Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ung thư thực quản”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
Thay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Tạo với bản dịch của trang “Esophageal cancer”
 
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Trình soạn thảo mã nguồn 2017
Dòng 1: Dòng 1:
'''Ung thư thực quản''' là [[ung thư]] phát sinh từ [[thực quản]] — đoạn ống tiêu hóa giữa [[cổ họng]] và [[dạ dày]]. Thường xuất hiện các triệu chứng khó nuốt và giảm cân. Ngoài ra có các triệu chứng khác như đau khi nuốt, giọng nói khàn khàn, các hạch bạch huyết mở rộng ("tuyến") quanh [[xương đòn]], ho khan, và có thể nôn hoặc [[ho ra máu]].
'''Ung thư thực quản''' là [[ung thư]] phát sinh từ [[thực quản]] — đoạn ống tiêu hóa giữa [[cổ họng]] và [[dạ dày]].<ref name=WCR2014/> Thường xuất hiện các triệu chứng khó nuốt và giảm cân.<ref name=Ferri2012/> Ngoài ra có các triệu chứng khác như đau khi nuốt, giọng nói khàn khàn, các hạch bạch huyết mở rộng ("tuyến") quanh [[xương đòn]], ho khan, và có thể nôn hoặc [[ho ra máu]].<ref name=Ferri2012/>


<!-- Types and causes -->
Gồm hai loại chính là ung thư biểu mô tế bào vảy thực quản (ESCC), thường gặp ở các [[nước đang phát triển]], trong khi ung thư tuyến thực quản (EAC) lại thường gặp ở các [[nước phát triển]]. Cũng bắt gặp một số loại ít phổ biến hơn. Ung thư biểu mô tế bào vảy phát sinh từ các [[Biểu mô|tế bào biểu mô]] đường thực quản. Ung thư biểu mô tuyến phát sinh từ các tế bào [[tuyến]] hiện diện ở phần thấp hơn của thực quản, nơi thường chúng đã biến đổi thành dạng tế bào đường ruột (một tình trạng được gọi là Barrett thực quản). Nguyên nhân của loại tế bào vảy gồm thuốc lá, rượu, đồ uống rất nóng, chế độ ăn uống không đầy đủ, và nhai trầu. Nguyên nhân phổ biến nhất của loại ung thư tuyến là hút thuốc lá, [[béo phì]] và [[Trào ngược dạ dày thực quản|trào ngược axit]] (hội chứng trào ngược dạ dày - thực quản).
Gồm hai loại chính là ung thư biểu mô tế bào vảy thực quản (ESCC),<ref>Even by those using the [[British English]] spelling "oesophagus"</ref> thường gặp ở các [[nước đang phát triển]], trong khi ung thư tuyến thực quản (EAC) lại thường gặp ở các [[nước phát triển]].<ref name=WCR2014>{{cite book| author=Montgomery, EA| title=World Cancer Report 2014| date=2014|editor1=Stewart, BW |editor2=Wild, CP | publisher=World Health Organization| isbn=978-9283204299 | chapter=Oesophageal Cancer | pages=528–543|display-authors=etal}}</ref> Cũng bắt gặp một số loại ít phổ biến hơn.<ref name=WCR2014/> Ung thư biểu mô tế bào vảy phát sinh từ các [[Biểu mô|tế bào biểu mô]] đường thực quản.<ref>{{cite book|last=Kelsen|first=David|title=Gastrointestinal oncology: principles and practices|date=2007|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia, Pa.|isbn=9780781776172|page=4|url=https://books.google.com/books?id=5ULRpwtyxxMC&pg=PA4|edition=2nd|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150925153342/https://books.google.com/books?id=5ULRpwtyxxMC&pg=PA4|archivedate=2015-09-25|df=}}</ref> Ung thư biểu mô tuyến phát sinh từ các tế bào [[tuyến]] hiện diện ở phần thấp hơn của thực quản, nơi thường chúng đã biến đổi thành dạng tế bào đường ruột (một tình trạng được gọi là Barrett thực quản).<ref name=WCR2014/><ref>{{cite book|last=Whittemore|first=edited by David Schottenfeld, Joseph F. Fraumeni Jr.; associate editors, Graham A. Colditz, Jonathan M. Samet, Alice S.|title=Cancer epidemiology and prevention|date=2006|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=9780199747979|page=697|url=https://books.google.com/books?id=qfN8Y1_lbDYC&pg=PA697|edition=3rd|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151031153057/https://books.google.com/books?id=qfN8Y1_lbDYC&pg=PA697|archivedate=2015-10-31|df=}}</ref> Nguyên nhân của loại tế bào vảy gồm thuốc lá, rượu, đồ uống rất nóng, chế độ ăn uống không đầy đủ, và nhai trầu.<ref name=Zhang2012/><ref name="Akhtar-2013">{{cite journal | last=Akhtar | first=S |title=Areca nut chewing and esophageal squamous-cell carcinoma risk in Asians: a meta-analysis of case-control studies |journal=Cancer Causes & Control |volume=24 |issue=2 |pages=257–65 |date=February 2013 |pmid=23224324 |doi=10.1007/s10552-012-0113-9 |url=}}</ref> Nguyên nhân phổ biến nhất của loại ung thư tuyến là hút thuốc lá, [[béo phì]] và [[Trào ngược dạ dày thực quản|trào ngược axit]] (hội chứng trào ngược dạ dày - thực quản).<ref name=Zhang2012>{{cite journal|last=Zhang|first=HZ|author2=Jin, GF |author3=Shen, HB |title=Epidemiologic differences in esophageal cancer between Asian and Western populations.|journal=Chinese Journal of Cancer|date=Jun 2012|volume=31|issue=6|pages=281–6|pmid=22507220|doi=10.5732/cjc.011.10390|pmc=3777490}}</ref>


