Thảm họa Toba

Thảm họa Toba hay sự kiện siêu phun trào Toba là vụ phun trào siêu núi lửa đã xảy ra vào thời gian giữa 69.000 và 77.000 năm trước đây tại vị trí ngày nay là hồ Toba ở Sumatra, Indonesia. Đây là một trong những vụ phun trào lớn nhất được biết đến của trái đất.

Giả thuyết Thảm họa Toba cho rằng sự kiện này gây ra một mùa đông núi lửa toàn cầu dài cỡ 6-10 năm và có thể tiếp theo là thời kỳ mát lạnh dài cỡ 1.000 năm.

Sự kiện Toba được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất về phun trào siêu núi lửa.

Hồ Toba là kết quả của miệng núi lửa

Tham khảo

Trích dẫn

• Ambrose, Stanley H. (1998). “Late Pleistocene human population bottlenecks, volcanic winter, and differentiation of modern humans”. Journal of Human Evolution. 34 (6): 623–651. doi:10.1006/jhev.1998.0219. PMID 9650103.Quản lý CS1: ref=harv (liên kết)
• Atkinson, QD; Gray, RD; Drummond, AJ (tháng 1 năm 2009), “Bayesian coalescent inference of major human mitochondrial DNA haplogroup expansions in Africa”, Proceedings. Biological Sciences / the Royal Society, 276 (1655): 367–73, doi:10.1098/rspb.2008.0785, PMC 2674340, PMID 18826938
• Behar, Doron M.; Villems, Richard; Soodyall, Himla; Blue-Smith, Jason; Pereira, Luisa; Metspalu, Ene; Scozzari, Rosaria; Makkan, Heeran; Tzur, Shay; Comas, David; Bertranpetit, Jaume; Quintana-Murci, Lluis; Tyler-Smith, Chris; Wells, R. Spencer; Rosset, Saharon; The Genographic Consortium (tháng 5 năm 2008), “The dawn of human matrilineal diversity”, American Journal of Human Genetics, 82 (5): 1130–40, doi:10.1016/j.ajhg.2008.04.002, PMC 2427203, PMID 18439549
• Cann, RL; Stoneking, M; Wilson, AC (1987), “Mitochondrial DNA and human evolution”, Nature, 325 (6099): 31–6, Bibcode:1987Natur.325...31C, doi:10.1038/325031a0, PMID 3025745
• Chesner, C.A.; Westgate, J.A.; Rose, W.I.; Drake, R.; Deino, A. (tháng 3 năm 1991). “Eruptive History of Earth's Largest Quaternary caldera (Toba, Indonesia) Clarified” (PDF). Geology. 19: 200–203. Bibcode:1991Geo....19..200C. doi:10.1130/0091-7613(1991)019<0200:EHOESL>2.3.CO;2.
• Cox, MP (tháng 8 năm 2008), “Accuracy of molecular dating with the rho statistic: deviations from coalescent expectations under a range of demographic models”, Hum. Biol., 80 (4): 335–57, doi:10.3378/1534-6617-80.4.335, PMID 19317593
• Dawkins, Richard (2004). “The Grasshopper's Tale”. The Ancestor's Tale, A Pilgrimage to the Dawn of Life. Boston: Houghton Mifflin Company. tr. 416. ISBN 0-618-00583-8.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Endicott, SY; P, SY; Ho (tháng 4 năm 2008), “A Bayesian evaluation of human mitochondrial substitution rates”, Am. J. Hum. Genet., 82 (4): 895–902, doi:10.1016/j.ajhg.2008.01.019, PMC 2427281, PMID 18371929
• Endicott, P; Ho, SY; Metspalu, M; Stringer, C (tháng 9 năm 2009), “Evaluating the mitochondrial timescale of human evolution”, Trends Ecol. Evol. (Amst.), 24 (9): 515–21, doi:10.1016/j.tree.2009.04.006, PMID 19682765
• Excoffier, L; Yang, Z (tháng 10 năm 1999), “Substitution rate variation among sites in mitochondrial hypervariable region I of humans and chimpanzees”, Mol. Biol. Evol., 16 (10): 1357–68, doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a026046, PMID 10563016
• Felsenstein, J (tháng 4 năm 1992), “Estimating effective population size from samples of sequences: inefficiency of pairwise and segregating sites as compared to phylogenetic estimates”, Genet. Res., 59 (2): 139–47, doi:10.1017/S0016672300030354, PMID 1628818
• Gibbons, Ann (1 tháng 10 năm 1993). “Pleistocene Population Explosions”. Science. 262 (5130): 27–28. Bibcode:1993Sci...262...27G. doi:10.1126/science.262.5130.27. PMID 17742951.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Gibbons, Ann (19 tháng 1 năm 2010). “Human Ancestors Were an Endangered Species”. ScienceNow.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Goldberg, T.L. (1996). Genetics and biogeography of East African chimpanzees (Pan troglodytes schweinfurthii). Harvard University, unpublished PhD Thesis.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Gonder, MK; Mortensen, HM; Reed, FA; de Sousa, A; Tishkoff, SA (tháng 12 năm 2007), “Whole-mtDNA genome sequence analysis of ancient African lineages”, Mol. Biol. Evol, 24 (3): 757–68, doi:10.1093/molbev/msl209, PMID 17194802
