Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tân Thế giới”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
MerlIwBot (thảo luận | đóng góp)
n Bot: Thêm ca:Nou Món
n r2.7.3) (Bot: Thêm diq:Dınyayo Newe
Dòng 79: Dòng 79:
[[tr:Yeni Dünya]]
[[tr:Yeni Dünya]]
[[uk:Новий Світ]]
[[uk:Новий Світ]]
[[diq:Dınyayo Newe]]
[[zh:新大陸]]
[[zh:新大陸]]

Phiên bản lúc 19:23, ngày 5 tháng 8 năm 2012

Carte d'Amérique (Bản đồ châu Mỹ), Guillaume Delisle, khoảng năm 1774

Tân thế giới là một tên gọi được sử dụng để chỉ châu Mỹ (bao gồm Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Trung MỹCaribe cũng như các đảo xung quanh một cách tổng thể) được sử dụng từ thế kỷ 16. Châu Mỹ vào thời điểm đó là hoàn toàn mới đối với người châu Âu, là những người trước đó cho rằng thế giới chỉ bao gồm châu Âu, châu Áchâu Phi (hay Cựu thế giới). Thuật ngữ "Tân thế giới" không nên nhầm lẫn với các thuật ngữ "thế giới mới" hay "thế giới hiện đại" (mặc dù "tân" cũng có nghĩa là "mới") vì các cụm từ sau nói chung được dùng để chỉ thế giới theo dòng thời gian lịch sử, chứ không phải là để chỉ các vùng đất.

Trong những thập niên gần đây, việc sử dụng thuật ngữ "Tân thế giới" đã bị một số người không chấp nhận, do nó hàm ý rằng chỉ có quan điểm của người châu Âu là duy nhất thích đáng hay hợp lý. Vì thế, thuật ngữ này nói chung hiện nay chỉ được sử dụng trong văn cảnh rất hạn chế của một vài giới xã hội. Thứ nhất là khi người ta nói "Tân thế giới" theo ngữ cảnh lịch sử, khi thảo luận đến chuyến đi của Christopher Columbus, sự xâm chiếm Yucatán của người Tây Ban Nha, v.v. Thứ hai là trong ngữ cảnh sinh học khi người ta nói về các loài động, thực vật của Cựu thế giới và Tân thế giới.

Một diễn giải khác của thuật ngữ "Tân thế giới" là "mới" trong ngữ cảnh của loài người; do con người đã tồn tại và sinh sống tại Cựu thế giới một khoảng thời gian dài hơn nhiều so với tại châu Mỹ; vì thế người ta có thể nói là những cuộc di cư đầu tiên sang châu Mỹ đã tìm đến một "thế giới mới".

Ngày nay có giả thuyết đáng tin cậy cho rằng chính Đô đốc Trịnh Hòa mới là người đầu tiên tìm ra châu Mỹ, bằng chứng của các nhà nghiên cứu lịch sử và bản đồ thế giới nhận định rằng vào năm 1417 khi Hoàng đế triều Minh ra lệnh cho Đô đốc Trịnh Hòa đi vòng quanh thế giới bằng thuyền để vẽ bản đồ thì khoảng giữa năm 1418 ông và đoàn tùy tùng gồm hàng trăm thuyền lớn nhỏ các loại đã đến được vùng biển Caribê và đã để lại ở đây nhiều đồ gốm và chén sứ các loại, điều này chứng tỏ rằng Đô đốc Trịnh Hòa đã đặt chân đến châu Mỹ sớm hơn Christopher Colombus 74 năm. (Nhưng khi đến châu Mỹ thì Đô đốc Trịnh Hòa cứ ngỡ rằng đó chính là cực nam của Ấn Độ.)

Cũng có thuyết chứng minh rằng người Viking tới châu Mỹ trước nhà thám hiểm Christopher Columbus những 500 năm và đã lập những làng nhỏ dọc theo bờ biển Bắc Đại Tây Dương – một di tích của họ còn được bảo tồn tại L'Anse aux Meadows, thuộc tỉnh bang Newfoundland và Labrador của Canada.

Sử dụng với châu Đại Dương

Trong khi châu Mỹ luôn luôn được miêu tả như là "Tân thế giới" thì châu Đại Dương có thể được miêu tả hoặc là "Cựu thế giới" hoặc là "Tân thế giới" phụ thuộc vào lĩnh vực của bài thuyết trình, đặc biệt là trong trường hợp của New Zealand do sự định cư đầu tiên của con người chỉ diễn ra trong vài thế hệ trước khi Colombus tìm ra châu Mỹ. Trong ngữ cảnh sinh học đôi khi người ta không dùng thuật ngữ này, do các loài của châu Đại Dương khác biệt đáng kể so với các loài của của đại lục Á-Âu, châu Phi và các loài của châu Mỹ.

Xem thêm