Cát Tiên

Đối với các định nghĩa khác, xem Cát Tiên (định hướng).

Cát Tiên
Huyện
Huyện Cát Tiên
Biểu trưng
Một góc phố ở thị trấn Cát Tiên
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Vùng	Tây Nguyên
Tỉnh	Lâm Đồng
Huyện lỵ	Thị trấn Cát Tiên
Trụ sở UBND	Tổ dân phố 13, thị trấn Cát Tiên
Phân chia hành chính	2 thị trấn, 7 xã
Thành lập	1987
Địa lý
Tọa độ: 11°39′38″B 107°23′27″Đ
Bản đồ huyện Cát Tiên Cát Tiên Vị trí huyện Cát Tiên trên bản đồ Việt Nam
Diện tích	426,70 km²
Dân số (2022)
Tổng cộng	44.783 người
Mật độ	104 người/km²
Dân tộc	Kinh, Mạ, Xtiêng, Mnông, Cơ Ho
Khác
Mã hành chính	683
Mã điện thoại	0263
Biển số xe	49-N1-AN
Website	cattien.lamdong.gov.vn

Cát Tiên là một huyện thuộc tỉnh Lâm Đồng, Việt Nam.

Địa lý

Huyện Cát Tiên nằm ở phía tây nam tỉnh Lâm Đồng, có vị trí địa lý:

• Phía đông giáp huyện Đạ Tẻh và huyện Bảo Lâm
• Phía tây giáp huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
• Phía nam giáp huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai
• Phía bắc giáp huyện Đắk R'lấp, tỉnh Đắk Nông.

Cát Tiên nằm ở vùng thượng nguồn sông Đồng Nai. Sông Đa Dâng (còn gọi Đạ Đờng) làm ranh giới tự nhiên ở phía bắc, phía tây và phía nam của huyện.

Địa hình

Địa hình cơ bản của Cát Tiên là địa hình núi thấp chuyển tiếp từ vùng cao Nam Tây Nguyên xuống vùng đồng bằng. Độ cao trung bình 400m. Cát Tiên là một vùng tiếp giáp giữa Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ, được bao bọc bởi sông Đồng Nai từ 3 phía: tây, nam, bắc. Đỉnh núi cao nhất trong huyện là Laet Bite, nằm ở phía đông bắc, cao 659m.

Khí hậu

Cát Tiên nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, cận xích đạo, nền nhiệt và bức xạ mặt trời cao đều quanh năm, không có những thay đổi cực đoan về khí hậu. Lượng mưa lớn nhưng phân bố không đều tạo ra hai mùa: mùa mưa và mùa khô trái ngược nhau. Cát Tiên luôn luôn chịu cảnh hạn hán về mùa khô, lũ lụt về mùa mưa. Hàng năm, về mùa lũ, đất trồng lúa bị ngập lũ, độ sâu và thời gian ngập rất khác nhau giữa các khu vực, độ sâu ngập từ 0,5 đến hơn 3m, thời gian ngập kéo dài từ 15 ngày tới 3 tháng, có nơi ngập nước quanh năm. Tuy nhiên, kể từ khi thủy điện Đồng Nai 4, 5 hoàn thành thì Cát Tiên đã không còn lũ lụt quanh năm. Khí hậu Cát Tiên có những tháng nóng và những tháng lạnh, đặc biệt những tháng giáp Tết Nguyên đán, có những năm 15 – 19°C.

Tài nguyên thiên nhiên

Huyện Cát Tiên có 3 nhóm đất chính:

• Đất phù sa trên địa hình bằng thấp dọc sông Đồng Nai và các dòng suối, phù hợp cho việc trồng lúa nước, chiếm phần lớn diện tích đất nông nghiệp.
• Đất vàng đỏ trên đá phiến sét có tuổi địa chất rất cổ trên địa hình cao.
• Đất dốc tụ.

Hành chính

Huyện Cát Tiên có 9 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 2 thị trấn: Cát Tiên (huyện lỵ), Phước Cát và 7 xã: Đồng Nai Thượng, Đức Phổ, Gia Viễn, Nam Ninh, Phước Cát 2, Quảng Ngãi, Tiên Hoàng.

