Dương Quá

Dương Quá (phồn thể:楊過, giản thể:杨过, bính âm: Yáng Guò) (hay Dương Qua theo các bản dịch cũ) là nhân vật nam chính trong bộ tiểu thuyết Thần điêu hiệp lữ của nhà văn Kim Dung.

Dương Quá 楊過
Sáng tạo ra bởi	Kim Dung
Xuất hiện trong	Thần điêu hiệp lữ
Thông tin cá nhân
Ngoại hiệu	Thần điêu Đại hiệp (神鵰大俠) "Tây Cuồng" (西狂)
Tên khác	Dương Qua Quá Nhi (過儿)
Giới	Nam
Gia đình	Dương Khang (cha), Mục Niệm Từ (mẹ), Âu Dương Phong (cha nuôi)
Vợ/Chồng	Tiểu Long Nữ
Con cái	Không rõ
Anh em kết nghĩa	Lục Vô Song, Trình Anh
Kết giao
Sư phụ	Sư Phụ chính thức: Tiểu Long Nữ Sư phụ không chính thức: Âu Dương Phong, Hồng Thất Công, Hoàng Dược Sư, Độc Cô Cầu Bại, Hoàng Dung
Võ công
Khinh công	Thiên La Địa Võng Thế
Nội công	Ngọc nữ tâm kinh, Toàn Chân tâm pháp, Cửu Âm Chân Kinh
Phép quyền, cước, trảo, chỉ, chưởng	Cáp mô công, Ngọc Nữ Tâm Kinh, Đạn chỉ thần công, Ám nhiên Tiêu Hồn Chưởng
Phép sử binh khí	Ngọc nữ kiếm pháp, Toàn Chân kiếm pháp, Ngọc Nữ Tố Tâm Kiếm Pháp, Cửu Âm Chân Kinh (không hoàn thiện), Đả cẩu bổng pháp, Ngọc Tiêu kiếm pháp,
Binh khí	Ngọc phong châm, Quân Tử kiếm, Huyền thiết trọng kiếm,

Tiểu sử

Dương Quá, là con trai duy nhất của Dương Khang (Hoàn Nhan Khang) và Mục Niệm Từ, dòng dõi Dương Tái Hưng thời Nam Tống. Tên của chàng là do Quách Tĩnh đặt, vì khi chàng ra đời thì Dương Khang đã chết, với mong muốn khi lớn lên chàng sẽ sửa lại các sai lầm của cha. Chàng được mô tả là người có chân mày tỏa ra khí khái bất phàm, cặp mắt sáng ngời, tính tình thì thông minh, cổ quái, có nhiều mưu mẹo. Chàng biết rất ít quá khứ của song thân, từ nhỏ mồ côi cha mẹ, lẻ loi hiu quạnh. Khi còn niên thiếu, Dương Quá được Quách Tĩnh tìm thấy và nhận nuôi. Mặc dù là đệ tử nhập thất của Toàn Chân giáo, nhưng vì bất mãn với sư phụ lòng dạ hẹp hòi là Triệu Chí Kính, lại chịu đủ giày vò hành hạ nên sau khi trót đánh gục một sư huynh đồng môn, Dương Quá trốn khỏi Toàn Chân. Sau đó lạc vào Cổ Mộ, gặp được Tiểu Long Nữ và bái nàng làm sư phụ (tuy vậy gọi là cô cô chứ không xưng sư đồ) đã học được rất nhiều võ công. Mối tình sư đồ giữa Dương Quá và Tiểu Long Nữ bắt đầu từ đây. Mối tình này chịu sự kỳ thị, chèn ép của giang hồ vì nó đi ngược lại đạo nghĩa sư đồ truyền thống, nhưng Dương Quá không những một mực mặc kệ mà còn ngày càng yêu Tiểu Long Nữ hơn và quyết lấy nàng làm vợ dù ai có nói gì chăng nữa.

Trong một lần gặp gỡ con gái đầu của Quách Tĩnh là Quách Phù, chàng đã bị cô chặt mất cánh tay phải. Từ đó chàng ẩn thân trong hang động, cùng với Thần điêu (chim thần, một con chim to lớn có thể chở được người, chim này biết võ công và hiểu tính người) ngày đêm luyện tập võ nghệ. Sau đó, cùng với Thần điêu, chàng đã cứu giúp được nhiều người gặp nạn và được tôn làm Thần điêu đại hiệp.

Vì trúng độc nặng, biết không thể nào chữa khỏi và không muốn Dương Quá chết theo mình, Tiểu Long Nữ đã nhảy xuống đáy Tuyệt tình cốc và khắc lại chữ trên bia đá hẹn 16 năm sau gặp lại tại nơi này. Dương Quá suy sụp nhưng nhờ Hoàng Dung nhanh trí nói rằng Tiểu Long Nữ được Nam Hải Thần Ni cứu giúp.

