Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Điều trị và kiểm soát COVID-19”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
nKhông có tóm lược sửa đổi
Thêm thông tin đã chỉnh sửa
Dòng 10: Dòng 10:


WHO, [[Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc]], Viện Quốc gia về Y tế và Chăm sóc Xuất sắc Vương quốc Anh, và [[Viện Y tế Quốc gia của Hoa Kỳ|Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ]], cùng với các cơ quan và tổ chức khác trên toàn thế giới, đều đã công bố các khuyến nghị và hướng dẫn chăm sóc người bị COVID‑19. <ref>{{Chú thích web|url=https://www.who.int/publications-detail-redirect/clinical-management-of-covid-19|tựa đề=Clinical management of COVID-19|ngày=2020-05-27|website=[[World Health Organization]] (WHO)|ngày truy cập=2021-01-18}}</ref> <ref>{{Chú thích web|url=https://www.nice.org.uk/covid-19|tựa đề=Coronavirus (COVID-19) &#124; NICE|nhà xuất bản=National Institute for Health and Care Excellence|ngày truy cập=2021-01-18}}</ref> <ref name="NIHGuidelines2020">{{Chú thích web|url=https://www.covid19treatmentguidelines.nih.gov/|tựa đề=COVID-19 Treatment Guidelines|website=www.nih.gov|nhà xuất bản=National Institutes of Health|ngày truy cập=2021-01-18}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.covid19treatmentguidelines.nih.gov/ "COVID-19 Treatment Guidelines"]. ''www.nih.gov''. National Institutes of Health<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2021-01-18</span></span>.</cite></ref> <ref name="Cheng2020">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Cheng ZJ, Shan J|date=April 2020|title=2019 Novel coronavirus: where we are and what we know|journal=Infection|volume=48|issue=2|pages=155–163|doi=10.1007/s15010-020-01401-y|pmc=7095345|pmid=32072569|doi-access=free}}</ref> Các nhà nghiên cứu triệu chứng và các bác sĩ chuyên khoa phổi ở Hoa Kỳ đã tổng hợp các khuyến nghị điều trị từ các cơ quan khác nhau thành một nguồn tài liệu miễn phí, có tại [[EMCrit|IBCC]]. <ref name="IBCC">{{Chú thích sách|url=https://emcrit.org/ibcc/covid19/|title=COVID-19—The Internet Book of Critical Care|vauthors=Farkas J|date=March 2020|publisher=EMCrit|location=USA|type=Reference manual|format=digital|access-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200311195758/https://emcrit.org/ibcc/covid19/|archive-date=11 March 2020}}</ref> <ref name="UPenn-IBCC">{{Chú thích web|url=https://guides.library.upenn.edu/covid-19|tựa đề=COVID19—Resources for Health Care Professionals|ngày=11 March 2020|nhà xuất bản=[[Penn Libraries]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200314035631/https://guides.library.upenn.edu/covid-19|ngày lưu trữ=14 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=13 March 2020}}</ref>
WHO, [[Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc]], Viện Quốc gia về Y tế và Chăm sóc Xuất sắc Vương quốc Anh, và [[Viện Y tế Quốc gia của Hoa Kỳ|Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ]], cùng với các cơ quan và tổ chức khác trên toàn thế giới, đều đã công bố các khuyến nghị và hướng dẫn chăm sóc người bị COVID‑19. <ref>{{Chú thích web|url=https://www.who.int/publications-detail-redirect/clinical-management-of-covid-19|tựa đề=Clinical management of COVID-19|ngày=2020-05-27|website=[[World Health Organization]] (WHO)|ngày truy cập=2021-01-18}}</ref> <ref>{{Chú thích web|url=https://www.nice.org.uk/covid-19|tựa đề=Coronavirus (COVID-19) &#124; NICE|nhà xuất bản=National Institute for Health and Care Excellence|ngày truy cập=2021-01-18}}</ref> <ref name="NIHGuidelines2020">{{Chú thích web|url=https://www.covid19treatmentguidelines.nih.gov/|tựa đề=COVID-19 Treatment Guidelines|website=www.nih.gov|nhà xuất bản=National Institutes of Health|ngày truy cập=2021-01-18}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.covid19treatmentguidelines.nih.gov/ "COVID-19 Treatment Guidelines"]. ''www.nih.gov''. National Institutes of Health<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2021-01-18</span></span>.</cite></ref> <ref name="Cheng2020">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Cheng ZJ, Shan J|date=April 2020|title=2019 Novel coronavirus: where we are and what we know|journal=Infection|volume=48|issue=2|pages=155–163|doi=10.1007/s15010-020-01401-y|pmc=7095345|pmid=32072569|doi-access=free}}</ref> Các nhà nghiên cứu triệu chứng và các bác sĩ chuyên khoa phổi ở Hoa Kỳ đã tổng hợp các khuyến nghị điều trị từ các cơ quan khác nhau thành một nguồn tài liệu miễn phí, có tại [[EMCrit|IBCC]]. <ref name="IBCC">{{Chú thích sách|url=https://emcrit.org/ibcc/covid19/|title=COVID-19—The Internet Book of Critical Care|vauthors=Farkas J|date=March 2020|publisher=EMCrit|location=USA|type=Reference manual|format=digital|access-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200311195758/https://emcrit.org/ibcc/covid19/|archive-date=11 March 2020}}</ref> <ref name="UPenn-IBCC">{{Chú thích web|url=https://guides.library.upenn.edu/covid-19|tựa đề=COVID19—Resources for Health Care Professionals|ngày=11 March 2020|nhà xuất bản=[[Penn Libraries]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200314035631/https://guides.library.upenn.edu/covid-19|ngày lưu trữ=14 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=13 March 2020}}</ref>

== Các thuốc chữa trị ==
[[Tập tin:Covid-19_San_Salvatore_09.jpg|phải|nhỏ|220x220px| Một bác sĩ gây mê kiệt sức ở [[Pesaro]], Ý, tháng 3 năm 2020]]
Đã có một số lượng lớn các thuốc được xem xét để sử dụng cho bệnh nhân COVID-19.<ref>{{Chú thích tạp chí|last=Guo|first=Wenjing|last2=Pan|first2=Bohu|last3=Sakkiah|first3=Sugunadevi|last4=Ji|first4=Zuowei|last5=Yavas|first5=Gokhan|last6=Lu|first6=Yanhui|last7=Komatsu|first7=Takashi E.|last8=Lal-Nag|first8=Madhu|last9=Tong|first9=Weida|date=December 2021|title=Informing selection of drugs for COVID-19 treatment through adverse events analysis|journal=Scientific Reports|volume=11|issue=1|pages=14022|doi=10.1038/s41598-021-93500-5|pmc=8263777|pmid=34234253}}</ref> Tính đến tháng 2 năm 2021, tại Hoa Kỳ, [[remdesivir]] đã được FDA chấp thuận cho sử dụng trên một số bệnh nhân COVID-19, và đã có giấy phép sử dụng khẩn cấp cho các thuốc như [[baricitinib]], [[bamlanivimab]], [[bamlanivimab/etesevimab]], và [[casirivimab/imdevimab]].<ref>{{Chú thích web|url=https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/coronavirus-disease-2019-covid-19/covid-19-frequently-asked-questions#drugs|tựa đề=COVID-19 Frequently Asked Questions: Drugs (Medicines)|ngày=2021-02-19|website=U.S. Food and Drug Administration|url-status=live|ngày truy cập=2021-02-20}}</ref> Vào ngày 16 tháng 4 năm 2021, [[FDA]] đã thu hồi [[giấy phép sử dụng khẩn cấp]] (EUA) đối với liệu pháp sử dụng một mình kháng thể đơn dòng [[bamlanivimab]] để điều trị COVID-19 cho bệnh nhân nhiễm COVID-19 ở mức nhẹ đến trung bình ở người lớn và một số bệnh nhân nhi.<ref name="FDA PR 20210416">{{Chú thích thông cáo báo chí|title=Coronavirus (COVID-19) Update: FDA Revokes Emergency Use Authorization for Monoclonal Antibody Bamlanivimab|date=16 April 2021|url=https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/coronavirus-covid-19-update-fda-revokes-emergency-use-authorization-monoclonal-antibody-bamlanivimab|access-date=16 April 2021}} {{PD-notice}}</ref> Tại [[Liên minh châu Âu|liên minh Châu Âu]], việc sử dụng [[dexamethasone]] đã được xác nhận và thuốc [[remdesivir]] được cấp [[giấy phép lưu hành có điều kiện]].<ref>{{Chú thích web|url=https://www.ema.europa.eu/en/human-regulatory/overview/public-health-threats/coronavirus-disease-covid-19/treatments-vaccines/treatments-vaccines-covid-19-authorised-medicines|tựa đề=Treatments and vaccines for COVID-19: authorised medicines|website=European Medicines Agency|url-status=live|ngày truy cập=2021-02-20}}</ref> Dexamethasone cho thấy lợi ích lâm sàng trong điều trị COVID-19, được xác định trong các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng.<ref name="ausguidelines">{{Chú thích web|url=https://app.magicapp.org/#/guideline/L4Q5An/section/L0OPkj|tựa đề=Australian guidelines for the clinical care of people with COVID-19|website=National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce|nhà xuất bản=National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce|ngày truy cập=11 July 2020}}</ref><ref name="Rizk">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Rizk JG, Kalantar-Zadeh K, Mehra MR, Lavie CJ, Rizk Y, Forthal DN|date=September 2020|title=Pharmaco-Immunomodulatory Therapy in COVID-19|journal=Drugs|publisher=Springer|volume=80|issue=13|pages=1267–1292|doi=10.1007/s40265-020-01367-z|pmc=7372203|pmid=32696108|doi-access=free}}</ref> Nghiên cứu ban đầu cho thấy tác dụng của remdesivir trong việc ngăn ngừa tử vong và rút ngắn thời gian bị bệnh, nhưng điều này không được chứng minh bởi các thử nghiệm sau đó.<ref name="BMJLivingReview">{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Siemieniuk RA, Bartoszko JJ, Ge L, Zeraatkar D, Izcovich A, Kum E, Pardo-Hernandez H, Rochwerg B, Lamontagne F, Han MA, Liu Q, Agarwal A, Agoritsas T, Chu DK, Couban R, Darzi A, Devji T, Fang B, Fang C, Flottorp SA, Foroutan F, Ghadimi M, Heels-Ansdell D, Honarmand K, Hou L, Hou X, Ibrahim Q, Khamis A, Lam B, Loeb M, Marcucci M, McLeod SL, Motaghi S, Murthy S, Mustafa RA, Neary JD, Qasim A, Rada G, Riaz IB, Sadeghirad B, Sekercioglu N, Sheng L, Sreekanta A, Switzer C, Tendal B, Thabane L, Tomlinson G, Turner T, Vandvik PO, Vernooij RW, Viteri-García A, Wang Y, Yao L, Ye Z, Guyatt GH, Brignardello-Petersen R|date=July 2020|title=Drug treatments for covid-19: living systematic review and network meta-analysis|journal=BMJ|volume=370|page=m2980|doi=10.1136/bmj.m2980|pmc=7390912|pmid=32732190|doi-access=free}}</ref> Một số các thuốc khác như [[budesonide]] và [[tocilizumab]] có cho thấy một số kết quả đáng hứa hẹn nhưng vẫn đang được nghiên cứu kỹ hơn.<ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Frohman EM, Villemarette-Pittman NR, Rodriguez A, Glanzman R, Rugheimer S, Komogortsev O, Zamvil SS, Cruz RA, Varkey TC, Frohman AN, Frohman AR, Parsons MS, Konkle EH, Frohman TC|date=July 2021|title=Application of an evidence-based, out-patient treatment strategy for COVID-19: Multidisciplinary medical practice principles to prevent severe disease|journal=Journal of the Neurological Sciences|volume=426|issue=|pages=117463|doi=10.1016/j.jns.2021.117463|pmc=8055502|pmid=33971376}}</ref><ref>{{Chú thích tạp chí|vauthors=Viswanatha GL, Anjana Male CK, Shylaja H|date=July 2021|title=Efficacy and safety of tocilizumab in the management of COVID-19: a systematic review and meta-analysis of observational studies|url=|journal=Clinical and Experimental Rheumatology|volume=|issue=|pages=|doi=|pmid=34251307}}</ref><ref>{{Chú thích tạp chí|vauthors=Shang L, Lye DC, Cao B|date=July 2021|title=Contemporary narrative review of treatment options for COVID-19|journal=Respirology (Carlton, Vic.)|volume=26|issue=8|pages=745–767|doi=10.1111/resp.14106|pmid=34240518|doi-access=free}}</ref>

Trong những tháng đầu của đại dịch, nhiều bác sĩ ở khoa hồi sức tích cực khi đối mặt với tính chất chết người của virus đã mạo hiểm kê đơn các phương pháp điều trị bằng phỏng đoán vì hoàn cảnh chưa từng có của đại dịch.<ref name="NYT:20">{{Chú thích báo|last=Dominus|first=Susan|date=5 August 2020|title=The Covid Drug Wars That Pitted Doctor vs. Doctor|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2020/08/05/magazine/covid-drug-wars-doctors.html}}</ref> Tuy nhiên, tiêu chuẩn quan tâm cho hầu hết các bệnh khó chữa là khi căn bệnh tồn tại qua nhiều năm, các bác sĩ sẽ xây dựng một khối lượng nghiên cứu để kiểm tra các lý thuyết khác nhau, so sánh và đối chiếu liều lượng cũng như xem xét hiệu quả của một loại thuốc này so với một loại thuốc khác.<ref name="NYT:20" />

