Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hằng số vũ trụ”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎Liên kết ngoài: Alphama Tool
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1: Dòng 1:
{{Nhiều hình
'''Hằng số vũ trụ''' ('''Λ''') là đại lượng vật lý xuất hiện trong công thức
| align = right
:<math>R_{\mu \nu} -\frac{1}{2}R\,g_{\mu \nu} + \Lambda\,g_{\mu \nu} = {8 \pi G \over c^4} T_{\mu \nu}</math>
| direction = horizontal
Trong đó:
| header = Hằng số vũ trụ
* ''R''<sub>''μν''</sub>: [[tenxơ Ricci]]
| header_align = center
* ''R'': [[vô hướng Ricci]]
| header_background =
* ''g''<sub>''μν''</sub>: [[tenxơ mêtric]]
| footer = Hằng số vũ trụ ban đầu do Einstein đưa ra vào năm 1917 khi ông coi nó là lực đẩy nhằm giữ cho Vũ trụ trong trạng thái cân bằng tĩnh. Trong ngành vũ trụ học hiện đại, nó là ứng cử viên hàng đầu cho [[năng lượng tối]], loại gây ra sự dãn nở gia tốc của vũ trụ ngày nay.
* ''Λ'': '''hằng số vũ trụ'''
| footer_align = center
* ''c'': [[tốc độ ánh sáng|vận tốc ánh sáng]] trong chân không
| footer_background =
* ''G'': [[hằng số hấp dẫn]] (giống như hằng số hấp dẫn trong [[tương tác hấp dẫn|định luật hấp dẫn]] của [[Newton]])
| width =
* ''T''<sub>''μν''</sub>: [[tenxơ năng lượng-xung lượng]]

"R" và "g" gắn liến với cấu trúc của không-thời gian, "T" gắn liền với vật chất và năng lượng, "G" và "c" phụ thuộc vào hệ đơn vị đo lường.
| image1 = Albert Einstein Head.jpg
{{sơ khai vật lý}}
| width1 = 150
| caption1 =

| image2 = Capital Lambda.svg
| width2 = 150
| caption2 =
}}
Trong phạm vi của ngành vũ trụ học, '''hằng số vũ trụ''' (hay '''hằng số vũ trụ học''') là dạng mật độ [[năng lượng]] đồng nhất gây ra sự [[vũ trụ gia tốc|dãn nở gia tốc]] của [[vũ trụ]]. Nó được đề xuất từ lúc mới hình thành phát triển của [[thuyết tương đối rộng]] để có thể miêu tả một nghiệm vũ trụ tĩnh suy ra từ [[phương trình trường Einstein]], nhưng sau đó các nhà thiên văn từ bỏ nó khi các quan sát thực nghiệm trong thập niên 1930 cho thấy vũ trụ đang dãn nở. Hiện tại, hằng số vũ trụ học được khôi phục trở lại nhằm giải thích kết quả quan sát vũ trụ đang dãn nở gia tốc. Hằng số vũ trụ học là cách giải thích đơn giản nhất cho [[năng lượng tối]], nguyên nhân chưa được hiểu rõ gây ra sự dãn nở gia tốc này. [[Vật lý lượng tử]] cũng tiên đoán sự tồn tại của nó dưới dạng [[năng lượng chân không]], mặc dù độ lớn tính toán từ lý thuyết lượng tử không khớp với giá trị đo được của vật lý vũ trụ học.<ref>{{Harvnb|Rindler|1991|loc=ph. 22}}</ref>

==Tham khảo==
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
{{tham khảo}}

