Tuy Phước

Tuy Phước
Huyện
Huyện Tuy Phước
Một góc thị trấn Diêu Trì
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Vùng	Duyên hải Nam Trung Bộ
Tỉnh	Bình Định
Huyện lỵ	thị trấn Tuy Phước
Trụ sở UBND	290 Nguyễn Huệ, thị trấn Tuy Phước
Phân chia hành chính	2 thị trấn và 11 xã
Thành lập	24/8/1981 (tái lập)
Địa lý
Tọa độ: 13°50′44″B 109°9′10″Đ
Tuy Phước Vị trí huyện Tuy Phước trên bản đồ Việt Nam
Diện tích	216,77 km²
Dân số (1/4/2019)
Tổng cộng	180.191 người
Thành thị	26.846 người (15%)
Nông thôn	153.345 người (85%)
Mật độ	831 người/km²
Khác
Biển số xe	77-G1
Số điện thoại	0256.3.633.366
Số fax	0256.3.633.366
Website	tuyphuoc.binhdinh.gov.vn

Tuy Phước là một huyện thuộc tỉnh Bình Định, Việt Nam.

Địa lý

Huyện Tuy Phước nằm ở phía nam tỉnh Bình Định, có vị trí địa lý:

• Phía bắc giáp huyện Phù Cát
• Phía tây giáp thị xã An Nhơn
• Phía tây nam giáp huyện Vân Canh
• Phía đông và đông nam giáp thành phố Quy Nhơn.

Theo thống kê năm 2019, huyện có diện tích 216,77 km², dân số là 180.191 người, mật độ dân số đạt 831 người/km².

Địa hình

Địa hình của huyện là địa hình đồng bằng tích tụ ven sông và đồng bằng duyên hải ở phía đông huyện. Đầm Thị Nại nằm ở phía đông huyện.

Hành chính

Huyện Tuy Phước có 13 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 2 thị trấn: Tuy Phước (huyện lỵ), Diêu Trì và 11 xã: Phước An, Phước Hiệp, Phước Hòa, Phước Hưng, Phước Lộc, Phước Nghĩa, Phước Quang, Phước Sơn, Phước Thắng, Phước Thành, Phước Thuận.

Lịch sử

Trước đây huyện Tuy Phước thuộc phủ An Nhơn, tỉnh Bình Định. Địa bàn huyện Tuy Phước khi đó bao gồm cả huyện Vân Canh và thành phố Quy Nhơn ngày nay

Cuối năm 1975, huyện Vân Canh và huyện Tuy Phước hợp nhất thành huyện Phước Vân, thuộc tỉnh Nghĩa Bình.

Huyện được tái lập ngày 24-8-1981 do chia tách huyện Phước Vân thành hai huyện như cũ, ban đầu gồm 12 xã: Phước An, Phước Hiệp, Phước Hòa, Phước Hưng, Phước Lộc, Phước Long, Phước Nghĩa, Phước Quang, Phước Sơn, Phước Thắng, Phước Thành, Phước Thuận.

Ngày 23-9-1981, chia xã Phước Long thành hai xã lấy tên xã Phước Long và xã Phước Thạnh; chia xã Phước Thành thành ba xã lấy tên là xã Canh Hiển, Canh Vinh và Phước Thành; sáp nhập xã Canh Hiển và xã Canh Vinh của huyện Tuy Phước vào huyện Vân Canh.

Ngày 3-7-1986, sáp nhập xã Phước Thạnh của huyện Tuy Phước vào thị xã Quy Nhơn (sau gọi là thành phố Quy Nhơn) và đổi tên xã Phước Thạnh thành xã Nhơn Thạnh (nay là 2 phường Bùi Thị Xuân và Trần Quang Diệu).

Ngày 12-3-1987, thành lập thị trấn Tuy Phước - thị trấn huyện lỵ huyện Tuy Phước trên cơ sở sáp nhập 543,82ha diện tích tự nhiên và 8.413 nhân khẩu của xã Phước Nghĩa; 36ha diện tích tự nhiên và 365 nhân khẩu của xã Phước Long.

Năm 1989, huyện Tuy Phước thuộc tỉnh Bình Định vừa được tái lập

Ngày 11-7-1994, chia xã Phước Thành thành hai xã lấy tên xã Phước Thành và xã Phước Mỹ; thành lập thị trấn Diêu Trì trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của xã Phước Long.

Ngày 15-11-2005, xã Phước Mỹ được sáp nhập vào thành phố Quy Nhơn.

Kinh tế

Tuy Phước là huyện thuần nông, trồng lúa, màu, rau câu, mía, cây ăn quả, chăn nuôi bò, gia cầm, cá, tôm, đánh bắt và chế biến hải sản. Công nghiệp khá phát triển, chủ yếu là sản xuất xi măng, đá xây dựng, khai thác cao lanh.

Văn hóa

Tuy Phước là vùng đất có truyền thống văn hóa, là nơi sản sinh ra các nhân vật văn hóa như ông tú Nguyễn Diêu, danh nhân văn hóa Đào Tấn, nhà thơ Xuân Diệu...

Nhân dân Tuy Phước sớm có mặt trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp. Từ phong trào Cần Vương cuối thế kỷ XIX cho đến các phong trào đòi dân sinh, dân chủ những năm 1936-1939, phong trào chống Nhật, Pháp và giành chính quyền 1939-1945, Tuy Phước đã đóng góp vào công cuộc đánh đuổi giặc ngoại xâm của dân tộc với những cái tên: Đào Doãn Địch, Lê Tuyên, Võ Trứ,...

Giao thông

Về giao thông có các tuyến quốc lộ 1A, 19, đường sắt Thống Nhất chạy qua.