Một số [[Thuốc kháng virus|loại thuốc kháng virus]] đang được xem xét để sử dụng đối với COVID-19, mặc dù chưa có loại thuốc nào được chứng minh là có hiệu quả rõ ràng trên tỷ lệ tử vong trong các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên đã được công bố.<ref name="sanders">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Sanders JM, Monogue ML, Jodlowski TZ, Cutrell JB|date=May 2020|title=Pharmacologic Treatments for Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Review|journal=JAMA|volume=323|issue=18|pages=1824–1836|doi=10.1001/jama.2020.6019|pmid=32282022|doi-access=free}}</ref> Việc sử dụng [[huyết tương hồi phục]] như một lựa chọn điều trị đã được nghiên cứu nhưng không cho thấy hiệu quả.<ref>{{Chú thích tạp chí|last=Piechotta|first=Vanessa|last2=Iannizzi|first2=Claire|last3=Chai|first3=Khai Li|last4=Valk|first4=Sarah J.|last5=Kimber|first5=Catherine|last6=Dorando|first6=Elena|last7=Monsef|first7=Ina|last8=Wood|first8=Erica M.|last9=Lamikanra|first9=Abigail A.|date=2021-05-20|title=Convalescent plasma or hyperimmune immunoglobulin for people with COVID-19: a living systematic review|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=2021|issue=5|pages=CD013600|doi=10.1002/14651858.CD013600.pub4|issn=1469-493X|pmc=8135693|pmid=34013969}}</ref><ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Abani O, Abbas A, Abbas F, Abbas M, Abbasi S, Abbass H, Abbott A, Abdallah N, Abdelaziz A, Abdelfattah M, Abdelqader B, etal|date=May 2021|title=Convalescent plasma in patients admitted to hospital with COVID-19 (RECOVERY): a randomised controlled, open-label, platform trial|journal=Lancet|volume=397|issue=10289|pages=2049–2059|doi=10.1016/S0140-6736(21)00897-7|pmc=8121538|pmid=34000257|doi-access=free}}</ref> Các thử nghiệm khác đang điều tra xem liệu các loại thuốc hiện có có thể được sử dụng hiệu quả để chống lại phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với việc nhiễm SARS-CoV-2 hay không.<ref name="sanders" /><ref name="McCreary">{{Chú thích tạp chí|vauthors=McCreary EK, Pogue JM|date=April 2020|title=Coronavirus Disease 2019 Treatment: A Review of Early and Emerging Options|journal=Open Forum Infectious Diseases|volume=7|issue=4|pages=ofaa105|doi=10.1093/ofid/ofaa105|pmc=7144823|pmid=32284951}}</ref> Nghiên cứu về các phương pháp điều trị tiềm năng đã bắt đầu từ tháng 1 năm 2020,<ref>{{Chú thích báo|date=17 February 2020|title=Chinese doctors using plasma therapy on coronavirus, WHO says 'very valid' approach|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-hospital-idUSKBN20B1M6|url-status=live|access-date=19 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200304173709/https://www.reuters.com/article/us-china-health-hospital-idUSKBN20B1M6|archive-date=4 March 2020}}</ref> và một số loại thuốc kháng virus đang được thử nghiệm lâm sàng.<ref name="Reut_NIH_Moderna_3months">{{Chú thích báo|name-list-style=vanc|date=24 January 2020|title=With Wuhan virus genetic code in hand, scientists begin work on a vaccine|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-vaccines-idUSKBN1ZN2J8|url-status=live|access-date=25 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200125203723/https://www.reuters.com/article/us-china-health-vaccines-idUSKBN1ZN2J8|archive-date=25 January 2020}}</ref> <ref name="clinicaltrialsarena">{{Chú thích web|url=https://www.clinicaltrialsarena.com/analysis/coronavirus-mers-cov-drugs/|tựa đề=Coronavirus outbreak: Vaccines/drugs in the pipeline for Covid-19|ngày=19 February 2020|website=clinicaltrialsarena.com|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200219184512/https://www.clinicaltrialsarena.com/analysis/coronavirus-mers-cov-drugs/|ngày lưu trữ=19 February 2020}}</ref> Mặc dù có thể cần đến tận năm 2021 để phát triển các loại thuốc mới, <ref>{{Chú thích tạp chí|vauthors=Lu H|date=March 2020|title=Drug treatment options for the 2019-new coronavirus (2019-nCoV)|journal=Bioscience Trends|volume=14|issue=1|pages=69–71|doi=10.5582/bst.2020.01020|pmid=31996494|doi-access=free}}</ref> một số loại thuốc đang được thử nghiệm đã được phê duyệt cho các mục đích sử dụng khác hoặc đã đang trong quá trình thử nghiệm nâng cao.<ref name="LiDeClerq">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Li G, De Clercq E|date=March 2020|title=Therapeutic options for the 2019 novel coronavirus (2019-nCoV)|journal=Nature Reviews. Drug Discovery|volume=19|issue=3|pages=149–150|doi=10.1038/d41573-020-00016-0|pmid=32127666|doi-access=free}}</ref> Thuốc kháng virus có thể được thử ở những người bị bệnh nặng.<ref name="NatureDale Fisher & David Heymann">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Fisher D, Heymann D|date=February 2020|title=Q&A: The novel coronavirus outbreak causing COVID-19|journal=BMC Medicine|volume=18|issue=1|pages=57|doi=10.1186/s12916-020-01533-w|pmc=7047369|pmid=32106852|doi-access=free}}</ref> WHO khuyến khích các tình nguyện viên tham gia vào các cuộc thử nghiệm về tính hiệu quả và an toàn của các phương pháp điều trị tiềm năng.<ref name="ThomReut_notreatment_20200205">{{Chú thích báo|date=5 February 2020|title=WHO: 'no known effective' treatments for new coronavirus|agency=[[Thomson Reuters]]|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-treatments-who-idUSKBN1ZZ1M6|url-status=live|access-date=5 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200205155653/https://www.reuters.com/article/us-china-health-treatments-who-idUSKBN1ZZ1M6|archive-date=5 February 2020}}</ref>

Các phương pháp kháng thể đơn dòng như bamlanivimab/etesevimab và casirivimab/imdevimab đã được quan sát là giúp giảm số ca nhập viện, số ca cấp cứu và số ca tử vong.<ref name="FDA PR 20210209">{{Chú thích thông cáo báo chí|title=FDA Authorizes Monoclonal Antibodies for Treatment of COVID-19|date=10 February 2021|url=https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/coronavirus-covid-19-update-fda-authorizes-monoclonal-antibodies-treatment-covid-19-0|access-date=9 February 2021}} {{PD-notice}}</ref><ref name="FDA PR 20201121">{{Chú thích web|url=https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/coronavirus-covid-19-update-fda-authorizes-monoclonal-antibodies-treatment-covid-19|tựa đề=Coronavirus (COVID-19) Update: FDA Authorizes Monoclonal Antibodies for Treatment of COVID-19|ngày=23 November 2020|website=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|ngày truy cập=17 April 2021}} {{PD-notice}}</ref> Hai loại [[thuốc kết hợp]] này đã được cho phép sử dụng khẩn cấp bởi [[Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ|FDA]].<ref name="FDA PR 20210209" /><ref name="FDA PR 20201121" />

Sử dụng một số loại [[thuốc không kê đơn]] như [[paracetamol]] hay [[ibuprofen]] cũng như uống đủ nước và nghỉ ngơi hợp lý có thể giúp làm giảm các triệu chứng.<ref name="AutoDW-63">{{Chú thích web|url=https://www.webmd.com/lung/coronavirus|tựa đề=Coronavirus|website=WebMD|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200201075444/https://www.webmd.com/lung/coronavirus|ngày lưu trữ=2020-02-01|url-status=live|ngày truy cập=2020-02-01}}</ref><ref name="WHOHomeCare">{{Chú thích web|url=https://www.who.int/publications/i/item/home-care-for-patients-with-suspected-novel-coronavirus-(ncov)-infection-presenting-with-mild-symptoms-and-management-of-contacts|tựa đề=Home care for patients with suspected or confirmed COVID-19 and management of their contacts|ngày=2020-08-13|website=[[World Health Organization]] (WHO)|định dạng=PDF|ngày truy cập=2021-01-18}}</ref><ref name="CDC Prevention">{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/prevention-treatment.html|tựa đề=Prevention & Treatment|ngày=2020-02-15|website=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20191215193934/https://www.cdc.gov/coronavirus/about/prevention.html|ngày lưu trữ=2019-12-15|url-status=live|ngày truy cập=21 January 2020}} {{PD-notice}}</ref> Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, [[liệu pháp oxy]] và [[tiêm tĩnh mạch]] cũng có thể là cần thiết.<ref name="BMJ2020Best">{{Chú thích web|url=https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/3000165?q=Coronavirus,%202019%20novel&c=suggested|tựa đề=Overview of novel coronavirus (2019-nCoV)—Summary of relevant conditions|website=[[The BMJ]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200131054900/https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/3000165?q=Coronavirus,%202019%20novel&c=suggested|ngày lưu trữ=2020-01-31|url-status=live|ngày truy cập=2020-02-01}}</ref>

Một số phương pháp điều trị thay đổi bệnh (''disease-modifying'') đã được nghiên cứu và phát hiện ra là không hiệu quả hoặc không an toàn, do đó không được khuyến khích sử dụng; chúng bao gồm [[baloxavir marboxil]], [[Lopinavir/ritonavir|lopinavir /ritonavir]], [[ruxolitinib]], [[chloroquine]], [[hydroxychloroquine]], [[Interferon beta-1a|interferon β-1a]] và [[Colchicin|colchicine]].<ref name=":1">{{Chú thích web|url=http://covid19evidence.net.au/|tựa đề=Home|website=National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce|ngày truy cập=2020-07-11}}</ref> [[Favipiravir]] và [[nafamostat]] đã cho ra các kết quả khác nhau nhưng vẫn đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng ở một số quốc gia.<ref>Janik E, Niemcewicz M, Podogrocki M, Saluk-Bijak J, Bijak M. Existing Drugs Considered as Promising in COVID-19 Therapy. ''Int J Mol Sci''. 2021 May 21;22(11):5434. {{DOI|10.3390/ijms22115434}} {{PMID|34063964}}</ref> <ref>Hall K, Mfone F, Shallcross M, Pathak V. Review of Pharmacotherapy Trialed for Management of the Coronavirus Disease-19. ''Eurasian J Med''. 2021 Jun;53(2):137-143. {{DOI|10.5152/eurasianjmed.2021.20384}} {{PMID|34177298}}</ref> <ref>Heustess AM, Allard MA, Thompson DK, Fasinu PS. Clinical Management of COVID-19: A Review of Pharmacological Treatment Options. ''Pharmaceuticals (Basel)''. 2021 May 28;14(6):520. {{DOI|10.3390/ph14060520}} {{PMID|34071185}}</ref>

== Hỗ trợ hô hấp ==
[[Tập tin:Respiradores_da_USP_utilizados_do_Incor_(50119127303).jpg|nhỏ| Một bệnh nhân nguy kịch đang được thông khí xâm nhập trong phòng chăm sóc đặc biệt của Viện Tim, Đại học São Paulo, trong [[Đại dịch COVID-19 tại Brasil|đại dịch COVID-19 ở Brazil]] . Do thiếu máy thở, máy thở cầu đang được sử dụng để tự động kích hoạt mặt nạ van túi .]]