Lịch sử

Xưa kia phần lớn địa bàn huyện Cát Tiên thuộc tỉnh Biên Hòa.

Thời Việt Nam Cộng hòa, phần lớn huyện Cát Tiên thuộc quận Đôn Luân, tỉnh Phước Long.

Đến năm 1977 thuộc xã Đồng Nai, huyện Phước Long, tỉnh Sông Bé.

Ngày 29 tháng 12 năm 1981, Quốc hội ban hành Nghị quyết về việc chuyển xã Đồng Nai thuộc huyện Phước Long, tỉnh Sông Bé về huyện Đạ Huoai của tỉnh Lâm Đồng quản lý.

Ngày 6 tháng 3 năm 1984, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 38-HĐBT về việc chia xã Đồng Nai thành 4 xã: Đồng Nai, Quảng Ngãi, Phù Mỹ và Phước Cát.

Ngày 6 tháng 6 năm 1986, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 67-HĐBT về việc:

• Chia xã Quảng Ngãi thành xã Quảng Ngãi và xã Tư Nghĩa.
• Chia xã Phù Mỹ thành xã Phù Mỹ và xã Mỹ Lâm.
• Chia xã Đồng Nai thành 4 xã: Đức Phổ, Nam Ninh, Gia Viễn, Tiên Hoàng và thị trấn Đồng Nai.
• Chia xã Phước Cát thành xã Phước Cát 1 và xã Phước Cát 2.

Ngày 6 tháng 6 năm 1986, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 68-HĐBT về việc về việc thành lập huyện Cát Tiên trên cơ sở thị trấn Đồng Nai và 10 xã: Đức Phổ, Gia Viễn, Mỹ Lâm, Nam Ninh, Phù Mỹ, Phước Cát 1, Phước Cát 2, Quảng Ngãi, Tiên Hoàng, Tư Nghĩa với diện tích tự nhiên 35.900 hécta và 24.700 nhân khẩu của huyện Đạ Huoai.

Ngày 31 tháng 12 năm 2002, Chính phủ ban hành Nghị định số 112/2002/NĐ-CP về việc thành lập xã Đồng Nai Thượng trên cơ sở một phần diện tích và dân số của xã Tiên Hoàng.

Ngày 29 tháng 12 năm 2013, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 134/NQ-CP về việc hợp nhất xã Phù Mỹ và thị trấn Đồng Nai thành thị trấn Cát Tiên.

Ngày 12 tháng 4 năm 2018, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 493/NQ-UBTVQH14 về việc thành lập thị trấn Phước Cát trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của xã Phước Cát 1.

Ngày 17 tháng 12 năm 2019, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 833/NQ-UBTVQH14 về việc:

• Sáp nhập xã Mỹ Lâm vào xã Nam Ninh.
• Sáp nhập xã Tư Nghĩa vào xã Quảng Ngãi.

Huyện Cát Tiên có 2 thị trấn và 7 xã như hiện nay.

Dân số

Huyện Cát Tiên bao gồm dân tộc: Kinh, Mạ, Xtiêng, Mnông, Cơ Ho,...

Theo Bách khoa toàn thư Việt Nam, dân số huyện Cát Tiên năm 2003 là 39.500 người.

Huyện Cát Tiên có diện tích 428,3 km² và dân số năm 2004 là 37,8 nghìn người.

Huyện Cát Tiên có diện tích 427,20 km², dân số năm 2017 là 44.000 người, mật độ dân số đạt 88 người/km².

Huyện Cát Tiên có diện tích 427,20 km², dân số ngày 1/4/2019 là 35.283 người, mật độ dân số đạt 83 người/km².

Huyện Cát Tiên có diện tích 426,70 km², dân số tính đến ngày 31/12/2022 là 44.783 người, mật độ dân số đạt 104 người/km².

Du lịch

Vườn quốc gia Cát Tiên

Bài chi tiết: Vườn quốc gia Cát Tiên

Huyện Cát Tiên thuộc Vườn quốc gia Cát Tiên đã được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới và có khu bảo tồn tê giác một sừng.

Thánh địa Cát Tiên

Bài chi tiết: Thánh địa Cát Tiên