Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Wikipedia:Hướng dẫn mô tả sử dụng hợp lý”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 10: Dòng 10:
<span style="color:red">'''Những hình không tự do mà không có thẻ quyền sử dụng hợp lý lẫn mô tả sử dụng hợp lý có thể bị xóa sau bảy ngày!'''</span>
<span style="color:red">'''Những hình không tự do mà không có thẻ quyền sử dụng hợp lý lẫn mô tả sử dụng hợp lý có thể bị xóa sau bảy ngày!'''</span>


== Những thông tin cần điền ==
<includeonly>=====Những thành phần cần thiết=====</includeonly><noinclude>==Những thành phần cần thiết==</noinclude>
Một bản mô tả sử dụng hợp lý đầy đủ phải giải thích được làm thế nào việc sử dụng phương tiện này thỏa mãn [[Wikipedia:Tiêu chuẩn cho nội dung không tự do|Tiêu chuẩn cho nội dung không tự do]] và nên nhắc đến:
Một bản mô tả sử dụng hợp lý đầy đủ phải giải thích được làm thế nào việc sử dụng phương tiện này thỏa mãn [[Wikipedia:Tiêu chuẩn cho nội dung không tự do|Tiêu chuẩn cho nội dung không tự do]] và nên nhắc đến:
* Thành phần nào của tác phẩm có bản quyền này được sử dụng và ở mức độ thế nào so với việc sử dụng của người giữ bản quyền? Ví dụ, nếu hình là một bức ảnh chụp hoặc biểu trưng, thì toàn bộ tác phẩm đó sẽ được sử dụng. Một [[ảnh chụp màn hình]] chỉ cho thấy phần khám phá quan trọng nhất của một phim tài liệu hay đoạn kết của bộ phim, ví dụ như vậy, chỉ là một phần nhỏ của tác phẩm, có thể không hợp lý khi so sánh với việc sử dụng của người nắm bản quyền. Trong trường hợp là một [[Wikipedia:Đoạn âm thanh|đoạn âm thanh]], chiều dài phải không được dài hơn hay ngắn hơn 10 phần trăm chiều dài bản nhạc hoặc có chiều dài là 30 giây.
* Thành phần nào của tác phẩm có bản quyền này được sử dụng và ở mức độ thế nào so với việc sử dụng của người giữ bản quyền? Ví dụ, nếu hình là một bức ảnh chụp hoặc biểu trưng, thì toàn bộ tác phẩm đó sẽ được sử dụng. Một [[ảnh chụp màn hình]] chỉ cho thấy phần khám phá quan trọng nhất của một phim tài liệu hay đoạn kết của bộ phim, ví dụ như vậy, chỉ là một phần nhỏ của tác phẩm, có thể không hợp lý khi so sánh với việc sử dụng của người nắm bản quyền. Trong trường hợp là một [[Wikipedia:Đoạn âm thanh|đoạn âm thanh]], chiều dài phải không được dài hơn hay ngắn hơn 10 phần trăm chiều dài bản nhạc hoặc có chiều dài là 30 giây.
Dòng 23: Dòng 23:


== Bản mẫu ==
== Bản mẫu ==
Việc sử dụng bản mẫu là không bắt buộc, nhưng bản mẫu giúp thông tin được trình bày một cách có cấu trúc và hệ thống. Quan trọng nhất vẫn là cơ sở sử dụng hợp lý phải thỏa mãn '''đầy đủ 10 tiêu chuẩn''' của quy định về [[Wikipedia:Tiêu chuẩn cho nội dung không tự do|nội dung không tự do]]. Các bản mẫu thường dùng đều được liệt kê trong '''[[:Thể loại:Tiêu bản mô tả sử dụng hợp lý]]'''. Dưới đây là khung sườn của bản mẫu {{tl|Mô tả sử dụng hợp lý 2}}, bạn hãy copy đoạn code sau và dán vào trang mô tả tập tin rồi điền vào các tham số sao cho thích hợp.
Việc sử dụng bản mẫu là không bắt buộc, nhưng bản mẫu giúp thông tin được trình bày một cách có cấu trúc và hệ thống. Quan trọng nhất vẫn là cơ sở sử dụng hợp lý phải thỏa mãn '''đầy đủ 10 tiêu chuẩn''' của quy định về [[Wikipedia:Tiêu chuẩn cho nội dung không tự do|nội dung không tự do]]. Các bản mẫu thường dùng đều được liệt kê trong '''[[:Thể loại:Tiêu bản mô tả sử dụng hợp lý]]'''. Dưới đây là khung sườn của bản mẫu {{tl|Mô tả sử dụng hợp lý 2}}, một bản mẫu khái quát và chung chung. Bạn hãy copy đoạn code sau và dán vào trang mô tả tập tin rồi điền vào các tham số sao cho thích hợp.