<!-- Diagnosis and Treatment -->
Bệnh được chẩn đoán bằng [[sinh thiết]] qua nội soi (một máy ảnh [[sợi quang học]]). [[Y học dự phòng|Biện pháp dự phòng]] bao gồm ngừng hút thuốc lá và có [[Chế độ ăn lành mạnh|chế độ ăn uống lành mạnh]]. Điều trị được thực hiện dựa trên giai đoạn và vị trí ung thư, cùng với thể trạng chung của từng người và yêu cầu cá nhân. Ung thư tế bào vảy nhỏ cục bộ có thể điều trị bằng [[phẫu thuật]] với hy vọng cứu chữa. Hầu hết các trường hợp khác, [[hóa trị liệu]] có hoặc không có [[Trị liệu bức xạ|xạ trị]] đi kèm cùng phẫu thuật. Các khối u lớn hơn có thể phát triển chậm lại với hóa trị và xạ trị. Khi bệnh tình trở nên phức tạp hơn hoặc bệnh nhân không đủ sức khỏe để trải qua đợt phẫu thuật, [[chăm sóc giảm nhẹ]] thường được đề nghị.
Bệnh được chẩn đoán bằng [[sinh thiết]] qua nội soi (một máy ảnh [[sợi quang học]]).<ref name=Sta2013>{{cite journal|last=Stahl|first=M|author2=Mariette, C|author3=Haustermans, K|author4=Cervantes, A|author5=Arnold, D|author6=ESMO Guidelines Working, Group|title=Oesophageal cancer: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up.|journal=Annals of Oncology|date=Oct 2013|volume=24 Suppl 6|pages=vi51–6|url=http://annonc.oxfordjournals.org/content/24/suppl_6/vi51.full|pmid=24078662|doi=10.1093/annonc/mdt342|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160323065221/http://annonc.oxfordjournals.org/content/24/suppl_6/vi51.full|archivedate=2016-03-23|df=}}</ref> [[Y học dự phòng|Biện pháp dự phòng]] bao gồm ngừng hút thuốc lá và có [[Chế độ ăn lành mạnh|chế độ ăn uống lành mạnh]].<ref name=Ferri2012/><ref name=WCR2014/> Điều trị được thực hiện dựa trên giai đoạn và vị trí ung thư, cùng với thể trạng chung của từng người và yêu cầu cá nhân.<ref name=Sta2013/> Ung thư tế bào vảy nhỏ cục bộ có thể điều trị bằng [[phẫu thuật]] với hy vọng cứu chữa.<ref name=Sta2013/> Hầu hết các trường hợp khác, [[hóa trị liệu]] có hoặc không có [[Trị liệu bức xạ|xạ trị]] đi kèm phẫu thuật.<ref name=Sta2013/> Các khối u lớn hơn có thể phát triển chậm lại với hóa trị và xạ trị.<ref name=WCR2014/> Khi bệnh tình trở nên phức tạp hơn hoặc bệnh nhân không đủ sức khỏe để trải qua đợt phẫu thuật, [[chăm sóc giảm nhẹ]] thường được đề nghị.<ref name=Sta2013/>


