Portunus
Portunus | |
---|---|
Phân loại khoa học | |
Giới (regnum) | Animalia |
Ngành (phylum) | Arthropoda |
Phân ngành (subphylum) | Crustacea |
Lớp (class) | Malacostraca |
Bộ (ordo) | Decapoda |
Phân thứ bộ (infraordo) | Brachyura |
Họ (familia) | Portunidae |
Chi (genus) | Portunus Weber, 1795 [1] |
Loài điển hình | |
Cancer pelagicus Linnaeus, 1758 | |
Các loài | |
Xem bài. |
Portunus là một chi cua trong họ cua bơi Portunidae[2]
Chi Portunus nghĩa rộng chứa trên 90-98 loài còn sinh tồn và trên 40 loài hóa thạch.[3][4]
Một số nghiên cứu phát sinh chủng loài từ 2008 trở lại đây cho thấy Portunus nghĩa rộng có thể là đa ngành,[4] do sự mở rộng của chi này do Stephenson & Campbell (1959) và Stephenson (1972) thực hiện,[5][6] trong đó các tác giả gộp vài chi có hình thái tương tự nhưng trước đó được coi là riêng biệt. Ng, Guinot & Davie (2008) chủ yếu là theo phân loại này, nhưng giữ nhiều chi cũ được đồng nghĩa hóa dưới dạng phân chi.[7]
Evans (2018) cho rằng Portunus như định nghĩa hiện tại thuộc về ít nhất là 3 nhánh khác nhau, cụ thể:[4]
- Nhánh I: Portuninae sensu stricto, bao gồm Arenaeus, Callinectes và một số loài Portunus - trong đó có loài điển hình của chi là P. pelagicus.
- Nhánh II: Portuninae sensu lato, bao gồm phần lớn Portunus (Achelous), một vài loài Portunus (Portunus) và chi đơn loài Lupella (L. forceps). Theo Mantelatto et al. (2009) thì có thể coi Achelous như là một chi riêng biệt nhưng chưa được sửa đổi trọn vẹn.[8][9][10]
- Nhánh III: Portuninae sensu lato, được hỗ trợ yếu và bao gồm các phân chi của Portunus là Cycloachelous, Monomia và Xiphonectes, trong đó Portunus (Xiphonectes) tenuipes có vị trí bất thường trong phân họ Thalamitinae, dù độ hỗ trợ yếu.
Một số loài[sửa | sửa mã nguồn]
Phân chi Portunus (Achelous) De Haan, 1833
- Portunus angustus Rathbun, 1898
- Portunus brevimanus (Faxon, 1895)
- Portunus depressifrons (Stimpson, 1859)
- Portunus dubius (Laurie, 1906)
- Portunus elongatus A. Milne-Edwards, 1861
- Portunus floridanus Rathbun, 1930
- Portunus granulatus granulatus (H. Milne Edwards, 1834)
- Portunus guaymasensis Garth & Stephenson, 1966
- Portunus iridescens (Rathbun, 1894)
- Portunus isolamargaritensis Türkay, 1968
- Portunus orbicularis (Richters, 1880)
- Portunus orbitosinus Rathbun, 1911
- Portunus octodentatus (Gordon, 1938)
- Portunus ordwayi (Stimpson, 1860)
- Portunus sebae (H. Milne Edwards, 1834)
- Portunus spinicarpus (Stimpson, 1871)
- Portunus spinimanus Latreille, 1819
- Portunus stanfordi Rathbun, 1902
- Portunus suborbicularis Stephenson, 1975
- Portunus tuberculatus (Stimpson, 1860)
- Portunus yoronensis Sakai, 1974
Phân chi Portunus (Lupocycloporus) Alcock, 1899
- Portunus aburatsubo (Balss, 1922)
- Portunus gracilimanus (Stimpson, 1858)
- Portunus innominatus (Rathbun, 1909)
- Portunus laevis (A. Milne-Edwards, 1861)
- Portunus minutus (Shen, 1937)
- Portunus sinuosodactylus Stephenson, 1967
- Portunus wilsoni Moosa, 1981
Phân chi Portunus (Monomia) Gistel, 1848
- Portunus argentatus (A. Milne-Edwards, 1861)
- Portunus australiensis Stephenson & Cook, 1973
- Portunus curvipenis Stephenson, 1961
- Portunus euglyphus (Laurie, 1906)
- Portunus gladiator Fabricius, 1798
- Portunus lecromi Moosa, 1996
- Portunus petreus (Alcock, 1899)
