Động đất Valparaíso 1730
  | |
| Giờ UTC | ?? |
|---|---|
| Ngày | 08/07/1730 |
| Độ lớn | 8,7 Ms |
| Tâm chấn | 32°30′N 71°30′T / 32,5°N 71,5°T[1] |
| Vùng ảnh hưởng | Chile |
| Sóng thần | Có |
| Thương vong | chưa xác định |
| * Lỗi thời | Xem tài liệu. |
Động đất Valparaíso 1730 xảy ra vào 03:45 giờ địa phương (08:45 UTC) ngày 8 tháng 7. Độ lớn sóng bề mặt của nó là 8,7 và nó gây ra một cơn sóng thần với độ lớn ước tính Mt=8,75,[2] nó đã làm lụt phần dưới của Valparaíso.[3] Trận động đất gây ra thiệt hạt nặng nề từ La Serena đến Chillan, trong khi cơn sóng thần làm ảnh hưởng hơn 1.000 km bờ biển của Chile.[1]
Bối cảnh kiến tạo[sửa | sửa mã nguồn]
Trận động đất xảy ra dọc theo ranh giới giữa mảng Nazca và mảng Nam Mỹ, tại địa điểm nơi chúng hội tụ tại với tỷ lệ 70 mm một năm.
Chile đã ở ranh giới mảng hội tụ mà tạo ra những trận siêu động đất từ thời kỳ Đại Cổ sinh (500 triệu năm trước). Trong lịch sử bờ biển Chile đã phải chịu nhiều trận siêu động đất dọc ranh giới mảng này, bao gồm cả trận động đất mạnh nhất từng đo được. Gần đây nhất, ranh giới này đứt vỡ vào năm 2010 ở miền trung Chile.[4]
Thiệt hại[sửa | sửa mã nguồn]
Trận động đất gây thiệt hại nghiêm trọng trên một diện tích rộng, Valparaíso, Coquimbo, Illapel, Petorca và Tiltil đều bị ảnh hưởng. Nhà thờ xã La Serena đã bị phá hủy.
Chỉ có một vài trường hợp tử vong được ghi nhận do trận động đất, theo báo cáo vì một trận tiền chấn mạnh đã khiến mọi người phải rời khỏi nhà của họ. Điều tương tự cũng xảy ra khi cơn sóng thần khiến nhiều người phải chạy lên các vị trí cao hơn để tránh nước, nên chỉ vài người thiệt mạng.[5]
Đặc điểm[sửa | sửa mã nguồn]
Động đất[sửa | sửa mã nguồn]
Vào khoảng 1:00 giờ địa phương tại Santiago, đã có một trận động đất mạnh, theo sau bở vài trấn động nhỏ hơn. Trận động chính xảy ra vào lúc 04:45 giờ địa phương.
Một đứt gãy dài 350–550 km đã được ướt tính xảy ra từ sự kiện này.
Sóng thần[sửa | sửa mã nguồn]
Sóng thần xảy ra ngay sau động đất chính, nó vào sâu đến 16m ở Concepción. Nó cũng được quan sát thấy ở Callao, Peru và ở Honshu, Nhật Bản, nơi nhiều cánh đồng bị ngập ở Rikuzen và bán đảo Oshika.[6]
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a b NGDC. “NGDC page for this event”. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2010.
- ^ Grez, P.W.; Alvarez J.V. (2008). “Evaluacion de riesgo de tsunami en Quintero, Chile (Evaluation of tsunami risk in Quintero, Chile)” (PDF) (bằng tiếng Tây Ban Nha). Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2010.[liên kết hỏng] Bảo trì CS1: Ngôn ngữ không rõ (link)
- ^ “Tsunami Hazard in the city of Valparaíso” (PDF) (bằng tiếng Tây Ban Nha). 2008. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 28 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2010. Bảo trì CS1: Ngôn ngữ không rõ (link)
- ^ USGS (ngày 6 tháng 3 năm 2010). “Magnitude 8.8 - OFFSHORE MAULE, CHILE”. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2010.
- ^ NGDC. “Comments for the tsunami event”. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2010.
- ^ USGS (2005). “The orphan tsunami of 1700” (PDF). tr. 50–57. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2013. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2010.