Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Biến đổi khí hậu”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
WikitanvirBot (thảo luận | đóng góp)
57.319 sửa đổi
n r2.7.1) (robot Thêm: id:Perubahan iklim
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1: Dòng 1:
{{ambox
| type = content
| image = [[Image:Translation_to_vi_arrow.svg|20px|Translation to english arrow icon]]
| text = '''Bài này đang được dịch từ [http://en.wikipedia.org/wiki/Climate_change en:Climate change].''' <br /><span style="font-size: 88%">'''Nếu bạn có đủ khả năng xin <big><span style="color:green">góp sức dịch</span></big> bài này.''' Xin đừng quên chuyển các mục [[Wikipedia:Thông tin kiểm chứng được|''Chú thích, Tham khảo'']] vào bài dịch để đáp ứng tiêu chuẩn. <br />Xin tham khảo [[Trợ giúp:Sửa đổi|Hướng dẫn cách biên soạn bài]] để biết thêm chi tiết.</span>
}}
'''Biến đổi khí hậu''' [[Trái Đất]] là sự thay đổi của hệ thống [[khí hậu]] gồm khí quyển, thuỷ quyển, sinh quyển, thạch quyển hiện tại và trong tương lai bởi các nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo trong một giai đoạn nhất định từ tính bằng thập kỷ hay hàng triệu năm. Sự biển đổi có thế là thay đổi thời tiết bình quân hay thay đổi sự phân bố các sự kiện thời tiết quanh một mức trung bình. Sự biến đổi khí hậu có thế giới hạn trong một vùng nhất định hay có thế xuất hiện trên toàn [[Địa Cầu]].
'''Biến đổi khí hậu''' [[Trái Đất]] là sự thay đổi của hệ thống [[khí hậu]] gồm khí quyển, thuỷ quyển, sinh quyển, thạch quyển hiện tại và trong tương lai bởi các nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo trong một giai đoạn nhất định từ tính bằng thập kỷ hay hàng triệu năm. Sự biển đổi có thế là thay đổi thời tiết bình quân hay thay đổi sự phân bố các sự kiện thời tiết quanh một mức trung bình. Sự biến đổi khí hậu có thế giới hạn trong một vùng nhất định hay có thế xuất hiện trên toàn [[Địa Cầu]].
Trong những năm gần đây, đặc biệt trong ngữ cảnh [[chính sách môi trường]], biến đổi khí hậu thường đề cập tới sự thay đổi khí hậu hiện nay, được gọi chung bằng hiện tượng [[nóng lên toàn cầu]].
Trong những năm gần đây, đặc biệt trong ngữ cảnh [[chính sách môi trường]], biến đổi khí hậu thường đề cập tới sự thay đổi khí hậu hiện nay, được gọi chung bằng hiện tượng [[nóng lên toàn cầu]].
Dòng 7: Dòng 12:


Thuật ngữ này đôi khi được sử dụng để nhắc đến những trường hợp đặc biệt của biến đổi khí hậu do tác động của hoạt động con người; ví dụ, trong [[Công ước Khung của Liên hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu]] (United Nations Framework Convention on Climate Change) định nghĩa biến đổi khí hậu là "là sự thay đổi của khí hậu mà hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp do tác động của hoạt động con người dẫn đến thay đổi thành phần khí quyển toàn cầu và ngoài ra là những biến thiên tự nhiên của khí hậu được quan sát trên một chu kỳ thời gian dài."<ref>{{cite web |title=The United Nations Framework Convention on Climate Change |date=21 tháng 3 năm 1994 |url=http://unfccc.int/essential_background/convention/background/items/1349.php}}</ref> Trong định nghĩa cuối thay đổi khí hậu đồng nghĩa với [[ấm lên toàn cầu]].
Thuật ngữ này đôi khi được sử dụng để nhắc đến những trường hợp đặc biệt của biến đổi khí hậu do tác động của hoạt động con người; ví dụ, trong [[Công ước Khung của Liên hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu]] (United Nations Framework Convention on Climate Change) định nghĩa biến đổi khí hậu là "là sự thay đổi của khí hậu mà hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp do tác động của hoạt động con người dẫn đến thay đổi thành phần khí quyển toàn cầu và ngoài ra là những biến thiên tự nhiên của khí hậu được quan sát trên một chu kỳ thời gian dài."<ref>{{cite web |title=The United Nations Framework Convention on Climate Change |date=21 tháng 3 năm 1994 |url=http://unfccc.int/essential_background/convention/background/items/1349.php}}</ref> Trong định nghĩa cuối thay đổi khí hậu đồng nghĩa với [[ấm lên toàn cầu]].
== Nguyên nhân ==
=== Tác động từ con người ===
=== Kiến tạo mảng ===
=== Phản xạ năng lượng mặt trời ===
=== Thay đổi quỹ đạo ===
=== Hiện tượng núi lửa ===
=== Thay đổi ở đại dương ===
== Dấu hiệu khoa học về biến đổi khí hậu ==
=== Dấu hiệu từ lịch sử và khảo cổ ===
=== Băng ===
=== Thực vật ===

=== Ice cores ===

=== Khí hậu thực vật ===
=== Phân tích vi khuẩn ===
=== Côn trùng ===
=== Thay đổi mực nước biển ===


== Chú thích ==
== Chú thích ==
{{Reflist}}
{{Reflist|coldwidth=30em}}


= Liên kết ngoài =
== Xem thêm ==
{{Refbegin|colwidth=40em}}
*{{Cite book
| publisher = Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
| last = D. Qin
| title = Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change
| coauthors = Z. Chen, K.B. Averyt, H.L. Miller, Solomon, S., M. Manning, M. Marquis, M. Tignor (eds.)
| chapter = IPCC, 2007: Summary for Policymakers
| chapterurl = http://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-spm.pdf
}}
*{{Cite book
| last = Intergovernmental Panel on Climate Change
| title = Climate Change 2007: Synthesis Report
| chapter = Summary for Policymakers
| location = Valencia, Spain
| series = IPCC’s Fourth Assessment Report (AR4)
| date = 2007-11-12
| chapterurl = http://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/syr/ar4_syr_spm.pdf
}}
*{{Cite journal |author=Emanuel K |title=Increasing destructiveness of tropical cyclones over the past 30 years |journal=Nature |volume=436 |issue=7051 |pages=686–8 |year=2005 |month=August |pmid=16056221 |doi=10.1038/nature03906 |url=ftp://texmex.mit.edu/pub/emanuel/PAPERS/NATURE03906.pdf |format=PDF}}
*{{Cite book |author=Edwards, Paul Geoffrey; Miller, Clark A. |title=Changing the atmosphere: expert knowledge and environmental governance |publisher=MIT Press |location=Cambridge, Mass |year=2001 |pages= |isbn=0-262-63219-5 }}
*{{Cite journal |author=Ruddiman, W. F. |title=The anthropogenic greenhouse era began thousands of years ago |journal=Climate Change |volume=61 |issue=3 |pages=261–293 |year=2003 |doi=10.1023/B:CLIM.0000004577.17928.fa}}
*{{Cite book |author=William F. Ruddiman |title=Plows, plagues, and petroleum: how humans took control of climate |publisher=Princeton University Press |location=Princeton, N.J |year=2005 |pages= |isbn=0-691-13398-0 }}
*{{Cite journal |author=Ruddiman, W. F., Vavrus, S. J. and Kutzbach, J. E. |title=A test of the overdue-glaciation hypothesis |journal=Quaternary Science Review |volume=24 |issue=11 |pages= |year=2005}}
*{{Cite journal |author=Schmidt, G. A., Shindel, D. T. and Harder, S. |title=A note of the relationship between ice core methane concentrations and insolation |journal=Geophys. Res. Lett. |volume=31 |pages=L23206 |year=2004 |doi=10.1029/2004GL021083 |url=http://www.agu.org/pubs/crossref/2004/2004GL021083.shtml}}
{{Refend}}