=== Thở máy ===
Hầu hết các ca mắc COVID-19 không nghiêm trọng tới mức cần [[thở máy]] hoặc các phương pháp hô hấp hay thế, nhưng vẫn có một tỷ lệ các ca cần đến những biện pháp này.<ref name="murthy">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Murthy S, Gomersall CD, Fowler RA|date=March 2020|title=Care for Critically Ill Patients With COVID-19|url=https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2762996|journal=JAMA|volume=323|issue=15|pages=1499–1500|doi=10.1001/jama.2020.3633|pmid=32159735|archive-url=https://web.archive.org/web/20200318203852/https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2762996|archive-date=18 March 2020|access-date=18 March 2020|doi-access=free}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/clinical-management-of-novel-cov.pdf|tựa đề=Clinical management of severe acute respiratory infection when novel coronavirus (2019-nCoV) infection is suspected|ngày=28 January 2020|nhà xuất bản=[[World Health Organization]] (WHO)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200226041620/https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/clinical-management-of-novel-cov.pdf|ngày lưu trữ=26 February 2020|url-status=live|ngày truy cập=18 March 2020}}</ref> Kiểu hỗ trợ hô hấp cho những người bị [[suy hô hấp]] liên quan đến COVID-19 đang được tích cực nghiên cứu cho những người trong bệnh viện, với một số bằng chứng cho thấy: [[Đặt nội khí quản|việc đặt nội khí quản]] có thể được tránh bằng cách [[Liệu pháp thông khí lưu lượng cao qua mũi|thông khí lưu lượng cao qua mũi]] hoặc [[thông khí áp lực dương hai mức]].<ref>{{Chú thích tạp chí|vauthors=Wang K, Zhao W, Li J, Shu W, Duan J|date=March 2020|title=The experience of high-flow nasal cannula in hospitalized patients with 2019 novel coronavirus-infected pneumonia in two hospitals of Chongqing, China|journal=Annals of Intensive Care|volume=10|issue=1|pages=37|doi=10.1186/s13613-020-00653-z|pmc=7104710|pmid=32232685}}</ref> Hai phương pháp này có mang lại lợi ích như nhau cho những người bị bệnh nặng hay không là một điều vẫn còn chưa sáng rõ.<ref>{{Chú thích tạp chí|vauthors=McEnery T, Gough C, Costello RW|date=April 2020|title=COVID-19: Respiratory support outside the intensive care unit|journal=The Lancet. Respiratory Medicine|volume=8|issue=6|pages=538–539|doi=10.1016/S2213-2600(20)30176-4|pmc=7146718|pmid=32278367}}</ref> Một số bác sĩ chọn duy trì thở máy xâm nhập khi có thể vì kỹ thuật này giúp hạn chế sự lan truyền của [[Bệnh lây qua không khí|các giọt sol khí]] nếu so với thông khí lưu lượng cao.<ref name="murthy" />

Việc thở máy đã được thực hiện ở 79% người bệnh nặng đang nằm viện, trong đó 62% đã nhận được các phương pháp điều trị khác trước đó. Tỉ lệ tử vong ở nhóm này là 41%, theo một nghiên cứu ở Hoa Kỳ.<ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Cummings MJ, Baldwin MR, Abrams D, Jacobson SD, Meyer BJ, Balough EM, Aaron JG, Claassen J, Rabbani LE, Hastie J, Hochman BR, Salazar-Schicchi J, Yip NH, Brodie D, O'Donnell MR|date=June 2020|title=Epidemiology, clinical course, and outcomes of critically ill adults with COVID-19 in New York City: a prospective cohort study|journal=The Lancet|volume=395|issue=10239|pages=1763–70|doi=10.1016/S0140-6736(20)31189-2|pmc=7237188|pmid=32442528|doi-access=free}}</ref>

Các ca chuyển biến nặng thường được quan sát nhiều nhất ở người lớn tuổi (những người trên 60 tuổi,<ref name="murthy">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Murthy S, Gomersall CD, Fowler RA|date=March 2020|title=Care for Critically Ill Patients With COVID-19|url=https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2762996|journal=JAMA|volume=323|issue=15|pages=1499–1500|doi=10.1001/jama.2020.3633|pmid=32159735|archive-url=https://web.archive.org/web/20200318203852/https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2762996|archive-date=18 March 2020|access-date=18 March 2020|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMurthyGomersallFowler2020">Murthy S, Gomersall CD, Fowler RA (March 2020). [https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2762996 "Care for Critically Ill Patients With COVID-19"]. ''JAMA''. '''323''' (15): 1499–1500. [[DOI|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1001/jama.2020.3633|10.1001/jama.2020.3633]]</span>. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32159735 32159735]. [https://web.archive.org/web/20200318203852/https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2762996 Archived] from the original on 18 March 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">18 March</span> 2020</span>.</cite></ref> và đặc biệt là những người trên 80 tuổi).<ref name="ferguson_etal+2020-03-16">{{Cite report|url=https://spiral.imperial.ac.uk/handle/10044/1/77482|title=Report 9: Impact of non-pharmaceutical interventions (NPIs) to reduce COVID19 mortality and healthcare demand|date=16 March 2020|publisher=[[Imperial College London]]|doi=10.25561/77482|access-date=25 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200321133445/https://spiral.imperial.ac.uk/handle/10044/1/77482|archive-date=21 March 2020|doi-access=free}}</ref> Nhiều nước phát triển không có đủ [[giường bệnh trên đầu ngườ]]<nowiki/>i, làm hạn chế năng lực của [[hệ thống y tế]] trong việc xử lý số ca COVID-19 tăng đột biến đến mức phải nhập viện.<ref name="VoxCOVID">{{Chú thích báo|date=16 March 2020|title=Coronavirus is exposing all of the weaknesses in the US health system High health care costs and low medical capacity made the US uniquely vulnerable to the coronavirus.|publisher=Vox|url=https://www.vox.com/policy-and-politics/2020/3/16/21173766/coronavirus-covid-19-us-cases-health-care-system|url-status=live|access-date=18 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200318022237/https://www.vox.com/policy-and-politics/2020/3/16/21173766/coronavirus-covid-19-us-cases-health-care-system|archive-date=18 March 2020}}</ref> Chính sự giới hạn trong khả năng lực hỗ trợ này là một động lực quan trọng đằng sau những lời kêu gọi yêu cầu [[làm phẳng đường cong]].<ref name="VoxCOVID" /> Một nghiên cứu ở Trung Quốc cho thấy: trong số 5% bệnh nhân được đưa vào [[hồi sức tích cực]], có 2,3% cần hỗ trợ thở máy và có 1,4% tử vong.<ref name="Guan Ni Hu Liang p.">{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Guan WJ, Ni ZY, Hu Y, Liang WH, Ou CQ, He JX, Liu L, Shan H, Lei CL, Hui DS, Du B, Li LJ, Zeng G, Yuen KY, Chen RC, Tang CL, Wang T, Chen PY, Xiang J, Li SY, Wang JL, Liang ZJ, Peng YX, Wei L, Liu Y, Hu YH, Peng P, Wang JM, Liu JY, Chen Z, Li G, Zheng ZJ, Qiu SQ, Luo J, Ye CJ, Zhu SY, Zhong NS|date=April 2020|title=Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China|journal=The New England Journal of Medicine|publisher=Massachusetts Medical Society|volume=382|issue=18|pages=1708–1720|doi=10.1056/nejmoa2002032|pmc=7092819|pmid=32109013|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGuanNiHuLiang2020">Guan WJ, Ni ZY, Hu Y, Liang WH, Ou CQ, He JX, et&nbsp;al. (April 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7092819 "Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China"]. ''The New England Journal of Medicine''. Massachusetts Medical Society. '''382''' (18): 1708–1720. [[DOI|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1056/nejmoa2002032|10.1056/nejmoa2002032]]</span>. [[PubMed Central|PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7092819 7092819]</span>. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32109013 32109013].</cite></ref> Ở Trung Quốc, khoảng 30% số người nhập viện với COVID-19 cuối cùng sẽ được đưa đến đơn vị hồi sức tích cực.<ref name="CDC Interim Guidance">{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/clinical-guidance-management-patients.html|tựa đề=Interim Clinical Guidance for Management of Patients with Confirmed Coronavirus Disease (COVID-19)|ngày=6 April 2020|website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200302201644/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/clinical-guidance-management-patients.html|ngày lưu trữ=2 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=19 April 2020}}</ref>

Việc sử dụng [[Nitơ monoxide|nitric oxide]] dạng hít cho những người đang được thở máy là không được khuyến nghị, những bằng chứng y khoa về phương pháp này hiện vẫn còn yếu. <ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Alhazzani W, Møller MH, Arabi YM, Loeb M, Gong MN, Fan E, Oczkowski S, Levy MM, Derde L, Dzierba A, Du B, Aboodi M, Wunsch H, Cecconi M, Koh Y, Chertow DS, Maitland K, Alshamsi F, Belley-Cote E, Greco M, Laundy M, Morgan JS, Kesecioglu J, McGeer A, Mermel L, Mammen MJ, Alexander PE, Arrington A, Centofanti JE, Citerio G, Baw B, Memish ZA, Hammond N, Hayden FG, Evans L, Rhodes A|date=May 2020|title=Surviving Sepsis Campaign: guidelines on the management of critically ill adults with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)|journal=Intensive Care Med|type=Clinical practice guideline|volume=46|issue=5|pages=854–887|doi=10.1007/s00134-020-06022-5|pmc=7101866|pmid=32222812|doi-access=free}}</ref>

=== Hội chứng suy giảm hô hấp cấp tính ===
Vấn đề [[thở máy]] trở nên phức tạp hơn khi [[Hội chứng suy hô hấp cấp tính|hội chứng suy hô hấp cấp]] (ARDS) cũng tiến triển trong đại dịch COVID-19 và việc cung cấp oxy ngày càng trở nên khó khăn.<ref name="LancetRespMar2020">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Matthay MA, Aldrich JM, Gotts JE|date=May 2020|title=Treatment for severe acute respiratory distress syndrome from COVID-19|journal=The Lancet. Respiratory Medicine|volume=8|issue=5|pages=433–434|doi=10.1016/S2213-2600(20)30127-2|pmc=7118607|pmid=32203709}}</ref> Máy thở với khả năng kiểm soát áp suất và áp lực dương cuối (PEEP)<ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Briel M, Meade M, Mercat A, Brower RG, Talmor D, Walter SD, Slutsky AS, Pullenayegum E, Zhou Q, Cook D, Brochard L, Richard JC, Lamontagne F, Bhatnagar N, Stewart TE, Guyatt G|date=March 2010|title=Higher vs lower positive end-expiratory pressure in patients with acute lung injury and acute respiratory distress syndrome: systematic review and meta-analysis|journal=JAMA|volume=303|issue=9|pages=865–73|doi=10.1001/jama.2010.218|pmid=20197533|doi-access=free}}</ref> là cần thiết để tối đa hóa việc cung cấp oxy đồng thời giảm thiểu nguy cơ [[tổn thương phổi do máy thở]] và [[tràn khí màng phổi]]. <ref name="barotrauma">{{Chú thích sách|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545226/|title=Barotrauma And Mechanical Ventilation|vauthors=Diaz R, Heller D|date=2020|work=StatPearls|publisher=StatPearls Publishing|pmid=31424810}}</ref>

=== Trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể ===
Trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (''Extracorporeal membrane oxygenation'', viết tắt: ECMO) là công nghệ phổi nhân tạo được áp dụng từ những năm 1980 để điều trị suy hô hấp và [[Hội chứng suy hô hấp cấp tính|hội chứng suy hô hấp cấp]] khi thở máy thông thường không thành công. Trong phương pháp phức tạp này, máu được lấy ra khỏi cơ thể qua các ống thông lớn, được chuyển qua một [[Máy tạo oxy|máy trao đổi oxy]] dạng màng để phân phối oxy và loại bỏ [[carbon dioxide]] (vốn là các chức năng của phổi), rồi được đưa trở lại cơ thể. [[Tổ chức Hỗ trợ Sự sống Extracorporeal]] (ELSO) có lưu lại một số kết quả có liên quan đến công nghệ này, ECMO đã được sử dụng cho hơn 120.000 bệnh nhân tại 435 trung tâm ECMO trên toàn thế giới với tỷ lệ tử vong là 40% đối với bệnh nhân hô hấp người lớn. <ref>{{Chú thích web|url=https://www.elso.org/Registry/Statistics/InternationalSummary.aspx|tựa đề=Extracorporeal Life Support Organization - ECMO and ECLS > Registry > Statistics > International Summary|website=www.elso.org|ngày truy cập=2020-09-28}}</ref>

Việc sử dụng ECMO trên bệnh nhân COVID-19 từ Trung Quốc trong giai đoạn sớm của đại dịch thu lại các kết quả tương đối kém, với tỷ lệ tử vong là trên 90%.<ref>{{Chú thích tạp chí|vauthors=Henry BM, Lippi G|date=August 2020|title=Poor survival with extracorporeal membrane oxygenation in acute respiratory distress syndrome (ARDS) due to coronavirus disease 2019 (COVID-19): Pooled analysis of early reports|journal=Journal of Critical Care|volume=58|pages=27–8|doi=10.1016/j.jcrc.2020.03.011|pmc=7118619|pmid=32279018}}</ref> Vào tháng 3 năm 2020, bộ phận dữ liệu của ELSO bắt đầu thu thập dữ liệu về việc sử dụng ECMO trên toàn thế giới cho bệnh nhân mắc COVID-19 và báo cáo dữ liệu này trên [https://www.elso.org/Registry/FullCOVID19RegistryDashboard.aspx trang web ELSO] theo thời gian thực. Vào tháng 9 năm 2020, kết quả của 1.035 bệnh nhân COVID-19 được hỗ trợ ECMO từ 213 trung tâm có kinh nghiệm ở 36 quốc gia khác nhau đã được công bố trên [[The Lancet|tạp chí ''The Lancet'']], cho thấy tỷ lệ tử vong là 38%, tương tự như nhiều bệnh hô hấp khác được điều trị bằng ECMO. Tỷ lệ tử vong cũng tương tự như tỷ lệ tử vong 35% được thấy trong [[thử nghiệm EOLIA]], thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên lớn nhất đối với ECMO trên bệnh nhân có hội chứng suy hô hấp cấp.<ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Combes A, Hajage D, Capellier G, Demoule A, Lavoué S, Guervilly C, Da Silva D, Zafrani L, Tirot P, Veber B, Maury E, Levy B, Cohen Y, Richard C, Kalfon P, Bouadma L, Mehdaoui H, Beduneau G, Lebreton G, Brochard L, Ferguson ND, Fan E, Slutsky AS, Brodie D, Mercat A|date=May 2018|title=Extracorporeal Membrane Oxygenation for Severe Acute Respiratory Distress Syndrome|journal=New England Journal of Medicine|volume=378|issue=21|pages=1965–75|doi=10.1056/NEJMoa1800385|pmid=29791822|doi-access=free}}</ref> Các dữ liệu đa cơ sở, đa quốc gia này cung cấp những bằng chứng ủng hộ cho việc sử dụng tạm thời ECMO cho những bệnh nhân suy hô hấp cấp do giảm oxy máu liên quan đến COVID-19. Do đây là một công nghệ phức tạp và có thể gây tốn nhiều tài nguyên, các hướng dẫn sử dụng ECMO trong đại dịch COVID-19 được công bố và phổ biến.<ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Bartlett RH, Ogino MT, Brodie D, McMullan DM, Lorusso R, MacLaren G, Stead CM, Rycus P, Fraser JF, Belohlavek J, Salazar L, Mehta Y, Raman L, Paden ML|date=May 2020|title=Initial ELSO Guidance Document: ECMO for COVID-19 Patients with Severe Cardiopulmonary Failure|journal=ASAIO Journal|volume=66|issue=5|pages=472–4|doi=10.1097/MAT.0000000000001173|pmc=7273858|pmid=32243267}}</ref><ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Shekar K, Badulak J, Peek G, Boeken U, Dalton HJ, Arora L, Zakhary B, Ramanathan K, Starr J, Akkanti B, Antonini MV, Ogino MT, Raman L, Barret N, Brodie D, Combes A, Lorusso R, MacLaren G, Müller T, Paden M, Pellegrino V|date=July 2020|title=Extracorporeal Life Support Organization Coronavirus Disease 2019 Interim Guidelines: A Consensus Document from an International Group of Interdisciplinary Extracorporeal Membrane Oxygenation Providers|journal=ASAIO Journal|volume=66|issue=7|pages=707–21|doi=10.1097/MAT.0000000000001193|pmc=7228451|pmid=32358233}}</ref><ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Ramanathan K, Antognini D, Combes A, Paden M, Zakhary B, Ogino M, MacLaren G, Brodie D, Shekar K|date=May 2020|title=Planning and provision of ECMO services for severe ARDS during the COVID-19 pandemic and other outbreaks of emerging infectious diseases|journal=The Lancet Respiratory Medicine|volume=8|issue=5|pages=518–26|doi=10.1016/s2213-2600(20)30121-1|pmc=7102637|pmid=32203711}}</ref>

