Thành viên:Trinhquocanh/Cảnh quan văn hóa lịch sử vùng sản xuất rượu vang Tokaj-Di sản thế giới
Cảnh quan văn hóa lịch sử vùng sản xuất rượu vang Tokaj[sửa | sửa mã nguồn]
Cảnh quan văn hóa lịch sử vùng sản xuất rượu vang Tokaj được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp quốc (UNESCO) công nhận là di sản văn hóa thế giới năm 2003 theo các tiêu chí (iii) và (v) quy định tại Công ước UNESCO 1972 về bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới
Cảnh quan văn hóa Tokaj thể hiện một cách rõ nét truyền thống sản xuất rượu vang lâu đời của khu vực này, nơi có vùng đồi thấp và thung lũng sông. Mô hình phức tạp của những vườn nho, nông trại, làng mạc và thị trấn nhỏ, với mạng lưới hầm rượu có chiều dài lịch sử, minh họa mọi khía cạnh của việc sản xuất rượu vang Tokaj nổi tiếng, chất lượng và công tác quản lý đã được xác định chặt chẽ trong gần ba thế kỷ.
Giá trị nổi bật toàn cầu[sửa | sửa mã nguồn]
Thông tin tóm tắt[sửa | sửa mã nguồn]
Nằm ở chân dãy núi Zemplén (ở Đông Bắc Hungary), dọc theo sông Bodrog và ở hợp lưu của sông Bodrog và sông Tisza, Cảnh quan Văn hóa Lịch sử Vùng Rượu vang Tokaj đã được ghi vào Danh sách Di sản Thế giới vào năm 2002. Di sản Thế giới và vùng đệm bao gồm khu vực hành chính của 27 khu định cư (13.245 ha và 74.879 ha, tổng cộng là 88.124 ha). Toàn bộ cảnh quan, tổ chức và tính cách của khu vực này được định hình đặc biệt trong sự tương tác với truyền thống sản xuất rượu vang hàng nghìn năm và vẫn còn được duy trì. Lịch sử ghi lại của vùng rượu vang kể từ năm 1561 chứng minh rằng việc trồng nho cũng như sản xuất rượu vang 'aszú' đã tồn tại lâu dài trong nhiều thế kỷ trong khu vực được bao quanh bởi ba Sátor (đồi Tokaj, đồi Sátor Abaújszántó và đồi Sátor Sátoraljaújhely). Cơ sở pháp lý để phân định vùng sản xuất rượu vang là một trong những cơ sở đầu tiên trên thế giới và có từ năm 1737 khi sắc lệnh của Hoàng đế Charles VI (Charles III, Vua Hungary) thiết lập khu vực này như một vùng rượu vang khép kín.
Sự kết hợp độc đáo giữa các điều kiện địa hình, môi trường và khí hậu của Vùng Rượu vang Tokaj, với các sườn núi lửa, các vùng đất ngập nước tạo nên một vùng vi khí hậu đặc biệt tạo điều kiện cho sự xuất hiện của loài “quý tộc” (Botrytis cinerea), cũng như các khu rừng sồi xung quanh có từ lâu đã được công nhận là rất thuận lợi cho việc trồng nho và sản xuất rượu vang chuyên dụng. Tất cả những đặc điểm này đã tạo điều kiện cho sự phát triển của các vườn nho, nông trại, làng mạc, thị trấn nhỏ và mạng lưới hầm rượu lịch sử được chạm khắc thủ công trên hầu hết là đá núi lửa, là những cấu trúc đặc trưng nhất ở Tokaj: kiến trúc của Vua Kalman ở Tarcal được biết đến là tồn tại sớm nhất là vào năm 1110. Có hai loại hầm cơ bản ở Tokaj: hầm có mái vòm và hầm được khai quật. Sự đa dạng về văn hóa xã hội, sắc tộc và tôn giáo của cư dân cùng với sự nổi tiếng đặc biệt của Rượu Tokaji Aszú đã góp phần tạo nên di sản văn hóa phong phú và đa dạng của khu vực.
Các tiêu chí được UNESCO công nhận theo quy định tại Công ước UNESCO 1972 về bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới[sửa | sửa mã nguồn]
Tiêu chí (iii): Vùng rượu vang Tokaj đại diện cho một truyền thống trồng nho riêng biệt đã tồn tại ít nhất một nghìn năm và vẫn tồn tại nguyên vẹn cho đến nay.
Tiêu chí (v): Toàn bộ cảnh quan của vùng rượu vang Tokaj, bao gồm cả vườn nho và các khu định cư lâu đời, minh họa một cách sinh động hình thức sử dụng đất truyền thống chuyên biệt mà nó thể hiện.
Tính toàn vẹn[sửa | sửa mã nguồn]
Các thuộc tính của Giá trị nổi bật toàn cầu của di sản đủ nguyên vẹn, bao gồm các điều kiện môi trường (địa chất, hình thái, thủy văn và khí hậu) thuận lợi cho việc trồng nho chuyên biệt, vườn nho lịch sử/yếu tố môi trường, các khu định cư lâu đời và mạng lưới các khu này, di sản văn hóa phong phú phản ánh sự đa dạng sắc tộc, các loại hầm rượu đa dạng và sự đa dạng của các tòa nhà khác đóng góp vào đặc điểm của cảnh quan và liên quan đến việc trồng nho và sản xuất rượu vang (ví dụ như ruộng bậc thang, tường đá xây dựng và hàng rào, hồ chứa). Di sản có hầu hết các thuộc tính cần thiết để thể hiện Giá trị nổi bật toàn cầu. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa di sản và vùng đệm cần được xem xét thêm cũng như ranh giới bên ngoài của vùng đệm. Trong bối cảnh nhu cầu kinh tế thay đổi, việc sử dụng đất truyền thống vẫn được duy trì. Về lâu dài, sự biến mất của các vùng đất ngập nước và sự mở rộng của các khu vực xây dựng cũng như biến đổi khí hậu cần được coi là những mối đe dọa tiềm tàng.
Tính xác thực[sửa | sửa mã nguồn]
Liên quan đến các công trình được xây dựng, các hoạt động quân sự và hỏa hoạn thường xuyên đã dẫn đến việc phá hủy và xây dựng lại hoặc tái thiết một phần đáng kể các công trình lịch sử trong nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, việc tôn trọng các tiêu chuẩn quốc tế về bảo tồn và trùng tu, phù hợp với Hiến chương Venice, đã đảm bảo rằng trong hơn nửa thế kỷ qua, mức độ xác thực của các tòa nhà lịch sử còn sót lại hoàn toàn phù hợp với các yêu cầu của Hướng dẫn thực hiện Công ước UNESCO 1972 về bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới. Các khu định cư lịch sử cũng đã bảo tồn các bố cục đô thị cơ bản cũng như sự kết nối giữa chúng với nhau và với cảnh quan. Rượu vang đã được sản xuất ở vùng Tokaj và những vườn nho đã làm việc ở đây hơn 1000 năm. Cảnh quan, với các thị trấn và làng mạc phục vụ sản xuất rượu Tokaji Aszú nổi tiếng, không thay đổi về diện mạo tổng thể của nó trong suốt thời kỳ đó.