Citopia

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Citopia
Album phòng thu của Phùng Khánh Linh
Phát hành11 tháng 11 năm 2022
Thể loại
Thời lượng35:07
Ngôn ngữtiếng Việt
Hãng đĩaHãng đĩa Thời Đại (vật lý)
Yin Yang Media (nhạc số)
Sản xuất
  • Carson Hogan
  • Jonathan Class
  • Josh Frigo
  • Steven Patrick Wilson
Thứ tự album của Phùng Khánh Linh
Yesteryear
(2020)
Citopia
(2022)
Đĩa đơn từ Citopia
  1. "căn gác mùa hè"
    Phát hành: 30 tháng 8 năm 2022 (2022-08-30)
  2. "năm ngoái giờ này"
    Phát hành: 10 tháng 10 năm 2022 (2022-10-10)
  3. "quý cô say xỉn"
    Phát hành: 18 tháng 11 năm 2022 (2022-11-18)

Citopia (cách điệu: CITOPIA hay citopia) là album phòng thu thứ hai của nữ ca sĩ người Việt Nam Phùng Khánh Linh, phát hành ngày 11 tháng 11 năm 2022 bởi Hãng đĩa Thời Đại. Album chứa tổng cộng 10 bài hát, theo dòng nhạc city pop do chính cô sáng tác và thể hiện. Citopia đánh dấu lần thể nghiệm tiếp theo của Phùng Khánh Linh từ ballad sang pop, sau thành công ở album phòng thu đầu tay Yesteryear (2020). Lấy cảm hứng từ những mất mát trong quá khứ, chủ đề album xoay quanh câu chuyện tình yêu dưới nhiều góc độ khác nhau, pha trộn giữa những yếu tố đặc trưng của city pop như funk, dance, điện tử, R&B,...

Quá trình thực hiện album kéo dài từ 6 đến 8 tháng trong năm 2022, bao gồm hai tháng ê-kíp hãng đĩa cùng Phùng Khánh Linh sang Nashville, Mỹ để thu âm lại các bài hát. Khoảng 5 tỷ đồng đã được đầu tư cho việc thực hiện toàn bộ dự án, chủ yếu vào phần âm nhạc. Nhà sản xuất chính của album là Josh Frigo; chuyên gia Randy Merrill đảm trách khâu mastering. Có tổng cộng ba đĩa đơn từ album được phát hành và quảng bá, trong đó hai đĩa đơn mở đường là "Căn gác mùa hè" và "Năm ngoái giờ này".

Sau khi ra mắt, Citopia ngay lập tức thu về những đón nhận tích cực từ người nghe, khi các bài hát trong album đều đạt thứ hạng cao trên nhiều nền tảng âm nhạc số; hàng nghìn bản vật lý của album cũng nhanh chóng bán hết chỉ trong thời gian ngắn. Đĩa nhạc đã có được sự tán dương từ phần đông ý kiến chuyên môn ở trong nước và quốc tế, dù còn tranh cãi nhưng vẫn ghi nhận đây là album thuần city pop đầu tiên của Việt Nam.[1][2] Citopia không chỉ xuất hiện trên hàng loạt bảng tổng kết nhạc Việt 2022 mà còn đem về cho Phùng Khánh Linh ba đề cử tại Giải thưởng Cống hiến lần thứ 17 gồm Album của năm, Nữ ca sĩ của năm và Nhạc sĩ của năm.

Sáng tác[sửa | sửa mã nguồn]

Ý tưởng và phát triển[sửa | sửa mã nguồn]

Citopia lấy cảm hứng sau những chuyện buồn của Phùng Khánh Linh.

Citopia được lấy cảm hứng từ những biến cố của nữ ca sĩ xảy đến trong hai năm 2020 và 2021, như việc ông bà ngoại cùng đứa con 15 tuổi của người dì cô ra đi giữa đợt dịch COVID-19; chứng kiến hũ tro cốt của "em mèo" thân thiết; hay nỗi buồn hậu chia tay mối tình đầu kéo dài gần bảy năm,... những điều này mỗi lần xảy đến đều để lại cho cô nỗi đau.[3][4] Nỗi đau từ đó thôi thúc Phùng Khánh Linh chấp bút ra bài hát đầu tiên, sau này được đưa vào Citopia, mang tựa "Em tạm đi vắng khi anh thức giấc" – như một lời nhắn nhủ tới những người có người thân qua đời rằng họ vẫn luôn ở bên và "chỉ tạm đi vắng khi anh thức giấc".[5] Đặc biệt, câu hát "I will be there for you" của bài được lấy từ một câu hát phát qua radio mà cô vô tình nghe được trên sân thượng, trong lúc từng có ý định nhảy lầu.[6]

Cùng thời gian này, Phùng Khánh Linh cũng bắt đầu quá trình tìm cảm hứng cho album tiếp theo của mình. Khi được hai CEO hãng đĩa hỏi về dự định sáng tác, cô bày tỏ mong muốn thoát khỏi hình tượng "cô gái buồn bã" quen thuộc trong những bài hát cũ.[7] Khoảng đầu 2022, nữ ca sĩ đã có dịp tiếp xúc city pop – một dòng nhạc phổ biến tại Nhật Bản trong những năm 70-80, bắt đầu hồi sinh trở lại kể từ thập niên 2010[8] – và tìm thấy sự an ủi ở những âm thanh funk pop hoài cổ của thể loại nhạc đô thị này, đặc biệt là với các album của Takeuchi MariyaAnri.[9] Sau khi Phùng Khánh Linh trình dự án của mình với bài mẫu "Em tạm đi vắng anh thức giấc", công ty đã bàn bạc và quyết định chọn city pop đương thịnh hành làm âm thanh chủ đề cho album thứ hai mang tên Citopia,[7] dù một album nhạc mang màu sắc khác với yesteryear đã được cô viết xong từ năm 2021.[4][10]

