Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Danh sách phương pháp ngụy trang”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
Thay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Tạo trang mới
 
→‎Quy ước trong bảng: Biên dịch bảng danh sách
Dòng 7: Dòng 7:


Năm 1890, nhà động vật học người Anh Edward Bagnall Poulton đã phân loại màu sắc động vật theo cách sử dụng của chúng,<ref name="Poulton">Poulton, 1890. Fold-out after p. 339.</ref> bao gồm cả ngụy trang và bắt chước.<ref>Forbes, 2009. pp. 51–52.</ref> Các danh mục của Poulton phần lớn được giữ lại bởi Hugh Cott sau đó vào năm 1940.<ref name="CottPart1" /> Các phân loại Poulton có liên quan được liệt kê trong bảng. Trong trường hợp định nghĩa của Poulton bao hàm một phương thức nhưng không đặt tên nó một cách rõ ràng, thì thể loại được đặt tên trong dấu ngoặc đơn.
Năm 1890, nhà động vật học người Anh Edward Bagnall Poulton đã phân loại màu sắc động vật theo cách sử dụng của chúng,<ref name="Poulton">Poulton, 1890. Fold-out after p. 339.</ref> bao gồm cả ngụy trang và bắt chước.<ref>Forbes, 2009. pp. 51–52.</ref> Các danh mục của Poulton phần lớn được giữ lại bởi Hugh Cott sau đó vào năm 1940.<ref name="CottPart1" /> Các phân loại Poulton có liên quan được liệt kê trong bảng. Trong trường hợp định nghĩa của Poulton bao hàm một phương thức nhưng không đặt tên nó một cách rõ ràng, thì thể loại được đặt tên trong dấu ngoặc đơn.