<pre>
<pre>
Dòng 34: Dòng 34:
| Mục đích =
| Mục đích =
| Thay thế =
| Thay thế =
| Thông tin khác =
| Thông tin khác = [tùy chọn và có thể để trống]
}}
}}
</pre>
</pre>

"Thông tin khác" là tùy chọn và có thể để trống.


'''Ví dụ mẫu để tham khảo:'''
'''Ví dụ mẫu để tham khảo:'''
Dòng 46: Dòng 44:
=== Bản mẫu chuyên biệt ===
=== Bản mẫu chuyên biệt ===


Wikipedia cũng có sẵn các bản mẫu chuyên biệt cho một số trường hợp phổ biến. Các bản mẫu này tiện lợi hơn bản mẫu khái quát vì nó đã chứa sẵn lời giải thích về cơ sở sử dụng hợp lý. Do đó, bạn chỉ còn cần phải điền một vài thông tin tối quan trọng (như nguồn, tên bài viết...).
tả sử dụng hợp lý cho các tập tin áp phích phim. Tập tin mẫu để tham khảo: [[:Tập tin:Gentlemen Prefer Blondes (1953) film poster.jpg]] (hãy bấm vào nút [ '''Sửa đổi''' ] để xem mã nguồn).

Dưới đây bản mẫu cho các tập tin áp phích phim. Tập tin mẫu để tham khảo: [[:Tập tin:Gentlemen Prefer Blondes (1953) film poster.jpg]] (hãy bấm vào nút [ '''Sửa đổi''' ] để xem mã nguồn).
<pre>
<pre>
{{Mô tả áp phích
{{Mô tả áp phích
Dòng 56: Dòng 56:
</pre>
</pre>


tả sử dụng hợp bìa sách. Tập tin mẫu để tham khảo: [[:Tập tin:The Sympathizer (Viet Thanh Nguyen).png]] (hãy bấm vào nút [ '''Sửa đổi''' ] để xem mã nguồn).
Dưới đây bản mẫu cho các bìa sách. Tập tin mẫu để tham khảo: [[:Tập tin:The Sympathizer (Viet Thanh Nguyen).png]] (hãy bấm vào nút [ '''Sửa đổi''' ] để xem mã nguồn).
<pre>
<pre>
{{Mô tả bìa sách
{{Mô tả bìa sách
Dòng 65: Dòng 65:
</pre>
</pre>


tả sử dụng hợp bìa đĩa nhạc. Tập tin mẫu để tham khảo: [[:Tập tin:Bleed It Out single.jpg]] (hãy bấm vào nút [ '''Sửa đổi''' ] để xem mã nguồn).
Dưới đây bản mẫu cho các bìa đĩa nhạc. Tập tin mẫu để tham khảo: [[:Tập tin:Bleed It Out single.jpg]] (hãy bấm vào nút [ '''Sửa đổi''' ] để xem mã nguồn).
<pre>
<pre>
{{Mô tả bìa đĩa nhạc
{{Mô tả bìa đĩa nhạc
Dòng 74: Dòng 74:
</pre>
</pre>


tả sử dụng hợp ảnh chụp màn hình trò chơi điện tử. Tập tin mẫu để tham khảo: [[:Tập tin:Grand Theft Auto V combat.jpg]] (hãy bấm vào nút [ '''Sửa đổi''' ] để xem mã nguồn).
Dưới đây bản mẫu cho các ảnh chụp màn hình trò chơi điện tử. Tập tin mẫu để tham khảo: [[:Tập tin:Grand Theft Auto V combat.jpg]] (hãy bấm vào nút [ '''Sửa đổi''' ] để xem mã nguồn).
<pre>
<pre>
{{Mô tả sử dụng hợp lý ảnh chụp màn hình trò chơi điện tử
{{Mô tả sử dụng hợp lý ảnh chụp màn hình trò chơi điện tử
Dòng 86: Dòng 86:
</pre>
</pre>