- Portunus ponticus (Fabricius, 1798)
- Portunus pseudoargentatus Stephenson, 1961
- Portunus rubromarginatus (Lanchester, 1900)
- Portunus samoensis (Ward, 1939)
Phân chi Portunus (Portunus) Weber, 1795
- Portunus acuminatus (Stimpson, 1871)
- Portunus affinis (Faxon, 1893)
- Portunus anceps (Saussure, 1858)
- Portunus armatus (A. Milne-Edwards, 1861)
- Portunus asper (A. Milne-Edwards, 1861)
- Portunus convexus De Haan, 1835
- Portunus gibbesii (Stimpson, 1859)
- Portunus hastatus (Linnaeus, 1767)
- Portunus inaequalis (Miers, 1881)
- Portunus madagascariensis (Hoffman, 1877)
- Portunus mauricianus Ward, 1942
- Portunus minimus Rathbun, 1898
- Portunus mokyevskii Zarenkov, 1970
- Portunus pelagicus (Linnaeus, 1758)
- Portunus pubescens (Dana, 1852)
- Portunus reticulatus (Herbst, 1799)
- Portunus rufiarcus Davie, 1987
- Portunus rufiremus Holthuis, 1959
- Portunus sanguinolentus (Herbst, 1783)
- Portunus sayi (Gibbes, 1850)
- Portunus segnis (Forskål, 1775)
- Portunus serratifrons (Montrouzier, 1865)
- Portunus trituberculatus (Miers, 1876)
- Portunus ventralis (A. Milne-Edwards, 1879)
- Portunus xantusii (Stimpson, 1860)
Phân chi Portunus (Xiphonectes) A. Milne-Edwards, 1873
- Portunus alcocki (Nobili, 1905)
- Portunus andersoni (De Man, 1887)
- Portunus arabicus (Nobili, 1905)
- Portunus brockii (De Man, 1887)
- Portunus dayawanensis Chen, 1986
- Portunus gracillimus (Stimpson, 1858)
- Portunus guinotae Stephenson & Rees, 1961
- Portunus hainanensis Chen, 1986
- Portunus hastatoides Fabricius, 1798
- Portunus iranjae Crosnier, 1962
- Portunus latibrachium (Rathbun, 1906)
- Portunus longispinosus (Dana, 1852)
- Portunus macrophthalmus Rathbun, 1906
- Portunus mariei Guinot, 1957
- Portunus paralatibrachium Crosnier, 2002
- Portunus pseudohastatoides Yang & Tang, 2006
- Portunus pseudotenuipes Spiridonov, 1999
- Portunus pulchricristatus (Gordon, 1931)
- Portunus rugosus (A. Milne-Edwards, 1861)
- Portunus spiniferus Stephenson & Rees, 1967
- Portunus spinipes (Miers, 1886)
- Portunus stephensoni Moosa, 1981
- Portunus tenuicaudatus Stephenson, 1961
- Portunus tenuipes (De Haan, 1835)
- Portunus tridentatus Yang, Dai & Song, 1979
- Portunus trilobatus Stephenson, 1972
- Portunus tuberculosus (A. Milne-Edwards, 1861)
- Portunus tweediei (Shen, 1937)
Hóa thạch[sửa | sửa mã nguồn]
- † Portunus alphonsei Karasawa, Schweitzer & Feldmann, 2008
- † Portunus arcuatus (A. Milne-Edwards, 1860)
- † Portunus atecuicitlis Vega, Feldmann, Villalobos-Hiriart & Gio-Argiez, 1999
- † Portunus brouweri Van Straelen, 1924
- † Portunus catalanicus (Vía, 1941)
- † Portunus delgadoi Fontannes, 1884
- † Portunus edwardsi Sismonda, 1861
- † Portunus gabbi Rathbun, 1919
- † Portunus gallicus (A. Milne-Edwards in Bouillé, 1873)
- † Portunus haitensis Rathbun, 1923
- † Portunus incertus (A. Milne-Edwards, 1860)
- † Portunus kisslingi Studer, 1892
- † Portunus kochi (Bittner, 1893)
- † Portunus krambergeri Bittner, 1893
- † Portunus larteti (A. Milne-Edwards, 1860)
- † Portunus levigatus Rathbun, 1945
- † Portunus miocaenicus Müller, 1984
- † Portunus monspeliensis (A. Milne-Edwards, 1860)
- † Portunus neogenicus Müller, 1979
- † Portunus oblongus Rathbun, 1920
- † Portunus obtusus A. Milne-Edwards, 1860
