Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Rosalind Franklin”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1: Dòng 1:
'''Rosalind Elsie Franklin''' (sinh ngày [[25 tháng 7]] năm [[1920]] - mất ngày [[16 tháng 4]] năm [[1958]]<ref name=nlm-bio>{{cite web |url= http://profiles.nlm.nih.gov/ps/retrieve/Narrative/KR/p-nid/183 |title=The Rosalind Franklin Papers, Biographical Information |first= |last=|work=profiles.nlm.nih.gov |year=|accessdate=13 November 2011}}</ref>) là một nhà [[Lý sinh học]] và [[Tinh thể học tia X]] có những đóng góp quan trọng cho sự hiểu biết về cấu trúc phân tử của [[DNA]], [[RNA]], [[virus]], [[than đá]], và [[than chì]].
{{Infobox scientist
==Chú thích==
|name = Rosalind E. Franklin
{{tham khảo}}
| image = Rosalind Franklin.jpg
==Tham khảo==
| image_size = 160px
* Bryson, B. ''A Short History of Nearly Everything.'' (2004). Black Swan ISBN 0-552-99704-8.
|birth_name = Rosalind Elsie Franklin
* {{Citation | doi = 10.1038/171737a0 | last1 = Crick | first1 = F. | last2 = Watson | first2 = J. | year = 1953 | title = Molecular structure of nucleic acids | url = http://profiles.nlm.nih.gov/SC/B/B/Y/W/_/scbbyw.pdf | format = PDF | journal = Nature | volume = 171 | issue = 4356| pages = 737–738 | pmid = 13054692 | postscript = . |bibcode = 1953Natur.171..737W }}
| birth_date = {{birth-date|25 July 1920}}
* Crick, F. H. C. ''What Mad Pursuit'', (1988). Basic Books. ISBN 0-465-09137-7.
| birth_place = [[Notting Hill]], [[London]]
* Elkin, L., O. ''[http://scitation.aip.org/getpdf/servlet/GetPDFServlet?filetype=pdf&id=PHTOAD000056000003000042000001&idtype=cvips Rosalind Franklin and the Double Helix] [[Physics Today]]'' March 2003, pp.&nbsp;42–48.
| nationality = [[British citizenship|British]]
* {{Citation |author=Franklin RE |title=Influence of the bonding electrons on the scattering of X-rays by carbon |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |volume=165 |issue=4185 |pages=71 |year=1950 |month=January |pmid=15403103 |doi= 10.1038/165071a0|url= |postscript=.|bibcode = 1950Natur.165...71F }}
| death_date = {{death-date|18 April 1958}} (aged 37)
* Ferry, Georgina, 2007. Max Perutz and the Secret of Life. Published in the UK by Chatto & Windus (ISBN 0-701-17695-4), and in the USA by the Cold Spring Harbor Laboratory Press.
| death_place = [[Chelsea, London]]
* {{citation |doi=10.1038/171740a0 |date=April 25, 1953 |author=Franklin, R.E. and Gosling, R.G. |title=Molecular Configuration in Sodium Thymonucleate |journal=Nature |volume=171 |pmid=13054694 |issue=4356 |pages=740–741 |url=http://www.nature.com/nature/dna50/franklingosling.pdf |accessdate=15 January 2011 |postscript=&nbsp;&nbsp;Reprint also available at [http://www.ias.ac.in/resonance/March2004/March2004Classics.htm Resonance Classics]|bibcode = 1953Natur.171..740F }}
| death_cause = [[Ovarian cancer]]
* Franklin, R.E. and Gosling, R.G. authors of papers received 6 March 1953: Acta Cryst. (1953). 6, 673 The Structure of Sodium Thymonucleate Fibres I. The Influence of Water Content II. The Cylindrically Symmetrical Patterson Function
| field = [[X-ray crystallography]]
* {{citation |year=1955 |author=Franklin, R.E. |title=Structure of tobacco mosaic virus |pmid=14356181 |journal=Nature |volume=175 |issue=4452 |pages=379–381 |doi=10.1038/175379a0|bibcode = 1955Natur.175..379F }}
