Nghĩa trang

Nghĩa trang Hồi giáo ở Marrakech, Maroc

Nghĩa trang (hay nghĩa địa, bãi tha ma) là nơi mà xác người chết hoặc di hài sau hỏa táng được chôn cất. Ở phương Tây, nghĩa trang là nơi mà các hoạt động tưởng nhớ người đã khuất được tiến hành. Các nghi lễ này được thực hiện tùy theo phong tục tập quán hay tôn giáo.

Ở các nước phương Tây nói chung, tới thế kỷ 19, nghĩa trang dần thay thế cho bãi tha ma, vì nhiều lý do, như để đảm bảo vệ sinh, tiện cho việc quản lý, quy hoạch và vì đất đai trở nên chật chội, khan hiếm, thậm chí đắt đỏ.

Từ nguyên

Trong tiếng Anh, nghĩa trang được viết là cemetery; từ này có xuất xứ từ tiếng Hy Lạp κοιμητήριον, nghĩa là "nơi an nghỉ"), ngụ ý vùng đất đó dành riêng cho việc chôn cất.

Công viên nghĩa trang

Công viên nghĩa trang là nơi an nghỉ của những người đã mất, được quy hoạch và xây dựng một cách chỉn chu, đẹp đẽ. Những nghĩa trang này thường được thiết kế như những công viên xanh, thậm chí như nơi tham quan, ngắm cảnh, vừa đáp ứng nhu cầu về ý nghĩa tâm linh vừa đáp ứng được nhu cầu về thẩm mĩ, mang lại cảnh sắc hài hòa giữa tự nhiên và kiến trúc độc đáo, tạo được không khí trang nghiêm và an lạc. Ở những quốc gia phương Tây việc xây dựng nghĩa trang đẹp đẽ, có đầu tư về kiến trúc độc đáo đã được thực hiện từ những năm đầu thế ký 18 và càng ngày càng phát triển. Việc này giúp cho người đã khuất có nơi yên nghỉ bình an, tươm tất và người còn sống cảm thấy gần gũi, dễ dàng và không bị rào cản bởi nỗi sợ hãi khi đi thăm viếng người thân. Một số công viên nghĩa trang xuất sắc còn được Unesco công nhận là di sản thế giới như công viên nghĩa trang Skogskyrkogården - thiết kế của 2 kiến trúc sư Gunnar Asplund và Sigurd Lewerentz, xây dựng năm 1917 và hoàn thành năm 1920 ở thủ đô Stockholm, Thụy Điển.

Nghĩa trang Skogskyrkogården vào đêm.

Quy mô của các công viên nghĩa trang Quy mô của công viên nghĩa trang được quyết định bởi nhiều yếu tố khác nhau. Đầu tiên chủ đầu tư sẽ căn cứ vào địa bàn dân cư, số lượng nhân khẩu. Tiếp đó là sự cho phép của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng. Quy mô của công viên nghĩa trang thường gói gọn và có thể được mở rộng khi cần thiết.

Kiến trúc của công viên nghĩa trang Kiến trúc tại công viên nghĩa trang có phần chung và phần riêng. Phần riêng chính là cảnh quan xung quanh hay phối cảnh của nghĩa trang. Về phần này, tùy vào địa hình cũng như cảnh quan bên ngoài mà chủ đầu tư sẽ thiết kế sao cho phù hợp. Còn về phần chung đó chính là thiết kế của các ngôi mộ. Để đảm bảo tính đồng nhất cũng như cảnh quan chung của công viên nghĩa trang, các ngôi mộ thường có ngôn ngữ thiết kế giống nhau. Bên cạnh đó chúng được đặt thành hành và có quy hoạch rõ ràng. Nhìn chung về thiết kế của công viên nghĩa trang thì tùy vào từng nhà đầu tư. Tuy nhiên vẫn phải đảm bảo tính bình dị, trang nhã để phù hợp với cảm quan cũng như không khí trang nghiêm của nghĩa trang.

