Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Commentarii de bello Gallico”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Thay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
←Trang mới: “{{Tiêu đề nghiêng}} {{đang viết}} '''''Commentarii de bello Gallico''''' ("Tường thuật về cuộc chiến xứ Gallia") là một hồi ký của …”
(Không có sự khác biệt)

Phiên bản lúc 21:31, ngày 12 tháng 12 năm 2020

Commentarii de bello Gallico ("Tường thuật về cuộc chiến xứ Gallia") là một hồi ký của Julius Caesar về cuộc chiến xứ Gallia, được, viết dưới dạng tường thuật ở ngôi thứ ba. Trong tác phẩm, Caesar đã mô tả các trận chiến và âm mưu diễn ra trong 9 năm chinh phạt các bộ tộc người Celt và người German ở Gallia.

Nội dung

Gallia thời Julius Caesar (58 TCN)

Tác phẩm mở đầu bằng một đoạn giới thiệu ngắn về dân tộc và địa lý xứ Gallia, mà trong đó câu mở đầu là một câu quen thuộc đối với những học sinh học tiếng Latinh ngày nay:[1]

Gallia est omnis divisa in partes tres, quarvm vnam incolvnt Belgæ, aliam Aqvitani, tertiam, qvi ipsorvm lingva Celtæ, nostra Galli appellantvr.
Xứ Gallia về mặt tổng thể được chia thành ba phần, một trong số đó có người Belgae sinh sống, một [phần] khác có người Aquitani, và phần thứ ba là một tộc người tự gọi mình là Celt, trong khi trong ngôn ngữ [Latinh] của chúng ta thì [họ] có tên là Gallia.[2]

Sau phần giới thiệu ngắn gọn này, cuốn Hồi ký về cuộc chinh phạt xứ Gallia mở đầu với cuộc chiến chống lại người Helvetii.

Cuốn thứ nhất: Cæsar đánh bại người Helvetii và thủ lĩnh Ariovistus

Ở đầu cuốn sách, Caesar mô tả tổng quan về "toàn cõi Gallia" (về địa lý và dân tộc), nhưng sau đó bắt đầu đề cập một cách chi tiết hơn đến một bộ tộc duy nhất – người Helvetii. Lãnh thổ của bộ tộc này nằm tại rìa đông nam của Gallia, giáp ranh với Germania và cương thổ La Mã. Một quý tộc người Helvetii tên Orgetorix có tham vọng trở thành bá chủ của toàn Gallia. Để đạt được điều này, ông đã lên kế hoạch cùng toàn bộ người Helvetii di cư khỏi vùng đất quê hương.[3] Orgetorix bí mật liên kết với Casticus của tộc Sequani và Dumnorix của tộc Haedui, ba người cùng nhau thống trị.[4] Tuy nhiên, kế hoạch xưng bá bị phản bội, bản thân Orgetorix bị giết khi đang cố chạy trốn.[5] Dù Orgetorix không còn, người Helvetii vẫn tiếp tục tiến hành cuộc di cư. Tuy nhiên, thông qua các sách lược của mình, Caesar đã khiến họ không thể đi theo con đường dễ dàng hơn ở phía nam xuyên qua lãnh thổ La Mã. Thay vào đó, họ buộc phải hướng về phía bắc, đi qua lãnh thổ của người Sequani và Haedui. Đối mắt với các cuộc cướp bóc của người Helvetii, hai bộ tộc kia đã phải cầu cứu Caesar.[6] Caesar nhân cơ hội tiêu diệt một phần tư người Helvetii khi họ đang vượt sông Arar.[a][7] Ít ngày sau, người Helvetii đã đầu hàng sau trận Bibracte kéo dài ba ngày.[8] Caesar đã khiến họ phải quay về vùng đất cũ với mục đích tạo một vùng đệm giữa người German và các tỉnh cực bắc của La Mã.[9]

Không lâu sau đó, hai bộ tộc Haedui và Sequani đã một lần nữa cầu cứu Caesar. Thủ lĩnh Ariovistus của các bộ lạc người German đã tràn vào Gallia, đàn áp các bộ lạc bản xứ. Nhận thấy người German sẽ trở thành một mối nguy hiểm tiềm tàng của Cộng hòa La Mã, Caesar quyết định can thiệp.[10] Thông qua các sứ giả, nhà lãnh đạo La Mã yêu cầu Ariovistus từ bỏ ý định vượt sông Rhine, mà tới Gallia định cư, đồng thời phải dừng ngay các cuộc đàn áp những bộ lạc bản xứ.[11] Ariovistus từ chối thỏa hiệp khiến một cuộc xung đột quân sự là không thể tránh khỏi. Caesar hội quân tại thành Vesontio,[b] chờ đợi thêm quân tiếp ứng và chuẩn bị lương thảo cho cuộc chiến sắp tới. Trong khoảng thời gian này, các binh sĩ La Mã truyền tai nhau lời đồn về sự bất khả chiến bại của người German. Do đó, không ít binh lính đã tụ họp phản đối tham gia.[12] Trong một bài phát biểu đầy nhiệt huyết, Caesar với các lập luận sắc bén đã khiến những kẻ chống đối phải khuất phục hoàn toàn.[13] Trong trận đánh tại Alsace diễn ra không lâu sau đó, người German đã bị tiêu diệt. Những người sống sót, bao gồm cả Ariovistus, phải vượt sông Rhine tháo chạy về Germania.[14]

Ghi chú

  1. ^ Sông Arar: Nay là sông Saône
  2. ^ Vesontio: Nay là Besançon, tỉnh lỵ tỉnh Doubs, thuộc vùng hành chính Franche-Comté nước Pháp.

Tham khảo

  1. ^ Colakis & Taoka 2018, tr. 108.
  2. ^ Caesar 1832, tr. 2.
  3. ^ Caesar 1832, tr. 4–5.
  4. ^ Caesar 1832, tr. 5–7.
  5. ^ Caesar 1832, tr. 7–8.
  6. ^ Caesar 1832, tr. 10–16.
  7. ^ Caesar 1832, tr. 16–18.
  8. ^ Caesar 1832, tr. 33–34.
  9. ^ Caesar 1832, tr. 39–40.
  10. ^ Caesar 1832, tr. 43–49.
  11. ^ Caesar 1832, tr. 49–54.
  12. ^ Caesar 1832, tr. 55–58.
  13. ^ Caesar 1832, tr. 58–64.
  14. ^ Caesar 1832, tr. 79–80.

Thư mục

  • Caesar, Gaius Julius (1832). Baumstark, Anton (biên tập). Commentarii de bello gallico et civili ... (bằng tiếng La-tinh). Với lời bình và chú giải bằng tiếng Đức. Freiburg im Breisgau: Groos. OCLC 1068338850.Quản lý CS1: ref=harv (liên kết)
  • Colakis, Marianthe; