Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tổ Đinh”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→‎Trị vì: AlphamaEditor using AWB
→‎Trị vì: AlphamaEditor, Executed time: 00:00:02.1896593 using AWB
Dòng 34: Dòng 34:


==Trị vì==
==Trị vì==
Sử sách không chép rõ hành trạng của Tổ Đinh trong thời gian trị vì. Khoảng năm 1439 TCN, Tổ Đinh qua đời. Ông ở ngôi tất cả 32 năm. Người em họ ông, con của vua Ốc Giáp, tên là [[Nam Canh]] (南庚), lên nối ngôi <ref name="BaiShouyi">{{chú thích sách |last=Bai |first=Shouyi |authorlink= |coauthors= |title=An Outline History of China |year=2002 |publisher=Foreign Language Press |location=Beijing |isbn=7-119-02347-0}}</ref><ref name="travelChinaGuide">{{chú thích web |url = http://www.travelchinaguide.com/intro/history/shang/shang-dynasty-emperors.htm |title = Emperor Table of Shang Dynasty |accessdate = ngày 15 tháng 4 năm 2008 |author = |last = |first = |authorlink = |coauthors = |date = |year = |month = |work = |publisher = Travel China Guide |pages = |doi = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080323101157/http://www.travelchinaguide.com/intro/history/shang/shang-dynasty-emperors.htm |archivedate = ngày 23 tháng 3 năm 2008 |quote = |url-status=dead }}</ref><ref name="chinaKnowledge">{{chú thích web |url =http://chinaknowledge.de/History/Myth/shang-rulers.html |title = The Shang Dynasty Rulers |accessdate = ngày 7 tháng 8 năm 2007 |author = |last = |first = |authorlink = |coauthors = |date = |year = |month = |work = |publisher = China Knowledge |pages = |doi = |archiveurl = |archivedate = |quote = }}</ref><ref name="uniIndiana">{{chú thích web |url = http://www.indiana.edu/~g380/Kings.pdf |title = Shang Kingship And Shang Kinship |accessdate = ngày 7 tháng 8 năm 2007 |author = |last = |first = |authorlink = |coauthors = |date = |year = |month = |format = |work = |publisher = [[Đại học Indiana]] |pages = |doi = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080409215121/http://www.indiana.edu/~g380/Kings.pdf |archivedate = ngày 9 tháng 4 năm 2008 |quote = |url-status=dead }}</ref>.
Sử sách không chép rõ hành trạng của Tổ Đinh trong thời gian trị vì. Khoảng năm 1439 TCN, Tổ Đinh qua đời. Ông ở ngôi tất cả 32 năm. Người em họ ông, con của vua Ốc Giáp, tên là [[Nam Canh]] (南庚), lên nối ngôi <ref name="BaiShouyi">{{chú thích sách |last=Bai |first=Shouyi |authorlink= |title=An Outline History of China |year=2002 |publisher=Foreign Language Press |location=Beijing |isbn=7-119-02347-0}}</ref><ref name="travelChinaGuide">{{chú thích web |url = http://www.travelchinaguide.com/intro/history/shang/shang-dynasty-emperors.htm |title = Emperor Table of Shang Dynasty |access-date = ngày 15 tháng 4 năm 2008 |author = |last = |first = |authorlink = |date = |year = |month = |work = |publisher = Travel China Guide |pages = |doi = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080323101157/http://www.travelchinaguide.com/intro/history/shang/shang-dynasty-emperors.htm |archivedate = ngày 23 tháng 3 năm 2008 |quote = |url-status=dead }}</ref><ref name="chinaKnowledge">{{chú thích web |url =http://chinaknowledge.de/History/Myth/shang-rulers.html |title = The Shang Dynasty Rulers |access-date = ngày 7 tháng 8 năm 2007 |author = |last = |first = |authorlink = |date = |year = |month = |work = |publisher = China Knowledge |pages = |doi = |archiveurl = |archivedate = |quote = }}</ref><ref name="uniIndiana">{{chú thích web |url = http://www.indiana.edu/~g380/Kings.pdf |title = Shang Kingship And Shang Kinship |access-date = ngày 7 tháng 8 năm 2007 |author = |last = |first = |authorlink = |date = |year = |month = |format = |work = |publisher = [[Đại học Indiana]] |pages = |doi = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080409215121/http://www.indiana.edu/~g380/Kings.pdf |archivedate = ngày 9 tháng 4 năm 2008 |quote = |url-status=dead }}</ref>.


[[Sử ký Tư Mã Thiên]] có đề cập đến việc biến loạn trong cung đình nhà Thương trong việc truyền ngôi giữa các anh em Trọng Đinh và con cháu họ. Việc tranh chấp kéo dài trong nhiều thế hệ vua nhà Thương mà sử sách không nêu chi tiết. Sử ký chỉ cho biết tranh chấp trong nội tộc nhà Thương kéo dài thêm 2 đời nữa mới chấm dứt.
[[Sử ký Tư Mã Thiên]] có đề cập đến việc biến loạn trong cung đình nhà Thương trong việc truyền ngôi giữa các anh em Trọng Đinh và con cháu họ. Việc tranh chấp kéo dài trong nhiều thế hệ vua nhà Thương mà sử sách không nêu chi tiết. Sử ký chỉ cho biết tranh chấp trong nội tộc nhà Thương kéo dài thêm 2 đời nữa mới chấm dứt.

Phiên bản lúc 07:53, ngày 3 tháng 3 năm 2021

Tổ Đinh
祖丁
Vua Trung Quốc
Vua nhà Thương
Trị vì1465 TCN1434 TCN
Tiền nhiệmỐc Giáp
Kế nhiệmNam Canh
Thông tin chung
Mất1434 TCN
Hậu duệ
Thụy hiệu
Trang Vương
Triều đạiNhà Thương
Thân phụTổ Tân

Tổ Đinh (chữ Hán: 祖丁, trị vì: 1465 TCN - 1434 TCN[1]), tên thật Tử Tân (子新), là vua thứ 16 nhà Thương trong lịch sử Trung Quốc.

Thân thế

Tổ Đinh là con của Tổ Tân, vua thứ 14 nhà Thương và là cháu của Ốc Giáp (沃甲) - vua thứ 15 nhà Thương. Khoảng năm 1466 TCN, Ốc Giáp qua đời, Tổ Đinh lên nối ngôi.

Trị vì

Sử sách không chép rõ hành trạng của Tổ Đinh trong thời gian trị vì. Khoảng năm 1439 TCN, Tổ Đinh qua đời. Ông ở ngôi tất cả 32 năm. Người em họ ông, con của vua Ốc Giáp, tên là Nam Canh (南庚), lên nối ngôi [2][3][4][5].

Sử ký Tư Mã Thiên có đề cập đến việc biến loạn trong cung đình nhà Thương trong việc truyền ngôi giữa các anh em Trọng Đinh và con cháu họ. Việc tranh chấp kéo dài trong nhiều thế hệ vua nhà Thương mà sử sách không nêu chi tiết. Sử ký chỉ cho biết tranh chấp trong nội tộc nhà Thương kéo dài thêm 2 đời nữa mới chấm dứt.

Giáp cốt văn khai quật tại Ân Khư ghi ông là vua thứ 15 của nhà Thương [4][5].

Mốc thời gian

Hạ Thương Chu đoạn đại công trình công bố vào năm 2000 xếp Tổ Đinh trong cùng niên đại với pharaoh Ai Cập Akhenaton, người lên ngôi trễ hơn nhưng cùng chấm dứt vào giữa những năm 1330 trước Công nguyên.

Xem thêm

Tham khảo

  • Sử ký Tư Mã Thiên - Những điều chưa biết, Bùi Hạnh Cẩn và Việt Anh dịch (2007), Nhà xuất bản Văn hóa thông tin, thiên:
    • Ân bản kỷ
  • Trình Doãn Thắng, Ngô Trâu Cương, Thái Thành (1998), Cố sự Quỳnh Lâm, Nhà xuất bản Thanh Hoá

Chú thích

  1. ^ Trình Doãn Thắng, Ngô Trâu Cương, Thái Thành, sách đã dẫn, tr 18
  2. ^ Bai, Shouyi (2002). An Outline History of China. Beijing: Foreign Language Press. ISBN 7-119-02347-0.
  3. ^ “Emperor Table of Shang Dynasty”. Travel China Guide. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2008. Chú thích có tham số trống không rõ: |month= (trợ giúp)
  4. ^ a b “The Shang Dynasty Rulers”. China Knowledge. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2007. Chú thích có tham số trống không rõ: |month= (trợ giúp)
  5. ^ a b “Shang Kingship And Shang Kinship” (PDF). Đại học Indiana. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 9 tháng 4 năm 2008. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2007. Chú thích có tham số trống không rõ: |month= (trợ giúp)
Tiền nhiệm:
Ốc Giáp
Vua nhà Thương
1465 TCN1434 TCN
Kế nhiệm:
Nam Canh