== Tổng hợp các phương pháp ngụy trang ==
{| class="sortable wikitable" border="1"
|+Ví dụ về các phương pháp ngụy trang được sử dụng ở động vật và trong quân đội
! scope="col" width="150px" |Phương pháp
! scope="col" width="150px" |Phân loại của
[[Poulton]]<ref name="CottPart1" /><ref name="Poulton" />
! scope="col" |Động vật trên cạn và trên không
! scope="col" |Động vật dưới nước
! scope="col" |[[Ngụy trang quân sự|Sử dụng trong quân sự]]
|- valign="top" align="center"
| rowspan="2" |[[Bắt chước]]:
làm cho giống một đối tượng không phải là mối quan tâm của người quan sát
|Giả dạng đặc biệt để tấn công:
Hình thức bắt chước thú săn mồi sử dụng để tránh làm con mồi sợ hãi
|[[Bọ ngựa hoa phong lan]]<ref>Forbes, 2009. p. 134.</ref>[[Tập_tin:Mantis_Hymenopus_coronatus_6_Luc_Viatour.jpg|thế=Flower mantis|125x125px]]
|[[Cá vây chân]]<ref>Cott, 1940. pp. 340–342.</ref>[[Tập_tin:Green_Frogfish.jpg|thế=Green frogfish|114x114px]]
|Ngụy trang xe tăng trong [[chiến dịch Bertram]]<ref>Barkas, 1952. pp. 202–203.</ref>[[Tập_tin:IWM-E-18461-Crusader-camouflaged-19421026.jpg|thế=Crusader tank with a 'Sunshield' mimicking a truck in Operation Bertram|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|Giả dạng đặc biệt để phòng thủ:
Hình thức bắt chước một vật thể khác được con mồi sử dụng để tránh bị động vật đi săn phát hiện
|[[Kallima inachus|Bướm lá khô]]<ref name="Poulton" />[[Tập_tin:Kallima_inachus_qtl1.jpg|thế=A 'dead leaf' butterfly|125x125px]]
|[[Hoplophrys oatesi|Cua nhện san hô mềm]]<ref>Cott, 1940. p. 338.</ref>[[Tập_tin:Hoplophrys_oatesii_(Soft_coral_spider_crab).jpg|thế=A soft coral spider crab hidden on soft coral|125x125px]]
|[[Cây quan sát]] trong [[Thế Chiến I|Thế chiến I]], 1916<ref>{{cite web|url=http://www.memorial-caen.fr/10EVENT/EXPO1418/gb/texte/027text.html|title=Art of the First World War: André Mare and Leon Underwood|year=1998|work=The Elm at Vermezeele|publisher=Memorial-Caen|archive-url=https://web.archive.org/web/20130529001851/http://www.memorial-caen.fr/10EVENT/EXPO1418/gb/texte/027text.html|archive-date=29 May 2013|url-status=dead|access-date=8 February 2013}}</ref> [[Tập_tin:Andre_Mare_Camouflaged_Iron_Observation_Tree_(The_Elm_at_Vermezeele)_1916.jpg|thế=Camouflaged iron observation tree, Vermezeele, 1916 by Andre Mare|107x107px]]
|- valign="top" align="center"
|Khớp màu:
Có màu sắc giống với môi trường xung quanh
|Giả dạng phổ biến để phòng thủ:
làm cho giống với môi trường theo nhiều cách khác nhau
|[[Hyla arborea|Ếch cây châu Âu]]<ref name="Beddard832">Beddard, 1892. p. 83.</ref>[[Tập_tin:Laubfrosch.jpg|thế=A green European tree frog|135x135px]]
|[[Salmo trutta|Cá hồi nâu]]<ref>Cott, 1940. p. 28.</ref>[[Tập_tin:Salmo_trutta.jpg|thế=A brown trout in a river|113x113px]]
|Quân phục [[kaki]], 1910<ref>Newark, 2007. pp. 45–46.</ref>[[Tập_tin:Greek_artillery,_1910.png|thế=Greek soldiers in khaki uniforms, 1910|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|[[Màu sắc gây nhiễu]]:
Có những màu sắc tương phản cao để làm gián đoạn đường viền vật thể, làm cho người quan sát không thể nhận ra được đối tượng
|Giả dạng phổ biến để phòng thủ (một kiểu khác)
|''[[Cú muỗi mỏ quặp Niu Ghi-nê|Cú muỗi mỏ quặp New Guinea]]''<ref>Cott, 1940. p. 148.</ref>[[Tập_tin:Podargus_papuensis_-_Daintree_River.jpg|thế=A Papuan frogmouth bird resembling a tree stump|135x135px]]'''Phổ biến'''
|[[Cá ếch khổng lồ|Cá vây chân khổng lồ]]<ref>{{cite web|url=http://www.flmnh.ufl.edu/fish/gallery/Descript/StriatedFrogfish/StriatedFrogfish.html|title=Striated Frogfish|author=Bester, Cathleen|publisher=Florida Museum of Natural History|archive-url=https://web.archive.org/web/20121216095921/http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/StriatedFrogfish/StriatedFrogfish.html|archive-date=16 December 2012|url-status=dead|access-date=12 February 2013}}</ref>[[Tập_tin:Commerson's_Frogfish,_Kona,_Hawaii.jpg|thế=A Commerson's frogfish: disruption and mimicry|143x143px]]
|Họa tiết gây nhiễu trên quân phục<ref>{{cite book|title=DPM: Disruptive Pattern Material|author1=Blechman, Hardy|author2=Newman, Alex|publisher=DPM Ltd|year=2004}}</ref>[[Tập_tin:British_dpm2.jpg|thế=British 'disruptive pattern material' camouflage pattern for clothing|125x125px]]
'''Phổ biến'''
|- valign="top" align="center"
|[[Disruptive eye mask]]:
a disruptive pattern that covers or runs up to the eyes, concealing them
|Coincident disruptive pattern (a type of) (Cott)
|[[Common frog]]<ref>Cott, 1940. pp. 70–88.</ref>[[Tập_tin:2014.07.17.-28-Zadlitzgraben_Pressel--Grasfrosch-Weibchen.jpg|thế=Common frog with masked eye|125x125px]]
|[[Jack-knifefish]]<ref>{{cite journal|last1=Barlow|first1=G. W.|date=1972|title=The attitude of fish eye-lines in relation to body shape and to stripes and bars|journal=Copeia|volume=1972|issue=1|pages=4–12|doi=10.2307/1442777|jstor=1442777}}</ref>[[Tập_tin:Equetus_lanceolatus_in_Madagascar_Reef.jpg|thế=Jack-knifefish|125x125px]]
|Gun barrel of
[[Sherman Firefly]]<ref>{{cite book|title=Middle East AFV Technical Letter|date=26 January 1945|publisher=The Tank Museum, UK; originally G(Cam) Eighth Army}}</ref>
[[Tập_tin:Sherman_Firefly_9-08-2008_15-05-43.JPG|thế=Sherman Firefly tank showing half of gun barrel disrupted by paintwork|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|[[Snow camouflage|Seasonal variation]]:
having coloration that varies with season, usually summer to winter
|Variable general protective resemblance:
having coloration that resembles the background in each season, in a general way
|[[Arctic hare]]<ref>Cott, 1940. p. 23.</ref>[[Tập_tin:Arctic_Hare_1.jpg|thế=A snow camouflaged Arctic hare|125x125px]]
|—