| work_institutions = British Coal Utilisation Research Association<br> ''Laboratoire central des services chimiques de l'État''<br> [[King's College London]]<br> [[Birkbeck, University of London|Birkbeck College, London]]
* {{Citation | last1 = Franklin | first1 = R.E. | year = 1956 | title = Structure of Tobacco Mosaic Virus: Location of the Ribonucleic Acid in the Tobacco Mosaic Virus Particle | url = | journal = Nature | volume = 177 | issue = 4516| pages = 928–30 | postscript = . | doi = 10.1038/177928b0 |bibcode = 1956Natur.177..928F }}
| alma_mater = [[Newnham College, Cambridge]]
* Holt, J. (2002) "[http://mcb.berkeley.edu/courses/mcb61/Photo_Finish_Rosalind_Franklin.doc Photo Finish: Rosalind Franklin and the great DNA race]" ''The New Yorker'' October
| known_for = Fine structure of [[coal]] and [[graphite]], [[DNA|Structure of DNA]], structure of [[viruses]]
* Judson, Horace Freeland, "The Eighth Day of Creation:Makers of the Revolution in Biology" ( London: Jonathan Cape,1979),Penguin,1995;expanded edition;New York:Cold Spring Harbor Press,1996).
}}
* [[Brenda Maddox|Maddox, B.]] ''Rosalind Franklin: The Dark Lady of DNA'' (2002). Harper Collins ISBN 0-00-655211-0.
'''Rosalind Elsie Franklin''' (sinh ngày [[25 tháng 7]] năm [[1920]]) trong gia đình người trung lưu người Anh gốc Do Thái. Là con thứ hai trong gia đình có hai gái ba trai. Là giáo sư Do Thái đầu tiên của đại học London. Mặc dù sức khoẻ yếu, Rosalind có một thời thơ ấu hạnh phúc và anh em nhà Frankin được hưởng sự giáo dục tân thời nên đã phát triển được các tính của họ. Rosalind có tham vọng rất sớm là làm tất cả những gì mà các ba anh em của cô làm được.
* Nobel Prize (1962). ''[http://nobelprize.org/medicine/laureates/1962/index.html The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1962]'', ''for their discoveries concerning the molecular structure of nucleic acids and its significance for information transfer in living material'', [http://nobelprize.org Nobelprize.org]
Rosalind Franklin là một đứa trẻ có ý tứ nhưng quả quyết và có nhiều nghi lực, sau này sẽ trở thành người thiện nguyện và có được trời phú cho một cá tính mạnh mẽ làm rạng rỡ sức vui sống. Cô học tại trường nữ trung học Saint Paul, nơi chuyên dạy Vật lý và Hóa học. Từ lúc 15 tuổi, Rosalind đã quyết định đi chọn khoa học, điều rất hiếm hoi vào thời 1935, và cho đến sau này cô giữ nguyên ý định đó mặc dù cha cô muốn cô theo những hoạt động từ thiện.
* Olby, R., "The Path to the Double Helix"(London:Macmillan,1974)
* Sayre, A. 1975. ''Rosalind Franklin and DNA''. New York: W.W. Norton and Company. ISBN 0-393-32044-8.
* [[Tom Segev|Segev, T.]] ''One Palestine, Complete'', (2000) (ISBN 0-349-11286-X) Abacus History.
* Stent, Gunther, editor. "Critical Edition of The Double Helix"(1980) W.W. Norton Co, New York and London. ISBN 0-393-95075-1.
* Watson, J. Letter to ''[[Science (journal)|Science]]'', ''164'', p.&nbsp;1539, 27 (1969).
* [[Maurice Wilkins|Wilkins, M.]], ''The Third Man of the Double Helix, an autobiography'' (2003) Oxford University Press, Oxford. ISBN 0-19-280667-X.
* Yockey, H. P. ''Information Theory, Evolution, and the Origin of Life'' (2005).