Khoảng giữa tháng 7 cùng năm, sau khi xong phần sáng tác, Phùng Khánh Linh cùng Hãng đĩa Thời Đại đã có chuyến bay tới Hoa Kỳ và bắt đầu quá trình thu âm album ở "thủ phủ âm nhạc" Nashville.[11] Thời gian thu âm kéo dài gần hai tháng, chủ yếu diễn ra bên trong một phòng thu lớn nơi đây. Tổng chi phí cho việc thực hiện Citopia được tiết lộ lên đến 5 tỷ đồng, trong đó số tiền đầu tư chủ yếu vào phần nhạc thay vì quá chú trọng thực hiện các MV kinh phí lớn.[12][13] Từ trước khi sang Mỹ thu âm, Phùng Khánh Linh đã dành hai tháng để luyện giọng cấp tốc với giảng viên thanh nhạc của mình là cô Minh Huệ.[14] Tại Nashville, cô hợp tác cùng kỹ sư âm nhạc Josh Frigo và chuyên gia master Randy Merrill – người đứng sau nhiều album từng giành giải Grammy của Adele, Ariana Grande, Lady Gaga – để sản xuất các bài hát.[15][16] Ở ca khúc chủ đề "Căn gác mùa hè", nữ ca sĩ cũng mời thêm nghệ sĩ Jovan Quallo biểu diễn saxophone và nhà sản xuất âm nhạc Steven Patrick Wilson thực hiện bài hát.[17]

Bài hát[sửa | sửa mã nguồn]

Citopia gồm 10 bài hát tổng cộng, pha trộn giữa các thể loại đặc trưng của city pop như funk, dance, disco, R&B, nhạc điện tử.[9][18] Những chi tiết nhỏ tiêu biểu cho dòng nhạc, chẳng hạn tiếng kèn, trống, guitar điện, âm bass hay tiếng sáo,... cũng được đưa vào trong mỗi giai điệu.[19] 10 sáng tác được lựa chọn từ khoảng 100 sample của ca sĩ để phát triển và hoàn thiện trong vòng 6 đến 8 tháng năm 2022, tính cả việc thu âm.[14][20] Phùng Khánh Linh đã dành nhiều ngày liên tục tại một quán cà phê, không ăn, ngủ để viết và chỉnh sửa lại các bài hát sao cho phù hợp với tinh thần của album.[7][14]

Đối với album mang chủ đề city pop này, Phùng Khánh Linh tuy lấy cảm hứng từ pop Nhật song vẫn chú trọng việc lồng tính thuần Việt vào trong âm nhạc:[14] "Tôi muốn đảm bảo rằng album có thể nắm bắt đầy đủ những khía cạnh cảm xúc của một người sinh sống tại thành phố lớn, trong khi nỗ lực để tạo ra sự hấp dẫn với người nghe Việt Nam".[9] Vì thế trong quá trình viết nhạc, cô đã chèn thêm những câu tục ngữ, thành ngữ Việt vào lời nhạc lẫn tiêu đề bài hát như "cá mè một lứa" (bài "Ngưu tầm ngưu mã tầm mã"), "mây tầng nào gặp mây tầng nấy" (bài "Quý cô say xỉn"),... nhằm gây cảm giác gần gũi ở người nghe.[21][18] Nữ ca sĩ cũng tính toán đến việc sắp xếp các đoạn nhạc với giai điệu dễ nhớ, dài từ 13 đến 15 giây, với mục đích tăng độ lan truyền cho bài hát nói riêng và album nói chung trên mạng xã hội.[7]

Chất city pop của các bài hát thể hiện dưới nhiều góc độ khác nhau. Sáng tác mở đầu "Căn gác mùa hè" – mang màu sắc "Plastic Love" của Takeuchi Mariya[8] – đậm tính city pop với nội dung xoay quanh câu chuyện tình yêu đôi lứa tinh tế và cuốn hút.[17] Trong khi đó, ca khúc mở đường "Năm ngoái giờ này" thể hiện chất city pop mang hơi thở thành thị về đêm, ghi lại hồi ức của cô gái về mối tình yêu xa tại sân bay. "Quý cô say xỉn" diễn tả thái độ yêu chủ động của cô gái khi đã chút men say trong người, còn "Nói lời có giữ lời" lại vẽ nên tâm trạng lo sợ của những người từng trải qua đổ vỡ chưa thể mở lòng vào tình yêu mới. Đến "Ngưu tầm ngưu mã tầm mã", chất nhạc city pop biểu lộ sự bực bội và tuyệt vọng của cô gái khi bị đối phương lừa dối.[20] Bài "Mùa hè 1994" sử dụng những màu sắc an toàn, quen thuộc qua nhịp điệu R&B để kể lại chuyện tình buồn của một cô gái trẻ. Những bài khác như "Sài Gòn ôm lấy em", "Đằng sau sân khấu" và "1 2 3 4 tí tách" mang âm hưởng nhạc thành thị với phần beat điện tử đậm chất disco, nói về tâm trạng của một cô nàng cô đơn song vẫn nhìn mọi thứ theo cách lạc quan, không mủi lòng.[18][22] Kết thúc album là bài "Em tạm đi vắng khi anh thức giấc" với sắc thái khác hoàn toàn các bài còn lại. Bản phối kết hợp nhiều yếu tố như tiếng sáo, tiếng hát như lời thì thầm của ca sĩ,... và ngày càng dày hơn khi phát triển về cuối bài, kết thúc bằng màn độc tấu âm thanh cùng những lời thì thầm, đem lại dư âm hy vọng và hạnh phúc cho tổng thể Citopia.[21]

Chủ đề[sửa | sửa mã nguồn]

CITOPIA – một thành phố trong tưởng tượng nơi mà mọi thứ đều trở nên hoàn hảo. Lý tưởng hoàn hảo trong CITOPIA chính là xã hội không có khiếm khuyết rạn vỡ nào. Và đó là điều tôi luôn cố gắng vươn đến: cuộc sống chẳng cần lo lắng những điều sai hay tổn thương, không còn muộn phiền, nỗi đau... CITOPIA là nơi an yên dành cho các bạn và cả tôi.

Phùng Khánh Linh, viết trong lời nói đầu album Citopia[23]

Trong tổng số 10 sáng tác của Citopia, các bài hát đều nói về chủ đề tình yêu – luôn là yếu tố chi phối quá trình làm nhạc của Phùng Khánh Linh.[8] Phân tích về cảm hứng chủ đạo của album, Citopia được cho là mang tính khơi – dựng một thành phố với từng chi tiết, hình ảnh, thanh điệu đều hoàn hảo. Tuy nhiên, sự hoàn hảo đó sẽ "được quan sát, ghi nhận từ góc nhìn hoàn toàn khác lạ",[11] xen giữa khúc hoan ca là khoảng lặng buồn hay những nỗi đau xâm chiếm.[20] So với Yesteryear, các ca khúc trong album Citopia mang sắc màu tình cảm, giai điệu vui tươi hơn;[5] mỗi bài được ví như căn phòng chứa đựng một câu chuyện, một cảm xúc, một đặc tả tình yêu khác nhau.[18] Cách sắp xếp các bài hát của album được mô tả giống như những căn nhà bên trong một thành phố.[24] Có thể chia album ra theo tỷ lệ 5:5, với năm bài đầu trong album mang nhịp điệu sôi động, nổi bật lên hình ảnh cá tính, gai góc; năm bài cuối thể hiện những vết thương âm ỉ, sâu kín nhất đằng sau vẻ ngoài của cô gái thành thị.[8][21]

Có hai cách lý giải tiêu đề album. Trong cách hiểu thứ nhất và chính thức, phổ biến nhất, có thể coi tên album được ghép lại từ hai từ tiếng Anh "city" (thành phố) và "utopia" (địa đàng), gợi ý hiểu rằng album là một thành phố địa đàng, một thiên đường giữa chốn hạ giới.[8] Giải thích thêm về tiêu đề này, Phùng Khánh Linh bày tỏ tham vọng muốn "tạo ra một thành phố, một thế giới nơi mọi người bước vào sẽ không còn những nồi buồn" bằng những bài hát của mình.[5] Song, một lý giải khác cho rằng Citopia là cái tên được ghép từ "city pop", dòng nhạc chủ đạo của album, còn "opia" chỉ trạng thái cảm xúc hưng phấn khi nhìn thẳng vào mắt đối phương.[18]

Thiết kế[sửa | sửa mã nguồn]

Khung cảnh trong MV "Căn gác mùa hè", mang dấu ấn thẩm mỹ Y2K kết hợp phông nền gợi liên tưởng thành phố Nhật Bản những năm thập niên 80 – vốn quen thuộc của dòng nhạc city pop.

Tông sắc chủ đạo của Citopia là màu hồng.[25] Đi theo concept retro, album không thống nhất với thiết kế city pop cổ điển; thay vào đó, ê-kíp đã cố tình làm mờ đi những dấu ấn từ thập niên 1980 của Nhật Bản như anime, tòa nhà chọc trời và những ánh đèn neon để tôn lên thẩm mỹ Y2K, tạo ra một khung cảnh lý tưởng hơn, thường được mô phỏng trên mạng với những fan city pop hiện đại. Video ca khúc chủ đề "Căn gác mùa hè", trong khi có phông nền gợi liên tưởng đến khung cảnh Nhật Bản thời kỳ kinh tế bong bóng, đã có sự xuất hiện của hình ảnh máy tính bàn phong cách Hello Kitty cùng những đồ họa Internet giai đoạn chuyển giao thiên nhiên kỷ cũ. Lyric video những sáng tác khác trong album chủ yếu dùng hình anime GIF lặp lại, với một ảnh vẽ từ bé mèo đã mất của Phùng Khánh Linh được đưa vào bài "Em tạm đi vắng khi anh thức giấc".[9]

Các định dạng vật lý của Citopia gồm đĩa CD, đĩa vinylbăng cassette.[26] Ngoài phiên bản gốc, hãng đĩa cũng phát hành một phiên bản cho ngày Valentine hồi đầu 2023.[27] Thiết kế vật lý album đã được nữ ca sĩ và ê-kíp lên kế hoạch từ nửa năm trước ngày ra mắt, theo đuổi concept thành thị dưới góc nhìn của một cô gái trẻ hiện đại, tự tin và năng động. Những vật phẩm cố định trong album có đĩa, thẻ ảnh bo góc và tập sách lời nhạc. Riêng bản boxset giới hạn, các vật dụng như vé máy bay, hộ chiếu, thẻ cư dân Citopia được đính kèm thêm, đại diện cho chuyến hành trình vào vùng đất mới. Tên người mua được in vào những tấm vé, thẻ này.[28]

Phát hành và quảng bá[sửa | sửa mã nguồn]

Vào ngày 30 tháng 8 năm 2022, Phùng Khánh Linh đã phát hành đĩa đơn mở đường "Căn gác mùa hè" cùng video âm nhạc trên các nền tảng nhạc số, phát trực tuyến.[29][17] Ngày 14 tháng 10, cô tiếp tục công bố đĩa đơn mở đường thứ hai "Năm ngoái giờ này".[30] Trước đó, album Citopia đã thông báo ngày ấn định phát hành là vào tháng 11 cùng năm.[31] Hãng đĩa Thời Đại cũng mở trang đăng ký mua album sớm tới người hâm mộ.[32]

Vào hồi 11 giờ 11 phút ngày 11 tháng 11 năm 2022, Hãng đĩa Thời Đại đã phát hành Citopia chính thức dưới định dạng trực tuyến và vật lý.[8] Buổi họp báo ra mắt album tổ chức vào chiều cùng ngày tại một quán bar sân thượng ở trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh. Không gian sự kiện được dựng lên theo màu sắc cổ tích và ngọt ngào, thể hiện concept của album.[5] Rapper Ricky Star đã đứng ra làm người dẫn chương trình cho sự kiện.[33] Ngày 18 tháng 11, đĩa đơn thứ ba của album "Quý cô say xỉn" tiếp tục được ra mắt, kèm với MV thứ hai sau "Căn gác mùa hè".[34] Cũng lần lượt vào hai ngày 19 tháng 11 và 3 tháng 12 năm 2022, Phùng Khánh Linh lập các buổi fansign với hàng trăm người hâm mộ ở Thành phố Hồ Chí Minh (trụ sở Hãng đĩa Thời Đại) và Hà Nội.[35] Đến ngày 9 tháng 12 cùng năm, một phiên bản sân khấu đặc biệt của "Ngưu tầm ngưu mã tầm mã" đã được phát hành.[36]