<!-- Epidemiology -->
Tính đến năm 2012, ung thư thực quản là ung thư phổ biến đứng hàng thứ tám trên toàn cầu với 456.000 trường hợp mới trong năm. 400.000 người chết vì ung thư thực quả trong năm đó, tăng từ 345.000 người năm 1990. Tỷ lệ rất khác nhau giữa các quốc gia, tại Trung Quốc với khoảng một nửa số trường hợp mắc. Nam giới phổ biển hơn gấp ba lần nữ giới. Kết quả tiên lượng phụ thuộc vào mức độ của bệnh và tình trạng sức khỏe khác, nhưng thường có xu hướng tương đối xấu, vì chẩn đoán thường muộn. [[Tỷ lệ sống 5 năm]] từ khoảng 13% đến 18%.
Tính đến năm 2012, ung thư thực quản là ung thư phổ biến đứng hàng thứ tám trên toàn cầu với 456.000 trường hợp mới trong năm.<ref name=WCR2014/> 400.000 người chết vì ung thư thực quả trong năm đó, tăng từ 345.000 người năm 1990.<ref name=WCR2014/><ref name=Loz2012>{{cite journal|last=Lozano|first=R|title=Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010|journal=Lancet|date=Dec 15, 2012|volume=380|issue=9859|pages=2095–128|pmid=23245604|doi=10.1016/S0140-6736(12)61728-0|last2=Naghavi|first2=M|last3=Foreman|first3=K|last4=Lim|first4=S|last5=Shibuya|first5=K|last6=Aboyans|first6=V|last7=Abraham|first7=J|last8=Adair|first8=T|last9=Aggarwal|first9=R | displayauthors=8 }}</ref> Tỷ lệ rất khác nhau giữa các quốc gia, tại Trung Quốc với khoảng một nửa số trường hợp mắc.<ref name=WCR2014/> Nam giới phổ biển gấp ba lần nữ giới.<ref name=WCR2014/> Kết quả tiên lượng phụ thuộc vào mức độ của bệnh và tình trạng sức khỏe khác, nhưng thường có xu hướng tương đối xấu, vì chẩn đoán thường muộn.<ref name=WCR2014/><ref name=Enzinger>{{cite journal |vauthors=Enzinger PC, Mayer RJ |title=Esophageal cancer |journal=N. Engl. J. Med. |volume=349 |issue=23 |pages=2241–52 |year=2003 |pmid=14657432 |doi=10.1056/NEJMra035010 |url=http://gastro.ucsd.edu/fellowship/materials/Documents/Esophageal%20Cancer/NEJM%202003%20Esophageal%20CA%20.pdf |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140714162737/http://gastro.ucsd.edu/fellowship/materials/Documents/Esophageal%20Cancer/NEJM%202003%20Esophageal%20CA%20.pdf |archivedate=2014-07-14 |df= }}</ref> [[Tỷ lệ sống 5 năm]] từ khoảng 13% đến 18%.<ref name=Ferri2012>{{cite book |editor-last=Ferri |editor-first=FF |chapter= Tumors |title= Ferri's clinical advisor 2013 |date=2012 |publisher= Mosby (Elsevier) |location= Philadelphia, PA |isbn= 978-0323083737 |pages= 389–391 |chapter-url= https://books.google.com/books?id=OR3VERnvzzEC&pg=PA391 |deadurl=no |archiveurl= https://web.archive.org/web/20150919023405/https://books.google.com/books?id=OR3VERnvzzEC&pg=PA391 |archivedate= 2015-09-19 |df=}}</ref><ref name=SEER2014>{{cite web|title=SEER Stat Fact Sheets: Esophageal Cancer|url=http://seer.cancer.gov/statfacts/html/esoph.html|website=National Cancer Institute|accessdate=18 June 2014|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140706140744/http://seer.cancer.gov/statfacts/html/esoph.html|archivedate=6 July 2014|df=}}</ref>