Dưới đây là bản mẫu cho các ảnh chụp màn hình bình thường.
Với hình chụp màn hình, chỉ cần sử dụng bản mẫu {{tl|ScreenshotU}} với cú pháp ngắn sau:
<pre>{{ScreenshotU|tên bài|miêu tả|người giữ bản quyền}}</pre>
<pre>{{ScreenshotU|tên bài|miêu tả|người giữ bản quyền}}</pre>



Phiên bản lúc 22:08, ngày 7 tháng 6 năm 2021

[[Thể loại:{{{1}}} Wikipedia|Hướng dẫn mô tả sử dụng hợp lý]]

Khi một ảnh không tự do được sử dụng trên Wikipedia dưới đòi hỏi phải được sử dụng hợp lý, một sự biện hộ cho việc sử dụng, gọi là mô tả sử dụng hợp lý, phải được trình bày trong trang mô tả hình ảnh. Bạn sẽ phải mô tả cho từng hình ảnh một. Nếu bạn đang đòi hỏi quyền sử dụng hợp lý, bạn phải đưa hai điều này vào trang mô tả hình ảnh của bạn:

  1. Một thẻ quyền sử dụng hợp lý phù hợp. Xem Wikipedia:Thẻ quyền cho hình ảnh để xem danh sách.
  2. Một bản mô tả sử dụng hợp lý chi tiết.

Sự biện hộ này sẽ giúp những thành viên khác xác định được hình này có được sử dụng nhiều nơi hay chỉ được sử dụng ở một vài bài nào đó. Nó cũng giúp xác định yêu cầu sử dụng hợp lý có chính đáng hay không.

Những hình không tự do mà không có thẻ quyền sử dụng hợp lý lẫn mô tả sử dụng hợp lý có thể bị xóa sau bảy ngày!

Những thông tin cần điền

Một bản mô tả sử dụng hợp lý đầy đủ phải giải thích được làm thế nào việc sử dụng phương tiện này thỏa mãn Tiêu chuẩn cho nội dung không tự do và nên nhắc đến:

  • Thành phần nào của tác phẩm có bản quyền này được sử dụng và ở mức độ thế nào so với việc sử dụng của người giữ bản quyền? Ví dụ, nếu hình là một bức ảnh chụp hoặc biểu trưng, thì toàn bộ tác phẩm đó sẽ được sử dụng. Một ảnh chụp màn hình chỉ cho thấy phần khám phá quan trọng nhất của một phim tài liệu hay đoạn kết của bộ phim, ví dụ như vậy, chỉ là một phần nhỏ của tác phẩm, có thể không hợp lý khi so sánh với việc sử dụng của người nắm bản quyền. Trong trường hợp là một đoạn âm thanh, chiều dài phải không được dài hơn hay ngắn hơn 10 phần trăm chiều dài bản nhạc hoặc có chiều dài là 30 giây.
  • Nếu dùng được, độ phân giải có bị thu nhỏ so với tác phẩm gốc hay không? Trong trường hợp một đoạn nhạc, chất lượng có bị giảm so với bản gốc hay không?
  • Hình sử dụng trong bài với mục đích gì?
    • Hình có phải là một biểu trưng, hình chụp, hoặc hình minh họa phục vụ cho chủ đề chính của bài viết hay không?
    • Hình có phải đang được sử dụng như một phương tiện nghe nhìn chính xác định cho tựa đề hay chủ đề hay không? (ví dụ, một biểu trưng của công ty hay hình minh họa trên bìa của DVD)
    • Nó có được sử dụng để minh họa cho một chủ đề cụ thể nào không? (ví dụ, một hình chụp cảnh một bộ phim)
  • Hình có thể được thay thế bởi một hình có nội dung tự do khác ở mức độ nào?
    • Nếu hình là một hình chụp một bộ phim phục vụ cho bài nói về bộ phim đó, hoặc một biểu trưng của doanh nghiệp, rõ ràng không thể có phiên bản "miễn phí" dành cho nó - tất cả các tài nguyên trên thế giới không thể tạo ra được. Nếu, mặt khác, hình là một ảnh chụp, hình có thể dễ dàng được thay thế, ngay cả khi những thành viên Wikipedia có thể thiếu tài nguyên để tạo ra bản thay thế.
  • Bất cứ thông tin nào khác cần thiết để hỗ trợ những người khác xác định việc sử dụng ảnh này là phù hợp với việc sử dụng hợp lý.