Từ ngày 7 tháng 11 năm 2022, trước khi album ra mắt, Phùng Khánh Linh đã biểu diễn sáu ca khúc trong album trong buổi giới thiệu tới người hâm mộ, bao gồm "Căn gác mùa hè", "Quý cô say xỉn", "Nói lời có giữ lời", "Ngưu tầm ngưu mã tầm mã", "1 2 3 4 tí tách" và "Năm ngoái giờ này". Bốn bài hát cuối sẽ được giữ kín cho tới tận ngày phát hành.[37][38] Buổi giới thiệu đã thu hút rất đông người tham dự, với phản ứng của khán giả được ghi nhận là tích cực, đặc biệt dành nhiều lời tán dương nhất cho bài "Ngưu tầm ngưu mã tầm mã". Ca khúc "Quý cô say xỉn" cũng được dự đoán sẽ sớm trở thành hit.[24] Tại đêm nhạc MTV Showcase diễn ra ngày 28 tháng 12 cùng năm, nữ ca sĩ tiếp tục trình diễn các bài "Căn gác mùa hè", "Quý cô say xỉn" ở album mới và các bài hát từ album cũ Yesteryear. Cô đã có màn song ca với ca sĩ Tường Duy tại bài "Ngưu tầm ngưu mã tầm mã".[39]

Tiếp nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Diễn biến thương mại[sửa | sửa mã nguồn]

Thời điểm đĩa đơn mở đường "Căn gác mùa hè" và "Năm ngoái giờ này" được công bố, dù không có bất kỳ thông báo hay quảng bá từ trước nào tới khán giả, cả hai vẫn nhanh chóng đạt được thứ hạng cao trên các xếp hạng nhạc số chỉ sau thời gian ngắn ra mắt và thu nhận những phản ứng khả quan từ người nghe.[30]

Ngay trước ngày ra mắt Citopia, 5.000 đĩa vật lý của album đã bán hết.[12] 200 bản boxset giới hạn của album[7] cũng nhanh chóng được hãng đĩa thông báo hết hàng.[20] Chỉ một ngày kể từ thời điểm phát hành trên các nền tảng số, album đã đạt thành tích double kill trên ứng dụng nghe nhạc iTunes Việt Nam, với Citopia và bài "Quý cô say xỉn" lần lượt dẫn đầu hai hạng mục Top Albums và Top Sóng.[11] Sau hai tuần phát hành chính thức, Citopia trở thành album của nữ nghệ sĩ Việt debut hạng cao nhất năm 2022 trên Spotify,[40] ở vị trí thứ 6.[41] Tại bảng xếp hạng Billboard Vietnam Top Vietnamese Songs cập nhật ngày 1 tháng 12 cùng năm, cả ba đĩa đơn của album đã cùng góp mặt ở từng thứ hạng khác nhau, cụ thể "Căn gác mùa hè" đứng hạng 97, "Năm ngoái giờ này" đạt đỉnh hạng 62, còn "Quý cô say xỉn" cao nhất là hạng 36.[42]

Trên nền tảng Apple Music Việt Nam, album cũng suốt nhiều tuần liên tiếp giữ vững hạng 2 Top Albums, chỉ sau Midnights của Taylor Swift. Những ca khúc còn lại, trong tổng số 10 bài hát, đều góp mặt tại bảng xếp hạng Top Songs, trở thành album Việt duy nhất trong năm 2022 làm được điều này. Các từ khóa liên quan đến Citopia đã trở nên thịnh hành trên TikTok và diễn đàn âm nhạc, càng góp phần vào thứ hạng của album cao hơn theo thời gian.[43] Sức hút của Citopia còn kéo dài sang 2023, khi album đã vươn lên đứng đầu bảng xếp hạng trên Apple Music, được ghi nhận chính thức vào ngày 13 tháng 6.[44]

Đánh giá chuyên môn[sửa | sửa mã nguồn]

Việt Nam[sửa | sửa mã nguồn]

Đánh giá chuyên môn
Nguồn đánh giá
NguồnĐánh giá
Zing News8/10[21]

Tại buổi họp báo ra mắt Citopia, album đã nhận về những phản ứng tích cực từ đồng nghiệp. Trong đó, ca sĩ Phan Mạnh Quỳnh dành lời khen ngợi cho sự nghiêm túc của nữ ca sĩ với album: "xét về màu sắc, album có tổng thể rõ ràng. Phần hòa âm phối khí của ê-kíp tròn trịa, tiết tấu khiến người nghe dễ bị cuốn theo, tạo cảm giác thư giãn". Nhạc sĩ Châu Đăng Khoa cũng công nhận Phùng Khánh Linh là người đầu tiên làm một album có tính xuyên suốt với chất nhạc city pop trên thị trường nhạc Việt.[2]