==Thư mục tham khảo==

*{{Citation
|last1=Carroll
|first1=Sean
|last2=Press
|first2=William
|last3=Turner
|first3=Edwin
|title=The cosmological constant
|publisher= Annual Review of Astronomy and Astrophysics
|volume= 30
|pages= 499-542
|year=1992
|doi=10.1146/annurev.aa.30.090192.002435
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last=Carroll
|first=Sean
|title=The cosmological constant
|publisher= Living Reviews in Relativity
|year=2001
|volume= 4
|doi=10.12942/lrr-2001-1
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last=Carroll
|first=Sean
|title=Spacetime and Geometry
|publisher= Addison Wesley, San Francisco, CA
|year=2004
|page= 171-174
|isbn=978-0805387322
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last=Einstein
|first=Albert
|title=Kosmologische Betrachtungen zur allgemeinen Relativitätstheorie
|publisher= Koniglich Preußische Akademie der Wissenschaften, Sitzungsberichte (Berlin)
|year=1917
|page= 142-152
|bibcode=1917SPAW.......142E
|ref = harv
}}
:*For an English translation see Einstein, Albert (1997). The collected papers of Albert Einstein (Alfred Engel, translator) Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
*{{Citation
|last=Einstein
|first=Albert
|title=Zum Kosmologischen Problem der allgemeinen Relativitätstheorie
|publisher= Sitzungsberichte Preussische Akademie der Wissenschaften, Berlin
|year=1931
|page=
|url=http://einstein-annalen.mpiwg-berlin.mpg.de/related_texts/sitzungsberichte
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last=Friedmann
|first=Alexander
|title=Über die Krümmung des Raumes
|publisher= Zeitschrift für Physik
|volume=10
|issue=1
|page=377–386
|doi=10.1007/BF01332580
|bibcode=1922ZPhy...10..377F
|year=1922
|url=
|ref = harv
}}
:*For an English translation see Friedmann, Alexander (1999). Gen. Rel. Grav. 31: 1991-2000.
*{{Citation
|last1= Frieman
|first1= Joshua
|last2= Turner
|first2= Michael
|last3= Huterer
|first3= Dragan
|title= Dark Energy and the Accelerating Universe
|publisher= Annual Review of Astronomy and Astrophysics
|volume= 46
|pages= 385-432
|year= 2008
|doi = 10.1146/annurev.astro.46.060407.145243
|arxiv= 0803.0982
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last=Gamow
|first=George
|title=My World Line
|publisher= Viking, New York
|year=1970
|page= 44
|isbn=
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last= Padmanabhan
|first= Thanu
|title=Cosmological constant - The weight of the vacuum
|publisher= Physics Reports
|volume= 380
|issue= 5-6
|page= 235–320
|doi= 10.1016/S0370-1573(03)00120-0
|arxiv = hep-th/0212290v2
|year=2003
|url=
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last= Pais
|first= Abraham
|title= 'Subtle is the Lord...' The Science and life of Albert Einstein
|publisher= Oxford University Press
|year=1982
|page=
|isbn= 0-19-853907-X
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last= Perlmutter
|first= Saul et al.
|title= Measurements of Ω and Λ from 42 high-redshift supernovae
|publisher= The Astrophysical Journal
|volume= 517
|issue=
|page= 565-586
|doi= 10.1086/307221
|arxiv = astro-ph/9812133v1
|year= 1999
|url=
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last= Polchinski
|first= Joseph
|title= The cosmological constant and the string landscape
|publisher=
|volume=
|issue=
|page=
|doi=
|arxiv = hep-th/0603249
|year= 2006
|url=
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last= Riess
|first= Adam et al.
|title= Observational evidence from supernovae for an accelerating universe and a cosmological constant
|publisher= The Astrophysical Journal
|volume= 116
|issue=
|page= 1009-1038
|doi= 10.1086/300499
|arxiv = astro-ph/9805201v1
|year= 1998
|url=
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last= Weinberg
|first= Steven
|title= The cosmological constant problem
|publisher= Reviews of Modern Physics
|volume= 61
|issue= 1
|page= 1-23
|doi= 10.1103/RevModPhys.61.1
|arxiv =
|year= 1989
|url=
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last= Weinberg
|first= Steven
|title= The cosmological constant problems
|publisher=
|volume=
|issue=
|page=
|doi=
|arxiv = astro-ph/0005265v1
|year= 2000
|url=
|ref = harv
}}
*{{Citation
|last= de Sitter
|first= Willem
|title= On the relativity of inertia. Remarks concerning Einstein's latest hypothesis
|publisher= Koninklijke Nederlandsche Akademie van Wetenschappen Proceedings
|volume= 19
|issue= 2
|page= 1217-1225
|doi=
|arxiv =
|bibcode = 1917KNAB...19.1217D
|year= 1917
|url=
|ref = harv
}}

