân chủ (1975-1979) |
| Cộng hòa Nhân dân Campuchia (1979-1989) |
| Liên minh chính phủ Kampuchea Dân chủ (1982-1992) |
| Nhà nước Campuchia (1989-1992) |
| Cơ quan chuyển tiếp Liên Hợp Quốc tại Campuchia (1992-1993) |
| Vương quốc Campuchia (1993-nay) |
Cộng hòa Nhân dân Campuchia là một chính thể của Campuchia được thành lập tháng 1 năm 1979 trong chương trình cách mạng của Mặt trận Đoàn kết Dân tộc Cứu nước Campuchia (tiếng Anh: Kampuchean National United Front for National Salvation- KNUFNS; tiếng Khmer: រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា) thành lập ngày 2 tháng 12 năm 1978 trong một vùng giải phóng từ Khmer Đỏ. Chính thể này tồn tại cho đến năm 1993.
Xung đột giữa chính quyền Khmer Đỏ và Việt Nam
Bắt nguồn từ Chiến dịch phản công biên giới Tây - Nam (cách gọi của Việt Nam) là một loạt các chiến dịch quân sự do Việt Nam tiến hành nhằm trả đũa các hoạt động quân sự của quân Khmer Đỏ tấn công vào biên giới Việt Nam, giết chóc người dân Việt Nam và đốt phá làng mạc Việt Nam trong các năm 1975-1978. Sau các xung đột biên giới lẻ tẻ từ năm 1975 đến 1978, cuộc chiến thực sự bùng phát vào tháng 12 năm 1978 sau khi Trung Quốc hậu thuẫn và ủng hộ mạnh các phương tiện vũ khí cho chế độ Khmer Đỏ. Ngày 25 tháng 12 năm 1978, 150.000 quân Việt Nam dưới sự chỉ huy của tổng tư lệnh Lê Trọng Tấn, một viên tướng từng trải qua các cuộc chiến với Pháp và Mỹ, đã tiến vào lãnh thổ Campuchia. Hai tuần sau, ngày 7 tháng 1 năm 1979 quân Việt Nam đã tiến vào thủ đô Phnom Penh, họ đã thiết lập một chính quyền mới thân Việt Nam mà nòng cốt là lực lượng KNUFNS.
Thành lập chính quyền mới
Ngày 5 tháng 1 năm 1979, 66 đại biểu Campuchia được triệu tập họp ở Mimot để bàn về việc thành lập một đảng cộng sản Campuchia mới. Đảng này lấy lại tên Đảng Nhân dân Cách mạng có từ thời 1951. Pen Sovann được đề cử giữ chức chủ tịch đảng. Những Uỷ viên thường vụ của đảng gồm Hun Sen, Heng Samrin, Chea Sim, Bou Thang, Chan Kiri và Chia Soth.
Ngày 8 tháng 1 năm 1979, đài phát thanh Phnom Penh loan báo Phnom Penh đã được giải phóng bởi những lực lượng cách mạng và nhân dân Campuchia. Một Hội đồng cách mạng được thành lập do Heng Samrin làm chủ tịch, khoảng mười ngày sau, hội đồng này ký một hiệp ước với Việt Nam, hợp thức hoá sự hiện diện của quân đội Việt Nam trên đất Campuchia.
Tới mùa xuân 1981, hiến pháp mới của Campuchia được thông qua, sau đó là cuộc bầu cử toàn quốc để chọn ra 117 đại biểu quốc hội. Hun Sen được bầu làm Bộ trưởng Ngoại giao, Heng Samrin làm Chủ tịch nước, nước Cộng hòa Nhân dân Campuchia chính thức được thành lập. Ba sư đoàn mới được thành lập và đặt dưới Bộ Quốc phòng, nhưng an ninh vẫn được duy trì chủ yếu dựa vào sự hiện diện của 180.000 quân Việt Nam mà lực lượng chủ chốt là Quân đoàn 4 do tướng Lê Đức Anh chỉ huy. Tuy vậy chính quyền này chỉ được một số nước xã hội chủ nghĩa công nhận. Các nước phương Tây, Trung Quốc và khối ASEAN vẫn tiếp tục công nhận chính phủ của Pol Pot.
