Lê Thị Thu Nguyệt

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Lê Thị Thu Nguyệt
Chức vụ
Thông tin chung
Quốc tịch Việt Nam
SinhNăm 1944
Tân Định, Sài Gòn, Nam Kỳ thuộc Pháp, Liên bang Đông Dương
Đảng chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam

Lê Thị Thu Nguyệt sinh năm 1944 tại Tân Định, Sài Gòn,[1][2]chiến sĩ biệt động Sài Gòn trong Chiến tranh Việt Nam. Bà được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vào năm 2015 vì lập nhiều chiến công,[3][4] trong đó có sự kiện đánh bom một máy bay chở cố vấn Mỹ vào năm 1963.[5]

Xuất thân[sửa | sửa mã nguồn]

Lê Thị Thu Nguyệt có cha là ông Lê Đình Lang – một Đảng viên Đảng cộng sản Đông Dương bị lộ thân phận nên năm 1954 phải tập kết ra Bắc. Mẹ bà từng là hội viên Hội Phụ nữ cứu quốc qua đời vì bạo bệnh khi bà mới vài tuổi.[2]

Ở lại Sài Gòn, bà được cha gửi vào nhà chú ruột Lê Văn Lý. Ông Lý cũng là thành viên hoạt động cách mạng ngụy trang dưới lớp vỏ bọc thợ cắt tóc. Năm 14 tuổi, bà tham gia kháng chiến với nhiệm vụ giao liên, đưa người vào chiến khu, mang tài liệu công văn và vận chuyển vũ khí vào nội thành.[2]

Gia nhập đặc công[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1960, bà gia nhập lực lượng Biệt động Sài Gòn trùng với thời điểm Mặt trận giải phóng miền Nam ra đời. Là thành viên đội 159 chuyên đánh cố vấn quân sự Mỹ, bà cùng đồng đội dùng thun, ná tẩm thuốc độc tiêu diệt bốn cố vấn Mỹ trên đường Trần Hưng Đạo.[6]

Tháng 10 năm 1962, chính quyền Việt Nam Cộng hòa tổ chức trưng bày chiến lợi phẩm thu được của Việt Cộng. Địa điểm triển lãm bắt đầu từ Nhà hát Lớn băng qua khách sạn Continental trải dài đến đường Nguyễn Huệ, có 100 nhà báo đến dự và hàng ngàn người xem. Dưới sự chỉ huy của Lê Thanh Tùng cùng các chiến đấu viên Trần Cưỡng, Trần Tiên Cương, bà tổ chức ném lựu đạn phá hỏng 1 trực thăng HU-1A và gây thương vong nhiều thành viên phía đối phương, phá vỡ cuộc triển lãm dự định kéo dài trong bảy ngày.[6]

Đánh bom máy bay Mỹ[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1963, Thu Nguyệt nhận nhiệm vụ gài mìn nổ chậm vào máy bay Boeing 707 chở cố vấn quân sự Mỹ. Trước đó Đội Biệt động 159 đã tiến hành cài cắm người giả dạng làm nhân viên điều khiển không lưu ở sân bay, sau đó đưa bà Nguyệt nhập vai người yêu của nhân vật này vào nhằm điều nghiên mục tiêu.[7][8] Ngày 28 tháng 3 năm 1963, một gói thuốc nổ mạnh C4 cài đồng hồ hẹn giờ được ngụy trang trong chiếc túi du lịch tương tự như chiếc mà cố vấn Mỹ thường dùng. Khi từ giã người yêu, Thu Nguyệt đánh tráo túi của một người Mỹ trong phòng đợi. Theo kế hoạch, mìn sẽ nổ khi máy bay cất cánh 15 phút, nhưng chiếc Boeing 707 rời Sài Gòn sang San Francisco, quá cảnh sân bay Honolulu được hai phút thì mìn mới phát nổ. Toàn bộ chiếc máy bay mang số hiệu FHA007 hoàn toàn hư hỏng, nhiều tài liệu quan trọng cất trên phi cơ bị thiêu rụi, trong khi đó hàng chục sĩ quan cấp tá Hoa Kỳ thì bị thương.[9] Trường hợp nếu không gặp trục trặc khi phương tiện di chuyển đạt ngưỡng độ cao 10.000m thì 80 cố vấn Mỹ nhiều khả năng sẽ chịu thương vong đáng kể. Do điều kiện kinh tế của quân cách mạng khó khăn nên khi sắm đồng hồ, Thu Nguyệt chọn loại rẻ tiền nhất,[10] chính sự lạc hậu của thiết bị hẹn giờ đã khiến hệ thống bị đình trệ hoạt động khi áp suất thay đổi.[9]