• Hernandez, R.D.; Hubisz, M.J.; Wheeler, D.A.; Smith, D.G.; Ferguson, B.; Ryan, D.; Rogers, J.; Nazareth, L.; Indap, A.; Bourquin, T.; McPherson, J.; Muzny, D.; Gibbs, R.; Nielsen, R.; Bustamante, C.D. (2007). “Demographic histories and patterns of linkage disequilibrium in Chinese and Indian Rhesus macaques”. Science. 316: 240–243. Bibcode:2007Sci...316..240H. doi:10.1126/science.1140462.
• Huff, Chad. D; Xing, Jinchuan; Rogers, Alan R.; Witherspoon, David; Jorde, Lynn B. (19 tháng 1 năm 2010). “Mobile Elements Reveal Small Population Size in the Ancient Ancestors of Homo Sapiens”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 107 (5): 1–6. Bibcode:2010PNAS..107.2147H. doi:10.1073/pnas.0909000107. PMC 2836654. PMID 20133859.
• Jones, S. C. (2007). “The Toba Supervolcanic Eruption: Tephra-Fall Deposits in India and Paleoanthropological Implications”. Trong Petraglia, M. D.; Allchin, B. (biên tập). The Evolution and History of Human Populations in South Asia. Springer. tr. 173–200. ISBN 1-4020-5561-7.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Ingman, M; Kaessmann, H; Pääbo, S; Gyllensten, U (tháng 12 năm 2000), “Mitochondrial genome variation and the origin of modern humans”, Nature, 408 (6813): 708–13, doi:10.1038/35047064, PMID 11130070
• Kaessmann, H; Pääbo, S (tháng 1 năm 2002), “The genetical history of humans and the great apes”, J. Intern. Med., 251 (1): 1–18, doi:10.1046/j.1365-2796.2002.00907.x, PMID 11851860
• Linz, B.; và đồng nghiệp (tháng 2 năm 2007). “An African origin for the intimate association between humans and Helicobacter pylori”. Nature. 445 (7130): 915–8. Bibcode:2007Natur.445..915L. doi:10.1038/nature05562. PMC 1847463. PMID 17287725.
• Loewe, L; Scherer First1 = S, Siegfried (tháng 11 năm 1997), “Mitochondrial Eve: The Plot Thickens”, Trends in Ecology & Evolution, 12 (11): 422–3, doi:10.1016/S0169-5347(97)01204-4
• Luo, S.-J.; Kim, J.-H.; Johnson, W.E.; Van der Walt, J.; Martenson, J.; Yuhid, N.; Miquelle, D.G.; Uphyrkina, O.; Goodrich, J.M.; Quigley, H.B.; Tilson, R.; Brady, G.; Martelli, P.; Subramaniam, V.; McDougal, C.; Hean, S.; Huang, S.-Q.; Pan, W.; Karanth, U.K.; Sunquist, M.; Smith, J.L.D.; O'Brien, S.J. (2004). “Phylogeography and genetic ancestry of tigers (Panthera tigris)”. PLoS Biology. 2 (12): 2275–2293. doi:10.1371/journal.pbio.0020442. PMC 534810. PMID 15583716.
• Maca-Meyer, N; González, AM; Larruga, JM; Flores, C; Cabrera, VM (2001), “Major genomic mitochondrial lineages delineate early human expansions”, BMC Genet., 2: 13, doi:10.1186/1471-2156-2-13, PMC 55343, PMID 11553319
• McGuire, W.J. (2007). “The GGE Threat: Facing and Coping with Global Geophysical Events”. Trong Bobrowsky, Peter T.; Rickman, Hans (biên tập). Comet/Asteroid Impacts and Human Society: an Interdisciplinary Approach. Springer. tr. 123–141. ISBN 3-540-32709-6.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Nielsen, R; Beaumont, MA (tháng 3 năm 2009), “Statistical inferences in phylogeography”, Mol. Ecol., 18 (6): 1034–47, doi:10.1111/j.1365-294X.2008.04059.x, PMID 19207258
• Ninkovich, D.; N.J. Shackleton; A.A. Abdel-Monem; J.D. Obradovich; G. Izett (7 tháng 12 năm 1978). “K−Ar age of the late Pleistocene eruption of Toba, north Sumatra”. Nature. 276 (5688): 574–577. Bibcode:1978Natur.276..574N. doi:10.1038/276574a0.
• Oppenheimer, Clive (2002), “Limited global change due to largest known Quaternary eruption, Toba ≈74 kyr BP?”, Quaternary Science Reviews, 21: 1593–1609, Bibcode:2002QSRv...21.1593O, doi:10.1016/S0277-3791(01)00154-8.
• Oppenheimer, Stephen (2004), The Real Eve: Modern Man's Journey Out of Africa, New York, NY: Carroll & Graf, ISBN 0-7867-1334-8
• Parsons, TJ; Muniec, DS; Sullivan, K; Woodyatt, N; và đồng nghiệp (tháng 4 năm 1997), “A high observed substitution rate in the human mitochondrial DNA control region”, Nat. Genet., 15 (4): 363–8, doi:10.1038/ng0497-363, PMID 9090380
• Petraglia, M.; Korisettar, R.; Boivin, N.; Clarkson, C.; Ditchfield, P.; Jones, S.; Koshy, J.; Lahr, M.M.; Oppenheimer, C.; Pyle, D.; Roberts, R.; Schwenninger, J.-C.; Arnold, L.; White, K. (6 tháng 7 năm 2007). “Middle Paleolithic Assemblages from the Indian Subcontinent Before and After the Toba Super-eruption” (PDF). Science. 317 (5834): 114–116. Bibcode:2007Sci...317..114P. doi:10.1126/science.1141564. PMID 17615356.
