Thành viên:NguoiDungKhongDinhDanh/Một nghiên cứu trường hợp về WoW

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Trong bất kỳ dự án mở nào cho phép mọi người có quyền chỉnh sửa ngang nhau đúng với tính mở của nó, hành động phá hoại, tức cố ý huỷ hoại và/hoặc làm sai lệch thông tin hoặc cấu trúc của trang thông tin, nhất định sẽ phát sinh. Kẻ phá hoại thực hiện hành vi phá hoại vì nhiều lý do. Nhiều lý do trong số này cũng có thể là nguyên nhân phá hoại ở cuộc sống thực, như thử nghiệm hệ thống, đạt được ngưỡng cảm giác khoái cảm đầy quyền lực, đánh dấu lãnh thổ hay thu hút chú ý. Hầu hết những kẻ phá hoại chỉ thực hiện hành vi này một vài lần, bằng những cách rất đơn giản, trước khi phát chán. Một số kẻ khác sẽ liên tiếp phá hoại cho đến khi bị cấm, rồi dừng hẳn.

Và rồi Willy đến. Willy on Wheels là tay phá hoại cực kỳ dai dẳng. Tên này đã tạo hàng ngàn tài khoản chỉ để phá hoại Wikipedia theo rất nhiều cách khác nhau. Cách tai tiếng nhất trong số này là chuyển nhanh một lượng rất lớn các bài viết sang những địa chỉ có tên tệ hại. Y coi phá hoại là một cuộc thi, và do đó luôn cố gắng phá hoại thật nhiều trang trước khi bị cấm, đồng thời tham gia vào cộng đồng những kẻ muốn vượt qua kỷ lục của y. Cũng như những kẻ phá hoại khác, y mong muốn được trở nên nổi tiếng, và thích ngắm nhìn sự hỗn loạn do chính y gây ra.

Phương pháp của Willy

Theo ghi nhận, tài khoản đầu tiên Willy sử dụng là User:Willy on wheels, tạo ngày 20 tháng 8 năm 2004. Phương thức phá hoại của người dùng này không phải di chuyển trang, mà là liên tục nhấp vào "Trang ngẫu nhiên", sau đó thay toàn bộ nội dung bài bằng đoạn "{{PAGENAME}} đã bị phá hoại bởi Willy on wheels". Trong khoảng 2 phút, hàng chục bài đã bị ảnh hưởng. Chính cách thức cực kỳ đơn giản này đã chỉ ra mức độ sâu sắc của kẻ thực hiện. Rất ít người biết đến biến {{PAGENAME}}, kể cả những biên tập viên có nhiều kinh nghiệm, vì họ thường không có chỗ dùng biến này, trừ các bản mẫu. Phương pháp thế nội dung trên cũng cho thấy xu hướng phá hoại của y thuộc kiểu hào nhoáng, thái quá, dễ gây chú ý. Những tay phá hoại khác thường tránh bị phát hiện, nhưng Willy thì lại muốn gây nhiều ảnh hưởng rõ ràng nhất có thể trước khi bị bắt. Y không muốn chơi trò luẩn quẩn với hệ thống như những tay không công khai: khi phá hoại, y biết chắc những sửa đổi này sẽ chỉ tồn tại được vài giây.

Tiếp đó, Willy phá hoại Bản mẫu:Tin tức, một bản mẫu có trên Trang chính, có lẽ là để khiến cho những hành vi phá hoại này thu hút được thật nhiều sự chú ý của những người dùng khác. Chỉ một biên tập viên dày dạn kinh nghiệm mới biết đến bản mẫu này và hiểu nó được nhúng chéo thế nào. Những sửa đổi này ngay lập tức bị lùi lại. Chỉ hai giờ sau, IP 200.48.218.178 thay thế trang trên bằng hình ảnh dương vật đang cương cứng. Chúng tôi phỏng đoán chính Willy đang núp sau IP này để chỉnh sửa ẩn danh. 3 phút sau, trang đã được lùi sửa. Vì 200.48.218.178 không phải một IP cá nhân mà là một proxy mở khá lớn, đọc nhật trình cũng không thể nhận diện danh tính thực của y. Sau đó, không hiểu vì sao, y đột ngột dừng hẳn hành vi phá hoại. Y không bao giờ sửa đổi thêm bất cứ trang nào, ngoại trừ trang thảo luận của chính y, và không hề bị cấm cho đến tận mãi sau này, khi những biến thân khiến y trở nên khét tiếng.