Ưu điểm của công viên nghĩa trang

Nghĩa trang La Recoleta ở Argentina

• Được một tổ chức hoặc nhà thầu xây dựng đứng ra thi công, thiết kế, quy hoạch. Với một công viên Nghĩa trang mang tính quy hoạch cao sẽ là giải pháp tiết kiệm rất lớn cho nhà nước thay vì nhiều nghĩa trang tự phát nằm rải rác ở nhiều nơi.
• Nhiều công viên Nghĩa trang được lắp đặt hệ thống xử lý nước thải. Hệ thống cấp thoát nước ở đây cũng hoạt động một cách hiệu quả. Vì thế trong quá trình đầu chôn cất, quá trình phân rã của xác không gây ảnh hưởng nhiều tới môi trường và nằm trong tầm kiểm soát. Hạn chế tối đa sự ảnh hưởng của nghĩa trang đối với khu dân cư.
• Đảm bảo được các yếu tố về tâm linh. Người mất vẫn được chôn cất theo đúng nghi lễ và nguyện vọng của gia đình. Tuy nhiên nơi chôn cất sẽ được quy hoạch theo đúng dự án của chủ đầu tư.
• Hàng ngày đều có người chăm lo quét dọn, đảm bảo công viên nghĩa trang luôn được sạch sẽ. Từng ngôi mộ đều được chăm sóc chu đáo, hương khói đầy đủ. Tạo một môi trường trong lành cho cả người sống và người đã mất.
• Được quy hoạch một cách tổng thể và có kế hoạch. Vì thế các hạng mục đều được xây dựng một cách có hợp lý. Khi tiến hành thi công chủ đầu tư đã tính đến nhiều phương án khác nhau để đảm bảo tính ổn định nhất của nghĩa trang.
• Mức phí để đăng ký đặt chỗ tại công viên nghĩa trang cũng tùy vào từng chủ đầu tư và tùy từng nghĩa trang khác nhau. Mức phí này có thể phát sinh nhiều khoản khác như phí bảo vệ, phí cho công nhân chăm sóc cây cũng như quét dọn…. Tuy nhiên đây là những mức phí cần thiết và cần có để duy trì sự ổn định cũng như an toàn của công viên nghĩa trang. Mức phí này cũng không quá cao và phù hợp với đại đa số người dân. Thêm vào đó các cấp chính quyền cũng hỗ trợ nhầm quy hoạch nghĩa trang để đảm bảo tính thẩm mỹ cũng như hợp lý của đất đai.

Những công viên nghĩa trang đẹp nhất thế giới

Nghĩa trang nổi tiếng Mirogoj của Croatia

• Nghĩa trang Skogskyrkogården ở Stockholm, Thụy Điển. Nơi được Unesco công nhận là di sản văn hóa thế giới.
• Nghĩa trang Highgate ở London, Anh. Nơi an nghỉ của Karl Marx, Michael Faraday, Christina Rossetti, George Eliot,...
• Nghĩa trang Père-Lachaise ở Paris, Pháp. Đây là một trong những địa điểm thu hút nhiều khách du lịch nhất tại Paris, mỗi năm hàng trăm ngàn lượt người đã đến đây để được thăm viếng những ngôi mộ nổi tiếng đã có từ 200 năm qua. Nơi an nghỉ của Honoré de Balzac, Frédéric Chopin, Jean de La Fontaine, Oscar Wilde,...
• Nghĩa trang Gubbio ở Perugia, Ý.
• Nghĩa trang Poblenou ở Barcelona, Tây Ban Nha. Nghĩa trang được xây dựng năm 1775, đã từng bị Napoleon phá hủy.
• Nghĩa trang La Recoleta ở Buenos Aires, Argentina.
• Nghĩa trang Mirogoj ở Zagreb, Croatia. Nơi an nghỉ của nhà hóa học đạt giải Nobel Vladimir Prelog, tổng thống Croatia đầu tiên Franjo Tuđman.

Những công viên nghĩa trang đẹp nhất Việt Nam

• 

  Công trình tâm linh tại Hoa Viên Nghĩa Trang Bình Dương

  Hoa viên nghĩa trang Bình Dương, Bình Dương, là một trong nghĩa trang lớn nhất cả nước với diện tích 200 ha cũng với cảnh quan tôn tạo, mô hình sinh thái thiên nhiên và được xây dựng theo xu hướng văn minh, hiện đại, phù hợp với đa dạng các nhu cầu an táng. Nơi an nghỉ của Phạm Duy, Trần Văn Khê, Huỳnh Phúc Điền, Nguyễn Văn Thương, Sơn Nam, Lê Dân, Hồ Kiểng...
• Nghĩa trang Lạc Hồng Viên, Kỳ Sơn
• Nghĩa trang Thiên Đức Vĩnh Hằng, Phú Thọ
• Nghĩa trang Trường Sơn, Quảng Trị
• Nghĩa trang An Viên Vĩnh Hằng, Biên Hòa
• Nghĩa trang Sơn Trang Tiên Cảnh, Tây Ninh