• Rampino, Michael R.; Self, Stephen (2 tháng 9 năm 1992). “Volcanic Winter and Accelerated Glaciation following the Toba Super-eruption” (PDF). Nature. 359 (6390): 50–52. Bibcode:1992Natur.359...50R. doi:10.1038/359050a0.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Rampino, Michael R.; Self, Stephen (1993). “Climate–Volcanism Feedback and the Toba Eruption of ~74,000 Years ago” (PDF). Quaternary Research. 40: 269–280. Bibcode:1993QuRes..40..269R. doi:10.1006/qres.1993.1081.
• Rampino, Michael R.; Self, Stephen (24 tháng 12 năm 1993). “Bottleneck in the Human Evolution and the Toba Eruption”. Science. 262 (5142): 1955. Bibcode:1993Sci...262.1955R. doi:10.1126/science.8266085. PMID 8266085.
• Robock, A.; Ammann, C.M.; Oman, L.; Shindell, D.; Levis, S.; Stenchikov, G. (2009). “Did the Toba Volcanic Eruption of ~74k BP Produce Widespread Glaciation?”. Journal of Geophysical Research. 114: D10107. Bibcode:2009JGRD..11410107R. doi:10.1029/2008JD011652.
• Rose, W.I.; Chesner, C.A. (tháng 10 năm 1987). “Dispersal of Ash in the Great Toba Eruption, 75 ka” (PDF). Geology. 15 (10): 913–917. doi:10.1130/0091-7613(1987)15<913:DOAITG>2.0.CO;2.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Schaffner, SF (2004), “The X chromosome in population genetics”, Nat Rev Genet, 5 (1): 43–51, doi:10.1038/nrg1247, PMID 14708015
• Self, Stephen; Blake, Stephen (tháng 2 năm 2008). “Consequences of Explosive Supereruptions”. Elements. 4 (1): 41–46. doi:10.2113/GSELEMENTS.4.1.41.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Soares, P; Ermini, L; Thomson, N; Mormina, M; Rito, T; Röhl, A; Salas, A; Oppenheimer, S; Macaulay, V; Richards, MB (tháng 6 năm 2009), “Correcting for purifying selection: an improved human mitochondrial molecular clock”, American Journal of Human Genetics, 84 (6): 740–59, doi:10.1016/j.ajhg.2009.05.001, PMC 2694979, PMID 19500773
• Steiper, M.E. (2006). “Population history, biogeography, and taxonomy of orangutans (Genus: Pongo) based on a population genetic meta-analysis of multiple loci”. Journal of Human Evolution. 50: 509–522. doi:10.1016/j.jhevol.2005.12.005.Quản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
• Takahata, N (tháng 1 năm 1993), “Allelic genealogy and human evolution”, Mol. Biol. Evol., 10 (1): 2–22, PMID 8450756
• Thalman, O.; Fisher, A.; Lankester, F.; Pääbo, S.; Vigilant, L. (2007). “The complex history of gorillas: insights from genomic data”. Molecular Biology and Evolution. 24: 146–158. doi:10.1093/molbev/msl160.
• Vigilant, L; Pennington, R; Harpending, H; Kocher, TD; Wilson, AC (tháng 12 năm 1989), “Mitochondrial DNA sequences in single hairs from a southern African population”, Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A., 86 (23): 9350–4, Bibcode:1989PNAS...86.9350V, doi:10.1073/pnas.86.23.9350, PMC 298493, PMID 2594772
• Vigilant, L; Stoneking, M; Harpending, H; Hawkes, K; Wilson, AC (tháng 9 năm 1991), “African populations and the evolution of human mitochondrial DNA”, Science, 253 (5027): 1503–7, Bibcode:1991Sci...253.1503V, doi:10.1126/science.1840702, PMID 1840702
• Watson E, Forster P, Richards M, Bandelt HJ (tháng 9 năm 1997), “Mitochondrial footprints of human expansions in Africa”, Am. J. Hum. Genet., 61 (3): 691–704, doi:10.1086/515503, PMC 1715955, PMID 9326335Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
• Williams, Martin A.J.; Stanley H. Ambrose; Sander van der Kaars; 4 Carsten Ruehlemann; 5 Umesh Chattopadhyaya; 6 Jagannath Pal; 7 Parth R. Chauhan (30 tháng 12 năm 2009). “Environmental impact of the 73 ka Toba super-eruption in South Asia”. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. Elsevier. 284 (3–4): 295–314. doi:10.1016/j.palaeo.2009.10.009.
• Zielinski, A.; Mayewski, P. A.; Meeker, L. D.; Whitlow, S.; Twickler, M. S.; Taylor, K. (1996). “Potential Atmospheric impact of the Toba mega-eruption ~71'000 years ago”. Geophysical Research Letters. 23 (8): 837–840. Bibcode:1996GeoRL..23..837Z. doi:10.1029/96GL00706.
• Zielinski, G. A.; Mayewski, P. A.; Meeker, L.D.; Whitlow, S.; Twickler, M.S.; Taylor, K. (1996). “Potential Atmospheric Impact of the Toba Mega‐Eruption ~71,000 years ago” (PDF). Geophysical Research Letters. 23 (8): 837–840. Bibcode:1996GeoRL..23..837Z. doi:10.1029/96GL00706.

