Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiếng Scotland”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Bổ sung nội dung
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Dòng 37: Dòng 37:
|fam6=[[Nhóm ngôn ngữ Anh|Anh]]}}
|fam6=[[Nhóm ngôn ngữ Anh|Anh]]}}


'''Tiếng Scots''' hay ''tiếng La Lan'' ([[tiếng Gael Scotland]]: Albais/Beurla Ghallda) là một [[Nhóm ngôn ngữ German|ngôn ngữ German]] được nói tại vùng [[Scotland Đất thấp|Đất thấp]] [[Scotland]] và một phần của [[Ulster]] (nơi có một phương ngữ gọi là [[phương ngữ Scots Ulster|Scots Ulster]]).<ref>{{Cite web|url=http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?NT=148&CV=1&NA=&PO=999&CN=999&VL=1&CM=9&CL=ENG |title=List of declarations made with respect to treaty No.&nbsp;148 |publisher=Conventions.coe.int |date= |accessdate=9 September 2012}}</ref> Nó đôi khi được gọi là '''tiếng Scots Đất thấp''' để phân biệt với [[tiếng Gael Scotland]], một [[ngữ tộc Celt|ngôn ngữ Celt]] từng hiện diện trên đa phần vùng Cao nguyên, nhóm đảo [[Hebrides]] và [[Galloway]]. Tiếng Scots phát triển từ [[tiếng Anh trung đại]].<ref>{{cite journal| title=Modern Scots | author=Bergs, Alexander | journal=Languages of the World | publisher=Bow Historical Books | url=https://books.google.com/books?id=lLhZAAAAMAAJ | year=2001 | volume=242 | page=4|quote=Scots developed out of a mixture of Scandinavianised Northern English during the early Middle English period}}</ref><ref>{{cite journal| title=Modern Scots | author=Bergs, Alexander | journal=Languages of the World | publisher=Bow Historical Books | url=https://books.google.com/books?id=lLhZAAAAMAAJ | year=2001 | volume=242 | page=50|quote=Scots originated as one form of Northern Old English and quickly developed into a language in its own right up to the seventeenth century}}</ref><ref>{{cite journal| title=Good or Bad Scots?: Attitudes to Optional Lexical and Grammatical Usages in Edinburgh | author=Sandred, Karl Inge | journal=ACTA Universitatis Upsaliensis | publisher=Ubsaliensis S. Academiae | url=https://books.google.com/books?id=-LodAQAAIAAJ | year=1983| volume=48 | isbn=9789155414429 | page=13|quote=Whereas Modern Standard English is traced back to an East Midland dialect of Middle English, Modern Scots developed from a northern variety which goes back to Old Northumbrian}}</ref>
'''Tiếng Scots''' hay '''tiếng La Lan''' ([[tiếng Gael Scotland]]: Albais/Beurla Ghallda) là một [[Nhóm ngôn ngữ German|ngôn ngữ German]] được nói tại vùng [[Scotland Đất thấp|Đất thấp]] [[Scotland]] và một phần của [[Ulster]] (nơi có một phương ngữ gọi là [[phương ngữ Scots Ulster|Scots Ulster]]).<ref>{{Cite web|url=http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?NT=148&CV=1&NA=&PO=999&CN=999&VL=1&CM=9&CL=ENG |title=List of declarations made with respect to treaty No.&nbsp;148 |publisher=Conventions.coe.int |date= |accessdate=9 September 2012}}</ref> Nó đôi khi được gọi là '''tiếng Scots Đất thấp''' để phân biệt với [[tiếng Gael Scotland]], một [[ngữ tộc Celt|ngôn ngữ Celt]] từng hiện diện trên đa phần vùng Cao nguyên, nhóm đảo [[Hebrides]] và [[Galloway]]. Tiếng Scots phát triển từ [[tiếng Anh trung đại]].