== Liên kết ngoài ==
{{Commonscat|Climate change}}
{{Commonscat|Climate change}}
* [http://hoahocngaynay.com/index.php/vi/hoa-hoc-va-doi-song/hoa-hoc-va-suc-khoe/322-bien-doi-khi-hau-va-suc-khoe.html Biến đổi khí hậu và sức khỏe]
* [http://hoahocngaynay.com/index.php/vi/hoa-hoc-va-doi-song/hoa-hoc-va-suc-khoe/322-bien-doi-khi-hau-va-suc-khoe.html Biến đổi khí hậu và sức khỏe]
*{{dmoz|Science/Environment/Climate_Change|Climate Change}}
* [http://www.sourcewatch.org/index.php?title=Climate_change:_Resources Climate Change Resources] from [[SourceWatch]]
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/us/climatechange.htm Climate Change] from the ''UCB Libraries GovPubs''
* [http://www.metoffice.gov.uk/climatechange/ Climate Change] from the [[Met Office]] (UK)
* [http://climate.nasa.gov/ Global Climate Change] from [[NASA]] (US)
* [http://www.oceanmotion.org/html/impact/climate-variability.htm Ocean Motion: Satellites Record Weakening North Atlantic Current]
* [http://www.ipcc.ch/ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)]
* [http://ourworld.unu.edu/en/series/climate/ United Nations University's 'Our World 2' Climate Change Video Briefs]
* [http://ourworld.unu.edu/en/cop15-filmfestival/ United Nations University's 'Our World 2' Indigenous voices on climate change films]
* [http://site.videoproject.com/coralreefs/ Climate Change: Coral Reefs on the Edge] An online video presentation by Prof. Ove Hoegh-Guldberg, University of Auckland
* [http://www.germanwatch.org/klima/ccpi.htm Climate Change Performance Index 2010]
* [http://www.wiserearth.org/organization/limitToMasterid/25/limitToType/aof List of Climate Change related Organizations]
* [http://www.centerforoceansolutions.org/research-libraries Climate Library] at Center for Ocean Solutions, Stanford University

{{sơ khai}}
{{sơ khai}}
{{Ấm lên toàn cầu}}
{{Ấm lên toàn cầu}}

Phiên bản lúc 13:05, ngày 25 tháng 3 năm 2011

Biến đổi khí hậu Trái Đất là sự thay đổi của hệ thống khí hậu gồm khí quyển, thuỷ quyển, sinh quyển, thạch quyển hiện tại và trong tương lai bởi các nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo trong một giai đoạn nhất định từ tính bằng thập kỷ hay hàng triệu năm. Sự biển đổi có thế là thay đổi thời tiết bình quân hay thay đổi sự phân bố các sự kiện thời tiết quanh một mức trung bình. Sự biến đổi khí hậu có thế giới hạn trong một vùng nhất định hay có thế xuất hiện trên toàn Địa Cầu. Trong những năm gần đây, đặc biệt trong ngữ cảnh chính sách môi trường, biến đổi khí hậu thường đề cập tới sự thay đổi khí hậu hiện nay, được gọi chung bằng hiện tượng nóng lên toàn cầu. Nguyên nhân chính làm biến đổi khí hậu trái đất là do sự gia tăng các hoạt động tạo ra các chất thải khí nhà kính, các hoạt động khai thác quá mức các bể hấp thụ và bể chứa khí nhà kính như sinh khối, rừng, các hệ sinh thái biển, ven bờ và đất liền khác.