Sau khi lên kệ phát hành, album Citopia sớm thu về hồi âm tốt từ giới chuyên môn lẫn truyền thông, thông qua những bài phê bình trên các ấn phẩm đại chúng.[25] Trong bài đăng trên tạp chí L'Officel Việt Nam, cây bút Lo Mo đã gọi Citopia là một album "dễ cảm thụ mà không chung chung [...] buồn day dứt, mà không bi lụy", chứa đựng sự chân thành của tác giả qua từng bài hát, dù chúng có ẩn sau bởi lớp âm thanh ngọt ngào lấp lánh.[18] Dù vậy, vẫn có nhiều tranh cãi xoay quanh việc liệu có thể coi Citopia là album city pop đầu tiên của nghệ sĩ Việt,[45] xét trên phương diện yếu tố city pop trong album chưa đủ đậm đặc như mong đợi từ người nghe nói chung.[46] Viết cho trang Zing News, cây bút Minh Trần đã cho album Citopia 8 trên 10 điểm, nhận định các bài hát của album tuy không nhất thiết bó buộc trong dòng city pop nhưng ở từng bài ê-kíp sản xuất đã khéo léo cài cắm những chi tiết nhỏ để người nghe nhận ra không gian quen thuộc của thể loại, giúp album đảm bảo sự thống nhất thể loại nhưng vẫn đa dạng, thú vị. Người viết đồng thời khẳng định rằng album của Phùng Khánh Linh là một minh chứng cho dòng nhạc pop "với rất nhiều thứ còn chưa được khai phá trong Vpop", đặc biệt là ở mảng city pop "màu mỡ và tiềm năng".[21]

Về mặt khiếm khuyết, Đắc Hoàng của Hoa Học Trò nhận xét một số bài với beat nhanh đã làm bộc lộ điểm yếu trong giọng hát của Phùng Khánh Linh, có phần khàn nhẹ và cách xử lý chỉ phù hợp với những ca khúc có tempo từ chậm đến trung bình; điều này đã khiến một số câu hát của cô bị dính chữ, không rõ lời. Ngoài ra, lời nhạc album còn mang đậm chất văn tả, khuôn sáo, chưa xuôi và chưa chạm đến cảm xúc.[47] Bài đánh giá từ trang Thương hiệu và Pháp luật, ngoài nêu lại ưu điểm của tác phẩm, cũng nhận xét rằng các bài hát trong album còn thiếu đi những cụm từ then chốt tạo ấn tượng lâu dài ở tâm trí người nghe. Đây được cho là điểm yếu cố hữu trong các bài hát của Phùng Khánh Linh và vì thế đã khiến những ca khúc trở nên "hao hao" nhau, chưa đủ chất thơ thẩn của dòng nhạc city pop. Về khả năng viết lời và phối nhạc của bài, Phùng Khánh Linh được đánh giá chỉ dừng ở mức "tương đối, đủ dùng". Tuy ghi nhận album là một sự đột phá khỏi quan niệm "Ở Việt Nam, phải hát ballad mới hit", song theo bài viết Citopia lại có thể xem là đại diện rõ nhất cho nhạc Việt năm 2022, với các bài hát theo chất nhạc tương tự đã xuất hiện rất nhiều trong các sáng tác của nghệ sĩ indie Việt giai đoạn này như Trang, Madihu, v.v..[22]

Một phân tích chi tiết của tạp chí Elle Việt Nam đã xếp Citopia vào ngôi vị đầu bảng trong số những nhạc phẩm city pop Việt Nam khác trên thị trường, với lời khen ngợi dành cho Phùng Khánh Linh khi đã đặt bước phát triển cao hơn, trưởng thành hơn trong sự nghiệp ca hát của mình; thành công rũ bỏ hình tượng "ca sĩ một hit" bằng việc thoát khỏi những bản ballad trầm buồn để hóa thân làm một cô gái thành thị trẻ trung và năng động. Bài nhận xét lưu ý tuy là dòng nhạc ngoại lai nhưng chất city pop trong các sáng tác của cô vẫn "rất Việt Nam", với lối gieo vần tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc cho người thưởng thức. Sự tỉ mỉ của nữ ca sĩ ở một số phần chuyển và ngắt nhịp bài được ghi nhận góp thêm vào phần tinh tế cho album. Dù còn một số hạn chế như các bài viết trước đã nêu, song theo tác giả chúng không ảnh hưởng đáng kể đến tới trải nghiệm người nghe.[8]

Quốc tế[sửa | sửa mã nguồn]

Các nước châu Á như Thái Lan và Việt Nam đang trải qua thời kỳ bùng nổ kinh tế – dù chưa hoàn toàn chạm đến chủ nghĩa khoái lạc mà Nhật Bản từng chứng kiến ​​vào giai đoạn cực thịnh, họ cũng áp dụng một triển vọng lạc quan tương tự. Các nghệ sĩ bên ngoài Nhật Bản không sử dụng city pop nhằm nhớ về điều gì đó đã qua mà điều chỉnh nó để nắm bắt thực tại.

Patrick St Michel, viết cho tờ The Japan Times[9]

Trên trường quốc tế, cây bút Patrick St Michel của The Japan Times đã có bài phê bình ca ngợi album, nhận xét: "Citopia sở hữu một cấu trúc âm nhạc uyển chuyển giữa Funk và Disco ở những bài hát sôi động cùng với những bản ghi với tiết tấu chậm rãi, mộng mơ ảo diệu giống tác phẩm "Midnight Pretenders" của Tomoko Aran. Giọng hát của Linh như sự giao thoa trong sự lạc quan vui vẻ tối thứ 6 và những nỗi buồn man mác những sáng thứ 2". Xuất hiện giữa thời điểm dòng nhạc city pop đang thịnh hành trên thị trường âm nhạc quốc tế, các nghệ sĩ âm nhạc như Phùng Khánh Linh cũng được tác giả ghi nhận đã đi sâu hơn vào chất nhạc city pop, vốn có vẻ ngoài bóng bẩy nhưng không đem lại chiều sâu, và biết cách pha trộn giữa các yếu tố cổ điển và cá nhân để đem lại không khí mới tới người nghe.[9]