|Snow overalls<ref>{{cite web|url=http://www.dijitalimaj.com/alamyDetail.aspx?img={00C97AE1-77F9-49BC-9CAD-94A91EF188A3}|title=1915 Protective colouring pyrotechnics British Soldier white overalls snow winter clothing uniform camouflage camouflaged|publisher=DijitalImaj|access-date=22 February 2013}} Original publication in "The War Illustrated a Conflict of Nations"</ref>[[Tập_tin:Norwegian_Winter_War_Volunteers.jpg|thế=Norwegian Winter War volunteer soldiers in white snow overalls|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|Side or [[Abbott Handerson Thayer|Thayer]] [[countershading]]:
having graded toning from dark above to light below, so as to cancel out the apparent effect of self-shadowing when viewed from the side
|—
|[[Bushbuck]] (also has white [[distractive markings]])<ref>{{cite journal|author1=Ruxton, Graeme D|author2=Speed, Michael P|author3=Kelly, David J|year=2004|title=What, if anything, is the adaptive function of countershading?|url=http://academic.brooklyn.cuny.edu/biology/jbasil/documents/COUNTERSHADINGCLASS10.pdf|journal=Animal Behaviour|volume=68|issue=3|pages=445–451|doi=10.1016/j.anbehav.2003.12.009}}</ref>[[Tập_tin:Tragelaphus_scriptus_(male)_cropped.jpg|thế=A bushbuck appearing flat sided through countershading|125x125px]]
'''Dominant'''
|[[Blue shark]]<ref>Cott, 1940. pp. 40–41.</ref>[[Tập_tin:Blue_shark.jpg|thế=A countershaded shark|125x125px]]
|[[Hugh Cott]]'s guns<ref>Forbes, 2009. pp. 149–150.</ref>[[Tập_tin:Countershaded_Rail-mounted_Gun_Camouflaged_by_Hugh_Cott_1940.jpg|thế=Countershaded guns, 1940|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|Above/below countershading:
having different colours or patterns above and below, to camouflage the upperside for observers from above, and the underside for observers from below
|—
|[[Gull]] (white underside to match sky, improves fishing success)<ref>{{cite journal|last1=Rowland|first1=Hannah M.|date=2009|title=Review From Abbott Thayer to the present day: what have we learned about the function of countershading?|url=http://rstb.royalsocietypublishing.org/content/364/1516/519.full.pdf+html|journal=Philosophical Transactions of the Royal Society B|volume=364|issue=1516|pages=519–527|doi=10.1098/rstb.2008.0261|pmc=2674085|pmid=19000972}}</ref>[[Tập_tin:Gull_in_flight.jpg|thế=Gulls, white below improves fishing success|125x125px]]
|[[Penguin|Penguins]]<ref name="Rowland">{{cite journal|author=Rowland, Hannah M|date=February 2009|title=From Abbott Thayer to the present day: what have we learned about the function of countershading?|journal=Philosophical Transactions of the Royal Society B|volume=364|issue=1516|pages=519–527|doi=10.1098/rstb.2008.0261|pmc=2674085|pmid=19000972}}</ref>[[Tập_tin:Penguins_walking_-Moltke_Harbour,_South_Georgia,_British_overseas_territory,_UK-8.jpg|thế=Penguins, black on back, white on belly|125x125px]]
|[[Supermarine Spitfire]]<ref>{{cite book|title=Malta Spitfire Aces|author=Nichols, Steve|publisher=Osprey Publishing|year=2008|page=16}}</ref>[[Tập_tin:Spitfire_mk2a_p7350_arp.jpg|thế=Supermarine Spitfire, pale below, ground coloured above|131x131px]]
|- valign="top" align="center"
|[[Counterillumination]]:
generating light to raise the brightness of an object to match a brighter background, as of a marine animal's underside against the sea surface
|—
|—
|[[Sparkling enope squid]]<ref name="Herring190">Herring, 2002. pp. 190–195.</ref><ref name="Abralia with photo">{{cite web|url=http://ocean.si.edu/ocean-photos/midwater-squid-abralia-veranyi|title=Midwater Squid, Abralia veranyi|publisher=Smithsonian National Museum of Natural History|access-date=28 November 2011}}</ref>[[Tập_tin:Squid_Counterillumination.png|125x125px|Principle of squid counterillumination]]'''Dominant''' (100–1000m)
&nbsp;
|''[[Yehudi lights]]''(prototype)<ref>{{cite book|url=http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/221102.pdf|title=Camouflage of Sea-Search Aircraft|author1=Bush, Vannevar|author2=Conant, James|author3=Harrison, George|work=Visibility Studies and Some Applications in the Field of Camouflage|publisher=Office of Scientific Research and Development, National Defence Research Committee|year=1946|pages=225–240|display-authors=etal|access-date=12 February 2013}}</ref>[[Tập_tin:Principle_of_Yehudi_Lights_with_Avenger_head-on_view.jpg|125x125px|Diagram of Yehudi Lights showing how they raise a plane's brightness to match the sky]]
|- valign="top" align="center"
|[[Transparency and translucency|Transparency]]:
letting so much light through that the object is hard to see in typical lighting conditions
|General protective resemblance (a type of)
|[[Glass frog|Glass frogs]]<ref>{{cite web|url=http://scienceblogs.com/tetrapodzoology/2007/11/09/green-boned-glass-frogs/|title=Green-boned glass frogs, monkey frogs, toothless toads|last=Naish|first=D.|work=Tetrapod zoology|publisher=scienceblogs.com|access-date=14 February 2013}}</ref>[[Tập_tin:Hyalinobatrachium_uranoscopum01a.jpg|thế=A glass frog, semi-transparent, greenish|111x111px]]
|[[Comb jellies]]<ref name="Herring190" />[[Tập_tin:Mnemiopsis_leidyi.jpg|thế=A transparent comb jelly floating in open water|125x125px]]'''Dominant''' (0–100m)
|<!--George de Forest Brush's -->1916 trials<!-- with a [[Morane-Saulnier]] monoplane--><ref>{{cite web|url=http://www.ebay.com/itm/American-Art-Native-Americans-George-de-Forest-Brush-Arapahoes-cm1676-/360508931653|title=American Art Native Americans George de Forest Brush Arapahoes|access-date=4 September 2015|quote=In 1916, Brush acquired a small Morane-Borel monoplane (also known as a [[Morane-Saulnier]]). He experimented with the possibility of making its wings and fuselage transparent, to reduce its visibility.}} See also the [[Etrich Taube]], a 1910 design whose translucency effectively camouflaged it above 1200 feet (400 metres).{{cite web|url=http://www.ctie.monash.edu.au/hargrave/etrich_taube.htm|title=Igo Etrich (1879 - 1967) and his 'Taube'|last1=Naughton|first1=Russell|date=1 January 2002|publisher=Monash University}}</ref>[[Tập_tin:Emile_Taddéoli_monoplane.jpg|thế=Morane-Saulnier monoplane used in George de Forest Brush's experiments on transparency|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|Reflection (silvering):