==Liên kết ngoài==
==Liên kết ngoài==
* [[Sean M. Carroll|Carroll, Sean M.]], ''[http://pancake.uchicago.edu/~carroll/encyc/ "The Cosmological Constant"]'' (short), ''[http://www.livingreviews.org/lrr-2001-1 "The Cosmological Constant"]''(extended).
* Carroll, Sean M, ''[http://pancake.uchicago.edu/~carroll/encyc/ "The Cosmological Constant"]'' (short), ''[http://www.livingreviews.org/lrr-2001-1 "The Cosmological Constant"]''(extended).
* [http://www.newscientistspace.com/article.ns?id=dn9114&print=true 'Cyclic universe' can explain cosmological constant].
* [http://www.newscientistspace.com/article.ns?id=dn9114&print=true 'Cyclic universe' can explain cosmological constant].
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/6156110.stm News story: More evidence for dark energy being the cosmological constant]
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/6156110.stm News story: More evidence for dark energy being the cosmological constant]
* [http://www.aps.org/publications/apsnews/200507/history.cfm Einstein's Biggest Blunder] - American Physical Society


[[Thể loại:Đại lượng vật lý]]
[[Thể loại:Đại lượng vật lý]]

Phiên bản lúc 15:35, ngày 1 tháng 3 năm 2015

Hằng số vũ trụ
Hằng số vũ trụ ban đầu do Einstein đưa ra vào năm 1917 khi ông coi nó là lực đẩy nhằm giữ cho Vũ trụ trong trạng thái cân bằng tĩnh. Trong ngành vũ trụ học hiện đại, nó là ứng cử viên hàng đầu cho năng lượng tối, loại gây ra sự dãn nở gia tốc của vũ trụ ngày nay.

Trong phạm vi của ngành vũ trụ học, hằng số vũ trụ (hay hằng số vũ trụ học) là dạng mật độ năng lượng đồng nhất gây ra sự dãn nở gia tốc của vũ trụ. Nó được đề xuất từ lúc mới hình thành phát triển của thuyết tương đối rộng để có thể miêu tả một nghiệm vũ trụ tĩnh suy ra từ phương trình trường Einstein, nhưng sau đó các nhà thiên văn từ bỏ nó khi các quan sát thực nghiệm trong thập niên 1930 cho thấy vũ trụ đang dãn nở. Hiện tại, hằng số vũ trụ học được khôi phục trở lại nhằm giải thích kết quả quan sát vũ trụ đang dãn nở gia tốc. Hằng số vũ trụ học là cách giải thích đơn giản nhất cho năng lượng tối, nguyên nhân chưa được hiểu rõ gây ra sự dãn nở gia tốc này. Vật lý lượng tử cũng tiên đoán sự tồn tại của nó dưới dạng năng lượng chân không, mặc dù độ lớn tính toán từ lý thuyết lượng tử không khớp với giá trị đo được của vật lý vũ trụ học.[1]

Tham khảo

  1. ^ Rindler 1991, ph. 22

Thư mục tham khảo

  • Carroll, Sean; Press, William; Turner, Edwin (1992), The cosmological constant, 30, Annual Review of Astronomy and Astrophysics, tr. 499–542, doi:10.1146/annurev.aa.30.090192.002435Quản lý CS1: ref=harv (liên kết)
  • Carroll, Sean (2001), The cosmological constant, 4, Living Reviews in Relativity, doi:10.12942/lrr-2001-1Quản lý CS1: ref=harv (liên kết)
  • Carroll, Sean (2004), Spacetime and Geometry, Addison Wesley, San Francisco, CA, tr. 171-174, ISBN 978-0805387322Quản lý CS1: ref=harv (liên kết)
  • Einstein, Albert (1917), Kosmologische Betrachtungen zur allgemeinen Relativitätstheorie, Koniglich Preußische Akademie der Wissenschaften, Sitzungsberichte (Berlin), tr. 142-152, Bibcode:1917SPAW.......142EQuản lý CS1: ref=harv (liên kết)
  • For an English translation see Einstein, Albert (1997). The collected papers of Albert Einstein (Alfred Engel, translator) Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
  • For an English translation see Friedmann, Alexander (1999). Gen. Rel. Grav. 31: 1991-2000.

Liên kết ngoài

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hằng_số_vũ_trụ&oldid=20593364”