Thuật ngữ

Định nghĩa chung nhất cho sự biến đổi khí hậu là sự thay đổi các đặc điểm mang tính thống kê của hệ thống khí hậu khi xét đến những chu kỳ dài hoặc hàng thập kỷ hoặc lâu hơn, mà không kể đến các nguyên nhân.[1][2] Theo đó, những thay đổi bất thường trên những chu kỳ ngắn hơn một vài thập kỷ, như El Niño, không thể hiện sự thay đổi khí hậu.

Thuật ngữ này đôi khi được sử dụng để nhắc đến những trường hợp đặc biệt của biến đổi khí hậu do tác động của hoạt động con người; ví dụ, trong Công ước Khung của Liên hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu (United Nations Framework Convention on Climate Change) định nghĩa biến đổi khí hậu là "là sự thay đổi của khí hậu mà hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp do tác động của hoạt động con người dẫn đến thay đổi thành phần khí quyển toàn cầu và ngoài ra là những biến thiên tự nhiên của khí hậu được quan sát trên một chu kỳ thời gian dài."[3] Trong định nghĩa cuối thay đổi khí hậu đồng nghĩa với ấm lên toàn cầu.

Nguyên nhân

Tác động từ con người

Kiến tạo mảng

Phản xạ năng lượng mặt trời

Thay đổi quỹ đạo

Hiện tượng núi lửa

Thay đổi ở đại dương

Dấu hiệu khoa học về biến đổi khí hậu

Dấu hiệu từ lịch sử và khảo cổ

Băng

Thực vật

Ice cores

Khí hậu thực vật

Phân tích vi khuẩn

Côn trùng

Thay đổi mực nước biển

Chú thích

  1. ^ “Glossary – Climate Change”. Education Center – Arctic Climatology and Meteorology. NSIDC National Snow and Ice Data Center.
  2. ^ Houghton, John Theodore biên tập (2001). “Appendix I – Glossary”. Climate change 2001: the scientific basis: contribution of Working Group I to the Third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-80767-0. Đã bỏ qua tham số không rõ |chapterurl= (trợ giúp)
  3. ^ “The United Nations Framework Convention on Climate Change”. 21 tháng 3 năm 1994.

Xem thêm

  • D. Qin. “IPCC, 2007: Summary for Policymakers”. Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA. Đã bỏ qua tham số không rõ |coauthors= (gợi ý |author=) (trợ giúp); Đã bỏ qua tham số không rõ |chapterurl= (trợ giúp)
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (12 tháng 11 năm 2007). “Summary for Policymakers”. Climate Change 2007: Synthesis Report. IPCC’s Fourth Assessment Report (AR4). Valencia, Spain. Đã bỏ qua tham số không rõ |chapterurl= (trợ giúp)
  • Emanuel K (2005). “Increasing destructiveness of tropical cyclones over the past 30 years” (PDF). Nature. 436 (7051): 686–8. doi:10.1038/nature03906. PMID 16056221. Đã bỏ qua tham số không rõ |month= (trợ giúp)
  • Edwards, Paul Geoffrey; Miller, Clark A. (2001). Changing the atmosphere: expert knowledge and environmental governance. Cambridge, Mass: MIT Press. ISBN 0-262-63219-5.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  • Ruddiman, W. F. (2003). “The anthropogenic greenhouse era began thousands of years ago”. Climate Change. 61 (3): 261–293. doi:10.1023/B:CLIM.0000004577.17928.fa.
  • William F. Ruddiman (2005). Plows, plagues, and petroleum: how humans took control of climate. Princeton, N.J: Princeton University Press. ISBN 0-691-13398-0.
  • Ruddiman, W. F., Vavrus, S. J. and Kutzbach, J. E. (2005). “A test of the overdue-glaciation hypothesis”. Quaternary Science Review. 24 (11).Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  • Schmidt, G. A., Shindel, D. T. and Harder, S. (2004). “A note of the relationship between ice core methane concentrations and insolation”. Geophys. Res. Lett. 31: L23206. doi:10.1029/2004GL021083.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

Liên kết ngoài

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Biến_đổi_khí_hậu&oldid=4265791”