== Ngăn ngừa lây truyền tiếp ==
[[Tập tin:DonningCDC2020.jpg|nhỏ| [[Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (Hoa Kỳ)|Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh]] Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị bốn bước để áp dụng PPE. <ref>{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/hai/pdfs/ppe/PPE-Sequence.pdf|tựa đề=Sequence for Putting On Personal Protective Equipment (PPE)|website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200305173617/https://www.cdc.gov/hai/pdfs/ppe/ppe-sequence.pdf|ngày lưu trữ=5 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=8 March 2020}}</ref>]]
[[Cách ly (chăm sóc y tế)|Tự cách ly]] là biện pháp được khuyến nghị đối với những người mắc COVID-19 nhẹ hoặc nghi ngờ mình đã bị nhiễm virus, cả với những người đã biểu hiện các triệu chứng không đặc hiệu, nhằm ngăn ngừa sự lây truyền của virus và giúp làm [[Làm phẳng đường cong|giảm gánh nặng bệnh nhân cho các cơ sở y tế]].<ref name="AutoDW-63">{{Chú thích web|url=https://www.webmd.com/lung/coronavirus|tựa đề=Coronavirus|website=WebMD|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200201075444/https://www.webmd.com/lung/coronavirus|ngày lưu trữ=2020-02-01|url-status=live|ngày truy cập=2020-02-01}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.webmd.com/lung/coronavirus "Coronavirus"]. ''WebMD''. [https://web.archive.org/web/20200201075444/https://www.webmd.com/lung/coronavirus Archived] from the original on 2020-02-01<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2020-02-01</span></span>.</cite></ref> Ở nhiều khu vực tài phán, chẳng hạn như [[Vương quốc Anh]], những biện pháp này được quy định bằng luật. <ref name="NHSIsolate">{{Chú thích web|url=https://www.nhs.uk/conditions/coronavirus-covid-19/self-isolation-and-treatment/when-to-self-isolate-and-what-to-do/|tựa đề=When to self-isolate and what to do - Coronavirus (COVID-19)|ngày=2021-01-08|nhà xuất bản=NHS|ngày truy cập=2021-01-18}}</ref> Các chỉ dẫn tự cách cách ly là khác nhau giữa các quốc gia; CDC Hoa Kỳ và [[Dịch vụ Y tế Quốc gia]] Vương quốc Anh đã ban hành các hướng dẫn cụ thể về vấn đề này, cũng như nhiều cơ quan địa phương có thẩm quyền khác. <ref name="CDC2021IsolateIfSick">{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/if-you-are-sick/isolation.html|tựa đề=Isolate If You Are Sick|ngày=2021-01-07|website=CDC|ngày truy cập=2021-01-18}}</ref> <ref name="NHSIsolate" />

Thông khí đầy đủ, làm sạch và khử trùng, và [[Quản lý chất thải|xử lý chất thải]] cũng rất cần thiết để ngăn ngừa chuỗi lây nhiễm của bệnh. <ref name="WHOHomeCare">{{Chú thích web|url=https://www.who.int/publications/i/item/home-care-for-patients-with-suspected-novel-coronavirus-(ncov)-infection-presenting-with-mild-symptoms-and-management-of-contacts|tựa đề=Home care for patients with suspected or confirmed COVID-19 and management of their contacts|ngày=2020-08-13|website=[[World Health Organization]] (WHO)|định dạng=PDF|ngày truy cập=2021-01-18}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/publications/i/item/home-care-for-patients-with-suspected-novel-coronavirus-(ncov)-infection-presenting-with-mild-symptoms-and-management-of-contacts "Home care for patients with suspected or confirmed COVID-19 and management of their contacts"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''[[Tổ chức Y tế Thế giới|World Health Organization]] (WHO)''. 2020-08-13<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2021-01-18</span></span>.</cite></ref>

=== Các dụng cụ bảo vệ cá nhân ===
Các biện pháp phòng ngừa phải được thực hiện để giảm thiểu nguy cơ lây truyền virus, đặc biệt là trong các cơ sở y tế khi thực hiện các biện pháp có thể tạo ra [[Aerosol|giọt bắn]], chẳng hạn như đặt nội khí quản hoặc thông khí bằng tay.<ref name="Cheung Ho Cheng Cham 2020 p.">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Cheung JC, Ho LT, Cheng JV, Cham EY, Lam KN|date=April 2020|title=Staff safety during emergency airway management for COVID-19 in Hong Kong|journal=The Lancet. Respiratory Medicine|volume=8|issue=4|pages=e19|doi=10.1016/s2213-2600(20)30084-9|pmc=7128208|pmid=32105633|doi-access=free}}</ref> Đối với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe đang hỗ trợ cho những bệnh nhân mắc COVID-19, CDC khuyến nghị nên đặt người đó vào Phòng cách ly bệnh lây nhiễm qua đường thở (AIIR) bên cạnh việc sử dụng [[Biện pháp phòng ngừa phổ cập|các biện pháp phòng ngừa tiêu chuẩn]], phòng ngừa tiếp xúc và phòng ngừa lây bệnh trong không khí.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/caring-for-patients-H.pdf|tựa đề=What healthcare personnel should know about caring for patients with confirmed or possible coronavirus disease 2|ngày=12 March 2020|website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|ngày truy cập=31 March 2020}}</ref>

CDC đã đưa ra các hướng dẫn về việc sử dụng [[Thiết bị bảo hộ cá nhân|thiết bị bảo vệ cá nhân]] (PPE) trong đại dịch. Thiết bị được khuyến nghị là quần áo bảo hộ, mặt nạ phòng độc (''respirator'') hoặc [[Khẩu trang y tế|khẩu trang]], kính bảo vệ mắt và [[găng tay y tế]].<ref>{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/infection-control/control-recommendations.html|tựa đề=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)|ngày=11 February 2020|website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200304165907/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/infection-control/control-recommendations.html|ngày lưu trữ=4 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=11 March 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/caring-for-patients.html|tựa đề=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)|ngày=11 February 2020|website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200304165907/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/caring-for-patients.html|ngày lưu trữ=4 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=8 March 2020}}</ref>

Khi có sẵn, mặt nạ phòng độc (thay cho khẩu trang) được ưu tiên sử dụng.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/infection-control/control-recommendations.html|tựa đề=Interim Infection Prevention and Control Recommendations for Patients with Suspected or Confirmed Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in Healthcare Settings|ngày=11 February 2020|website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200304165907/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/infection-control/control-recommendations.html|ngày lưu trữ=4 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=25 March 2020}}</ref> CDC khuyến nghị sử dụng khẩu trang ở những nơi công cộng, khi không thể duy trì cự ly giãn cách xã hội, và khi tương tác với những người không cùng chung sống. <ref>{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prevent-getting-sick/diy-cloth-face-coverings.html|tựa đề=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)|tác giả=CDC|ngày=2020-02-11|website=Centers for Disease Control and Prevention|ngày truy cập=2020-07-30}}</ref> Mặt nạ phòng độc N95 được chấp thuận trong các cơ sở công nghiệp nhưng FDA cũng cho phép sử dụng các khẩu trang theo giấy phép sử dụng khẩn cấp (EUA). Chúng được thiết kế để bảo vệ khỏi các hạt trong không khí như bụi nhưng hiệu quả chống lại một tác nhân sinh học cụ thể là không được đảm bảo nếu sử dụng ngoài các mục đích được ghi trên nhãn.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/mcm-issues/coronavirus-disease-2019-covid-19-frehttps://oc.wikipedia.org/wiki/Malauti%C3%A1_de_coronavirus_de_2019quently-asked-questions#5e78ba94b86da|tựa đề=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Frequently Asked Questions|website=Food and Drug Administration}}</ref> Khi không có khẩu trang, CDC khuyến nghị sử dụng tấm che mặt hoặc dùng phương án cuối cùng là [[Khẩu trang vải|khẩu trang tự chế]] . <ref>{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/ppe-strategy/face-masks.html|tựa đề=Strategies for Optimizing the Supply of Facemasks|ngày=11 February 2020|nhà xuất bản=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200323173927/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/ppe-strategy/face-masks.html|ngày lưu trữ=23 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=23 March 2020}}</ref>

== Hỗ trợ tâm lý ==
Các cá nhân có thể gặp phải ức chế do giãn cách xã hội, hạn chế di chuyển, tác dụng phụ của việc điều trị hoặc lo lắng về việc nhiễm bệnh của bản thân. Để giải quyết những lo ngại này, [[Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc]] đã xuất bản hướng dẫn quốc gia về can thiệp khủng hoảng tâm lý vào ngày 27 tháng 1 năm 2020. <ref name="Xiang4Feb2020">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Xiang YT, Yang Y, Li W, Zhang L, Zhang Q, Cheung T, Ng CH|date=March 2020|title=Timely mental health care for the 2019 novel coronavirus outbreak is urgently needed|journal=The Lancet. Psychiatry|volume=7|issue=3|pages=228–229|doi=10.1016/S2215-0366(20)30046-8|pmc=7128153|pmid=32032543|doi-access=free}}</ref> <ref name="Kang5Feb2020">{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Kang L, Li Y, Hu S, Chen M, Yang C, Yang BX, Wang Y, Hu J, Lai J, Ma X, Chen J, Guan L, Wang G, Ma H, Liu Z|date=March 2020|title=The mental health of medical workers in Wuhan, China dealing with the 2019 novel coronavirus|journal=The Lancet. Psychiatry|volume=7|issue=3|pages=e14|doi=10.1016/S2215-0366(20)30047-X|pmc=7129673|pmid=32035030|doi-access=free}}</ref>

Tạp chí ''The'' ''Lancet đã'' xuất bản một lời kêu gọi hành động dài 14 trang tập trung vào Vương quốc Anh và nêu rõ: tình trạng hiện tại có thể khiến cho một loạt các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm lý trở nên phổ biến hơn. [[BBC]] dẫn lời [[Rory O'Connor]] nói, "Sự gia tăng trong giãn cách xã hội, sự cô đơn, lo lắng về sức khỏe, căng thẳng và suy thoái kinh tế là một tổ hợp hoàn hảo để gây tổn hại đến sức khỏe tinh thần và hạnh phúc của mỗi người." <ref name="BBC, mental health impact, 16 April 2020">[https://www.bbc.com/news/health-52295894 Coronavirus: 'Profound' mental health impact prompts calls for urgent research], BBC, Philippa Roxby, 16 April 2020.</ref> <ref>[https://www.thelancet.com/pdfs/journals/lanpsy/PIIS2215-0366(20)30168-1.pdf Multidisciplinary research priorities for the COVID‑19 pandemic: a call for action for mental health science], ''The Lancet'', Emily Holmes, Rory O'Connor, Hugh Perry, et al., 15 April 2020, page 1: "A fragmented research response, characterised by small-scale and localised initiatives, will not yield the clear insights necessary to guide policymakers or the public."</ref>

