Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giờ ở Thổ Nhĩ Kỳ”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Chỉnh sửa từ ngữ dịch tạm thời, sẽ kiểm tra và thêm nội dung sau. |
Thêm nội dung, thông tin (Lịch sử, chỉ trích, v.v) và các nguồn khác nhau. Thẻ: Thêm liên kết dưới Liên kết ngoài hoặc Tham khảo Sửa ngày tháng năm Xóa bản mẫu Chất lượng kém Qua trình soạn thảo trực quan: Đã chuyển |
||
| Dòng 1: | Dòng 1: | ||
{{Chất lượng kém/nguồn|ngày=11|tháng=01|năm=2024|lý do=Nhiều nội dung không được dịch sang Tiếng Việt, trình bày cẩu thả|thành viên=Ayane Fumihiro}} |
|||
{{Múi giờ châu Âu}} |
{{Múi giờ châu Âu}} |
||
{{Múi giờ Trung Đông}} |
{{Múi giờ Trung Đông}} |
||
| ⚫ | '''Giờ ở [[Thổ Nhĩ Kỳ]]''' sử dụng [[múi giờ]] [[UTC+03:00]], hay còn được gọi là '''Giờ Thổ Nhĩ Kỳ''' ('''TRT''') ([[Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ|Tiếng Thổ Nhĩ Kì]]: Türkiye Saati). Múi giờ này cũng được sử dụng cho [[Arabia Standard Time|Giờ chuẩn Ả Rập]] và [[Giờ Moskva]]. TRT được [[chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ]] đưa vào sử dụng vào ngày 8 tháng 9 năm 2016.<ref>{{Chú thích web|url=https://calendarhours.com/current-time-istanbul/|tựa đề=Time In Istanbul, Turkey|website=Calendar Hours|ngôn ngữ=en|url-status=live|ngày truy cập=2024-01-25}}</ref> Giờ này cũng từng được đưa vào sử dụng ở [[Bắc Síp]] cho đến khi được thay thế trở lại sử dụng [[Giờ Đông Âu]] (ETT) vào tháng 10 năm 2017.<ref>{{chú thích web|title=Saatler geri alınıyor!|url=http://www.yeniduzen.com/saatler-geri-aliniyor-95079h.htm|publisher=[[Yeni Düzen]]|access-date =ngày 18 tháng 10 năm 2017}}</ref> |
||
Vào một số mùa (từ tháng 3 đến tháng 10), Giờ Thổ Nhĩ Kỳ đi trùng thời gian với [[Giờ mùa hè Đông Âu]]. Định danh múi giờ [[Tổ chức cấp phát số hiệu Internet|IANA]] cho Thổ Nhĩ Kỳ là Europe/Istanbul.<ref>{{Chú thích web|url=https://calendarhours.com/current-time-turkey/|tựa đề=Time In Turkey|website=Calendar Hours|ngôn ngữ=en|url-status=live|ngày truy cập=2024-01-25}}</ref> |
|||
| ⚫ | '''Giờ ở [[Thổ Nhĩ Kỳ]]''' sử dụng múi giờ [[UTC+03:00]], còn được gọi là ''' |
||
{{sơ khai}} |
|||
== Lịch sử == |
|||
Cho đến năm 1927, "Giờ Thổ Nhĩ Kỳ" (hay giờ ''alla turca'' hoặc giờ ''ezânî'') dùng để chỉ hệ thống cài đặt đồng hồ ở 12:00 nửa đêm vào lúc hoàng hôn.<ref name=":0">{{Chú thích|last=Bir|first=Atilla|title=The Clockmaker Family Meyer and Their Watch Keeping the alla turca Time|date=2010-11-15|url=https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-90-481-9968-6_8|work=Science between Europe and Asia|pages=125–136|place=Dordrecht|publisher=Springer Netherlands|isbn=978-90-481-9967-9|access-date=2024-01-25|last2=Acar|first2=Şinasi|last3=Kaçar|first3=Mustafa}}</ref> Hệ thống này đòi hỏi phải điều chỉnh đồng hồ hằng ngày, mặc dù các tháp đồng hồ chỉ được đặt lại hai hoặc ba lần một tuần,<ref name=":1">{{Chú thích tạp chí|last=Hayden|first=Edward Everett|date=1906|title=Appendix IV; The present status of the use of standard time|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1906PUSNO...4G...1H/abstract|journal=Publications of the United States Naval Observatory|volume=4|pages=G.1|doi=10.5479/ads/bib/1906pusno.4g.1h|issn=0083-2448}}</ref> và thời gian chính xác sẽ bị thay đổi tùy theo các vị trí khác nhau, phụ thuộc vào vĩ độ và kinh độ.<ref name=":0" /> |