reflecting enough light, usually from the sides, to make the object show as a (reflected) patch of the environment
|General protective resemblance (a type of)
|—
|[[Pilchard]]<ref name="Herring190" />[[Tập_tin:Sardina_pilchardus_2011.jpg|thế=A silvery fish, the pilchard|125x125px]]'''Dominant''' (0–100m)
|—
|- valign="top" align="center"
|[[Self-decoration]]:
covering oneself in materials from the environment
|Adventitious protection:
covering oneself in materials that are not part of the body
|[[Masked hunter|Masked hunter bug]]<ref>{{cite journal|author=Wierauch, C|year=2006|title=Anatomy of disguise: camouflaging structures in nymphs of Some Reduviidae (Heteroptera)|url=http://digitallibrary.amnh.org/bitstream/2246/5820/1//v3/dspace/updateIngest/pdfs/N3542.pdf|journal=American Museum Novitates|volume=3542|issue=1|pages=1–18|doi=10.1206/0003-0082(2006)3542[1:AODCSI]2.0.CO;2|hdl=2246/5820}}</ref>[[Tập_tin:Reduvius_personatus,_Masked_Hunter_Bug_nymph_camouflaged_with_sand_grains.JPG|thế=A nymph of the masked hunter bug, covered in sand grains|125x125px]]
|[[Decorator crab|Decorator crabs]]<ref name="Hultgren">{{cite book|title=Animal Camouflage|author1=Hultgren, Kristin|author2=Jay Stachowicz|publisher=[[Cambridge University Press]]|year=2011|isbn=978-0-521-19911-7|editor1=Martin Stevens|chapter=Camouflage in decorator crabs: integrating ecological, behavioural and evolutionary approaches|access-date=2013-02-12|editor2=Sami Merilaita|chapter-url=http://www-eve.ucdavis.edu/stachowicz/papers/Hultgren_Stachowicz_2011_BookChapter.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20170815183654/http://www-eve.ucdavis.edu/stachowicz/papers/Hultgren_Stachowicz_2011_BookChapter.pdf|archive-date=2017-08-15|url-status=dead}}</ref>[[Tập_tin:Graceful_decorator_crab_(Oregonia_gracilis)_with_sponge.jpg|thế=A decorator crab covered in coloured sponges|125x125px]]
|[[Ghillie suit]]<ref>Forbes, 2009. pp. 102–103.</ref>[[Tập_tin:Marine_sniper_ghillie_suit.JPG|thế=A sniper wearing a ragged ghillie suit among thick vegetation|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|Concealment of shadow:
having features such as flanges or a flattened body to reduce or hide the shadow
|—
|[[Draco indochinensis|Flying lizard]]<ref>{{cite book|title=Nature's Treasurehouse: The Wildlife of Indonesia|author=MacKinnon, Kathy|publisher=Gramedia Pustaka Utama|year=1992|pages=38}}</ref>[[Tập_tin:2005-Draco-dussumieri.jpg|thế=A flying lizard hard to see on a patterned tree trunk|135x135px]]
|[[Tasselled wobbegong]]<ref>{{cite web|url=http://www.thedeep.co.uk/downloads/38?type=pressmedia|title=New shark at The Deep heralds summer event|author=Martin, Linda|date=21 July 2011|publisher=The Deep|access-date=18 April 2013}}</ref>[[Tập_tin:Eucrossorhinus_dasypogon.jpg|thế=A species of carpet shark with a fringe around its chin, hiding its shadow|125x125px]]
|Camouflage netting<ref>Cott, 1940. p. 111.</ref>[[Tập_tin:Øvelse_på_Evjemoen_Tropp_4.2_-_camouflage_nettings.jpg|thế=A military vehicle covered in camouflage netting|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|Irregular outline:
having a broken or complex outline (that may help delay recognition by an observer)
|Special protective resemblance (types of)
|[[Comma butterfly]]<ref>Cott, 1940. p. 75.</ref>[[Tập_tin:Polygonia_c-album_LC0238.jpg|thế=A comma butterfly showing it irregular wing outline|125x125px]]
|[[Leafy sea dragon]]<ref>Cott, 1940. pp. 341–342.</ref>[[Tập_tin:Leafy_Sea_Dragon.jpg|thế=A leafy sea dragon showing its complicated seaweed-like outline|125x125px]]
|[[Scrim (material)|Scrim]], [[Branch|branches]]<ref>Cott, 1940. pp. 359, 362.</ref>[[Tập_tin:Battle_of_Lake_Khasan-Camouflaged_soviet_tanks.jpg|thế=Tanks covered in branches and scrim|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|Distraction:
having coloration that distracts an observer's attention away from a feature of the object (such as the head or eye)
|—
|[[Eyespot (mimicry)|Eyespots]] of
[[Aglais io|peacock butterfly]]<ref>{{cite journal|author=Vallin, A., S. Jakobsson, J. Lind, and C. Wiklund|year=2005|title=Prey survival by predator intimidation: an experimental study of peacock butterfly defence against blue tits|journal=Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences|volume=272|issue=1569|pages=1203–1207|doi=10.1098/rspb.2004.3034|pmc=1564111|pmid=16024383}}</ref>
[[Tập_tin:Inachis_io_qtl2.jpg|thế=Peacock butterfly showing eyespots|125x125px]]
|[[Foureye butterflyfish]]<ref>Cott, 1940. p. 373.</ref>[[Tập_tin:Chaetodon_capistratus1.jpg|thế=Foureye butterflyfish showing eyespots|125x125px]]
|False [[bow wave]] in
[[ship camouflage]]<ref>{{cite web|url=http://www.history.navy.mil/photos/sh-usn/usnsh-n/ca26.htm|title=USS Northampton (CA-26, originally CL-26), 1930–1942|year=2002|publisher=Naval Historical Center|archive-url=https://web.archive.org/web/20120721234920/http://www.history.navy.mil/photos/sh-usn/usnsh-n/ca26.htm|archive-date=21 July 2012|url-status=dead|access-date=13 June 2012}}</ref>
[[Tập_tin:USS_Northampton_(CA-26)_at_Brisbane_on_5_August_1941_(NH_94596).jpg|thế=Second World War warship showing false bow wave|125x125px]]
|- valign="top" align="center"