Song vượt ra ngoài phạm vi âm thanh, gu thẩm mỹ của Citopia còn được "nâng cấp" hơn nữa khi không chỉ bó hẹp ở thẩm mỹ Nhật Bản cũ mà gắn liền với các yếu tố của chủ đề Y2K mang tính lý tưởng trên Internet. Michel đánh giá album không đơn thuần tái tạo lại một xu hướng trên mạng mà đã đào sâu vào ý tưởng của dòng nhạc city pop này. Từ đó, album của nữ ca sĩ là một minh chứng cho khả năng sáng tạo của những nghệ sĩ ngoài Nhật Bản, không sử dụng city pop để hoài niệm về quá khứ mà điều chỉnh nó để nắm giữ khoảnh khắc hiện tại: "Giữa những âm thanh rực rỡ, lấp lánh và hình vẽ anime vòng lặp trong Citopia, khoảnh khắc tuyệt vời nhất của album là khi Linh đối diện với đô thành hiện đại tại "Sài Gòn ôm lấy em". [...] Bài hát mang dấu ấn của quá khứ nhưng lại chứa chất đặc trưng của hiện tại, đồng thời cho thấy city pop vẫn có thể có những ảnh hưởng tích cực trong âm nhạc đương đại hơn là ảo ảnh về quá khứ vàng son".[9]

Thành tích[sửa | sửa mã nguồn]

Giải thưởng và đề cử[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếp nối thành công từ album phòng thu đầu tay Yesteryear, đem về cho nữ ca sĩ bốn đề cử ở giải Cống Hiến và một đề cử giải Làn Sóng Xanh,[48] Citopia giúp Phùng Khánh Linh tiếp tục có được ba đề cử tại Giải thưởng Cống hiến 2023 gồm Album của năm, Nhạc sĩ của năm và Nữ ca sĩ của năm.[49] Tại cổng bình chọn dành cho khán giả, cô đã đứng đầu đề cử hạng mục Nữ ca sĩ với 27.690 sao.[50] Thành tích này được ghi nhận tăng đáng kể so với khoảng một tuần trước là 3.590 sao ở vị trí thứ ba.[51]

Năm Giải thưởng Hạng mục Đề cử Kết quả Chú thích
2023 Giải thưởng Cống hiến Album của năm Đề cử [49]
Nữ ca sĩ của năm Phùng Khánh Linh Đề cử
Nhạc sĩ của năm Đề cử

Xếp hạng cuối năm[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Ấn phẩm Bảng xếp hạng Thứ hạng Chú thích
2022 Zing News Những sản phẩm âm nhạc đột phá năm 2022 2 [52]
L’Officiel Việt Nam 10 album nhạc Việt hay nhất năm 2022 6 [45]
Elle Man Việt Nam 10 album/EP nhạc Việt đáng nghe nhất năm 2022 6 [46]
Vietcetera 11 sản phẩm nhạc Việt nổi bật nửa cuối 2022 Được liệt kê [53]
Thanh niên Việt Những album ấn tượng nhất V-pop năm 2022 Được liệt kê [54]

Danh sách ca khúc và phiên bản[sửa | sửa mã nguồn]

Danh sách được lấy từ trang AllMusic.[55] Tên các bài hát trong danh sách được viết thường toàn bộ.

Danh sách ca khúc của Citopia
STTNhan đềSáng tácSản xuấtThời lượng
1."căn gác mùa hè (sweet summer)"
  • Phùng Khánh Linh
  • rirodybo
  • Steve Patrick Wilson
  • Josh Frigo
3:11
2."quý cô say xỉn (secret sunday)"Phùng Khánh Linh
  • Jon Class
  • Josh Frigo
3:22
3."nói lời có giữ lời (words of wind)"
  • Phùng Khánh Linh
  • rirodybo
Josh Frigo3:29
4."ngưu tầm ngưu mã tầm mã (bye bye)"
  • Phùng Khánh Linh
  • rirodybo
Josh Frigo3:23
5."1 2 3 4 tí tách (cry cry)"
  • Phùng Khánh Linh
  • rirodybo
Josh Frigo3:23
6."năm ngoái giờ này (after all)"Phùng Khánh Linh
  • Carson Hogan
  • Josh Frigo
3:26
7."mùa hè 1994 (summer 1994)"Phùng Khánh LinhJosh Frigo3:26
8."đằng sau sân khấu (mystic moonlight)"
  • Phùng Khánh Linh
  • rirodybo
Josh Frigo3:15
9."sài gòn ôm lấy em (sentimental saigon)"
  • Phùng Khánh Linh
  • rirodybo
Josh Frigo3:39
10."em tạm đi vắng khi anh thức giấc (day dreamer)"Phùng Khánh LinhJosh Frigo4:33
Tổng thời lượng:35:07

Citopia (phiên bản boxset giới hạn)[56]

Đội ngũ sản xuất[sửa | sửa mã nguồn]

Thông tin phần ghi công được lấy từ trang AllMusic và tập sách nhỏ ghi chú của album.[55][57]

Âm nhạc[sửa | sửa mã nguồn]

Phần hình ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Khác[sửa | sửa mã nguồn]

  • Biên dịch lời: Đỗ Khánh (tiếng Anh), Hoàng Minh Hiệp (tiếng Nhật), Phi Yến (tiếng Trung)
  • Sáng tạo nội dung: Phạm Minh Quân
  • Giám sát dự án: Lâm Thời Đại

Lịch sử phát hành[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày phát hành và định dạng của Citopia
Khu vực Ngày Định dạng Phiên bản Hãng Chú thích
Việt Nam 11 tháng 11 năm 2022 CD
  • Tiêu chuẩn
  • Boxset giới hạn
Hãng đĩa Thời Đại [20][26]
Gốc Yin Yang Media [8][58]
Quốc tế
Việt Nam 14 tháng 2 năm 2023 CD Valentine Hãng đĩa Thời Đại [26][27]
7 tháng 5 năm 2023 Băng cassette
  • Tiêu chuẩn
  • Valentine
13 tháng 10 năm 2023 Đĩa vinyl