|||
Một ngày được chia thành 2 chu kỳ 12 tiếng, trong đó 12:00 giờ thứ hai xảy ra vào lúc "mặt trời mọc trên lý thuyết."<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Trên thực tế, đường sắt Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng cả 2 loại giờ, Giờ Thổ Nhĩ Kỳ (cho lịch trình công cộng) và Giờ mùa hè Đông Âu (cho lịch trình tàu thực tế), trong khi các đường dây điện báo chính phủ lại sử dụng Giờ St. Sophia (tức là giờ Paris + 1:47:32) để gửi điện tín quốc tế.<ref name=":1" /> |
|||
Từ năm 1927 đến năm 2016, Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng [[Giờ Đông Âu]] (EET) vào mùa đông ([[UTC+02:00]]) và [[Giờ mùa hè Đông Âu]] (EEST) vào mùa hè ([[UTC+03:00]]).<ref>{{Chú thích web|url=https://www.timeanddate.com/time/zone/turkey/istanbul|tựa đề=Time Zone & Clock Changes in Istanbul, Turkey|website=www.timeanddate.com|ngôn ngữ=en|ngày truy cập=2024-01-26}}</ref> Ngày chuyển giao giữa giờ tiêu chuẩn và [[Quy ước giờ mùa hè|giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày]] thường tuân theo các quy định của [[Liên minh châu Âu|EU]] nhưng có sự thay đổi trong một số năm. |
|||
Vào năm 2016, quyết định duy trì UTC+03:00 trong suốt cả năm được ban hành.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.timeanddate.com/news/time/turkey-scraps-dst-2016.html|tựa đề=Turkey Scraps Daylight Saving Time|website=www.timeanddate.com|ngôn ngữ=en|ngày truy cập=2024-01-26}}</ref> Tuy nhiên, vào tháng 10 năm 2017, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ thông báo rằng bắt đầu từ ngày 28 tháng 10 năm 2018, nước này sẽ quay trở lại EET,<ref>{{Chú thích web|url=https://www.haberturk.com/turkiye-de-saat-kac-saatler-ne-zaman-ileri-geri-alinacak-yaz-saati-kis-saati-uygulamasi-nedir-1890954|tựa đề=Türkiye'de saat kaç? Saatler ileri alınacak mı? Yaz saati, Kış saati uygulaması ne zaman?|họ=Habertürk|website=Habertürk|ngôn ngữ=tr|ngày truy cập=2024-01-26}}</ref> nhưng quyết định đột ngột này đã bị hủy bỏ vào tháng 11 năm 2017.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-yaz-saati-uygulamasi-surekli-hale-geldi-40637482|tựa đề=Yaz saati uygulaması sürekli hale geldi|ngày=2017-11-08|website=www.hurriyet.com.tr|ngôn ngữ=tr|ngày truy cập=2024-01-26}}</ref> Vào tháng 10 năm 2018, sắc lệnh của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố rằng UTC+03:00 sẽ vẫn là [[múi giờ]] cố định quanh năm của đất nước.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-resmi-gazetede-yayimlandi-flas-yaz-saati-karari-40973809|tựa đề=Son dakika... Resmi Gazete'de yayımlandı: Flaş yaz saati kararı|họ=AA|ngày=2018-10-02|website=www.hurriyet.com.tr|ngôn ngữ=tr|ngày truy cập=2024-01-26}}</ref> |
|||
Ngày nay, trong mùa hè, giờ TRT sẽ trùng với EEST (Giờ mùa hè Đông Âu), trong khi đi trước EET (Giờ Đông Âu) một giờ vào mùa đông và một nửa số mùa khác. |
|||
== Chỉ trích == |
|||