== Tài liệu tham khảo ==
== Tài liệu tham khảo ==

Phiên bản lúc 09:48, ngày 12 tháng 11 năm 2018

Ung thư thực quản là ung thư phát sinh từ thực quản — đoạn ống tiêu hóa giữa cổ họng và dạ dày.[1] Thường xuất hiện các triệu chứng khó nuốt và giảm cân.[2] Ngoài ra có các triệu chứng khác như đau khi nuốt, giọng nói khàn khàn, các hạch bạch huyết mở rộng ("tuyến") quanh xương đòn, ho khan, và có thể nôn hoặc ho ra máu.[2]

Gồm hai loại chính là ung thư biểu mô tế bào vảy thực quản (ESCC),[3] thường gặp ở các nước đang phát triển, trong khi ung thư tuyến thực quản (EAC) lại thường gặp ở các nước phát triển.[1] Cũng bắt gặp một số loại ít phổ biến hơn.[1] Ung thư biểu mô tế bào vảy phát sinh từ các tế bào biểu mô đường thực quản.[4] Ung thư biểu mô tuyến phát sinh từ các tế bào tuyến hiện diện ở phần thấp hơn của thực quản, nơi thường chúng đã biến đổi thành dạng tế bào đường ruột (một tình trạng được gọi là Barrett thực quản).[1][5] Nguyên nhân của loại tế bào vảy gồm thuốc lá, rượu, đồ uống rất nóng, chế độ ăn uống không đầy đủ, và nhai trầu.[6][7] Nguyên nhân phổ biến nhất của loại ung thư tuyến là hút thuốc lá, béo phì và trào ngược axit (hội chứng trào ngược dạ dày - thực quản).[6]

Bệnh được chẩn đoán bằng sinh thiết qua nội soi (một máy ảnh sợi quang học).[8] Biện pháp dự phòng bao gồm ngừng hút thuốc lá và có chế độ ăn uống lành mạnh.[2][1] Điều trị được thực hiện dựa trên giai đoạn và vị trí ung thư, cùng với thể trạng chung của từng người và yêu cầu cá nhân.[8] Ung thư tế bào vảy nhỏ cục bộ có thể điều trị bằng phẫu thuật với hy vọng cứu chữa.[8] Hầu hết các trường hợp khác, hóa trị liệu có hoặc không có xạ trị đi kèm phẫu thuật.[8] Các khối u lớn hơn có thể phát triển chậm lại với hóa trị và xạ trị.[1] Khi bệnh tình trở nên phức tạp hơn hoặc bệnh nhân không đủ sức khỏe để trải qua đợt phẫu thuật, chăm sóc giảm nhẹ thường được đề nghị.[8]