16 năm sau, Dương Quá trong một lần gặp gỡ Hoàng Dược Sư, Dương Quá biết là Hoàng Dung đã lừa dối mình chuyện của Tiểu Long Nữ, chàng tức giận và suy sụp vô cùng. Nhưng thật không ngờ, lời nói dối hôm đó của Hoàng Dung lại trở thành sự thật. Đúng ngày mà Hoàng Dung nói Tiểu Long Nữ sẽ trở về thì Dương Quá lại gặp Tiểu Long Nữ thật. Chàng vô cùng mừng rỡ. Hai người từ đó sống hạnh phúc bên nhau.

Về sau chàng lập được nhiều chiến công cho Đại Tống, cùng Quách Tĩnh bảo vệ thành Tương Dương.

Trong cuộc Hoa Sơn luận kiếm lần thứ ba, với võ công trác tuyệt, Dương Quá được tôn là Tây Cuồng - một trong Thiên hạ ngũ tuyệt (danh xưng thay cho "võ lâm ngũ bá" trước đó).

Vì chàng đã tìm lại được Tiểu Long Nữ, Dương Quá quyết định cùng thê tử của mình bỏ đi ẩn dật và không ai biết họ đã đi đâu, sống như thế nào. Theo lời của cô gái áo vàng họ Dương (hậu duệ Dương Quá) ở cuối bộ Ỷ Thiên Đồ Long Ký thì có nhắc tới "Chung Nam sơn hậu, hoạt tử nhân mộ, Thần điêu hiệp lữ, tuyệt tích giang hồ". Rất có thể Dương Quá và Tiểu Long Nữ đã về Cổ Mộ, lánh ẩn giang hồ, sống cuộc sống tự tại.

Bản thân Dương Quá mang phong thái rất đặc biệt, dung mạo lại tuấn tú nên dễ dàng cuốn hút nhiều cô nương ngoài Tiểu Long Nữ:

1. Lục Vô Song: con gái độc nhất của Lục Lập Đỉnh, nhị đệ tử của Lý Mạc Sầu. Là thiên kim tiểu thư của Lục gia trang, một mỹ nữ áo trắng nhưng trong lòng chất chứa nhiều hận thù. Nàng có tình cảm với Dương Quá nhưng chỉ kết tình huynh muội và được chàng truyền thụ cho Ngọc Nữ Tâm Kinh.

2. Trình Anh: đệ tử của Đông Tà Hoàng Dược Sư, biểu tỉ của Lục Vô Song. Nàng có vẻ đẹp trong veo như ngọc bích, thanh trúc và cúc hoa (trong 4 loài hoa tượng trưng cho người quân tử). Trình Anh đã cứu thoát Dương Quá ra khỏi Loạn thạch trận khi chàng cùng mẹ con Hoàng Dung đang bị Kim Luân pháp vương vây khốn. Trải qua nhiều hoạn nạn, Trình Anh yêu thầm Dương Quá nhưng không được đáp lại vì trong lòng của chàng chỉ có cô cô của mình là Tiểu Long Nữ. Sau này Trình Anh cùng Lục Vô Song và cô Ngốc ẩn cư ở vùng Gia Hưng.

3. Công Tôn Lục Ngạc: con gái của Tuyệt Tình cốc chủ Công Tôn Chỉ và Cừu Thiên Xích. Vì cứu Dương Quá giải độc tình hoa, nàng không ngần ngại phản lại cha mình. Về sau nàng tự vẫn trước tấn bi kịch của gia đình.

4. Quách Phù: trưởng nữ của Quách Tĩnh, Hoàng Dung. Từ nhỏ cùng Dương Quá lớn lên ở Đào Hoa đảo, đáng lý ra cũng là thanh mai trúc mã. Nhưng tính tình Quách Phù ngang ngược, vì yêu thành hận, trong lúc nóng giận đã chặt đứt cánh tay phải của Dương Quá.

5. Quách Tương: thứ nữ của Quách Tĩnh, Hoàng Dung. Nàng có sự hào hiệp của cha và sự thông minh, tinh quái của mẹ. Số phận của Quách Tương và Dương Quá đã có mối liên hệ từ khi Quách Tương vẫn còn nằm trong bụng mẹ. Sau đó hai người lại vô tình gặp nhau, từ khi Dương Quá còn chưa lộ danh tính, Quách Tương đã có thiện cảm với chàng. Trong khi mọi người đều cho rằng Dương Quá là quái hiệp cụt tay đáng sợ thì Quách Tương lại chỉ cảm thấy ngưỡng mộ và thấy đây là con người thú vị. Có lẽ sau thời gian hành tẩu cô độc trên giang hồ, Quách Tương là người đầu tiên khiến Dương Quá cảm thấy có mối liên hệ khác biệt. Quách Tương biết cách làm Dương Quá vui, cười. Nàng dám cả gan xưng "muội" (em) với Dương Quá trong khi chỉ đáng tuổi con của chàng! Ngược lại, Dương Quá rõ ràng rất thích nghe nàng nói chuyện, thích tranh luận với nàng... và rất có cảm tình với nàng. Tưởng chừng Quách Tương có thể cùng Dương Quá vừa ngao du giang hồ vừa hành hiệp trượng nghĩa nhưng sau đó Dương Quá đã gặp lại Tiểu Long Nữ nên hình bóng nàng dần phai nhạt. Quách Tương thấy Dương Quá lòng yêu người khác thì rất buồn vì chính nàng cũng đã thầm yêu Dương Quá. Tuy nhiên, là một con người nhân hậu, Quách Tương cũng không tranh giành mà chủ động rút lui và thật tâm chúc phúc cho chàng với Tiểu Long Nữ. Quách Tương cũng là người sáng lập ra phái Nga My sau này.