Xây dựng lại đất nước
Chính phủ Cộng hòa Nhân dân Campuchia đã tiến hành xóa bỏ chế độ nông trại tập thể của chính quyền Khmer đỏ, phục hồi việc sử dụng tiền tệ và thương mại tư nhân, phục hồi nền nông nghiệp truyền thống. Tuy nhiên do những tàn tích từ chế độ cũ để lại nên xã hội vẫn đang bị xáo trộn, đầu thập niên 1980 Campuchia bị nạn đói, thiếu lương thực trầm trọng
Đến giữa những năm 1980, dưới sự điều hành của chính quyền mới, nền kinh tế truyền thống mới lấy lại được sự cân bằng, các cửa hàng và chợ búa hoạt động trở lại bình thường
Về quan hệ quốc tế, mặc dù chính quyền mới được một số quốc gia trong khối xã hội chủ nghĩa, trung lập như Ấn Độ công nhận và ủng hộ, nhưng vẫn không được thừa nhận ở các quốc gia phương Tây, ASEAN, Trung Quốc. Thậm chí ghế đại diện tại Liên Hiệp Quốc vẫn được dành cho chính quyền đã sụp đổ là Khmer Đỏ
Nhà nước Campuchia
|
Nhà nước Campuchia
|
|||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||
| 1989–1992 | |||||||||
| |||||||||
| Tổng quan | |||||||||
| Thủ đô | Phnom Penh | ||||||||
| Ngôn ngữ thông dụng | Tiếng Khmer | ||||||||
| Chính trị | |||||||||
| Chính phủ | Cộng sản một đảng | ||||||||
| Lãnh đạo | |||||||||
| Lịch sử | |||||||||
| Thời kỳ | Chiến tranh lạnh | ||||||||
• Thành lập | 1 tháng 5 1989 | ||||||||
• Quân đội Nhân dân Việt Nam rút Khỏi Campuchia | 1990 | ||||||||
• UNTAC thành lập | 1992 | ||||||||
| Kinh tế | |||||||||
| Đơn vị tiền tệ | Riel Campuchia | ||||||||
| |||||||||
.svg)
Đến năm 1989, Việt Nam tuyên bố rút quân khỏi Campuchia. Chính phủ quyết định đổi tên Cộng hòa Nhân dân Campuchia thành Nhà nước Campuchia. Năm 1990, theo sự đổi mới ở Việt Nam, chính quyền cho phép tư nhân kinh doanh trong nền kinh tế, đồng thời chính phủ cũng tích cực phục hồi đạo Phật.
Sau khi Việt Nam rút quân ra khỏi Campuchia, khả năng chấm dứt sự phong tỏa của phương Tây, ASEAN, Trung Quốc xuất hiện. Sau khi trải qua nhiều thương lượng ngoại giao với Úc và Indonesia đóng vai trò chủ chốt với 20 quốc gia họp tại Paris, Pháp tháng 10 năm 1991. Hội nghị này đã thuyết phục chính phủ Nhà nước Campuchia và ba phe phái đối lập thành lập một chính quyền liên minh chờ bầu cử quốc gia dưới sự giám sát của Liên Hiệp Quốc
Cuộc tổng tuyển cử tháng 5 năm 1993 do Liên Hiệp Quốc tổ chức, gần 90% cử tri đăng ký đi bầu với kết quả Đảng Nhân dân Campuchia có 51 ghế, Đảng Funcinpec có 58 ghế, Đảng Dân chủ Tự do Phật giáo (BLDP) có 10 ghế.
Hai tháng sau bầu cử, một chính quyền liên hiệp lâm thời được thành lập, đến tháng 9 năm 1993, quốc hội đã công nhận Sihanouk làm vua của Campuchia, đổi tên nước thành Vương quốc Campuchia, đứng đầu chính phủ liên hiệp là hoàng thân Norodom Ranariddh (đảng FUNCINPEC) làm thủ tướng thứ nhất và Hun Sen (đảng CPP) làm đồng thủ tướng thứ hai
Tham khảo
- Lịch sử các nước Đông Nam Á, Khắc Thành-Sanh Phúc, Nhà xuất bản Trẻ 2003
- Hun Sen, nhân vật xuất chúng của Campuchia, Harish C.Mehta, Nhà xuất bản Văn học 2008
Liên kết ngoài
- Tổng quan về đất nước Campuchia
- Polpot - Cha đẻ của chế độ diệt chủng Khmer Đỏ
- Tóm lược lịch sử Vương quốc Campuchia
 |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Cộng hòa Nhân dân Campuchia. |
- Campuchia thế kỷ 20
- Khởi đầu năm 1979
- Cộng hòa Nhân dân Campuchia
- Chiến tranh liên quan tới Việt Nam
- Chấm dứt năm 1993
- Phong trào không liên kết
- Cộng sản ở Campuchia
- Cựu chính thể trong Chiến tranh Lạnh
- Cựu quốc gia ở Đông Nam Á
- Cựu cộng hòa xã hội chủ nghĩa
- Quốc gia cổ trong lịch sử Campuchia
- Chiếm đóng quân sự
- Chiến tranh biên giới Việt-Trung, 1979
- Chủ nghĩa cộng hòa ở Campuchia
- Cộng hoà Nhân dân Campuchia