Thu Nguyệt bị bắt vào cuối năm 1963 khi đang chuẩn bị báo cáo thành tích trong Đại hội Anh hùng chiến sĩ thi đua. Sau 11 năm trải qua các nhà tù từ An ninh quân đội, Thủ Đức, Chí Hòa, Tân Hiệp đến Côn Đảo, bà được trao trả tại Lộc Ninh vào năm 1973.[9] Thời điểm kết thúc chiến tranh Việt Nam, bà công tác tại địa phương, từng là Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ quận Tân Bình, sau đó nắm giữ chức vụ cửa hàng trưởng một công ty Lương thực trong khu vực.[11]

Đời tư[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1976, bà lập gia đình cùng Đỗ Khánh Vân, sau này ông là Đại tá công tác tại Quân khu 7. Cặp đôi có với nhau hai người con trai, một người trong số đó từng du học ngành hàng không không gian tại Boston, Hoa Kỳ.[11][12]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Anh Tuấn (6 tháng 12 năm 2013). “Chuyện về người phụ nữ đầu tiên gia nhập Biệt động Sài Gòn”. VietnamPlus. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  2. ^ a b c Kim Anh (20 tháng 10 năm 2013). “Nữ biệt động Sài Gòn từng đánh nổ máy bay Mỹ”. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  3. ^ Mã Hải (6 tháng 6 năm 2015). “Trao tặng danh hiệu Anh hùng LLVT Nhân dân cho 11 tập thể, cá nhân”. Báo Công An Nhân Dân. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  4. ^ Đình Phú (26 tháng 4 năm 2015). “Phố đi bộ sẽ kéo dài đến Q.2”. Báo Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  5. ^ P.V (21 tháng 7 năm 2022). “Anh hùng LLVTND Lê Thị Thu Nguyệt - "Chim sắt" của Biệt động Sài Gòn: "Tôi sẵn sàng hy sinh. Vì tôi chết cho đất nước, cho dân tộc mình". Đài Truyền hình Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  6. ^ a b Trầm Hương (23 tháng 11 năm 2005). “Kỳ tích biệt động của người phụ nữ bình dị”. Báo Công An Nhân Dân. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  7. ^ Hồng Nhung (20 tháng 10 năm 2013). “Những bóng hồng "sắt đá" của biệt động Sài Gòn”. Báo Dân Trí. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  8. ^ Phương Dung (28 tháng 7 năm 2015). “Những nữ tù Côn Đảo yêu nước ngày ấy – bây giờ”. Đài Tiếng nói Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  9. ^ a b c Nguyễn Duy Hiển (4 tháng 1 năm 2018). “Nữ chiến sĩ biệt động mưu trí, quả cảm”. Báo Quân Đội Nhân Dân. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  10. ^ Nguyễn Thị Kim Voanh (13 tháng 10 năm 2022). “Nữ biệt động Sài Gòn có biệt danh "Chim Sắt". Bảo tàng Phụ Nữ Nam Bộ. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  11. ^ a b Tô Diệu Hiền (22 tháng 12 năm 2022). “44 năm tình đồng chí,nghĩa tào khang”. Báo Phụ Nữ. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
  12. ^ Lê Uyên Phương (30 tháng 4 năm 2013). "Lửa" của mẹ…”. Báo Phụ Nữ. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]