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Hà Linh (16 tháng 12 năm 2022). “Album mới của Phùng Khánh Linh được nhật báo lớn nhất Nhật Bản ca ngợi”. Báo điện tử VTV. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 12 tháng 5 năm 2024.
  2. ^ a b Tân Cao (14 tháng 11 năm 2022). “Phùng Khánh Linh thử nghiệm dòng nhạc city pop”. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 11 năm 2022. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2024.
  3. ^ Huy Minh; Thúc Thy; Túy Cát (11 tháng 11 năm 2022). “Phùng Khánh Linh chữa lành nỗi đau mất 4 người thân trong đại dịch”. VietNamNet. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2024.
  4. ^ a b Tùng Thanh (12 tháng 11 năm 2022). “Phùng Khánh Linh dùng âm nhạc chữa lành nỗi đau mất người thân”. VTC News. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2024.
  5. ^ a b c d Phong Kiều; Maison de Bil (12 tháng 11 năm 2022). “Phùng Khánh Linh làm album sau mất mát người thân”. Ngoisao.net. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2024.
  6. ^ Ngô Hạ (19 tháng 6 năm 2022). “Phùng Khánh Linh: "Âm nhạc đã cứu rỗi tôi". Elle Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2024.
  7. ^ a b c d e Gia Hân; Ngọc Vy; Hoàng Vũ; Quang Huy; Thanh Thanh; Việt Trường. “Đã đến ngày cái tên Phùng Khánh Linh được phủ sóng rộng rãi ở Việt Nam!”. Molistar. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2024.
  8. ^ a b c d e f g h Như Quỳnh (23 tháng 11 năm 2022). “CITOPIA – Thành phố xóa tan nỗi buồn của Phùng Khánh Linh”. Elle Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 5 năm 2023.
  9. ^ a b c d e f g Michel, Patrick St (15 tháng 12 năm 2022). “Phung Khanh Linh and artists abroad get creative with city pop palette”. The Japan Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0447-5763. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 29 tháng 4 năm 2024.
  10. ^ Tấn Cư; Thanh Hải; Tuấn Anh (14 tháng 11 năm 2022). “My bus - Your show | Tập 20: Phùng Khánh Linh tiên phong trong City Pop”. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 3 năm 2024. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2024. [14:46]: Thực ra trước đấy thì em đã viết xong một cái album hoàn toàn khác rồi. Vào năm ngoái là đã hoàn thành xong về bài vở xong xuôi hết rồi, định là sẽ ra mắt album đó là album hai. Nhưng mà có những cái câu chuyện mà nó đến giống như là để mình thay đổi toàn bộ những cái mà mình đã tính toán...
  11. ^ a b c Mẫn Nhi (12 tháng 11 năm 2022). “Hú hồn: Phùng Khánh Linh vừa có màn oanh tạc 'double kill' iTunes Chart!”. Tuổi Trẻ Cười. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2024.
  12. ^ a b Thùy Trang (12 tháng 11 năm 2022). “Phùng Khánh Linh chi 5 tỉ làm album, Minh Hằng, Diệu Nhi làm người truyền cảm hứng”. Người lao động. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2024.
  13. ^ Vũ Mê (12 tháng 11 năm 2022). “Phùng Khánh Linh trải lòng khi mất 4 người thân trong đại dịch”. Dân trí. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2024.
  14. ^ a b c d “Phùng Khánh Linh: 50 năm nữa, nhạc tôi cũng không bị lỗi thời”. Thương hiệu và Pháp luật. 17 tháng 11 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2024.
  15. ^ Phan Cao Tùng (22 tháng 11 năm 2022). “Album nhạc Việt khởi sắc”. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 6 năm 2023. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2024.
  16. ^ “Phùng Khánh Linh lên đường sang Mỹ, thu âm album thứ 2 tại Thủ phủ âm nhạc Nashville”. Thương hiệu và Pháp luật. 15 tháng 7 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 17 tháng 5 năm 2023.
  17. ^ a b c Như Ý (30 tháng 8 năm 2022). “Phùng Khánh Linh bất ngờ ra mắt đĩa đơn "Căn gác mùa hè". An ninh Thủ đô. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2024.
  18. ^ a b c d e f Lo Mo (14 tháng 11 năm 2022). "CITOPIA" của Phùng Khánh Linh: 10 xúc cảm yêu trong thành phố hoa lệ”. L'Officiel Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2024.
  19. ^ “Mạo hiểm với City Pop, Phùng Khánh Linh vẫn chiếm trọn tình cảm khán giả qua album "CITOPIA". Billboard Việt Nam. Thể thao & Văn hóa. 14 tháng 11 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2024.
  20. ^ a b c d e Xem các nguồn:
  21. ^ a b c d e Nam Trần (13 tháng 11 năm 2022). “Phùng Khánh Linh - cô gái thành thị”. Zing News. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2024.
  22. ^ a b “CITOPIA: Thể nghiệm City Pop độc đáo của Phùng Khánh Linh, đã đến lúc Vpop nên lơ ballad?”. Thương hiệu và Pháp luật. 14 tháng 11 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2024.
  23. ^ Phùng Khánh Linh [@pklinhofficial] (13 tháng 11 năm 2022). “Dành tặng đến các bạn, những người tìm đến CITOPIA vì âm nhạc, vì tình yêu thương dành cho tôi” (Tweet). Truy cập ngày 5 tháng 5 năm 2024 – qua Twitter.
  24. ^ a b Vincent (7 tháng 11 năm 2022). “Chưa chính thức "lộ diện" nhưng loạt ca khúc mới của Phùng Khánh Linh đã được dự đoán sớm thành hit”. Đẹp. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2024.
  25. ^ a b “Phùng Khánh Linh và "CITOPIA": Chỉn chu từ trong ra ngoài”. Đẹp. 13 tháng 11 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2024.
  26. ^ a b c Xem các nguồn cho album Citopia bản Tiêu chuẩn:
  27. ^ a b Xem các nguồn cho album Citopia bản Valentine:
  28. ^ Thuận Phát (20 tháng 11 năm 2023). “May "áo đẹp" cho album nhạc”. Phụ Nữ. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 29 tháng 4 năm 2024.
  29. ^ “Phùng Khánh Linh mời chủ nhân 3 giải Grammy, nguời master của Taylor Swift cho album mới”. Thương hiệu và Pháp luật. 29 tháng 8 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2024.
  30. ^ a b Lam Giang (14 tháng 10 năm 2022). “Hot girl 9X quê Bắc Giang gây sốt MXH chỉ nhờ 1 bài hát”. ArtTimes. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2024.
  31. ^ Việt Phong (29 tháng 7 năm 2022). “Phùng Khánh Linh hợp tác với nhà sản xuất album cho Taylor Swift”. Lao Động. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2024.
  32. ^ Như Ý (29 tháng 7 năm 2022). “Phùng Khánh Linh sửa soạn tung 10 sáng tác mới nhất thu tại "thủ phủ âm nhạc" Mỹ”. An ninh Thủ đô. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2024.
  33. ^ Di Py (12 tháng 11 năm 2022). “Lối rẽ mới của Phùng Khánh Linh”. Lao Động. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2024.
  34. ^ Phùng Khánh Linh (18 tháng 11 năm 2022). "quý cô say xỉn (secret sunday)". Hãng đĩa Thời Đại.
  35. ^ Xem các nguồn:
  36. ^ Phùng Khánh Linh [@pklinhofficial] (7 tháng 12 năm 2022). “👋🏻 ngưu tầm ngưu mã tầm mã (bye bye) | special stage 👋🏻” (Tweet). Truy cập ngày 5 tháng 5 năm 2024 – qua Twitter.
  37. ^ Hương Thu (7 tháng 11 năm 2022). “Lý do bài hát chưa ra mắt của Phùng Khánh Linh đã được dự đoán hit?”. Tuổi trẻ Thủ đô. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2024.
  38. ^ Hân Bảo (7 tháng 11 năm 2022). “Phùng Khánh Linh: "Tôi sẽ kết hôn với... sân khấu". Dân trí. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2024.
  39. ^ P.C.Tùng (28 tháng 12 năm 2022). “Phùng Khánh Linh, Tường Duy, Bùi Trường Linh khép lại chuỗi liveshow 'MTV Showcase' năm 2022”. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 4 năm 2023. Truy cập ngày 29 tháng 4 năm 2024.
  40. ^ Hương Thu (26 tháng 11 năm 2022). "Quý cô say xỉn" của Phùng Khánh Linh đang đổ bộ khắp nơi”. Tuổi trẻ Thủ đô. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2024.
  41. ^ Hãng đĩa Thời Đại [@hangdiathoidai] (26 tháng 11 năm 2022). “📣 Sau 2 tuần ra mắt 🥰” (Tweet). Truy cập ngày 5 tháng 5 năm 2024 – qua Twitter.
  42. ^ “Billboard Vietnam Top Vietnamese Songs”. Billboard Việt Nam. 1 tháng 12 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2024.
  43. ^ Dừa Lửa (26 tháng 11 năm 2022). “CITOPIA trở thành album nữ nghệ sĩ Việt debut hạng cao nhất 2022 trên Spotify”. Tuổi Trẻ Cười. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2024.
  44. ^ Phùng Khánh Linh [@pklinhofficial] (13 tháng 6 năm 2023). “#1 - Top Albums on @AppleMusic 🇻🇳 Thank you everyone 😍🙏🏻✨😭” (Tweet). Truy cập ngày 5 tháng 5 năm 2024 – qua Twitter.
  45. ^ a b Minh Anh (28 tháng 12 năm 2022). “Year in Review: 10 album nhạc Việt hay nhất năm 2022”. L’Officiel Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2024.
  46. ^ a b Nam Trần (27 tháng 12 năm 2022). “10 album/EP nhạc Việt đáng nghe nhất năm 2022”. Elle Man Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2024.
  47. ^ Đắc Hoàng (13 tháng 11 năm 2022). “Album "CITOPIA" - Phùng Khánh Linh: Âm nhạc tuyệt vời, phần lời vẫn hơi "văn mẫu". Hoa Học Trò. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2024.
  48. ^ Như Ý (7 tháng 11 năm 2022). “Album được Phùng Khánh Linh thu âm tại Mỹ chưa ra mắt đã gây "sốt". An ninh Thủ đô. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2024.
  49. ^ a b BTC (30 tháng 3 năm 2023). “Dàn sao chưng diện dự lễ trao giải Cống Hiến 2023”. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 29 tháng 4 năm 2024.
  50. ^ Lam Anh (30 tháng 3 năm 2023). “Hôm nay, trao giải Cống hiến 2023 - Dự đoán kết quả Cống hiến âm nhạc: Ai đông fan hơn sẽ thắng?”. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 7 tháng 5 năm 2024.
  51. ^ Thanh Tú (24 tháng 3 năm 2023). “Chặng cuối giải Cống hiến Âm nhạc 2023: Hoàng Thùy Linh, Phùng Khánh Linh vượt MONO, Mỹ Tâm”. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 7 tháng 5 năm 2024.
  52. ^ Nam Trần (25 tháng 12 năm 2022). “MONO, 'Chó ngồi đáy giếng' và những sản phẩm âm nhạc đột phá năm 2022”. Zing News. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2024.
  53. ^ Nguyễn Hiệp Hưng (12 tháng 12 năm 2022). “11 Sản phẩm nhạc Việt nổi bật nửa cuối 2022”. Vietcetera. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2024.
  54. ^ “Những album ấn tượng nhất V-pop năm 2022 - Hoàng Thùy Linh và tân binh MONO bứt phá các BXH âm nhạc”. Thanh niên Việt. 31 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2024.
  55. ^ a b “CITOPIA - Phùng Khánh Linh” (bằng tiếng Anh). AllMusic. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 25 tháng 4 năm 2024.
  56. ^ “Phùng Khánh Linh - Citopia - The 2nd Studio Album (Limited Boxset) - Đĩa CD”. Hãng đĩa Thời Đại. 11 tháng 11 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 25 tháng 4 năm 2024.
  57. ^ Phùng Khánh Linh (2022). Citopia (ghi chú album). Hãng đĩa Thời Đại.
  58. ^ Phùng Khánh Linh [@pklinhofficial] (11 tháng 11 năm 2022). 'CITOPIA' OUT NOW” (Tweet). Truy cập ngày 5 tháng 5 năm 2024 – qua Twitter.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]