|[[Distractive markings]]Small conspicuous marks that distract an observer's attention from recognising the object as a whole<ref name="DimitrovaStobbe2009">{{cite journal|last1=Dimitrova|first1=M.|last2=Stobbe|first2=N.|last3=Schaefer|first3=H. M.|last4=Merilaita|first4=S.|year=2009|title=Concealed by conspicuousness: distractive prey markings and backgrounds|journal=Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences|volume=276|issue=1663|pages=1905–1910|doi=10.1098/rspb.2009.0052|pmc=2674505|pmid=19324754}}</ref>
|—
|[[Snowy owl]] with distractively marked plumage<ref name="Thayer1909">{{cite book|url=https://archive.org/details/cu31924022546406|title=Concealing Coloration in the Animal Kingdom: An Exposition of the Laws of Disguise Through Color and Pattern; Being a Summary of Abbott H. Thayer's Disclosures|author1=Thayer, Gerald H.|author2=Thayer, Abbott H.|publisher=Macmillan|year=1909|location=New York|pages=[https://archive.org/details/cu31924022546406/page/n291 151]–152, 246–247|author2-link=Abbott Handerson Thayer}}</ref>[[Tập_tin:Bubo_scandiacus_male_Muskegon_(cropped).jpg|thế=Snowy owl with distractive black marks|114x114px]]
|—
|[[Snow camouflage]] using small distractive marks
|- valign="top" align="center"
|[[Active camouflage]]:
changing the coloration rapidly enough to maintain resemblance to the current background while moving
|Variable aggressive resemblance, variable protective resemblance:
varying coloration to resemble the background, in predator and prey respectively
|[[Veiled chameleon]]<ref>Forbes, 2009. p. 236.</ref>[[Tập_tin:Yemen_Chameleon_(cropped).jpg|thế=Veiled chameleon showing striped green pattern|125x125px]]
|[[Octopus|Octopuses]]<ref>Forbes, 2009. pp. 236–239.</ref>[[Tập_tin:Octopus2.jpg|thế=Octopus hard to see on ocean floor|125x125px]]
|''[[Adaptiv]]''<ref>{{cite web|url=http://www.baesystems.com/image/BAES_019603/innovation-adaptiv-car-signature|title=Innovation Adaptiv Car Signature|year=2012|publisher=BAE Systems|archive-url=https://web.archive.org/web/20130618173128/http://www.baesystems.com/image/BAES_019603/innovation-adaptiv-car-signature|archive-date=18 June 2013|url-status=dead|access-date=12 February 2013}}</ref>(see that article for image)
|- valign="top" align="center"
|[[Motion camouflage]]:
following a track such that the object remains between a starting point and the target (e.g. prey) at all times, rather than going straight for the target
|—
|[[Syritta pipiens|Hoverfly]]<ref name="Srinivasan and Davey">{{cite journal|author1=Srinivasan, M. V.|author2=Davey, M.|year=1995|title=Strategies for active camouflage of motion|journal=Proceedings of the Royal Society B|volume=259|issue=1354|pages=19–25|bibcode=1995RSPSB.259...19S|doi=10.1098/rspb.1995.0004}}</ref>[[Tập_tin:Syritta_pipiens-pjt1.jpg|thế=Hoverfly hovering in the air|125x125px]]
|—
|[[Air-to-air missile]]<ref name="Ghose">{{cite journal|author1=Ghose, K|author2=Horiuchi, TK|author3=Krishnaprasad, PS|author4=Moss, CF|year=2006|title=Echolocating Bats Use a Nearly Time-Optimal Strategy to Intercept Prey|journal=PLoS Biology|volume=4|issue=5|page=e108|doi=10.1371/journal.pbio.0040108|pmc=1436025|pmid=16605303}}</ref>[[Tập_tin:F-15_firing_AIM-7Ms.jpg|thế=Fighter plane launching air-to-air missile|125x125px]]Used primarily for efficiency
|- valign="top" align="center"
|[[Camouflage#Motion dazzle|Motion dazzle]]:
rapidly moving a bold pattern of contrasting stripes, confusing an observer's visual processing<ref name="Scott-Samuel">{{cite journal|author1=Scott-Samuel, NE|author2=Baddeley, R|author3=Palmer, CE|author4=Cuthill, IC|date=June 2011|editor1-last=Burr|editor1-first=David C|title=Dazzle Camouflage Affects Speed Perception|journal=PLoS ONE|volume=6|issue=6|page=e20233|bibcode=2011PLoSO...620233S|doi=10.1371/journal.pone.0020233|pmc=3105982|pmid=21673797}}</ref><ref name="HowZanker">{{cite journal|author1=How, Martin J.|author2=Zanker, Johannes M.|year=2014|title=Motion camouflage induced by zebra stripes|url=https://espace.library.uq.edu.au/view/UQ:319813/UQ319813.pdf|journal=Zoology|volume=117|issue=3|pages=163–70|doi=10.1016/j.zool.2013.10.004|pmid=24368147}}</ref>
|—
|[[Zebra]]<ref name="HowZanker" />[[Tập_tin:Chapman-Zebra.jpg|thế=Zebra's bold pattern may provide motion dazzle|127x127px]]
|—
|Proposal only<ref name="Scott-Samuel" />
(NB: Marine
[[Dazzle camouflage]]
did not claim
this effect)
|- valign="top" align="center"
|[[Dazzle camouflage]]:
bold patterns of contrasting stripes, deceiving enemy about ship's heading
|—
|—
|—
|[[Ship camouflage]], mainly WW1<ref>{{cite book|title=A Brush with Life|author=Wilkinson, Norman|publisher=Seeley Service|year=1969|page=79}}</ref>[[Tập_tin:USS_West_Mahomet_(ID-3681)_cropped.jpg|thế=WW1 ship in dazzle camouflage|119x119px]]
'''Dominant''' 1917–18
|- valign="top" align="center"
|Ultra-blackness:
extremely black surface, matching very dark background
|—
|—
|Deep-sea fish<ref name="Davis Thomas 2020">{{cite journal|last1=Davis|first1=Alexander L.|last2=Thomas|first2=Kate N.|last3=Goetz|first3=Freya E.|last4=Robison|first4=Bruce H.|last5=Johnsen|first5=Sönke|last6=Osborn|first6=Karen J.|year=2020|title=Ultra-black Camouflage in Deep-Sea Fishes|journal=Current Biology|volume=30|pages=1–7|doi=10.1016/j.cub.2020.06.044|issn=09609822|doi-access=free}}</ref>[[Tập_tin:Humpback_anglerfish.png|thế=Black-camouflaged deep-sea fish|90x90px|[[Humpback anglerfish|Blackdevil anglerfish]]]]
|[[Night fighter|Night fighters]]<ref>Stephenson, Hubert Kirk. (1948) ''Applied Physics'', pp. 200, 258. Science in World War II; Office of Scientific Research and Development. Volume 6 of Science in World War II (Atlantic Monthly Press Book). Editors: Chauncey Guy Suits and George Russell Harrison. Little, Brown.</ref> [[Tập_tin:Hurricane_XII_RCAF_5589.jpg|thế=Hawker Hurricane night fighter|90x90px]]
|}