Sự thay đổi múi giờ vào ngày 8 tháng 9 năm 2016 đã đón nhận nhiều chỉ trích.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiye-bat%C4%B1dan-1-saat-daha-uzakla%C5%9Ft%C4%B1/a-36201297|tựa đề=Türkiye Batı'dan 1 saat daha uzaklaştı – DW – 30.10.2016|website=dw.com|ngôn ngữ=tr|ngày truy cập=2024-01-26}}</ref> Trong khi một số nhà phê bình cho rằng sự thay đổi này giúp tiết kiệm chi phí thì một số nhà phê bình khác cho rằng sự thay đổi này lại là một sự lãng phí.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.ntv.com.tr/turkiye/kalici-yaz-saati-uygulamasi-ile-6-yilda-6-milyar-lira-tasarruf-saglandi,hQriP24rXECJ4UV5tl9yaQ|tựa đề=Kalıcı yaz saati uygulaması ile 6 yılda 6 milyar lira tasarruf sağlandı|website=www.ntv.com.tr|ngôn ngữ=tr|ngày truy cập=2024-01-26}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.sozcu.com.tr/canonicalUrl|tựa đề=Yaz saati tasarruf değil israf getirdi|họ=Kırbaşlı|tên=Ömür|ngày=2021-09-26|website=www.sozcu.com.tr|ngôn ngữ=tr|ngày truy cập=2024-01-26}}</ref> Một số phê bình khác còn cho rằng, thay đổi này sẽ tạo ra các vấn đề về tâm lý và an ninh, và sẽ chỉ mang lại lợi ích cho các công ty điện lực.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.diken.com.tr/zamli-fatura-kiskacinda-yaz-saati-inadi-sadece-elektrik-sirketlerine-yaradi/|tựa đề=Zamlı fatura kıskacında ‘yaz saati’ inadı: ‘Sadece elektrik şirketlerine yaradı’ - Diken|ngày=2021-09-20|ngôn ngữ=tr|ngày truy cập=2024-01-26}}</ref> |
|||
== Chú thích == |
|||
{{tham khảo}} |
{{tham khảo}} |
||
Phiên bản lúc 00:37, ngày 26 tháng 1 năm 2024
| Xanh dương nhạt | Giờ Tây Âu (UTC+0) |
| xanh dương | Giờ Tây Âu (UTC+0) Giờ mùa hè Tây Âu (UTC+1) Giờ mùa hè Anh Quốc |
| nâu | Giờ Trung Âu (UTC+1) Giờ mùa hè Trung Âu (UTC+2) |
| kaki | Giờ Đông Âu (UTC+2) Giờ mùa hè Đông Âu (UTC+3) |
| vàng | Giờ Kaliningrad (UTC+2) |
| lục nhạt | Giờ Viễn đông châu Âu/ Giờ Moskva (UTC+3) |
▉▉▉▉ Giờ chuẩn áp dụng cả năm
▉ Áp dụng giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày
Giờ ở Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng múi giờ UTC+03:00, hay còn được gọi là Giờ Thổ Nhĩ Kỳ (TRT) (Tiếng Thổ Nhĩ Kì: Türkiye Saati). Múi giờ này cũng được sử dụng cho Giờ chuẩn Ả Rập và Giờ Moskva. TRT được chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đưa vào sử dụng vào ngày 8 tháng 9 năm 2016.[1] Giờ này cũng từng được đưa vào sử dụng ở Bắc Síp cho đến khi được thay thế trở lại sử dụng Giờ Đông Âu (ETT) vào tháng 10 năm 2017.[2]
Vào một số mùa (từ tháng 3 đến tháng 10), Giờ Thổ Nhĩ Kỳ đi trùng thời gian với Giờ mùa hè Đông Âu. Định danh múi giờ IANA cho Thổ Nhĩ Kỳ là Europe/Istanbul.[3]
Lịch sử
Cho đến năm 1927, "Giờ Thổ Nhĩ Kỳ" (hay giờ alla turca hoặc giờ ezânî) dùng để chỉ hệ thống cài đặt đồng hồ ở 12:00 nửa đêm vào lúc hoàng hôn.[4] Hệ thống này đòi hỏi phải điều chỉnh đồng hồ hằng ngày, mặc dù các tháp đồng hồ chỉ được đặt lại hai hoặc ba lần một tuần,[5] và thời gian chính xác sẽ bị thay đổi tùy theo các vị trí khác nhau, phụ thuộc vào vĩ độ và kinh độ.[4]
Một ngày được chia thành 2 chu kỳ 12 tiếng, trong đó 12:00 giờ thứ hai xảy ra vào lúc "mặt trời mọc trên lý thuyết."[4][5] Trên thực tế, đường sắt Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng cả 2 loại giờ, Giờ Thổ Nhĩ Kỳ (cho lịch trình công cộng) và Giờ mùa hè Đông Âu (cho lịch trình tàu thực tế), trong khi các đường dây điện báo chính phủ lại sử dụng Giờ St. Sophia (tức là giờ Paris + 1:47:32) để gửi điện tín quốc tế.[5]
Từ năm 1927 đến năm 2016, Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng Giờ Đông Âu (EET) vào mùa đông (UTC+02:00) và Giờ mùa hè Đông Âu (EEST) vào mùa hè (UTC+03:00).[6] Ngày chuyển giao giữa giờ tiêu chuẩn và giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày thường tuân theo các quy định của EU nhưng có sự thay đổi trong một số năm.