== Các nhóm người đặc biệt ==

=== Điều trị đồng thời các bệnh lý khác ===
Thời kỳ đầu của đại dịch, những lo ngại về lý thuyết đã được đặt ra cho việc sử dụng [[Thuốc ức chế enzyme chuyển angiotensin|thuốc ức chế enzyme chuyển hóa angiotensin]] và [[Thuốc đối kháng thụ thể angiotensin II|thuốc kháng thụ thể angiotensin]]. Tuy nhiên, các nghiên cứu sau đó đã không tìm thấy bằng chứng hỗ trợ cho việc ngừng sử dụng các loại thuốc này ở những người sử dụng chúng vì mắc các bệnh như [[Cao huyết áp|huyết áp cao]].<ref name="NIHGuidelines2020">{{Chú thích web|url=https://www.covid19treatmentguidelines.nih.gov/|tựa đề=COVID-19 Treatment Guidelines|website=www.nih.gov|nhà xuất bản=National Institutes of Health|ngày truy cập=2021-01-18}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.hfsa.org/patients-taking-ace-i-and-arbs-who-contract-covid-19-should-continue-treatment-unless-otherwise-advised-by-their-physician/|tựa đề=Patients taking ACE-i and ARBs who contract COVID-19 should continue treatment, unless otherwise advised by their physician|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200321172112/https://www.hfsa.org/patients-taking-ace-i-and-arbs-who-contract-covid-19-should-continue-treatment-unless-otherwise-advised-by-their-physician/|ngày lưu trữ=21 March 2020|url-status=dead|ngày truy cập=21 March 2020}}</ref> <ref>{{Chú thích thông cáo báo chí|title=Patients taking ACE-i and ARBs who contract COVID-19 should continue treatment, unless otherwise advised by their physician|date=17 March 2020|url=https://newsroom.heart.org/news/patients-taking-ace-i-and-arbs-who-contract-covid-19-should-continue-treatment-unless-otherwise-advised-by-their-physician|access-date=25 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200324050912/https://newsroom.heart.org/news/patients-taking-ace-i-and-arbs-who-contract-covid-19-should-continue-treatment-unless-otherwise-advised-by-their-physician|archive-date=24 March 2020}}</ref><ref name="ESCPositionStatement">{{Chú thích web|url=https://www.escardio.org/Councils/Council-on-Hypertension-(CHT)/News/position-statement-of-the-esc-council-on-hypertension-on-ace-inhibitors-and-ang|tựa đề=Position Statement of the ESC Council on Hypertension on ACE-Inhibitors and Angiotensin Receptor Blockers|website=Council on Hypertension of the European Society of Cardiology|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200324073257/https://www.escardio.org/Councils/Council-on-Hypertension-(CHT)/News/position-statement-of-the-esc-council-on-hypertension-on-ace-inhibitors-and-ang|ngày lưu trữ=24 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=24 March 2020}}</ref> Một nghiên cứu từ ngày 22 tháng 4 cho thấy những người có COVID-19 và tăng huyết áp có tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân là ''thấp hơn'' khi sử dụng các loại thuốc này''.'' <ref>{{Chú thích web|url=https://www.pharmacytimes.com/news/new-evidence-concerning-safety-of-ace-inhibitors-arbs-in-covid-19|tựa đề=New Evidence Concerning Safety of ACE Inhibitors, ARBs in COVID-19|website=Pharmacy Times|ngày truy cập=2 May 2020}}</ref> Mối quan tâm tương tự đã được nêu ra cho [[thuốc chống viêm không steroid]] (NSAID) như [[ibuprofen]]; những nghi ngờ này cũng không được chứng minh bằng nghiên cứu và các thuốc NSAID có thể được sử dụng để làm giảm các triệu chứng của COVID-19 và tiếp tục được sử dụng bởi những người dùng chúng cho các bệnh lý khác. <ref>{{Chú thích web|url=https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-advises-patients-use-non-steroidal-anti-inflammatory-drugs-nsaids-covid-19|tựa đề=FDA advises patients on use of non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) for COVID-19|ngày=19 March 2020|nhà xuất bản=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200327194633/https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-advises-patients-use-non-steroidal-anti-inflammatory-drugs-nsaids-covid-19|ngày lưu trữ=27 March 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 March 2020}}</ref>

Những người sử dụng corticosteroid tại chỗ hoặc toàn thân cho các tình trạng hô hấp như [[Hen phế quản|hen suyễn]] hoặc [[Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính|bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính]] nên tiếp tục dùng thuốc theo quy định ngay cả khi họ mắc bệnh COVID-19. <ref name="ausguidelines">{{Chú thích web|url=https://app.magicapp.org/#/guideline/L4Q5An/section/L0OPkj|tựa đề=Australian guidelines for the clinical care of people with COVID-19|website=National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce|nhà xuất bản=National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce|ngày truy cập=11 July 2020}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://app.magicapp.org/#/guideline/L4Q5An/section/L0OPkj "Australian guidelines for the clinical care of people with COVID-19"]. ''National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce''. National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 July</span> 2020</span>.</cite></ref>

=== Trong khi mang thai ===
Cho đến nay, hầu hết các thử nghiệm lâm sàng liên quan đến SARS-CoV-2 đã loại trừ hoặc chỉ bao gồm số ít phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Hạn chế này gây khó khăn cho việc đưa ra các khuyến nghị điều trị dựa trên bằng chứng ở nhóm bệnh nhân này và có thể cũng giới hạn các hình thức điều trị COVID-19 mà họ có thể chọn. CDC Hoa Kỳ khuyến nghị: một quyết định chung với sự tham gia của cả bệnh nhân và đội ngũ lâm sàng nên được thực hiện khi điều trị cho phụ nữ mang thai bằng các thuốc đang trong quá trình nghiên cứu.<ref name="ulAXw">{{Chú thích web|url=https://files.covid19treatmentguidelines.nih.gov/guidelines/covid19treatmentguidelines.pdf|tựa đề=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Treatment Guidelines|website=CDC|nhà xuất bản=Centers for Disease control and Prevention|ngày truy cập=12 November 2020}} {{PD-notice}}</ref>


== Tham khảo ==
== Tham khảo ==

Phiên bản lúc 14:31, ngày 12 tháng 9 năm 2021

Hiện tại, vẫn chưa có có phương pháp hoặc thuốc đặc trị hiệu quả cho bệnh coronavirus 2019 (COVID-19), do virus SARS-CoV-2 gây ra. [1] [Cần cập nhật] [2] Sau một năm kể từ khi đại dịch bùng phát, các vắc xin có hiệu quả cao hiện đã được giới thiệu và bắt đầu làm chậm sự lây lan của SARS-CoV-2; tuy nhiên, đối với những người đang chờ tiêm chủng, cũng như đối với hàng triệu người (con số ước tính) bị suy giảm miễn dịch không có khả năng đáp ứng mạnh mẽ với tiêm chủng, việc điều trị vẫn đóng một vai trò quan trọng.[3] Do vậy, sự thiếu tiến triển trong việc phát triển các phương pháp đặc trị hiệu quả đồng nghĩa với việc: nền tảng của việc kiểm soát COVID-19 là chăm sóc hỗ trợ hay điều trị triệu chứng, bao gồm điều trị để làm giảm các triệu chứng, thay thế dịch lỏng, liệu pháp oxy, thay đổi tư thế sang nằm sấp khi cần thiết, cũng như sử dụng các loại thuốc hoặc thiết bị để hỗ trợ những cơ quan thiết yếu trong cơ thể. [4] [5] [6]

Hầu hết các ca mắc COVID-19 đều chỉ mức nhẹ hoặc vừa. Trong những trường hợp này, chăm sóc hỗ trợ bao gồm sử dụng thuốc như paracetamol hoặc NSAID để giảm các triệu chứng (sốt, đau nhức cơ thể, ho) cũng như thực hiện hiệu quả các biện pháp như bổ sung chất lỏng, nghỉ ngơi và thở bằng mũi.[7] [2] [8] [9] Vệ sinh cá nhân tốt và một chế độ ăn uống lành mạnh cũng được khuyến khích.[10] Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo những ai nghi ngờ mình mang virus nên tự cách ly ở nhà và đeo khẩu trang.[11]

Những người với biểu hiện nặng hơn có thể sẽ cần phải điều trị tại bệnh viện. Ở những người có mức oxy thấp, glucocorticoid dexamethasone được khuyến nghị sử dụng, vì nó có thể làm giảm nguy cơ tử vong. [12] [13] [14] Thông khí không xâm lấn và nặng hơn là, nhập viện khu hồi sức tích cực để thở máy là các biện pháp có thể cần trong hỗ trợ hô hấp. [15] Oxy hóa màng ngoài cơ thể (ECMO) đã được sử dụng để giải quyết vấn đề suy hô hấp, nhưng lợi ích của nó vẫn đang được xem xét. [16] [17] Một số trường hợp bệnh diễn biến nặng là do quá trình viêm nhiễm toàn thân, được gọi bằng cái tên là bão cytokine. [18]

Một số phương pháp điều trị thử nghiệm đang được tích cực nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng.[1] [19] Đó có một số phương pháp từng được cho là có triển vọng sớm trong đại dịch, chẳng hạn như sử dụng hydroxychloroquine hay lopinavir/ritonavir, nhưng các nghiên cứu sau đó chỉ ra rằng chúng không thực sự hiệu quả, thậm chí là có thể gây hại. [1] [20] [21] Mặc dù các nghiên cứu đang được tiến hành, vẫn chưa có đủ bằng chứng chất lượng cao để khuyến nghị điều trị sớm. [20] [21] Tuy vậy, tại Hoa Kỳ, hai liệu pháp dựa trên kháng thể đơn dòng đã có sẵn để sử dụng sớm trong những ca mắc được cho là có nguy cơ cao tiến triển thành bệnh nặng.[21] Remdesivir với khả năng kháng virus hiện đã có sẵn ở Hoa Kỳ, Canada, Úc và một số quốc gia khác, với các hạn chế sử dụng khác nhau; tuy nhiên, loại thuốc không được khuyến khích cho những người cần thở máy và hoàn toàn không được khuyến khích bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO),[22] do bằng chứng hạn chế về tính hiệu quả của nó. [1]

Một số người có thể gặp các triệu chứng dai dẳng hoặc tàn tật sau khi phục hồi sau phơi nhiễm; tình trạng này được gọi là hội chứng COVID kéo dài. Những thông tin về cách kiểm soát và phục hồi tốt nhất cho những trường hợp này vẫn còn rất hạn chế. [15]

WHO, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc, Viện Quốc gia về Y tế và Chăm sóc Xuất sắc Vương quốc Anh, và Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, cùng với các cơ quan và tổ chức khác trên toàn thế giới, đều đã công bố các khuyến nghị và hướng dẫn chăm sóc người bị COVID‑19. [23] [24] [15] [25] Các nhà nghiên cứu triệu chứng và các bác sĩ chuyên khoa phổi ở Hoa Kỳ đã tổng hợp các khuyến nghị điều trị từ các cơ quan khác nhau thành một nguồn tài liệu miễn phí, có tại IBCC. [26] [27]

Các thuốc chữa trị

Một bác sĩ gây mê kiệt sức ở Pesaro, Ý, tháng 3 năm 2020

Đã có một số lượng lớn các thuốc được xem xét để sử dụng cho bệnh nhân COVID-19.[28] Tính đến tháng 2 năm 2021, tại Hoa Kỳ, remdesivir đã được FDA chấp thuận cho sử dụng trên một số bệnh nhân COVID-19, và đã có giấy phép sử dụng khẩn cấp cho các thuốc như baricitinib, bamlanivimab, bamlanivimab/etesevimab, và casirivimab/imdevimab.[29] Vào ngày 16 tháng 4 năm 2021, FDA đã thu hồi giấy phép sử dụng khẩn cấp (EUA) đối với liệu pháp sử dụng một mình kháng thể đơn dòng bamlanivimab để điều trị COVID-19 cho bệnh nhân nhiễm COVID-19 ở mức nhẹ đến trung bình ở người lớn và một số bệnh nhân nhi.[30] Tại liên minh Châu Âu, việc sử dụng dexamethasone đã được xác nhận và thuốc remdesivir được cấp giấy phép lưu hành có điều kiện.[31] Dexamethasone cho thấy lợi ích lâm sàng trong điều trị COVID-19, được xác định trong các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng.[32][33] Nghiên cứu ban đầu cho thấy tác dụng của remdesivir trong việc ngăn ngừa tử vong và rút ngắn thời gian bị bệnh, nhưng điều này không được chứng minh bởi các thử nghiệm sau đó.[1] Một số các thuốc khác như budesonide và tocilizumab có cho thấy một số kết quả đáng hứa hẹn nhưng vẫn đang được nghiên cứu kỹ hơn.[34][35][36]

Trong những tháng đầu của đại dịch, nhiều bác sĩ ở khoa hồi sức tích cực khi đối mặt với tính chất chết người của virus đã mạo hiểm kê đơn các phương pháp điều trị bằng phỏng đoán vì hoàn cảnh chưa từng có của đại dịch.[37] Tuy nhiên, tiêu chuẩn quan tâm cho hầu hết các bệnh khó chữa là khi căn bệnh tồn tại qua nhiều năm, các bác sĩ sẽ xây dựng một khối lượng nghiên cứu để kiểm tra các lý thuyết khác nhau, so sánh và đối chiếu liều lượng cũng như xem xét hiệu quả của một loại thuốc này so với một loại thuốc khác.[37]