== Chú thích ==
== Chú thích ==

Phiên bản lúc 03:28, ngày 2 tháng 9 năm 2021

Ngụy trang là việc ẩn giấu động vật hoặc đối tượng quan tâm của quân đội bằng bất kỳ phương pháp hoặc tổ hợp các phương pháp nào giúp chúng không bị chú ý. Ví dụ nổi bật hàng đầu cho hành động này là việc sử dụng các họa tiết gây nhiễu có độ tương phản cao thường thấy quân phục, nhưng đó không phải là cách duy nhất, bất kỳ thứ gì làm chậm quá trình nhận dạng đều có thể được sử dụng để ngụy trang. Ngụy trang liên quan đến sự đánh lừa các giác quan (thường là thị giác), cho dù bằng cách làm cho đối tượng hòa lẫn với nền hoặc làm cho đối tượng giống một thứ gì đó khác mà người quan sát vẫn có thể thấy một cách rõ ràng.[1][2] Bài viết này liệt kê các phương pháp ngụy trang được sử dụng bởi động vật và quân đội để thoát khỏi sự chú ý.

Quy ước trong bảng

Các phương pháp ngụy trang khác nhau được sử dụng bởi động vật trên cạn, trên không và dưới nước cũng như trong quân sự sẽ được chỉ ra và so sánh trong bảng. Một số phương pháp thường được kết hợp với nhau, ví dụ như loài linh dương bụi rậm vừa sử dụng phương pháp phản bóng trên toàn bộ cơ thể của nó, vừa có màu sắc gây nhiễu với những đốm nhỏ nhạt màu. Cho đến khi phương pháp ngụy trang phản bóng được tìm ra vào những năm 1890, màu sắc tự vệ chủ yếu được cho là màu giống với màu của môi trường,[3] trong khi điều này chắc chắn là quan trọng, cũng có một loạt các phương pháp khác được sử dụng để ngụy trang hiệu quả.[1][2]

Khi một mục được đánh dấu Phổ biến, phương pháp đó được sử dụng rộng rãi trong môi trường đó, trong hầu hết các trường hợp. Ví dụ, phương pháp phản bóng rất phổ biến đối với các loài động vật trên cạn, nhưng không thường được sử dụng để ngụy trang trong quân sự. Các phương pháp ngụy trang chủ đạo trên đất liền là phản bóng và màu sắc gây nhiễu, được hỗ trợ bởi các phương pháp khác ít gặp hơn.[4] Các phương pháp ngụy trang chủ đạo trong đại dương mở là ngụy trang trong suốt,[5] phản chiếu và đối quang.[6] Phương pháp ngụy trang trong suốt và ngụy trang phản xạ chiếm ưu thế trong độ sâu 100 mét (330 ft) đầu tiên của đại dương; phương pháp ngụy trang đối quang chiếm ưu thế từ khoảng độ sâu 100 mét (330 ft) đến 1.000 mét (3.300 ft).[6] Hầu hết các loài động vật ở biển khơi sử dụng một hoặc nhiều phương pháp này.[6] Ngụy trang quân sự chủ yếu dựa vào việc sử dụng màu sắc gây nhiễu,[7] mặc dù các phương pháp như phá vỡ đường viền cũng được sử dụng và một số khác thì đang được thử nghiệm.

Năm 1890, nhà động vật học người Anh Edward Bagnall Poulton đã phân loại màu sắc động vật theo cách sử dụng của chúng,[8] bao gồm cả ngụy trang và bắt chước.[9] Các danh mục của Poulton phần lớn được giữ lại bởi Hugh Cott sau đó vào năm 1940.[4] Các phân loại Poulton có liên quan được liệt kê trong bảng. Trong trường hợp định nghĩa của Poulton bao hàm một phương thức nhưng không đặt tên nó một cách rõ ràng, thì thể loại được đặt tên trong dấu ngoặc đơn.

Tổng hợp các phương pháp ngụy trang

Ví dụ về các phương pháp ngụy trang được sử dụng ở động vật và trong quân đội
Phương pháp Phân loại của

Poulton[4][8]

Động vật trên cạn và trên không Động vật dưới nước Sử dụng trong quân sự
Bắt chước:

làm cho giống một đối tượng không phải là mối quan tâm của người quan sát

Giả dạng đặc biệt để tấn công:

Hình thức bắt chước thú săn mồi sử dụng để tránh làm con mồi sợ hãi

Bọ ngựa hoa phong lan[10]Flower mantis Cá vây chân[11]Green frogfish Ngụy trang xe tăng trong chiến dịch Bertram[12]Crusader tank with a 'Sunshield' mimicking a truck in Operation Bertram
Giả dạng đặc biệt để phòng thủ:

Hình thức bắt chước một vật thể khác được con mồi sử dụng để tránh bị động vật đi săn phát hiện

Bướm lá khô[8]A 'dead leaf' butterfly Cua nhện san hô mềm[13]A soft coral spider crab hidden on soft coral Cây quan sát trong Thế chiến I, 1916[14] Camouflaged iron observation tree, Vermezeele, 1916 by Andre Mare
Khớp màu:

Có màu sắc giống với môi trường xung quanh

Giả dạng phổ biến để phòng thủ:

làm cho giống với môi trường theo nhiều cách khác nhau

Ếch cây châu Âu[15]A green European tree frog Cá hồi nâu[16]A brown trout in a river Quân phục kaki, 1910[17]Greek soldiers in khaki uniforms, 1910
Màu sắc gây nhiễu:

Có những màu sắc tương phản cao để làm gián đoạn đường viền vật thể, làm cho người quan sát không thể nhận ra được đối tượng

Giả dạng phổ biến để phòng thủ (một kiểu khác) Cú muỗi mỏ quặp New Guinea[18]A Papuan frogmouth bird resembling a tree stumpPhổ biến Cá vây chân khổng lồ[19]A Commerson's frogfish: disruption and mimicry Họa tiết gây nhiễu trên quân phục[20]British 'disruptive pattern material' camouflage pattern for clothing

Phổ biến

Disruptive eye mask:

a disruptive pattern that covers or runs up to the eyes, concealing them

Coincident disruptive pattern (a type of) (Cott) Common frog[21]Common frog with masked eye Jack-knifefish[22]Jack-knifefish Gun barrel of

Sherman Firefly[23] Sherman Firefly tank showing half of gun barrel disrupted by paintwork

Seasonal variation:

having coloration that varies with season, usually summer to winter

Variable general protective resemblance:

having coloration that resembles the background in each season, in a general way

Arctic hare[24]A snow camouflaged Arctic hare — Snow overalls[25]Norwegian Winter War volunteer soldiers in white snow overalls
Side or Thayer countershading:

having graded toning from dark above to light below, so as to cancel out the apparent effect of self-shadowing when viewed from the side

— Bushbuck (also has white distractive markings)[26]A bushbuck appearing flat sided through countershading

Dominant

Blue shark[27]A countershaded shark Hugh Cott's guns[28]Countershaded guns, 1940
Above/below countershading:

having different colours or patterns above and below, to camouflage the upperside for observers from above, and the underside for observers from below

— Gull (white underside to match sky, improves fishing success)[29]Gulls, white below improves fishing success Penguins[30]Penguins, black on back, white on belly Supermarine Spitfire[31]Supermarine Spitfire, pale below, ground coloured above
Counterillumination:

generating light to raise the brightness of an object to match a brighter background, as of a marine animal's underside against the sea surface

— — Sparkling enope squid[32][33]Principle of squid counterilluminationDominant (100–1000m)

 

Yehudi lights(prototype)[34]Diagram of Yehudi Lights showing how they raise a plane's brightness to match the sky
Transparency:

letting so much light through that the object is hard to see in typical lighting conditions

General protective resemblance (a type of) Glass frogs[35]A glass frog, semi-transparent, greenish Comb jellies[32]A transparent comb jelly floating in open waterDominant (0–100m) 1916 trials[36]Morane-Saulnier monoplane used in George de Forest Brush's experiments on transparency
Reflection (silvering):

reflecting enough light, usually from the sides, to make the object show as a (reflected) patch of the environment