==Đọc thêm==
Năm 1938, Rosalind được đậu vào trường đại học cho sinh viên nữ, trường Newnham College. Lúc bấy giờ các trường đại học nữ không thuộc trường Đại học Cambridge. Chỉ có cao nhất là 300 nữ sinh viên trong số 5300 nam sinh viên. Cho tới 1949, những nữ sinh viên ra trường cũng vẫn chưa được xem là thành phần của trường Đại học này, nhưng Rosalind đã đậu bằng Vật lý hạng cao tại trường Đại học Cambridge .
* Brown, Andrew; "''J. D. Bernal: The Sage of Science''", Oxford University Press, 2005; ISBN 0-19-920565-5
* Chomet, S. (Ed.), ''D.N.A. Genesis of a Discovery''. Newman-Hemisphere Press (1994): NB a few copies are available from Newman-Hemisphere at 101 Swan Court, London SW3 5RY (phone/fax: 07092 060530).
* Crick, Francis (1988) "What Mad Pursuit: A Personal View of Scientific Discovery" (Basic Books reprint edition, 1990) ISBN 0-465-09138-5
* Dickerson, Richard E.; ''"Present at the Flood: How Structural Molecular Biology Came About",'' Sinauer, 2005; ISBN 0-87893-168-6
* John Finch; 'A Nobel Fellow On Every Floor', Medical Research Council 2008, 381 pp, ISBN 978-1-84046-940-0; this book is all about the MRC Laboratory of Molecular Biology, Cambridge
* Hager, Thomas; "''Force of Nature: The Life of Linus Pauling''", Simon & Schuster 1995; ISBN 0-684-80909-5
* {{cite book| last = Freeland Judson| first = Horace| title = The Eighth Day of Creation: Makers of the Revolution in Biology| edition = Expanded| origyear = 1977| year = 1996| publisher = CSHL Press| location = Plainview, N.Y| isbn = 0-87969-478-5 }}
* Glynn, Jennifer, "My sister Rosalind Franklin"(Oxford University Press, 2012) ISBN 978-0-19-969962-9
* Glynn, Jennifer, "Rosalind Franklin, 1920–1958" in "Cambridge Women: Twelve Portraits" (CUP 1996) pp 267 – 282 eds. Edward Shils and Carmen Blacker, ISBN 0-521-48287-9
* [[Aaron Klug|Klug, A.]] Oxford Dictionary of National Biography article on R.E. Franklin, OUP, Matthew H.C.G. Ed., first published Sept 2004; online edn, Jan 2007, 1840 words; ISBN 0-19-861411-X; was selected "Life of The Day" on 16 April 2008 (50th anniversary of her death).
* [[Aaron Klug|Klug, A.]] A lecture about Rosalind Franklin's contribution to the elucidation of the structure of DNA. in ''DNA Changing Science and Society: The Darwin Lectures for 2003'' Krude, Torsten (Ed.) CUP (2003)
* [[Robert Olby|Olby, Robert]], (1972) 'Rosalind Elsie Franklin' biography in "Dictionary of Scientific Biography", ed. Charles C. Gillespie (New York: Charles Scribner's sons) ISBN 0-684-10121-1
* [[Robert Olby|Olby, Robert]], ''The Path to The Double Helix: Discovery of DNA'', (1974). MacMillan ISBN 0-486-68117-3
* {{cite journal |author=Olby R |title=Quiet debut for the double helix |journal=Nature |volume=421 |issue=6921 |pages=402–405 |year=2003 |month=January |pmid=12540907 |doi=10.1038/nature01397 |url=http://chem-faculty.ucsd.edu/joseph/CHEM13/DNA1.pdf | format=PDF }}
* Tait, Sylvia & James "A Quartet of Unlikely Discoveries" (Athena Press 2004) ISBN 1-84401-343-X
* {{Citation | author=Watson, James D. | title=[[The Double Helix|The double helix: A personal account of the discovery of the structure of DNA]] | publisher=Norton | year=1980 | isbn=0-393-01245-X | authorlink=James D. Watson}}
* Wilkins, Maurice, "The Third Man of The Double Helix", OUP 2003; ISBN 978-0-19-280667-3.