- † Portunus obvallatus Morris & Collins, 1991
- † Portunus oligocaenicus M. Paucă, 1929
- † Portunus pirabaensis Martins-Neto, 2001
- † Portunus radobojanus (Bittner, 1884)
- † Portunus regulensis Van Straelen, 1939
- † Portunus ristorii Karasawa, Schweitzer & Feldmann, 2008
- † Portunus sanshianus Hu, 1984
- † Portunus stenaspis (Bittner, 1884)
- † Portunus suessi (Bittner, 1875)
- † Portunus tenuis Rathbun, 1919
- † Portunus thalae Macarovici, 1970
- † Portunus tongfai Hu, 1981
- † Portunus vectensis (Carter, 1898)
- † Portunus viai Secretan in Philippe & Secretan, 1971
- † Portunus vicentinus (A. Milne-Edwards, 1860)
- † Portunus wynneanus (Stoliczka, 1871),
- † Portunus withersi (Glaessner, 1933),
- † Portunus woodwardi Morris & Collins, 1991
- † Portunus yaucoensis Schweitzer, Iturralde-Vinent, Hetler & Velez-Juarbe, 2006
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Portunus Weber, 1795 (TSN 98717) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
- ^ “Portunus trituberculatus (Miers, 1876)”. Species Fact Sheets. FAO Fisheries & Aquaculture. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2010.
- ^ Sammy De Grave; N. Dean Pentcheff; Shane T. Ahyong; và đồng nghiệp (2009). “A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans” (PDF). Raffles Bulletin of Zoology. Suppl. 21: 1–109. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2011. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2019.
- ^ a b c Nathaniel Evans, 2018. Molecular phylogenetics of swimming crabs (Portunoidea Rafinesque, 1815) supports a revised family-level classification and suggests a single derived origin of symbiotic taxa. PeerJ.; 6:e4260. doi:10.7717/peerj.4260. eCollection 2018. PMID 29379685, PMCID: PMC5786103
- ^ Stephenson W. & Campbell B., 1959. The Australian Portunids (Crustacea: Portunidae). III. The Genus Portunus. Australian Journal of Marine and Freshwater Research 10(1): 84-123. doi:10.1071/MF9590084
- ^ Stephenson W., 1972. An annotated checklist and key to the Indo-West-Pacific swimming crabs (Crustacea: Decapoda: Portunidae). Bulletin of the Royal Society of New Zealand 1-64.
- ^ Peter K. L. Ng; Danièle Guinot; Peter J. F. Davie (2008). “Systema Brachyurorum: Part I. An annotated checklist of extant Brachyuran crabs of the world” (PDF). Raffles Bulletin of Zoology. 17: 1–286. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2011.
- ^ Mantelatto F. L., Robles R., Schubart C. D. & Felder D. L., 2009. Molecular phylogeny of the genus Cronius Stimpson, 1860, with reassignment of C. tumidulus and several American species of Portunus to the genus Achelous De Haan, 1833 (Brachyura: Portunidae).
- ^ Nguyen Thanh Son, 2013. An annotated checklist of crabs of the superfamily Portunoidea Rafinesque, 1815 from The Philippines (Crustacea: Decapoda: Brachyura). Đại học Quốc gia Singaore. Luận văn Thạc sĩ.
- ^ Vassily A. Spiridonov, Tatiana V. Neretina, Dmitriy Schepetov, 2014. Morphological characterization and molecular phylogeny of Portunoidea Rafinesque, 1815 (Crustacea Brachyura): Implications for understanding evolution of swimming capacity and revision of the family-level classification. Zoologischer Anzeiger 253(5): 404-429. doi:10.1016/j.jcz.2014.03.003
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]