Vào năm 2016, quyết định duy trì UTC+03:00 trong suốt cả năm được ban hành.[7] Tuy nhiên, vào tháng 10 năm 2017, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ thông báo rằng bắt đầu từ ngày 28 tháng 10 năm 2018, nước này sẽ quay trở lại EET,[8] nhưng quyết định đột ngột này đã bị hủy bỏ vào tháng 11 năm 2017.[9] Vào tháng 10 năm 2018, sắc lệnh của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố rằng UTC+03:00 sẽ vẫn là múi giờ cố định quanh năm của đất nước.[10]
Ngày nay, trong mùa hè, giờ TRT sẽ trùng với EEST (Giờ mùa hè Đông Âu), trong khi đi trước EET (Giờ Đông Âu) một giờ vào mùa đông và một nửa số mùa khác.
Chỉ trích
Sự thay đổi múi giờ vào ngày 8 tháng 9 năm 2016 đã đón nhận nhiều chỉ trích.[11] Trong khi một số nhà phê bình cho rằng sự thay đổi này giúp tiết kiệm chi phí thì một số nhà phê bình khác cho rằng sự thay đổi này lại là một sự lãng phí.[12][13] Một số phê bình khác còn cho rằng, thay đổi này sẽ tạo ra các vấn đề về tâm lý và an ninh, và sẽ chỉ mang lại lợi ích cho các công ty điện lực.[14]
Chú thích
- ^ “Time In Istanbul, Turkey”. Calendar Hours (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2024.
- ^ “Saatler geri alınıyor!”. Yeni Düzen. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2017.
- ^ “Time In Turkey”. Calendar Hours (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2024.
- ^ a b c Bir, Atilla; Acar, Şinasi; Kaçar, Mustafa (15 tháng 11 năm 2010), “The Clockmaker Family Meyer and Their Watch Keeping the alla turca Time”, Science between Europe and Asia, Dordrecht: Springer Netherlands, tr. 125–136, ISBN 978-90-481-9967-9, truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2024
- ^ a b c Hayden, Edward Everett (1906). “Appendix IV; The present status of the use of standard time”. Publications of the United States Naval Observatory. 4: G.1. doi:10.5479/ads/bib/1906pusno.4g.1h. ISSN 0083-2448.
- ^ “Time Zone & Clock Changes in Istanbul, Turkey”. www.timeanddate.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2024.
- ^ “Turkey Scraps Daylight Saving Time”. www.timeanddate.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2024.
- ^ Habertürk. “Türkiye'de saat kaç? Saatler ileri alınacak mı? Yaz saati, Kış saati uygulaması ne zaman?”. Habertürk (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2024.
- ^ “Yaz saati uygulaması sürekli hale geldi”. www.hurriyet.com.tr (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). 8 tháng 11 năm 2017. Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2024.
- ^ AA (2 tháng 10 năm 2018). “Son dakika... Resmi Gazete'de yayımlandı: Flaş yaz saati kararı”. www.hurriyet.com.tr (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2024.
- ^ “Türkiye Batı'dan 1 saat daha uzaklaştı – DW – 30.10.2016”. dw.com (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2024.
- ^ “Kalıcı yaz saati uygulaması ile 6 yılda 6 milyar lira tasarruf sağlandı”. www.ntv.com.tr (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2024.
- ^ Kırbaşlı, Ömür (26 tháng 9 năm 2021). “Yaz saati tasarruf değil israf getirdi”. www.sozcu.com.tr (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2024.
- ^ “Zamlı fatura kıskacında 'yaz saati' inadı: 'Sadece elektrik şirketlerine yaradı' - Diken” (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). 20 tháng 9 năm 2021. Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2024.