Vì sao Willy lại dừng? Có vẻ y đã cảm thấy bối rối vì hành vi phá hoại đã không có hiệu quả, đồng thời mưu toan các phương thức hiệu quả hơn. Chỉ năm ngày sau đó, User:The Willy on wheels xuất hiện. Biến thân mới này tiến hành di chuyển hàng loạt bài viết ngẫu nhiên đến các tên mới cũng ngẫu nhiên, thường có thêm cụm "on wheels" hoặc "Willy", khiến y được chú ý đã nhiều còn nhiều hơn nữa, ví dụ như sửa đổi của một trong nhóm rối Willy. Những sửa đổi này cũng rõ ràng như những sửa đổi trước đây của y. Vào thời điểm đó, chỉ bảo quản viên có thể lùi sửa hành vi này, vì sau khi di chuyển một trang, hệ thống sẽ tự động tạo trang đổi hướng ở tên trước đó. Nếu không xoá trang đổi hướng, trang gốc sẽ không thể chuyển lại được. Kỹ thuật phá hoại chuyển trang nhanh này đã khiến số (khá ít) quản trị viên dọn dẹp phá hoại và lùi sửa cảm thấy căng thẳng. Tài khoản phá hoại đã bị cấm gần như ngay lập tức, nhưng chuyện thì đã rồi.

Vì những người dùng ẩn danh không thể sử dụng tính năng di chuyển trang, y đã phải tạo thêm một tài khoản khác để lặp lại cách thức này, và luôn làm như vậy mỗi lần tấn công. Hầu hết các tài khoản này đều có tên là một biến thể của cụm "Willy on Wheels" ban đầu, dù một số tên không hề có điểm chung. Các cuộc tấn công diễn ra không thường xuyên, đôi khi cách nhau chỉ vài phút, nhưng cũng có khi đến hàng tuần. Y có hiểu biết sâu rộng về quy cách và quy định của Wikipedia, thể hiện qua việc chọn những cái tên giả gần giống tên thành viên của các biên tập viên nổi tiếng trong cộng đồng, phá hoại trang thành viên của họ, di chuyển Wikipedia:Biểu quyết xoá bài, Wikipedia:Cộng đồng, và những chuyện tương tự. Có một lần, y còn cố chỉnh sửa một thông báo MediaWiki nhằm ẩn đi trang Thay đổi gần đây, khiến những người dùng khác khó phát hiện các hành vi phá hoại hơn. Y cũng bắt đầu trộm trang thành viên của những biên tập viên uy tín để hợp thức hoá hành vi của mình.

Một trong những nguồn tin tốt nhất về Willy mà chúng tôi có là một sửa đổi cũ của User:WoW. Sửa đổi này cho thấy ham muốn lớn nhất của Willy là phá hoại càng nhiều trang càng tốt trước khi bị cấm. Y không ngừng cố gắng đổi mới các phương thức để thực hiện được mục tiêu này, đồng thời coi đây là một cuộc thi. Y tuyên bố có liên quan đến các nhóm troll như GNAA và phong trào "chống bè đảng", đi ngược với tính lãnh đạo của Wikipedia. Thậm chí, y đã từng đề xuất cuộc thi có thể có rất nhiều Willies cạnh tranh, cố gắng có được "vinh dự" này.

Trang này được đăng lại trên rất nhiều trang thành viên khác, cùng nhiều lý thuyết nổi tiếng về Willy, chẳng hạn như quan điểm cho rằng y là nhân cách thay thế của một bảo quản viên chăm hoạt động. Kết luận này được đưa ra dựa trên những kiến thức sâu sắc của y về Wikipedia.

Có vẻ như những tay phá hoại khác đã coi thách thức của Willy là một cuộc thi nghiêm túc. User:A ding ding ding ding..., có lối viết khác hẳn so với Willy, đã khoe khoang rằng tên này đã đánh bại kỷ lục 175 sửa đổi trước khi bị cấm của y, nâng con số này lên 200. Cuộc thi này chỉ có một tác dụng duy nhất: đổ thêm dầu vào ngọn lửa phá hoại của Willy.

Hồ sơ ghi chép lại theo Đóng góp

  • Y rất hiểu phần mềm và quy cách. Y biết cả những tính năng hiếm khi được sử dụng và các thành viên chỉ nổi tiếng trong cộng đồng. Có dấu hiệu cho thấy y thử nghiệm các phương pháp phá hoại khi ngoại tuyến (các tài khoản phá hoại không có sửa đổi thử nghiệm).
  • Y thích Firefox, dùng máy loại 64-bit, sau này nâng cấp lên Mac Mini, và tuyên bố có liên kết với các nhóm troll có nhiều tiền án tiền sự.
  • Y tuyên bố có liên kết với các băng đảng chống phá nhóm bảo quản viên, thể hiện sự coi thường cấu trúc quyền lực của Wikipedia. Có thể thấy rõ y không phải bảo quản viên, mà chỉ là một thành viên đã đăng ký.
  • Vì y đã tạo một tài khoản có tên User:John Kerry's Willy on Wheels!, chúng tôi cho rằng y không thích John Kerry, và có khả năng là một người Cộng hòa.
  • Y nhắc đến những người cố gắng nhắc nhở và cấm y, cho thấy y có quan sát họ và thích được chìm đắm trong chú ý, cũng như chế nhạo họ.