==Liên kết ngoài==
Trong những năm 1930, nữ sinh viên nào đang nhận học bổng trường Cambridge đều bị bó buộc phải bỏ học bổng nếu họ lập gia đình. Rosalind đã chọn việc học.
* [http://www.rosalindfranklinsociety.org The Rosalind Franklin Society]
Cô được một học bổng để làm việc với R. G. W. Norrish, người được giải Nobel Hóa học năm 1967 Cô không hợp với Norrish, vì tính cả quyết, cô chỉ có thể làm việc với một sự tương đối độc lập. Cô kết bạn với một nữ khoa học gia người Pháp, tị nạn tại Cambridge, cô Adrienne Will, sau này là một nhà luyện kim nổi tiếng. Sau lần khởi sự thất bại đó, Rosalind Franklin được một chỗ nghiên cứu tại British Coal Research Association (CURA, Hội Nghiên cứu Than đá Anh quốc ). Năm 22 tuổi, được làm việc với những nhà vật lý trẻ của Đại học Cambridge, và với việc làm thích hợp: khảo cứu tính chất của các vi cấu trúc (microtructure) của than, Rosalind rất vui mừng.
* [http://cwp.library.ucla.edu/Phase2/Franklin,_Rosalind@841234567.html CWP at UCLA]

* [http://himetop.wikidot.com/rosalind-franklin The History of medicine topographical database in ub Himetop]
Năm 1945 cô được đậu bằng Tiến sĩ tại trường Đại học Cambridge và năm 1946 đã được công nhận là một khoa học gia có năng khiếu.
* [http://peoplesarchive.com/play/16951 Work at Birbeck and meeting REF (12)]

* [http://peoplesarchive.com/play/16952 Work with REF (13)]
Sau chiến tranh, cô muốn thay đổi việc làm. Nhờ Adienne Weill và quá trình làm việc khoa học, cô được một việc làm ở CNRS (Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia) tại Paris.
* [http://peoplesarchive.com/play/16956 REF and the discovery of the structure of DNA. (17)]

* [http://peoplesarchive.com/play/16957 REF's death and joining the MRC's LMB in Cambridge (18)]
Năm 1947, cô về làm việc tại Phòng thí nghiệm Trung ương về Hóa học của nhà nước. Jacques Méring dạy cho cô về kỹ thuật phát xạ tia X và tinh thể đồ (cristallographie) tia X. Thời gian sống ở Paris, từ 1947 đến 1950 có lẽ là thời kỳ hạnh phúc nhất của Rosalind. Tại đây, cô kết bạn với vợ chồng Vittorio Luzzati. Nơi này, cô cho in ra nhiều bài báo khoa học trên pha vô định hình của carbone (phases amorphes du carbone)
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/2895681.stm My aunt, the DNA pioneer] by S. Franklin

* [http://scitation.aip.org/getpdf/servlet/GetPDFServlet?filetype=pdf&id=PHTOAD000056000003000042000001&idtype=cvips "Rosalind Franklin and the Double Helix"], ''Physics Today'', by Lynne O. Elkin
Năm 1951 Rosalind trở về Anh quốc, làm việc tại King’s college, London, nơi đó J. T. Randall, giám đốc ngành Lý sinh học (Biophysique) đề nghị cô khảo cứu trên cấu trúc của ADN.
* [http://cwp.library.ucla.edu/articles/franklin/piper.html "Light on a Dark Lady"], republished article by A. Piper from ''Trends in Biochemical Science''

* [http://www.oxforddnb.com Oxford Dictionary of National Biography for article] by Sir Aaron Klug
King’s College là nơi mà các nhà khoa học nữ không được vô quán cơm của câu lạc bộ mà phải dùng quán cà phê sinh viên. Rosalind Franklin bị cô lập trong suốt ba năm trong khi làm việc ở King’s College. Cô chỉ liên hệ duy nhất với một sinh viên tiến sĩ R. Gosling, người sẽ là cộng tác viên của cô trong mọi bài báo về ADN. Cô bất đồng ý kiến với Maurice Wilkins, một nhà lý sinh học cũng nghiên cứu ADN như cô, sau này được giải Nobel. Tuy vậy, cô vẫn đạt được những kết quả khoa học đáng kể trong ba năm ở đó. Sau khi xây dựng máy tia X tân tiến, cô có được những phim ảnh của ADN dưới dạng B. Cô trình bày những kết quả đầu tiên vào tháng 10 năm 1951 tại một cuộc hội thảo ở King’s College, trong số người dự, có J. Watson – làm việc tại Cavendish Lab. trường Đại học Cambridge với Francis Crick, trên cùng một chủ đề. Hình cô chụp được gọi là “Photo 51″.
* [http://www.nytimes.com/packages/pdf/science/dna-article.pdf "The first American newspaper coverage of the discovery of the DNA structure"], Saturday, June 13, 1953, ''The New York Times''