Bản mẫu

Việc sử dụng bản mẫu là không bắt buộc, nhưng bản mẫu giúp thông tin được trình bày một cách có cấu trúc và hệ thống. Quan trọng nhất vẫn là cơ sở sử dụng hợp lý phải thỏa mãn đầy đủ 10 tiêu chuẩn của quy định về nội dung không tự do. Các bản mẫu thường dùng đều được liệt kê trong Thể loại:Tiêu bản mô tả sử dụng hợp lý. Dưới đây là khung sườn của bản mẫu {{Mô tả sử dụng hợp lý 2}}, một bản mẫu khái quát và chung chung. Bạn hãy copy đoạn code sau và dán vào trang mô tả tập tin rồi điền vào các tham số sao cho thích hợp.

{{Mô tả sử dụng hợp lý
| Mô tả             = 
| Nguồn             = 
| Bài               = 
| Phần sử dụng      = 
| Phân giải thấp    = 
| Mục đích          = 
| Thay thế          = 
| Thông tin khác    = [tùy chọn và có thể để trống]
}}

Ví dụ mẫu để tham khảo:

Bản mẫu chuyên biệt

Wikipedia cũng có sẵn các bản mẫu chuyên biệt cho một số trường hợp phổ biến. Các bản mẫu này tiện lợi hơn bản mẫu khái quát vì nó đã chứa sẵn lời giải thích về cơ sở sử dụng hợp lý. Do đó, bạn chỉ còn cần phải điền một vài thông tin tối quan trọng (như nguồn, tên bài viết...).

Dưới đây là bản mẫu cho các tập tin áp phích phim. Tập tin mẫu để tham khảo: Tập tin:Gentlemen Prefer Blondes (1953) film poster.jpg (hãy bấm vào nút [ Sửa đổi ] để xem mã nguồn).

{{Mô tả áp phích
| Media          = film
| Bài            = [tên bài viết]
| Dùng cho       = [Hộp thông tin / Đầu bài / Giữa bài]
| Nguồn          = [link tới trang web nơi bạn lấy hình áp phích]
}}

Dưới đây là bản mẫu cho các bìa sách. Tập tin mẫu để tham khảo: Tập tin:The Sympathizer (Viet Thanh Nguyen).png (hãy bấm vào nút [ Sửa đổi ] để xem mã nguồn).

{{Mô tả bìa sách
| Article           = [tên bài viết]
| Use               = [Hộp thông tin / Đầu bài / Giữa bài]
| Website           = [link tới trang web nơi bạn lấy hình bìa sách]
}}

Dưới đây là bản mẫu cho các bìa đĩa nhạc. Tập tin mẫu để tham khảo: Tập tin:Bleed It Out single.jpg (hãy bấm vào nút [ Sửa đổi ] để xem mã nguồn).

{{Mô tả bìa đĩa nhạc
|Bài = [tên bài viết]
|Sử dụng = [Hộp thông tin / Đầu bài / Giữa bài]
|Nguồn = [link tới trang web nơi bạn lấy hình bìa đĩa]
}}

Dưới đây là bản mẫu cho các ảnh chụp màn hình trò chơi điện tử. Tập tin mẫu để tham khảo: Tập tin:Grand Theft Auto V combat.jpg (hãy bấm vào nút [ Sửa đổi ] để xem mã nguồn).