6. Hoàn Nhan Bình: vợ của Võ Tu Văn, có đôi mắt làm Dương Quá rất thích. Nàng cũng có ấn tượng tốt và mến phục chàng nhưng biết không thể thay thế vị trí của Tiểu Long Nữ trong lòng người tình nên không có lý do gì rời xa Tiểu Võ, dành cho hắn mọi tình cảm cao quý, chân thành. Nàng đã sát cánh bên cậu Võ, vào sinh ra tử cùng người đã mang lại cho nàng cuộc đời mới.

Võ công

Dương Quá là người học được rất nhiều loại võ công lợi hại (nhưng đa phần không hoàn thiện):

1. Cáp mô công: Học từ nghĩa phụ Âu Dương Phong, từng sử dụng để đánh người khác bị thương, sau này Dương Quá chỉ phát triển nó chứ không sử dụng.
2. Ngọc Nữ Tâm Kinh: Do Tiểu Long Nữ dạy sau khi chàng được thu nhận vào Phái Cổ Mộ. Đây là loại võ công rất mạnh mẽ mà Dương Quá sử dụng thành thục, nhưng không truyền thụ lại ra ngoài.
3. Toàn Chân kiếm pháp: Chỉ ở mức độ hiểu biết, hầu như không dùng đến nhiều. Mặc dù Dương Quá không hề được dạy kiếm pháp của Toàn Chân giáo (do sư phụ Triệu Chí Kính là một kẻ lòng dạ hẹp hòi, không muốn dạy võ cho Dương Quá), nhưng để luyện Ngọc Nữ Tâm Kinh, trước hết phải tự học kiến thức cơ bản về Toàn Chân Kiếm Pháp. Nguyên nhân là do tổ sư phái Cổ Mộ, Lâm Triều Anh, sáng tạo ra Ngọc Nữ Tâm Kinh để khắc chế võ công của phái Toàn Chân (được sáng lập bởi Vương Trùng Dương, người tình không bao giờ đến được với bà).
4. Ngọc Nữ Tố Tâm Kiếm Pháp: Dương Quá tình cờ phát hiện ra bí mật này khi cùng Tiểu Long Nữ đánh nhau với đạo sĩ của Toàn Chân giáo. Lúc đối đầu, Ngọc Nữ Tâm Kinh sẽ khắc chế Toàn Chân kiếm pháp. Tuy nhiên, khi cùng nhau liên thủ, hai môn võ công này sẽ tạo nên Song Kiếm Hợp Bích với uy lực ghê gớm bội phần.
5. Dương Quá còn luyện Cửu Âm Chân Kinh ( nhưng không hoàn thiện ).
6. Đả cẩu bổng pháp: Học chiêu thức từ Hồng Thất Công khi ông gặp Dương Quá trên đỉnh Hoa Sơn cùng với Âu Dương Phong. Học khẩu quyết tâm pháp từ Hoàng Dung và hoàn thiện trong đại hội võ lâm khi đối đầu với thầy trò Kim Luân Pháp Vương.
7. Đàn chỉ thần công: Do Đông Tà Hoàng Dược Sư chỉ dạy trong một lần tình cờ gặp gỡ.
8. Ngọc Tiêu kiếm pháp: Cũng học từ Hoàng Dược Sư.
9. Phương pháp rèn luyện nội lực và triết lý dùng kiếm của Độc Cô Cầu Bại.
10. Ám nhiên Tiêu Hồn Chưởng: Môn võ công cực kỳ lợi hại do Dương Quá đã sáng tạo ra trong thời gian 16 năm chờ đợi Tiểu Long Nữ. Điểm yếu duy nhất của môn võ công này là chỉ phát huy tối đa sức mạnh khi người sử dụng đang ở trong tâm trạng u sầu cực độ, nếu đang hạnh phúc vui vẻ sẽ mất hiệu lực.

Ngoài ra, Dương Quá còn có cơ duyên xem được Ngũ độc kỳ thư của Lý Mạc Sầu sau khi Dương Quá được Trình Anh cứu thoát khỏi tay Kim Luân Pháp Vương và lúc này Dương Quá đang dưỡng thương và ở cùng Trình Anh, Lục Vô Song. Trong sách có chép nhiều phương thuốc khắc chế và trừ các loại độc, chế ra hơi độc, luyện thuốc chữa độc.

Phim ảnh

Các diễn viên từng thủ vai Dương Quá: La Lạc Lâm (1976), Lưu Đức Hoa (1983), Mạnh Phi (1984), Cổ Thiên Lạc (1995), Lý Minh Thuận (1998), Nhậm Hiền Tề (1998), Huỳnh Hiểu Minh (2006), Trần Hiểu (2014), Đồng Mộng Thực (2019)