General protective resemblance (a type of) — Pilchard[32]A silvery fish, the pilchardDominant (0–100m) —
Self-decoration:

covering oneself in materials from the environment

Adventitious protection:

covering oneself in materials that are not part of the body

Masked hunter bug[37]A nymph of the masked hunter bug, covered in sand grains Decorator crabs[38]A decorator crab covered in coloured sponges Ghillie suit[39]A sniper wearing a ragged ghillie suit among thick vegetation
Concealment of shadow:

having features such as flanges or a flattened body to reduce or hide the shadow

— Flying lizard[40]A flying lizard hard to see on a patterned tree trunk Tasselled wobbegong[41]A species of carpet shark with a fringe around its chin, hiding its shadow Camouflage netting[42]A military vehicle covered in camouflage netting
Irregular outline:

having a broken or complex outline (that may help delay recognition by an observer)

Special protective resemblance (types of) Comma butterfly[43]A comma butterfly showing it irregular wing outline Leafy sea dragon[44]A leafy sea dragon showing its complicated seaweed-like outline Scrim, branches[45]Tanks covered in branches and scrim
Distraction:

having coloration that distracts an observer's attention away from a feature of the object (such as the head or eye)

— Eyespots of

peacock butterfly[46] Peacock butterfly showing eyespots

Foureye butterflyfish[47]Foureye butterflyfish showing eyespots False bow wave in

ship camouflage[48] Second World War warship showing false bow wave

Distractive markingsSmall conspicuous marks that distract an observer's attention from recognising the object as a whole[49] — Snowy owl with distractively marked plumage[50]Snowy owl with distractive black marks — Snow camouflage using small distractive marks
Active camouflage:

changing the coloration rapidly enough to maintain resemblance to the current background while moving

Variable aggressive resemblance, variable protective resemblance:

varying coloration to resemble the background, in predator and prey respectively

Veiled chameleon[51]Veiled chameleon showing striped green pattern Octopuses[52]Octopus hard to see on ocean floor Adaptiv[53](see that article for image)
Motion camouflage:

following a track such that the object remains between a starting point and the target (e.g. prey) at all times, rather than going straight for the target

— Hoverfly[54]Hoverfly hovering in the air — Air-to-air missile[55]Fighter plane launching air-to-air missileUsed primarily for efficiency
Motion dazzle:

rapidly moving a bold pattern of contrasting stripes, confusing an observer's visual processing[56][57]

— Zebra[57]Zebra's bold pattern may provide motion dazzle — Proposal only[56]

(NB: Marine Dazzle camouflage did not claim this effect)

Dazzle camouflage:

bold patterns of contrasting stripes, deceiving enemy about ship's heading

— — — Ship camouflage, mainly WW1[58]WW1 ship in dazzle camouflage

Dominant 1917–18

Ultra-blackness:

extremely black surface, matching very dark background

— — Deep-sea fish[59]Black-camouflaged deep-sea fish Night fighters[60] Hawker Hurricane night fighter