Xem thêm

• Population Bottlenecks and Volcanic Winter
• Toba Volcano by George Weber tại Wayback Machine (lưu trữ ngày 22 tháng 4 năm 2011)
• "The proper study of mankind" – Article in The Economist
• Homepage of Professor Stanley H. Ambrose
• 1998 article based on news release regarding Ambrose's paper
• Mount Toba: Late Pleistocene human population bottlenecks, volcanic winter, and differentiation of modern humans by Professor Stanley H. Ambrose, Department of Anthropology, University Of Illinois, Urbana, USA; Extract from "Journal of Human Evolution" [1998] 34, 623–651
• Journey of Mankind by The Bradshaw Foundation – includes discussion on Toba eruption, DNA and human migrations
• Geography Predicts Human Genetic Diversity ScienceDaily (Mar. 17, 2005) – By analyzing the relationship between the geographic location of current human populations in relation to East Africa and the genetic variability within these populations, researchers have found new evidence for an African origin of modern humans.
• Out Of Africa – Bacteria, As Well: Homo Sapiens And H. Pylori Jointly Spread Across The Globe ScienceDaily (Feb. 16, 2007) – When man made his way out of Africa some 60,000 years ago to populate the world, he was not alone: He was accompanied by the bacterium Helicobacter pylori...; illus. migration map.