Tính đến năm 2012, ung thư thực quản là ung thư phổ biến đứng hàng thứ tám trên toàn cầu với 456.000 trường hợp mới trong năm.[1] 400.000 người chết vì ung thư thực quả trong năm đó, tăng từ 345.000 người năm 1990.[1][9] Tỷ lệ rất khác nhau giữa các quốc gia, tại Trung Quốc với khoảng một nửa số trường hợp mắc.[1] Nam giới phổ biển gấp ba lần nữ giới.[1] Kết quả tiên lượng phụ thuộc vào mức độ của bệnh và tình trạng sức khỏe khác, nhưng thường có xu hướng tương đối xấu, vì chẩn đoán thường muộn.[1][10] Tỷ lệ sống 5 năm từ khoảng 13% đến 18%.[2][11]

Tài liệu tham khảo

  1. ^ a b c d e f g h i j k Montgomery, EA; và đồng nghiệp (2014). “Oesophageal Cancer”. Trong Stewart, BW; Wild, CP (biên tập). World Cancer Report 2014. World Health Organization. tr. 528–543. ISBN 978-9283204299.
  2. ^ a b c d Ferri, FF biên tập (2012). “Tumors”. Ferri's clinical advisor 2013. Philadelphia, PA: Mosby (Elsevier). tr. 389–391. ISBN 978-0323083737. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 9 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |deadurl= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  3. ^ Even by those using the British English spelling "oesophagus"
  4. ^ Kelsen, David (2007). Gastrointestinal oncology: principles and practices (ấn bản 2). Philadelphia, Pa.: Lippincott Williams & Wilkins. tr. 4. ISBN 9780781776172. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 9 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |deadurl= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  5. ^ Whittemore, edited by David Schottenfeld, Joseph F. Fraumeni Jr.; associate editors, Graham A. Colditz, Jonathan M. Samet, Alice S. (2006). Cancer epidemiology and prevention (ấn bản 3). Oxford: Oxford University Press. tr. 697. ISBN 9780199747979. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 10 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |deadurl= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết)
  6. ^ a b Zhang, HZ; Jin, GF; Shen, HB (tháng 6 năm 2012). “Epidemiologic differences in esophageal cancer between Asian and Western populations”. Chinese Journal of Cancer. 31 (6): 281–6. doi:10.5732/cjc.011.10390. PMC 3777490. PMID 22507220.
  7. ^ Akhtar, S (tháng 2 năm 2013). “Areca nut chewing and esophageal squamous-cell carcinoma risk in Asians: a meta-analysis of case-control studies”. Cancer Causes & Control. 24 (2): 257–65. doi:10.1007/s10552-012-0113-9. PMID 23224324.
  8. ^ a b c d e Stahl, M; Mariette, C; Haustermans, K; Cervantes, A; Arnold, D; ESMO Guidelines Working, Group (tháng 10 năm 2013). “Oesophageal cancer: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up”. Annals of Oncology. 24 Suppl 6: vi51–6. doi:10.1093/annonc/mdt342. PMID 24078662. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 3 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |deadurl= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  9. ^ Lozano, R; Naghavi, M; Foreman, K; Lim, S; Shibuya, K; Aboyans, V; Abraham, J; Adair, T; Aggarwal, R (15 tháng 12 năm 2012). “Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010”. Lancet. 380 (9859): 2095–128. doi:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. PMID 23245604. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  10. ^ Enzinger PC, Mayer RJ (2003). “Esophageal cancer” (PDF). N. Engl. J. Med. 349 (23): 2241–52. doi:10.1056/NEJMra035010. PMID 14657432. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 14 tháng 7 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |deadurl= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  11. ^ “SEER Stat Fact Sheets: Esophageal Cancer”. National Cancer Institute. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |deadurl= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ung_thư_thực_quản&oldid=44705536”