Chú thích

  1. ^ a b Cott, 1940. Chapter 1: General Colour Resemblance. pp. 5–19.
  2. ^ a b Forbes, 2009. p. 51.
  3. ^ Beddard, 1892. p. 83.
  4. ^ a b c Cott, 1940. Part 1: Concealment. pp. 5–190.
  5. ^ Johnsen, Sönke (tháng 12 năm 2001). “Hidden in Plain Sight: The Ecology and Physiology of Organismal Transparency”. Biological Bulletin. 201 (3): 301–318. doi:10.2307/1543609. JSTOR 1543609. PMID 11751243.
  6. ^ a b c McFall-Ngai, Margaret J (1990). “Crypsis in the Pelagic Environment”. American Zoologist. 30 (1): 175–188. doi:10.1093/icb/30.1.175.
  7. ^ Newark, 2007. p. 154.
  8. ^ a b c Poulton, 1890. Fold-out after p. 339.
  9. ^ Forbes, 2009. pp. 51–52.
  10. ^ Forbes, 2009. p. 134.
  11. ^ Cott, 1940. pp. 340–342.
  12. ^ Barkas, 1952. pp. 202–203.
  13. ^ Cott, 1940. p. 338.
  14. ^ “Art of the First World War: André Mare and Leon Underwood”. The Elm at Vermezeele. Memorial-Caen. 1998. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 5 năm 2013. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2013.
  15. ^ Beddard, 1892. p. 83.
  16. ^ Cott, 1940. p. 28.
  17. ^ Newark, 2007. pp. 45–46.
  18. ^ Cott, 1940. p. 148.
  19. ^ Bester, Cathleen. “Striated Frogfish”. Florida Museum of Natural History. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2013.
  20. ^ Blechman, Hardy; Newman, Alex (2004). DPM: Disruptive Pattern Material. DPM Ltd.
  21. ^ Cott, 1940. pp. 70–88.
  22. ^ Barlow, G. W. (1972). “The attitude of fish eye-lines in relation to body shape and to stripes and bars”. Copeia. 1972 (1): 4–12. doi:10.2307/1442777. JSTOR 1442777.
  23. ^ Middle East AFV Technical Letter. The Tank Museum, UK; originally G(Cam) Eighth Army. 26 tháng 1 năm 1945.
  24. ^ Cott, 1940. p. 23.
  25. ^ “1915 Protective colouring pyrotechnics British Soldier white overalls snow winter clothing uniform camouflage camouflaged”. DijitalImaj. Truy cập ngày 22 tháng 2 năm 2013. Original publication in "The War Illustrated a Conflict of Nations"
  26. ^ Ruxton, Graeme D; Speed, Michael P; Kelly, David J (2004). “What, if anything, is the adaptive function of countershading?” (PDF). Animal Behaviour. 68 (3): 445–451. doi:10.1016/j.anbehav.2003.12.009.
  27. ^ Cott, 1940. pp. 40–41.
  28. ^ Forbes, 2009. pp. 149–150.
  29. ^ Rowland, Hannah M. (2009). “Review From Abbott Thayer to the present day: what have we learned about the function of countershading?”. Philosophical Transactions of the Royal Society B. 364 (1516): 519–527. doi:10.1098/rstb.2008.0261. PMC 2674085. PMID 19000972.
  30. ^ Rowland, Hannah M (tháng 2 năm 2009). “From Abbott Thayer to the present day: what have we learned about the function of countershading?”. Philosophical Transactions of the Royal Society B. 364 (1516): 519–527. doi:10.1098/rstb.2008.0261. PMC 2674085. PMID 19000972.
  31. ^ Nichols, Steve (2008). Malta Spitfire Aces. Osprey Publishing. tr. 16.
  32. ^ a b c Herring, 2002. pp. 190–195.
  33. ^ “Midwater Squid, Abralia veranyi”. Smithsonian National Museum of Natural History. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2011.
  34. ^ Bush, Vannevar; Conant, James; Harrison, George; và đồng nghiệp (1946). Camouflage of Sea-Search Aircraft (PDF). Visibility Studies and Some Applications in the Field of Camouflage. Office of Scientific Research and Development, National Defence Research Committee. tr. 225–240. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2013.
  35. ^ Naish, D. “Green-boned glass frogs, monkey frogs, toothless toads”. Tetrapod zoology. scienceblogs.com. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2013.
  36. ^ “American Art Native Americans George de Forest Brush Arapahoes”. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2015. In 1916, Brush acquired a small Morane-Borel monoplane (also known as a Morane-Saulnier). He experimented with the possibility of making its wings and fuselage transparent, to reduce its visibility. See also the Etrich Taube, a 1910 design whose translucency effectively camouflaged it above 1200 feet (400 metres).Naughton, Russell (1 tháng 1 năm 2002). “Igo Etrich (1879 - 1967) and his 'Taube'”. Monash University.
  37. ^ Wierauch, C (2006). “Anatomy of disguise: camouflaging structures in nymphs of Some Reduviidae (Heteroptera)” (PDF). American Museum Novitates. 3542 (1): 1–18. doi:10.1206/0003-0082(2006)3542[1:AODCSI]2.0.CO;2. hdl:2246/5820.
  38. ^ Hultgren, Kristin; Jay Stachowicz (2011). “Camouflage in decorator crabs: integrating ecological, behavioural and evolutionary approaches” (PDF). Trong Martin Stevens; Sami Merilaita (biên tập). Animal Camouflage. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-19911-7. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 15 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2013.
  39. ^ Forbes, 2009. pp. 102–103.
  40. ^ MacKinnon, Kathy (1992). Nature's Treasurehouse: The Wildlife of Indonesia. Gramedia Pustaka Utama. tr. 38.
  41. ^ Martin, Linda (21 tháng 7 năm 2011). “New shark at The Deep heralds summer event”. The Deep. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2013.
  42. ^ Cott, 1940. p. 111.
  43. ^ Cott, 1940. p. 75.
  44. ^ Cott, 1940. pp. 341–342.
  45. ^ Cott, 1940. pp. 359, 362.
  46. ^ Vallin, A., S. Jakobsson, J. Lind, and C. Wiklund (2005). “Prey survival by predator intimidation: an experimental study of peacock butterfly defence against blue tits”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 272 (1569): 1203–1207. doi:10.1098/rspb.2004.3034. PMC 1564111. PMID 16024383.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  47. ^ Cott, 1940. p. 373.
  48. ^ “USS Northampton (CA-26, originally CL-26), 1930–1942”. Naval Historical Center. 2002. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2012.
  49. ^ Dimitrova, M.; Stobbe, N.; Schaefer, H. M.; Merilaita, S. (2009). “Concealed by conspicuousness: distractive prey markings and backgrounds”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 276 (1663): 1905–1910. doi:10.1098/rspb.2009.0052. PMC 2674505. PMID 19324754.
  50. ^ Thayer, Gerald H.; Thayer, Abbott H. (1909). Concealing Coloration in the Animal Kingdom: An Exposition of the Laws of Disguise Through Color and Pattern; Being a Summary of Abbott H. Thayer's Disclosures. New York: Macmillan. tr. 151–152, 246–247.
  51. ^ Forbes, 2009. p. 236.
  52. ^ Forbes, 2009. pp. 236–239.
  53. ^ “Innovation Adaptiv Car Signature”. BAE Systems. 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2013.
  54. ^ Srinivasan, M. V.; Davey, M. (1995). “Strategies for active camouflage of motion”. Proceedings of the Royal Society B. 259 (1354): 19–25. Bibcode:1995RSPSB.259...19S. doi:10.1098/rspb.1995.0004.
  55. ^ Ghose, K; Horiuchi, TK; Krishnaprasad, PS; Moss, CF (2006). “Echolocating Bats Use a Nearly Time-Optimal Strategy to Intercept Prey”. PLoS Biology. 4 (5): e108. doi:10.1371/journal.pbio.0040108. PMC 1436025. PMID 16605303.
  56. ^ a b Scott-Samuel, NE; Baddeley, R; Palmer, CE; Cuthill, IC (tháng 6 năm 2011). Burr, David C (biên tập). “Dazzle Camouflage Affects Speed Perception”. PLoS ONE. 6 (6): e20233. Bibcode:2011PLoSO...620233S. doi:10.1371/journal.pone.0020233. PMC 3105982. PMID 21673797.
  57. ^ a b How, Martin J.; Zanker, Johannes M. (2014). “Motion camouflage induced by zebra stripes” (PDF). Zoology. 117 (3): 163–70. doi:10.1016/j.zool.2013.10.004. PMID 24368147.
  58. ^ Wilkinson, Norman (1969). A Brush with Life. Seeley Service. tr. 79.
  59. ^ Davis, Alexander L.; Thomas, Kate N.; Goetz, Freya E.; Robison, Bruce H.; Johnsen, Sönke; Osborn, Karen J. (2020). “Ultra-black Camouflage in Deep-Sea Fishes”. Current Biology. 30: 1–7. doi:10.1016/j.cub.2020.06.044. ISSN 0960-9822.
  60. ^ Stephenson, Hubert Kirk. (1948) Applied Physics, pp. 200, 258. Science in World War II; Office of Scientific Research and Development. Volume 6 of Science in World War II (Atlantic Monthly Press Book). Editors: Chauncey Guy Suits and George Russell Harrison. Little, Brown.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Danh_sách_phương_pháp_ngụy_trang&oldid=65975318”