<ref>{{cite journal| title=Modern Scots | author=Bergs, Alexander | journal=Languages of the World | publisher=Bow Historical Books | url=https://books.google.com/books?id=lLhZAAAAMAAJ | year=2001 | volume=242 | page=4|quote=Scots developed out of a mixture of Scandinavianised Northern English during the early Middle English period}}</ref><ref>{{cite journal| title=Modern Scots | author=Bergs, Alexander | journal=Languages of the World | publisher=Bow Historical Books | url=https://books.google.com/books?id=lLhZAAAAMAAJ | year=2001 | volume=242 | page=50|quote=Scots originated as one form of Northern Old English and quickly developed into a language in its own right up to the seventeenth century}}</ref><ref>{{cite journal| title=Good or Bad Scots?: Attitudes to Optional Lexical and Grammatical Usages in Edinburgh | author=Sandred, Karl Inge | journal=ACTA Universitatis Upsaliensis | publisher=Ubsaliensis S. Academiae | url=https://books.google.com/books?id=-LodAQAAIAAJ | year=1983| volume=48 | isbn=9789155414429 | page=13|quote=Whereas Modern Standard English is traced back to an East Midland dialect of Middle English, Modern Scots developed from a northern variety which goes back to Old Northumbrian}}</ref>
[[Tập tin:WIKITONGUES- Christine speaking Shetlandic.webm|trái|nhỏ|Christine nói tiếng Shetlandic]]
[[Tập tin:WIKITONGUES- Christine speaking Shetlandic.webm|trái|nhỏ|Christine nói tiếng Shetlandic]]
Vì không có sự thống nhất chung để phân biệt [[phương ngữ]] và [[ngôn ngữ]], những học giả thường bất đồng ý kiến về tình trạng và mối quan hệ giữa tiếng Scots và tiếng Anh.<ref name="English Language 1992. p.894">[[A.J. Aitken]] in ''The Oxford Companion to the English Language'', Oxford University Press 1992. p.894</ref> Có thể xem tiếng Scots nằm ở một đầu một dãy phương ngữ, với [[tiếng Anh Scotland|tiếng Anh Scotland chuẩn]] đầu kia.<ref name="Stuart-Smith-phonology">Stuart-Smith J. ''Scottish English: Phonology'' in Varieties of English: The British Isles, Kortman & Upton (Eds), Mouton de Gruyter, New York 2008. p.47</ref> Tiếng Scots nhiều khi được xem là một dạng cổ của tiếng Anh, nhưng nó đồng thời lại phương ngữ riêng.<ref name="English Language 1992. p.894"/> Ngược lại, tiếng Scots cũng thường được xem như một ngôn ngữ riêng biệt, tương tự như việc [[tiếng Na Uy]] rất giống, nhưng vẫn tách biệt, với [[tiếng Đan Mạch]].<ref name="English Language 1992. p.894"/>
Vì không có sự thống nhất chung để phân biệt [[phương ngữ]] và [[ngôn ngữ]], những học giả thường bất đồng ý kiến về tình trạng và mối quan hệ giữa tiếng Scots và tiếng Anh.<ref name="English Language 1992. p.894">[[A.J. Aitken]] in ''The Oxford Companion to the English Language'', Oxford University Press 1992. p.894</ref> Có thể xem tiếng Scots nằm ở một đầu một dãy phương ngữ, với [[tiếng Anh Scotland|tiếng Anh Scotland chuẩn]] đầu kia.<ref name="Stuart-Smith-phonology">Stuart-Smith J. ''Scottish English: Phonology'' in Varieties of English: The British Isles, Kortman & Upton (Eds), Mouton de Gruyter, New York 2008. p.47</ref> Tiếng Scots nhiều khi được xem là một dạng cổ của tiếng Anh, nhưng nó đồng thời lại phương ngữ riêng.<ref name="English Language 1992. p.894"/> Ngược lại, tiếng Scots cũng thường được xem như một ngôn ngữ riêng biệt, tương tự như việc [[tiếng Na Uy]] rất giống, nhưng vẫn tách biệt, với [[tiếng Đan Mạch]].<ref name="English Language 1992. p.894"/>