Một số loại thuốc kháng virus đang được xem xét để sử dụng đối với COVID-19, mặc dù chưa có loại thuốc nào được chứng minh là có hiệu quả rõ ràng trên tỷ lệ tử vong trong các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên đã được công bố.[38] Việc sử dụng huyết tương hồi phục như một lựa chọn điều trị đã được nghiên cứu nhưng không cho thấy hiệu quả.[39][40] Các thử nghiệm khác đang điều tra xem liệu các loại thuốc hiện có có thể được sử dụng hiệu quả để chống lại phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với việc nhiễm SARS-CoV-2 hay không.[38][41] Nghiên cứu về các phương pháp điều trị tiềm năng đã bắt đầu từ tháng 1 năm 2020,[42] và một số loại thuốc kháng virus đang được thử nghiệm lâm sàng.[43] [44] Mặc dù có thể cần đến tận năm 2021 để phát triển các loại thuốc mới, [45] một số loại thuốc đang được thử nghiệm đã được phê duyệt cho các mục đích sử dụng khác hoặc đã đang trong quá trình thử nghiệm nâng cao.[46] Thuốc kháng virus có thể được thử ở những người bị bệnh nặng.[4] WHO khuyến khích các tình nguyện viên tham gia vào các cuộc thử nghiệm về tính hiệu quả và an toàn của các phương pháp điều trị tiềm năng.[47]

Các phương pháp kháng thể đơn dòng như bamlanivimab/etesevimab và casirivimab/imdevimab đã được quan sát là giúp giảm số ca nhập viện, số ca cấp cứu và số ca tử vong.[48][49] Hai loại thuốc kết hợp này đã được cho phép sử dụng khẩn cấp bởi FDA.[48][49]

Sử dụng một số loại thuốc không kê đơn như paracetamol hay ibuprofen cũng như uống đủ nước và nghỉ ngơi hợp lý có thể giúp làm giảm các triệu chứng.[2][50][51] Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, liệu pháp oxy và tiêm tĩnh mạch cũng có thể là cần thiết.[52]

Một số phương pháp điều trị thay đổi bệnh (disease-modifying) đã được nghiên cứu và phát hiện ra là không hiệu quả hoặc không an toàn, do đó không được khuyến khích sử dụng; chúng bao gồm baloxavir marboxil, lopinavir /ritonavir, ruxolitinib, chloroquine, hydroxychloroquine, interferon β-1a và colchicine.[14] Favipiravir và nafamostat đã cho ra các kết quả khác nhau nhưng vẫn đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng ở một số quốc gia.[53] [54] [55]

Hỗ trợ hô hấp

Một bệnh nhân nguy kịch đang được thông khí xâm nhập trong phòng chăm sóc đặc biệt của Viện Tim, Đại học São Paulo, trong đại dịch COVID-19 ở Brazil . Do thiếu máy thở, máy thở cầu đang được sử dụng để tự động kích hoạt mặt nạ van túi .

Thở máy

Hầu hết các ca mắc COVID-19 không nghiêm trọng tới mức cần thở máy hoặc các phương pháp hô hấp hay thế, nhưng vẫn có một tỷ lệ các ca cần đến những biện pháp này.[56][57] Kiểu hỗ trợ hô hấp cho những người bị suy hô hấp liên quan đến COVID-19 đang được tích cực nghiên cứu cho những người trong bệnh viện, với một số bằng chứng cho thấy: việc đặt nội khí quản có thể được tránh bằng cách thông khí lưu lượng cao qua mũi hoặc thông khí áp lực dương hai mức.[58] Hai phương pháp này có mang lại lợi ích như nhau cho những người bị bệnh nặng hay không là một điều vẫn còn chưa sáng rõ.[59] Một số bác sĩ chọn duy trì thở máy xâm nhập khi có thể vì kỹ thuật này giúp hạn chế sự lan truyền của các giọt sol khí nếu so với thông khí lưu lượng cao.[56]

Việc thở máy đã được thực hiện ở 79% người bệnh nặng đang nằm viện, trong đó 62% đã nhận được các phương pháp điều trị khác trước đó. Tỉ lệ tử vong ở nhóm này là 41%, theo một nghiên cứu ở Hoa Kỳ.[60]

Các ca chuyển biến nặng thường được quan sát nhiều nhất ở người lớn tuổi (những người trên 60 tuổi,[56] và đặc biệt là những người trên 80 tuổi).[61] Nhiều nước phát triển không có đủ giường bệnh trên đầu người, làm hạn chế năng lực của hệ thống y tế trong việc xử lý số ca COVID-19 tăng đột biến đến mức phải nhập viện.[62] Chính sự giới hạn trong khả năng lực hỗ trợ này là một động lực quan trọng đằng sau những lời kêu gọi yêu cầu làm phẳng đường cong.[62] Một nghiên cứu ở Trung Quốc cho thấy: trong số 5% bệnh nhân được đưa vào hồi sức tích cực, có 2,3% cần hỗ trợ thở máy và có 1,4% tử vong.[16] Ở Trung Quốc, khoảng 30% số người nhập viện với COVID-19 cuối cùng sẽ được đưa đến đơn vị hồi sức tích cực.[63]

Việc sử dụng nitric oxide dạng hít cho những người đang được thở máy là không được khuyến nghị, những bằng chứng y khoa về phương pháp này hiện vẫn còn yếu. [64]

Hội chứng suy giảm hô hấp cấp tính

Vấn đề thở máy trở nên phức tạp hơn khi hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS) cũng tiến triển trong đại dịch COVID-19 và việc cung cấp oxy ngày càng trở nên khó khăn.[65] Máy thở với khả năng kiểm soát áp suất và áp lực dương cuối (PEEP)[66] là cần thiết để tối đa hóa việc cung cấp oxy đồng thời giảm thiểu nguy cơ tổn thương phổi do máy thở và tràn khí màng phổi. [67]

Trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể

Trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (Extracorporeal membrane oxygenation, viết tắt: ECMO) là công nghệ phổi nhân tạo được áp dụng từ những năm 1980 để điều trị suy hô hấp và hội chứng suy hô hấp cấp khi thở máy thông thường không thành công. Trong phương pháp phức tạp này, máu được lấy ra khỏi cơ thể qua các ống thông lớn, được chuyển qua một máy trao đổi oxy dạng màng để phân phối oxy và loại bỏ carbon dioxide (vốn là các chức năng của phổi), rồi được đưa trở lại cơ thể. Tổ chức Hỗ trợ Sự sống Extracorporeal (ELSO) có lưu lại một số kết quả có liên quan đến công nghệ này, ECMO đã được sử dụng cho hơn 120.000 bệnh nhân tại 435 trung tâm ECMO trên toàn thế giới với tỷ lệ tử vong là 40% đối với bệnh nhân hô hấp người lớn. [68]

Việc sử dụng ECMO trên bệnh nhân COVID-19 từ Trung Quốc trong giai đoạn sớm của đại dịch thu lại các kết quả tương đối kém, với tỷ lệ tử vong là trên 90%.[69] Vào tháng 3 năm 2020, bộ phận dữ liệu của ELSO bắt đầu thu thập dữ liệu về việc sử dụng ECMO trên toàn thế giới cho bệnh nhân mắc COVID-19 và báo cáo dữ liệu này trên trang web ELSO theo thời gian thực. Vào tháng 9 năm 2020, kết quả của 1.035 bệnh nhân COVID-19 được hỗ trợ ECMO từ 213 trung tâm có kinh nghiệm ở 36 quốc gia khác nhau đã được công bố trên tạp chí The Lancet, cho thấy tỷ lệ tử vong là 38%, tương tự như nhiều bệnh hô hấp khác được điều trị bằng ECMO. Tỷ lệ tử vong cũng tương tự như tỷ lệ tử vong 35% được thấy trong thử nghiệm EOLIA, thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên lớn nhất đối với ECMO trên bệnh nhân có hội chứng suy hô hấp cấp.[70] Các dữ liệu đa cơ sở, đa quốc gia này cung cấp những bằng chứng ủng hộ cho việc sử dụng tạm thời ECMO cho những bệnh nhân suy hô hấp cấp do giảm oxy máu liên quan đến COVID-19. Do đây là một công nghệ phức tạp và có thể gây tốn nhiều tài nguyên, các hướng dẫn sử dụng ECMO trong đại dịch COVID-19 được công bố và phổ biến.[71][72][73]

Ngăn ngừa lây truyền tiếp

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị bốn bước để áp dụng PPE. [74]

Tự cách ly là biện pháp được khuyến nghị đối với những người mắc COVID-19 nhẹ hoặc nghi ngờ mình đã bị nhiễm virus, cả với những người đã biểu hiện các triệu chứng không đặc hiệu, nhằm ngăn ngừa sự lây truyền của virus và giúp làm giảm gánh nặng bệnh nhân cho các cơ sở y tế.[2] Ở nhiều khu vực tài phán, chẳng hạn như Vương quốc Anh, những biện pháp này được quy định bằng luật. [75] Các chỉ dẫn tự cách cách ly là khác nhau giữa các quốc gia; CDC Hoa Kỳ và Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh đã ban hành các hướng dẫn cụ thể về vấn đề này, cũng như nhiều cơ quan địa phương có thẩm quyền khác. [76] [75]

Thông khí đầy đủ, làm sạch và khử trùng, và xử lý chất thải cũng rất cần thiết để ngăn ngừa chuỗi lây nhiễm của bệnh. [50]

Các dụng cụ bảo vệ cá nhân

Các biện pháp phòng ngừa phải được thực hiện để giảm thiểu nguy cơ lây truyền virus, đặc biệt là trong các cơ sở y tế khi thực hiện các biện pháp có thể tạo ra giọt bắn, chẳng hạn như đặt nội khí quản hoặc thông khí bằng tay.[77] Đối với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe đang hỗ trợ cho những bệnh nhân mắc COVID-19, CDC khuyến nghị nên đặt người đó vào Phòng cách ly bệnh lây nhiễm qua đường thở (AIIR) bên cạnh việc sử dụng các biện pháp phòng ngừa tiêu chuẩn, phòng ngừa tiếp xúc và phòng ngừa lây bệnh trong không khí.[78]

CDC đã đưa ra các hướng dẫn về việc sử dụng thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE) trong đại dịch. Thiết bị được khuyến nghị là quần áo bảo hộ, mặt nạ phòng độc (respirator) hoặc khẩu trang, kính bảo vệ mắt và găng tay y tế.[79][80]

Khi có sẵn, mặt nạ phòng độc (thay cho khẩu trang) được ưu tiên sử dụng.[81] CDC khuyến nghị sử dụng khẩu trang ở những nơi công cộng, khi không thể duy trì cự ly giãn cách xã hội, và khi tương tác với những người không cùng chung sống. [82] Mặt nạ phòng độc N95 được chấp thuận trong các cơ sở công nghiệp nhưng FDA cũng cho phép sử dụng các khẩu trang theo giấy phép sử dụng khẩn cấp (EUA). Chúng được thiết kế để bảo vệ khỏi các hạt trong không khí như bụi nhưng hiệu quả chống lại một tác nhân sinh học cụ thể là không được đảm bảo nếu sử dụng ngoài các mục đích được ghi trên nhãn.[83] Khi không có khẩu trang, CDC khuyến nghị sử dụng tấm che mặt hoặc dùng phương án cuối cùng là khẩu trang tự chế . [84]

Hỗ trợ tâm lý

Các cá nhân có thể gặp phải ức chế do giãn cách xã hội, hạn chế di chuyển, tác dụng phụ của việc điều trị hoặc lo lắng về việc nhiễm bệnh của bản thân. Để giải quyết những lo ngại này, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã xuất bản hướng dẫn quốc gia về can thiệp khủng hoảng tâm lý vào ngày 27 tháng 1 năm 2020. [85] [86]

Tạp chí The Lancet đã xuất bản một lời kêu gọi hành động dài 14 trang tập trung vào Vương quốc Anh và nêu rõ: tình trạng hiện tại có thể khiến cho một loạt các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm lý trở nên phổ biến hơn. BBC dẫn lời Rory O'Connor nói, "Sự gia tăng trong giãn cách xã hội, sự cô đơn, lo lắng về sức khỏe, căng thẳng và suy thoái kinh tế là một tổ hợp hoàn hảo để gây tổn hại đến sức khỏe tinh thần và hạnh phúc của mỗi người." [87] [88]

Các nhóm người đặc biệt

Điều trị đồng thời các bệnh lý khác

Thời kỳ đầu của đại dịch, những lo ngại về lý thuyết đã được đặt ra cho việc sử dụng thuốc ức chế enzyme chuyển hóa angiotensin và thuốc kháng thụ thể angiotensin. Tuy nhiên, các nghiên cứu sau đó đã không tìm thấy bằng chứng hỗ trợ cho việc ngừng sử dụng các loại thuốc này ở những người sử dụng chúng vì mắc các bệnh như huyết áp cao.[15][89] [90][91] Một nghiên cứu từ ngày 22 tháng 4 cho thấy những người có COVID-19 và tăng huyết áp có tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân là thấp hơn khi sử dụng các loại thuốc này. [92] Mối quan tâm tương tự đã được nêu ra cho thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen; những nghi ngờ này cũng không được chứng minh bằng nghiên cứu và các thuốc NSAID có thể được sử dụng để làm giảm các triệu chứng của COVID-19 và tiếp tục được sử dụng bởi những người dùng chúng cho các bệnh lý khác. [93]

Những người sử dụng corticosteroid tại chỗ hoặc toàn thân cho các tình trạng hô hấp như hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nên tiếp tục dùng thuốc theo quy định ngay cả khi họ mắc bệnh COVID-19. [32]