* [http://jwa.org/encyclopedia/article/franklin-rosalind "Biography of Rosalind Franklin"], Lynne O. Elkin, ''Jewish Women Encyclopedia''
Tiến trình những sự kiện xảy ra sau đó thật đáng tranh cãi: M. Wilkins đưa cho J. Watson tháng 2 năm 1953 những bản kẽm tuyệt đẹp do Rosalind chụp chụp bằng tia X. Những hình ảnh này là yếu tố quan trọng giúp Watson và Crick xây dựng cấu trúc ADN vào tháng 3 năm 1953. Hình như lúc đó Rosalind gần như sắp giải đáp cấu trúc này. Tháng 4/1953 báo Nature đăng bài cấu trúc ADN của Watson và Crick. Bởi vậy, Rosalind quyết định rời ngay môi trường làm việc đáng ghét của King’s college để qua Birkbeck College. Tại đây, cô làm việc cho đến cuối đời trên tinh thể đồ ( cristallographie) các virus cùng với cộng sự viên Nam Mỹ, Aaron Klug, và trở thành nhà khoa học nổi tiếng thế giới trong 3 lãnh vực: than, ADN và virus.
* [http://www.pbs.org/wgbh/nova/photo51/ ''Nova'': "Secret of Photo 51"]

* [http://profiles.nlm.nih.gov/KR/ The Rosalind Franklin Papers] Profiles in Science, National Library of Medicine
Năm 1956, Rosalind vị ung thư buồng trứng và mất năm 1958, lúc chỉ mới 37 tuổi, 4 năm trước khi Watson, Crick và Wilkins đoạt giải Nobel . Chua chát thay, trong bài diễn văn lãnh giải, họ không một lời tôn vinh cô, người lẽ ra phải được giải thay M. Wilkins nếu cô còn sống đến năm 1962!
* [http://www.asm.org/Membership/index.asp?bid=16414 Anne Sayre Collection] of Rosalind Franklin Materials
* [http://bancroft.berkeley.edu Bancroft Archive of the University of California, Berkeley] Lynne Elkin collection of original Franklin research
* [http://janus.lib.cam.ac.uk/db/node.xsp?id=EAD%2FGBR%2F0014%2FFRKN The Rosalind Franklin Papers] at [[Churchill Archives Centre]] in Cambridge
* [http://garfield.library.upenn.edu/histcomp/franklin-re_auth/index-tl.html Rosalind Franklin publications]. List of publications from 1948 to (posthumous reprint) 1995
* [http://osulibrary.oregonstate.edu/specialcollections/coll/pauling/dna/people/franklin.html Key Participants: Rosalind Franklin] – ''Linus Pauling and the Race for DNA: A Documentary History''
* [http://www.personal.rdg.ac.uk/~scsharip/REF_paper.pdf "Rosalind Franklin's work on coal, carbon, and graphite", by Peter J F Harris] in PDF format
* [http://www.caer.uky.edu/energeia/PDF/vol6-6.pdf Energia Vol.6 No.6 (1995) (University of Kentucky centre for Applied Energy Research). Contains Rosalind Franklin Article] in PDF format
{{Authority control|VIAF=5856648}}
{{Persondata
|NAME = Franklin, Rosalind
|ALTERNATIVE NAMES = Franklin, Rosalind Elsie
|SHORT DESCRIPTION = [[biophysicist]] and [[X-ray crystallography|crystallographer]]
|DATE OF BIRTH = 1920-07-25
|PLACE OF BIRTH = [[Notting Hill]], [[London]], UK
|DATE OF DEATH = 1958-04-16
|PLACE OF DEATH = [[Chelsea, London]], UK
}}
{{DEFAULTSORT:Franklin, Rosalind}}