{{Mô tả sử dụng hợp lý ảnh chụp màn hình trò chơi điện tử
| Article = [tên bài viết]
| Name = [tên game]
| Distributor = [nhà phân phối game]
| Publisher = [nhà phát hành game]
| Developer = [nhà phát triển game]
| Use = [Infobox / Header / Section / Other]
}}

Dưới đây là bản mẫu cho các ảnh chụp màn hình bình thường.

{{ScreenshotU|tên bài|miêu tả|người giữ bản quyền}}

Văn xuôi

Dưới đây là vài ví dụ cơ bản. Bản mô tả tốt có thể sẽ mở rộng lý do tại sao phương tiện không tự do lại được cần đến, tại sao không có phương tiện tự do khác thay thế, và chức năng chính của nó trong bài viết là gì. Nếu hình ảnh được dùng trong nhiều bài, bạn phải đưa các bản mô tả riêng biệt cho từng bài. Nếu tựa đề bài viết đã đủ mô tả hình ảnh, thì hãy viết nó vào vì điều đó sẽ khiến cho đòi hỏi của bạn có cơ sở hơn.

Đây chỉ là ví dụ: không nên chép lại y hệt.

Biểu trưng trong bài có chủ đề mà biểu trưng đang đại diện

=== Sử dụng hợp lý trong [[TÊN BÀI]] ===
Mặc dù hình này có bản quyền, việc sử dụng nó được đề cập đến trong luật sử dụng hợp lý Hoa Kỳ vì những lý do sau:
# Nó mô tả một bài viết giáo dục về thực thể mà biểu trưng đang đại diện.
# Hình ảnh được sử dụng như một phương thức nghe nhìn chủ yếu phục vụ cho chủ đề bài viết.
# Nó là ảnh có độ phân giải thấp, và do đó không phù hợp với việc sản xuất sản phẩm giả.
# Biểu trưng không được dùng theo cách mà người đọc có thể bối rối giữa ý tưởng của bài viết và ý tưởng của chủ sở hữu biểu trưng.
# Nó không thể được thay thế bằng hình ảnh không bản quyền hoặc có bản quyền tự do nào khác với cùng giá trị giáo dục.
  • Những văn bản chỉ ra sự tuân thủ hướng dẫn Wikipedia:Biểu trưng có thể được thêm vào, như sự xác nhận rằng biểu trưng đã được chỉnh xuống kích thước nhỏ với chi tiết ít hơn nếu nó là ảnh vector.

Hình chụp lịch sử

=== Sử dụng hợp lý cho [[TÊN BÀI]] ===
Mặc dù hình này có bản quyền, việc sử dụng nó được đề cập đến trong luật sử dụng hợp lý Hoa Kỳ vì những lý do sau:
# Nó là một hình đặc biệt mang tính lịch sử của một cá nhân nổi tiếng. (Thêm nguồn gốc để hỗ trợ cho đòi hỏi, giống như tên bài báo nhắc đến hình này (chứ không đơn thuần sử dụng nó)
# Nó có độ phân giải nhỏ hơn nhiều so với hình gốc (bản sao chép từ nó sẽ có chất lượng thấp hơn hẳn).
# Hình này chỉ được dùng cho mục đích thông tin.
# Việc đưa nó vào bài sẽ giúp ích nhiều cho bài viết vì ảnh và tính quan trọng về lịch sử của nó là đối tượng bàn đến trong bài.

Một lần nữa, những thứ ở trên chỉ là ví dụ chung chung; để có nhiều thông tin hơn về những gì bạn cần đưa vào mục nào hãy xem Wikipedia:Nội dung không tự do. Thông tin nên càng cụ thể càng tốt, có nghĩa là tại sao bạn lại cần sử dụng hình này như một phần của bài viết. Thêm thông tin này cũng không đảm bảo rằng hình này sau này sẽ bị xóa, nhưng nó sẽ thể hiện một bản mô tả cho những người khác mà bạn có thể có một lời biện hộ đúng đắn để các tài sản sử dụng hợp lý này có thể được dùng dưới giấy phép GFDL.

Xem thêm