Trong khi mang thai

Cho đến nay, hầu hết các thử nghiệm lâm sàng liên quan đến SARS-CoV-2 đã loại trừ hoặc chỉ bao gồm số ít phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Hạn chế này gây khó khăn cho việc đưa ra các khuyến nghị điều trị dựa trên bằng chứng ở nhóm bệnh nhân này và có thể cũng giới hạn các hình thức điều trị COVID-19 mà họ có thể chọn. CDC Hoa Kỳ khuyến nghị: một quyết định chung với sự tham gia của cả bệnh nhân và đội ngũ lâm sàng nên được thực hiện khi điều trị cho phụ nữ mang thai bằng các thuốc đang trong quá trình nghiên cứu.[94]

Tham khảo

  1. ^ a b c d e Siemieniuk RA, Bartoszko JJ, Ge L, Zeraatkar D, Izcovich A, Kum E, và đồng nghiệp (tháng 7 năm 2020). “Drug treatments for covid-19: living systematic review and network meta-analysis”. BMJ. 370: m2980. doi:10.1136/bmj.m2980. PMC 7390912. PMID 32732190. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “BMJLivingReview” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  2. ^ a b c d “Coronavirus”. WebMD. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2020. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “AutoDW-63” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  3. ^ Tao, Kaiming; Tzou, Philip L.; Nouhin, Janin; Bonilla, Hector; Jagannathan, Prasanna; Shafer, Robert W. (28 tháng 7 năm 2021). “SARS-CoV-2 Antiviral Therapy”. Clinical Microbiology Reviews: e0010921. doi:10.1128/CMR.00109-21. PMID 34319150.
  4. ^ a b Fisher D, Heymann D (tháng 2 năm 2020). “Q&A: The novel coronavirus outbreak causing COVID-19”. BMC Medicine. 18 (1): 57. doi:10.1186/s12916-020-01533-w. PMC 7047369. PMID 32106852.
  5. ^ Liu K, Fang YY, Deng Y, Liu W, Wang MF, Ma JP, và đồng nghiệp (tháng 5 năm 2020). “Clinical characteristics of novel coronavirus cases in tertiary hospitals in Hubei Province”. Chinese Medical Journal. 133 (9): 1025–1031. doi:10.1097/CM9.0000000000000744. PMC 7147277. PMID 32044814.
  6. ^ Wang T, Du Z, Zhu F, Cao Z, An Y, Gao Y, Jiang B (tháng 3 năm 2020). “Comorbidities and multi-organ injuries in the treatment of COVID-19”. Lancet. Elsevier BV. 395 (10228): e52. doi:10.1016/s0140-6736(20)30558-4. PMC 7270177. PMID 32171074.
  7. ^ Wang Y, Wang Y, Chen Y, Qin Q (tháng 3 năm 2020). “Unique epidemiological and clinical features of the emerging 2019 novel coronavirus pneumonia (COVID-19) implicate special control measures”. Journal of Medical Virology. 92 (6): 568–576. doi:10.1002/jmv.25748. PMC 7228347. PMID 32134116.
  8. ^ Martel J, Ko YF, Young JD, Ojcius DM (tháng 5 năm 2020). “Could nasal breathing help to mitigate the severity of COVID-19”. Microbes and Infection. 22 (4–5): 168–171. doi:10.1016/j.micinf.2020.05.002. PMC 7200356. PMID 32387333.
  9. ^ “Coronavirus recovery: breathing exercises”. www.hopkinsmedicine.org. Johns Hopkins Medicine. Truy cập ngày 30 tháng 7 năm 2020.
  10. ^ Wang L, Wang Y, Ye D, Liu Q (tháng 3 năm 2020). “Review of the 2019 novel coronavirus (SARS-CoV-2) based on current evidence”. International Journal of Antimicrobial Agents. 55 (6): 105948. doi:10.1016/j.ijantimicag.2020.105948. PMC 7156162. PMID 32201353.
  11. ^ “What to Do if You Are Sick”. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 5 tháng 4 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 24 tháng 4 năm 2020.
  12. ^ “Update to living WHO guideline on drugs for covid-19”. BMJ (Clinical Research Ed.). 371: m4475. tháng 11 năm 2020. doi:10.1136/bmj.m4475. ISSN 1756-1833. PMID 33214213.
  13. ^ “Q&A: Dexamethasone and COVID-19”. World Health Organization (WHO). Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2020.
  14. ^ a b “Home”. National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2020.
  15. ^ a b c d “COVID-19 Treatment Guidelines”. www.nih.gov. National Institutes of Health. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2021. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “NIHGuidelines2020” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  16. ^ a b Guan WJ, Ni ZY, Hu Y, Liang WH, Ou CQ, He JX, và đồng nghiệp (tháng 4 năm 2020). “Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China”. The New England Journal of Medicine. Massachusetts Medical Society. 382 (18): 1708–1720. doi:10.1056/nejmoa2002032. PMC 7092819. PMID 32109013. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “Guan Ni Hu Liang p.” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  17. ^ Henry BM (tháng 4 năm 2020). “COVID-19, ECMO, and lymphopenia: a word of caution”. The Lancet. Respiratory Medicine. Elsevier BV. 8 (4): e24. doi:10.1016/s2213-2600(20)30119-3. PMC 7118650. PMID 32178774.
  18. ^ Kim, Jae Seok; Lee, Jun Young; Yang, Jae Won; Lee, Keum Hwa; Effenberger, Maria; Szpirt, Wladimir; Kronbichler, Andreas; Shin, Jae Il (2021). “Immunopathogenesis and treatment of cytokine storm in COVID-19”. Theranostics. 11 (1): 316–329. doi:10.7150/thno.49713. PMC 7681075. PMID 33391477.
  19. ^ Siemieniuk RA, Bartoszko JJ, Ge L, Zeraatkar D, Izcovich A, Kum E, và đồng nghiệp (tháng 7 năm 2020). “Drug treatments for covid-19: living systematic review and network meta-analysis”. BMJ. 370: m2980. doi:10.1136/bmj.m2980. PMC 7390912. PMID 32732190.Siemieniuk RA, Bartoszko JJ, Ge L, Zeraatkar D, Izcovich A, Kum E, et al. (July 2020). "Drug treatments for covid-19: living systematic review and network meta-analysis". BMJ. 370: m2980. doi:10.1136/bmj.m2980. PMC 7390912. PMID 32732190.
  20. ^ a b Kim PS, Read SW, Fauci AS (tháng 12 năm 2020). “Therapy for Early COVID-19: A Critical Need”. JAMA. American Medical Association (AMA). 324 (21): 2149–2150. doi:10.1001/jama.2020.22813. PMID 33175121.
  21. ^ a b c “COVID-19 Treatment Guidelines”. www.nih.gov. National Institutes of Health. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2021./
  22. ^ Hsu J (tháng 11 năm 2020). “Covid-19: What now for remdesivir?”. BMJ. 371: m4457. doi:10.1136/bmj.m4457. PMID 33214186.
  23. ^ “Clinical management of COVID-19”. World Health Organization (WHO). 27 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2021.
  24. ^ “Coronavirus (COVID-19) | NICE”. National Institute for Health and Care Excellence. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2021.
  25. ^ Cheng ZJ, Shan J (tháng 4 năm 2020). “2019 Novel coronavirus: where we are and what we know”. Infection. 48 (2): 155–163. doi:10.1007/s15010-020-01401-y. PMC 7095345. PMID 32072569.
  26. ^ Farkas J (tháng 3 năm 2020). COVID-19—The Internet Book of Critical Care (Reference manual). USA: EMCrit. Bản gốc (digital) lưu trữ ngày 11 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 3 năm 2020.
  27. ^ “COVID19—Resources for Health Care Professionals”. Penn Libraries. 11 tháng 3 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 3 năm 2020.
  28. ^ Guo, Wenjing; Pan, Bohu; Sakkiah, Sugunadevi; Ji, Zuowei; Yavas, Gokhan; Lu, Yanhui; Komatsu, Takashi E.; Lal-Nag, Madhu; Tong, Weida (tháng 12 năm 2021). “Informing selection of drugs for COVID-19 treatment through adverse events analysis”. Scientific Reports. 11 (1): 14022. doi:10.1038/s41598-021-93500-5. PMC 8263777. PMID 34234253.
  29. ^ “COVID-19 Frequently Asked Questions: Drugs (Medicines)”. U.S. Food and Drug Administration. 19 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2021.
  30. ^ “Coronavirus (COVID-19) Update: FDA Revokes Emergency Use Authorization for Monoclonal Antibody Bamlanivimab” (Thông cáo báo chí). 16 tháng 4 năm 2021. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2021. Phạm vi công cộng Bài viết này tích hợp văn bản từ nguồn này, vốn thuộc phạm vi công cộng.
  31. ^ “Treatments and vaccines for COVID-19: authorised medicines”. European Medicines Agency. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2021.
  32. ^ a b “Australian guidelines for the clinical care of people with COVID-19”. National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce. National COVID-19 Clinical Evidence Taskforce. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2020. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “ausguidelines” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  33. ^ Rizk JG, Kalantar-Zadeh K, Mehra MR, Lavie CJ, Rizk Y, Forthal DN (tháng 9 năm 2020). “Pharmaco-Immunomodulatory Therapy in COVID-19”. Drugs. Springer. 80 (13): 1267–1292. doi:10.1007/s40265-020-01367-z. PMC 7372203. PMID 32696108.
  34. ^ Frohman EM, Villemarette-Pittman NR, Rodriguez A, Glanzman R, Rugheimer S, Komogortsev O, Zamvil SS, Cruz RA, Varkey TC, Frohman AN, Frohman AR, Parsons MS, Konkle EH, Frohman TC (tháng 7 năm 2021). “Application of an evidence-based, out-patient treatment strategy for COVID-19: Multidisciplinary medical practice principles to prevent severe disease”. Journal of the Neurological Sciences. 426: 117463. doi:10.1016/j.jns.2021.117463. PMC 8055502. PMID 33971376. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  35. ^ Viswanatha GL, Anjana Male CK, Shylaja H (tháng 7 năm 2021). “Efficacy and safety of tocilizumab in the management of COVID-19: a systematic review and meta-analysis of observational studies”. Clinical and Experimental Rheumatology. PMID 34251307.
  36. ^ Shang L, Lye DC, Cao B (tháng 7 năm 2021). “Contemporary narrative review of treatment options for COVID-19”. Respirology (Carlton, Vic.). 26 (8): 745–767. doi:10.1111/resp.14106. PMID 34240518.
  37. ^ a b Dominus, Susan (5 tháng 8 năm 2020). “The Covid Drug Wars That Pitted Doctor vs. Doctor”. The New York Times.
  38. ^ a b Sanders JM, Monogue ML, Jodlowski TZ, Cutrell JB (tháng 5 năm 2020). “Pharmacologic Treatments for Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Review”. JAMA. 323 (18): 1824–1836. doi:10.1001/jama.2020.6019. PMID 32282022.
  39. ^ Piechotta, Vanessa; Iannizzi, Claire; Chai, Khai Li; Valk, Sarah J.; Kimber, Catherine; Dorando, Elena; Monsef, Ina; Wood, Erica M.; Lamikanra, Abigail A. (20 tháng 5 năm 2021). “Convalescent plasma or hyperimmune immunoglobulin for people with COVID-19: a living systematic review”. The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2021 (5): CD013600. doi:10.1002/14651858.CD013600.pub4. ISSN 1469-493X. PMC 8135693. PMID 34013969.
  40. ^ Abani O, Abbas A, Abbas F, Abbas M, Abbasi S, Abbass H, Abbott A, Abdallah N, Abdelaziz A, Abdelfattah M, Abdelqader B, và đồng nghiệp (tháng 5 năm 2021). “Convalescent plasma in patients admitted to hospital with COVID-19 (RECOVERY): a randomised controlled, open-label, platform trial”. Lancet. 397 (10289): 2049–2059. doi:10.1016/S0140-6736(21)00897-7. PMC 8121538. PMID 34000257. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  41. ^ McCreary EK, Pogue JM (tháng 4 năm 2020). “Coronavirus Disease 2019 Treatment: A Review of Early and Emerging Options”. Open Forum Infectious Diseases. 7 (4): ofaa105. doi:10.1093/ofid/ofaa105. PMC 7144823. PMID 32284951.
  42. ^ “Chinese doctors using plasma therapy on coronavirus, WHO says 'very valid' approach”. Reuters. 17 tháng 2 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2020.
  43. ^ “With Wuhan virus genetic code in hand, scientists begin work on a vaccine”. Reuters. 24 tháng 1 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2020.
  44. ^ “Coronavirus outbreak: Vaccines/drugs in the pipeline for Covid-19”. clinicaltrialsarena.com. 19 tháng 2 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2020.
  45. ^ Lu H (tháng 3 năm 2020). “Drug treatment options for the 2019-new coronavirus (2019-nCoV)”. Bioscience Trends. 14 (1): 69–71. doi:10.5582/bst.2020.01020. PMID 31996494.
  46. ^ Li G, De Clercq E (tháng 3 năm 2020). “Therapeutic options for the 2019 novel coronavirus (2019-nCoV)”. Nature Reviews. Drug Discovery. 19 (3): 149–150. doi:10.1038/d41573-020-00016-0. PMID 32127666.
  47. ^ “WHO: 'no known effective' treatments for new coronavirus”. Thomson Reuters. 5 tháng 2 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2020.
  48. ^ a b “FDA Authorizes Monoclonal Antibodies for Treatment of COVID-19” (Thông cáo báo chí). 10 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 9 tháng 2 năm 2021. Phạm vi công cộng Bài viết này tích hợp văn bản từ nguồn này, vốn thuộc phạm vi công cộng.
  49. ^ a b “Coronavirus (COVID-19) Update: FDA Authorizes Monoclonal Antibodies for Treatment of COVID-19”. U.S. Food and Drug Administration (FDA). 23 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2021. Phạm vi công cộng Bài viết này tích hợp văn bản từ nguồn này, vốn thuộc phạm vi công cộng.