Phiên bản lúc 02:20, ngày 25 tháng 7 năm 2013

Rosalind Elsie Franklin (sinh ngày 25 tháng 7 năm 1920 - mất ngày 16 tháng 4 năm 1958[1]) là một nhà Lý sinh học và Tinh thể học tia X có những đóng góp quan trọng cho sự hiểu biết về cấu trúc phân tử của DNA, RNA, virus, than đá, và than chì.

Chú thích

  1. ^ “The Rosalind Franklin Papers, Biographical Information”. profiles.nlm.nih.gov. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2011.

Tham khảo

Đọc thêm

  • Brown, Andrew; "J. D. Bernal: The Sage of Science", Oxford University Press, 2005; ISBN 0-19-920565-5
  • Chomet, S. (Ed.), D.N.A. Genesis of a Discovery. Newman-Hemisphere Press (1994): NB a few copies are available from Newman-Hemisphere at 101 Swan Court, London SW3 5RY (phone/fax: 07092 060530).
  • Crick, Francis (1988) "What Mad Pursuit: A Personal View of Scientific Discovery" (Basic Books reprint edition, 1990) ISBN 0-465-09138-5
  • Dickerson, Richard E.; "Present at the Flood: How Structural Molecular Biology Came About", Sinauer, 2005; ISBN 0-87893-168-6
  • John Finch; 'A Nobel Fellow On Every Floor', Medical Research Council 2008, 381 pp, ISBN 978-1-84046-940-0; this book is all about the MRC Laboratory of Molecular Biology, Cambridge
  • Hager, Thomas; "Force of Nature: The Life of Linus Pauling", Simon & Schuster 1995; ISBN 0-684-80909-5
  • Freeland Judson, Horace (1996) [1977]. The Eighth Day of Creation: Makers of the Revolution in Biology . Plainview, N.Y: CSHL Press. ISBN 0-87969-478-5.
  • Glynn, Jennifer, "My sister Rosalind Franklin"(Oxford University Press, 2012) ISBN 978-0-19-969962-9
  • Glynn, Jennifer, "Rosalind Franklin, 1920–1958" in "Cambridge Women: Twelve Portraits" (CUP 1996) pp 267 – 282 eds. Edward Shils and Carmen Blacker, ISBN 0-521-48287-9
  • Klug, A. Oxford Dictionary of National Biography article on R.E. Franklin, OUP, Matthew H.C.G. Ed., first published Sept 2004; online edn, Jan 2007, 1840 words; ISBN 0-19-861411-X; was selected "Life of The Day" on 16 April 2008 (50th anniversary of her death).
  • Klug, A. A lecture about Rosalind Franklin's contribution to the elucidation of the structure of DNA. in DNA Changing Science and Society: The Darwin Lectures for 2003 Krude, Torsten (Ed.) CUP (2003)
  • Olby, Robert, (1972) 'Rosalind Elsie Franklin' biography in "Dictionary of Scientific Biography", ed. Charles C. Gillespie (New York: Charles Scribner's sons) ISBN 0-684-10121-1
  • Olby, Robert, The Path to The Double Helix: Discovery of DNA, (1974). MacMillan ISBN 0-486-68117-3
  • Olby R (2003). “Quiet debut for the double helix” (PDF). Nature. 421 (6921): 402–405. doi:10.1038/nature01397. PMID 12540907. Đã bỏ qua tham số không rõ |month= (trợ giúp)
  • Tait, Sylvia & James "A Quartet of Unlikely Discoveries" (Athena Press 2004) ISBN 1-84401-343-X
  • Watson, James D. (1980), The double helix: A personal account of the discovery of the structure of DNA, Norton, ISBN 0-393-01245-X
  • Wilkins, Maurice, "The Third Man of The Double Helix", OUP 2003; ISBN 978-0-19-280667-3.

Liên kết ngoài


Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Rosalind_Franklin&oldid=12933786”