Phiên bản lúc 16:02, ngày 18 tháng 1 năm 2021

Đừng nhầm lẫn với Tiếng Gael Scotland.
Tiếng Scots
(Braid) Scots, Lallans
Sử dụng tạiVương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland
Khu vựcScotland: Scotland đất thấp, Northern Isles, Caithness, Arran và Campbeltown
Ulster (Ireland): Hạt Down, Antrim, Londonderry, Donegal và Armagh
Tổng số người nói110.000–125.000
1,5 triệu người nói L2[1]
Trong thống kê 2011, ghi nhận có 1,54 triệu (30%) biết nói tiếng Scots.[2]
Dân tộcNgười Scots
Phân loạiẤn-Âu
Ngôn ngữ tiền thân
Phương ngữ
Hệ chữ viếtLatinh
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại
Không
— Được phân loại là "ngôn ngữ truyền thống" bởi Chính phủ Scotland.
— Được phân loại là "ngôn ngữ thiểu số hay khu vực" theo Hiến chương châu Âu về ngôn ngữ khu vực hoặc thiểu số, được Vương quốc Liên hiệp thông qua năm 2001.
— Được phân loại là "ngôn ngữ truyền thống" bởi The North/South Language Body.
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại
Quy định bởi— Scotland: Không, dù hiệp định Partnership for a Better Scotland (2003) của chính phủ Scotland hứa sẽ "hỗ trợ".
— Ireland: Không, dù tổ chức Ulster-Scots được thành lập bởi Hiệp định Good Friday, ủng hộ việc sử dụng.
Mã ngôn ngữ
ISO 639-2sco
ISO 639-3sco
Glottologscot1243[3]
Linguasphere52-ABA-aa (varieties:
52-ABA-aaa to -aav)
Vùng nơi tiếng Scots được nói vào thế kỷ 20[4][5]
ELPScots

Tiếng Scots hay tiếng La Lan (tiếng Gael Scotland: Albais/Beurla Ghallda) là một ngôn ngữ German được nói tại vùng Đất thấp Scotland và một phần của Ulster (nơi có một phương ngữ gọi là Scots Ulster).[6] Nó đôi khi được gọi là tiếng Scots Đất thấp để phân biệt với tiếng Gael Scotland, một ngôn ngữ Celt từng hiện diện trên đa phần vùng Cao nguyên, nhóm đảo Hebrides và Galloway. Tiếng Scots phát triển từ tiếng Anh trung đại.[7][8][9]

Christine nói tiếng Shetlandic

Vì không có sự thống nhất chung để phân biệt phương ngữ và ngôn ngữ, những học giả thường bất đồng ý kiến về tình trạng và mối quan hệ giữa tiếng Scots và tiếng Anh.[10] Có thể xem tiếng Scots nằm ở một đầu một dãy phương ngữ, với tiếng Anh Scotland chuẩn đầu kia.[11] Tiếng Scots nhiều khi được xem là một dạng cổ của tiếng Anh, nhưng nó đồng thời lại phương ngữ riêng.[10] Ngược lại, tiếng Scots cũng thường được xem như một ngôn ngữ riêng biệt, tương tự như việc tiếng Na Uy rất giống, nhưng vẫn tách biệt, với tiếng Đan Mạch.[10]

Tham khảo

  1. ^ Bản mẫu:E14
  2. ^ Scotland's Census 2011 – Scots language skills
  3. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Scots”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  4. ^ Grant, William (1931). “Map 2”. Scottish National Dictionary. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 1 năm 2012.
  5. ^ Gregg R.J. (1972) The Scotch-Irish Dialect Boundaries in Ulster in Wakelin M.F., Patterns in the Folk Speech of The British Isles, London
  6. ^ “List of declarations made with respect to treaty No. 148”. Conventions.coe.int. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2012.
  7. ^ Bergs, Alexander (2001). “Modern Scots”. Languages of the World. Bow Historical Books. 242: 4. Scots developed out of a mixture of Scandinavianised Northern English during the early Middle English period
  8. ^ Bergs, Alexander (2001). “Modern Scots”. Languages of the World. Bow Historical Books. 242: 50. Scots originated as one form of Northern Old English and quickly developed into a language in its own right up to the seventeenth century
  9. ^ Sandred, Karl Inge (1983). “Good or Bad Scots?: Attitudes to Optional Lexical and Grammatical Usages in Edinburgh”. ACTA Universitatis Upsaliensis. Ubsaliensis S. Academiae. 48: 13. ISBN 9789155414429. Whereas Modern Standard English is traced back to an East Midland dialect of Middle English, Modern Scots developed from a northern variety which goes back to Old Northumbrian
  10. ^ a b c A.J. Aitken in The Oxford Companion to the English Language, Oxford University Press 1992. p.894
  11. ^ Stuart-Smith J. Scottish English: Phonology in Varieties of English: The British Isles, Kortman & Upton (Eds), Mouton de Gruyter, New York 2008. p.47

Liên kết ngoài

Tư liệu liên quan tới Scots language tại Wikimedia Commons

Từ điển và thông tin ngôn ngữ

Bộ sưu tập các văn bản

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tiếng_Scotland&oldid=64286546”