  50. ^ a b “Home care for patients with suspected or confirmed COVID-19 and management of their contacts” (PDF). World Health Organization (WHO). 13 tháng 8 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2021. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “WHOHomeCare” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  51. ^ “Prevention & Treatment”. U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 15 tháng 2 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 12 năm 2019. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Phạm vi công cộng Bài viết này tích hợp văn bản từ nguồn này, vốn thuộc phạm vi công cộng.
  52. ^ “Overview of novel coronavirus (2019-nCoV)—Summary of relevant conditions”. The BMJ. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2020.
  53. ^ Janik E, Niemcewicz M, Podogrocki M, Saluk-Bijak J, Bijak M. Existing Drugs Considered as Promising in COVID-19 Therapy. Int J Mol Sci. 2021 May 21;22(11):5434. doi:10.3390/ijms22115434 PMID 34063964
  54. ^ Hall K, Mfone F, Shallcross M, Pathak V. Review of Pharmacotherapy Trialed for Management of the Coronavirus Disease-19. Eurasian J Med. 2021 Jun;53(2):137-143. doi:10.5152/eurasianjmed.2021.20384 PMID 34177298
  55. ^ Heustess AM, Allard MA, Thompson DK, Fasinu PS. Clinical Management of COVID-19: A Review of Pharmacological Treatment Options. Pharmaceuticals (Basel). 2021 May 28;14(6):520. doi:10.3390/ph14060520 PMID 34071185
  56. ^ a b c Murthy S, Gomersall CD, Fowler RA (tháng 3 năm 2020). “Care for Critically Ill Patients With COVID-19”. JAMA. 323 (15): 1499–1500. doi:10.1001/jama.2020.3633. PMID 32159735. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “murthy” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  57. ^ “Clinical management of severe acute respiratory infection when novel coronavirus (2019-nCoV) infection is suspected” (PDF). World Health Organization (WHO). 28 tháng 1 năm 2020. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 26 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020.
  58. ^ Wang K, Zhao W, Li J, Shu W, Duan J (tháng 3 năm 2020). “The experience of high-flow nasal cannula in hospitalized patients with 2019 novel coronavirus-infected pneumonia in two hospitals of Chongqing, China”. Annals of Intensive Care. 10 (1): 37. doi:10.1186/s13613-020-00653-z. PMC 7104710. PMID 32232685.
  59. ^ McEnery T, Gough C, Costello RW (tháng 4 năm 2020). “COVID-19: Respiratory support outside the intensive care unit”. The Lancet. Respiratory Medicine. 8 (6): 538–539. doi:10.1016/S2213-2600(20)30176-4. PMC 7146718. PMID 32278367.
  60. ^ Cummings MJ, Baldwin MR, Abrams D, Jacobson SD, Meyer BJ, Balough EM, Aaron JG, Claassen J, Rabbani LE, Hastie J, Hochman BR, Salazar-Schicchi J, Yip NH, Brodie D, O'Donnell MR (tháng 6 năm 2020). “Epidemiology, clinical course, and outcomes of critically ill adults with COVID-19 in New York City: a prospective cohort study”. The Lancet. 395 (10239): 1763–70. doi:10.1016/S0140-6736(20)31189-2. PMC 7237188. PMID 32442528. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  61. ^ Report 9: Impact of non-pharmaceutical interventions (NPIs) to reduce COVID19 mortality and healthcare demand (Bản báo cáo). Imperial College London. 16 tháng 3 năm 2020. doi:10.25561/77482. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2020.
  62. ^ a b “Coronavirus is exposing all of the weaknesses in the US health system High health care costs and low medical capacity made the US uniquely vulnerable to the coronavirus”. Vox. 16 tháng 3 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020.
  63. ^ “Interim Clinical Guidance for Management of Patients with Confirmed Coronavirus Disease (COVID-19)”. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 6 tháng 4 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 4 năm 2020.
  64. ^ Alhazzani W, Møller MH, Arabi YM, Loeb M, Gong MN, Fan E, Oczkowski S, Levy MM, Derde L, Dzierba A, Du B, Aboodi M, Wunsch H, Cecconi M, Koh Y, Chertow DS, Maitland K, Alshamsi F, Belley-Cote E, Greco M, Laundy M, Morgan JS, Kesecioglu J, McGeer A, Mermel L, Mammen MJ, Alexander PE, Arrington A, Centofanti JE, Citerio G, Baw B, Memish ZA, Hammond N, Hayden FG, Evans L, Rhodes A (tháng 5 năm 2020). “Surviving Sepsis Campaign: guidelines on the management of critically ill adults with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)”. Intensive Care Med (Clinical practice guideline). 46 (5): 854–887. doi:10.1007/s00134-020-06022-5. PMC 7101866. PMID 32222812. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  65. ^ Matthay MA, Aldrich JM, Gotts JE (tháng 5 năm 2020). “Treatment for severe acute respiratory distress syndrome from COVID-19”. The Lancet. Respiratory Medicine. 8 (5): 433–434. doi:10.1016/S2213-2600(20)30127-2. PMC 7118607. PMID 32203709.
  66. ^ Briel M, Meade M, Mercat A, Brower RG, Talmor D, Walter SD, Slutsky AS, Pullenayegum E, Zhou Q, Cook D, Brochard L, Richard JC, Lamontagne F, Bhatnagar N, Stewart TE, Guyatt G (tháng 3 năm 2010). “Higher vs lower positive end-expiratory pressure in patients with acute lung injury and acute respiratory distress syndrome: systematic review and meta-analysis”. JAMA. 303 (9): 865–73. doi:10.1001/jama.2010.218. PMID 20197533. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  67. ^ Diaz R, Heller D (2020). Barotrauma And Mechanical Ventilation. StatPearls. StatPearls Publishing. PMID 31424810.
  68. ^ “Extracorporeal Life Support Organization - ECMO and ECLS > Registry > Statistics > International Summary”. www.elso.org. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2020.
  69. ^ Henry BM, Lippi G (tháng 8 năm 2020). “Poor survival with extracorporeal membrane oxygenation in acute respiratory distress syndrome (ARDS) due to coronavirus disease 2019 (COVID-19): Pooled analysis of early reports”. Journal of Critical Care. 58: 27–8. doi:10.1016/j.jcrc.2020.03.011. PMC 7118619. PMID 32279018.
  70. ^ Combes A, Hajage D, Capellier G, Demoule A, Lavoué S, Guervilly C, Da Silva D, Zafrani L, Tirot P, Veber B, Maury E, Levy B, Cohen Y, Richard C, Kalfon P, Bouadma L, Mehdaoui H, Beduneau G, Lebreton G, Brochard L, Ferguson ND, Fan E, Slutsky AS, Brodie D, Mercat A (tháng 5 năm 2018). “Extracorporeal Membrane Oxygenation for Severe Acute Respiratory Distress Syndrome”. New England Journal of Medicine. 378 (21): 1965–75. doi:10.1056/NEJMoa1800385. PMID 29791822. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  71. ^ Bartlett RH, Ogino MT, Brodie D, McMullan DM, Lorusso R, MacLaren G, Stead CM, Rycus P, Fraser JF, Belohlavek J, Salazar L, Mehta Y, Raman L, Paden ML (tháng 5 năm 2020). “Initial ELSO Guidance Document: ECMO for COVID-19 Patients with Severe Cardiopulmonary Failure”. ASAIO Journal. 66 (5): 472–4. doi:10.1097/MAT.0000000000001173. PMC 7273858. PMID 32243267. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  72. ^ Shekar K, Badulak J, Peek G, Boeken U, Dalton HJ, Arora L, Zakhary B, Ramanathan K, Starr J, Akkanti B, Antonini MV, Ogino MT, Raman L, Barret N, Brodie D, Combes A, Lorusso R, MacLaren G, Müller T, Paden M, Pellegrino V (tháng 7 năm 2020). “Extracorporeal Life Support Organization Coronavirus Disease 2019 Interim Guidelines: A Consensus Document from an International Group of Interdisciplinary Extracorporeal Membrane Oxygenation Providers”. ASAIO Journal. 66 (7): 707–21. doi:10.1097/MAT.0000000000001193. PMC 7228451. PMID 32358233. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  73. ^ Ramanathan K, Antognini D, Combes A, Paden M, Zakhary B, Ogino M, MacLaren G, Brodie D, Shekar K (tháng 5 năm 2020). “Planning and provision of ECMO services for severe ARDS during the COVID-19 pandemic and other outbreaks of emerging infectious diseases”. The Lancet Respiratory Medicine. 8 (5): 518–26. doi:10.1016/s2213-2600(20)30121-1. PMC 7102637. PMID 32203711. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  74. ^ “Sequence for Putting On Personal Protective Equipment (PPE)” (PDF). Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 5 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2020.
  75. ^ a b “When to self-isolate and what to do - Coronavirus (COVID-19)”. NHS. 8 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2021.
  76. ^ “Isolate If You Are Sick”. CDC. 7 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2021.
  77. ^ Cheung JC, Ho LT, Cheng JV, Cham EY, Lam KN (tháng 4 năm 2020). “Staff safety during emergency airway management for COVID-19 in Hong Kong”. The Lancet. Respiratory Medicine. 8 (4): e19. doi:10.1016/s2213-2600(20)30084-9. PMC 7128208. PMID 32105633.
  78. ^ “What healthcare personnel should know about caring for patients with confirmed or possible coronavirus disease 2” (PDF). Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 12 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2020.
  79. ^ “Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)”. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 tháng 2 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2020.
  80. ^ “Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)”. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 tháng 2 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2020.
  81. ^ “Interim Infection Prevention and Control Recommendations for Patients with Suspected or Confirmed Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in Healthcare Settings”. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 tháng 2 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2020.
  82. ^ CDC (11 tháng 2 năm 2020). “Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)”. Centers for Disease Control and Prevention. Truy cập ngày 30 tháng 7 năm 2020.
  83. ^ “Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Frequently Asked Questions”. Food and Drug Administration.
  84. ^ “Strategies for Optimizing the Supply of Facemasks”. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 tháng 2 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2020.
  85. ^ Xiang YT, Yang Y, Li W, Zhang L, Zhang Q, Cheung T, Ng CH (tháng 3 năm 2020). “Timely mental health care for the 2019 novel coronavirus outbreak is urgently needed”. The Lancet. Psychiatry. 7 (3): 228–229. doi:10.1016/S2215-0366(20)30046-8. PMC 7128153. PMID 32032543.
  86. ^ Kang L, Li Y, Hu S, Chen M, Yang C, Yang BX, Wang Y, Hu J, Lai J, Ma X, Chen J, Guan L, Wang G, Ma H, Liu Z (tháng 3 năm 2020). “The mental health of medical workers in Wuhan, China dealing with the 2019 novel coronavirus”. The Lancet. Psychiatry. 7 (3): e14. doi:10.1016/S2215-0366(20)30047-X. PMC 7129673. PMID 32035030. Đã bỏ qua tham số không rõ |displayauthors= (gợi ý |display-authors=) (trợ giúp)
  87. ^ Coronavirus: 'Profound' mental health impact prompts calls for urgent research, BBC, Philippa Roxby, 16 April 2020.
  88. ^ Multidisciplinary research priorities for the COVID‑19 pandemic: a call for action for mental health science, The Lancet, Emily Holmes, Rory O'Connor, Hugh Perry, et al., 15 April 2020, page 1: "A fragmented research response, characterised by small-scale and localised initiatives, will not yield the clear insights necessary to guide policymakers or the public."
  89. ^ “Patients taking ACE-i and ARBs who contract COVID-19 should continue treatment, unless otherwise advised by their physician”. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2020.
  90. ^ “Patients taking ACE-i and ARBs who contract COVID-19 should continue treatment, unless otherwise advised by their physician” (Thông cáo báo chí). 17 tháng 3 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2020.
  91. ^ “Position Statement of the ESC Council on Hypertension on ACE-Inhibitors and Angiotensin Receptor Blockers”. Council on Hypertension of the European Society of Cardiology. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2020.
  92. ^ “New Evidence Concerning Safety of ACE Inhibitors, ARBs in COVID-19”. Pharmacy Times. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
  93. ^ “FDA advises patients on use of non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) for COVID-19”. U.S. Food and Drug Administration (FDA). 19 tháng 3 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 3 năm 2020.
  94. ^ “Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Treatment Guidelines” (PDF). CDC. Centers for Disease control and Prevention. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2020. Phạm vi công cộng Bài viết này tích hợp văn bản từ nguồn này, vốn thuộc phạm vi công cộng.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Điều_trị_và_kiểm_soát_COVID-19&oldid=66124402”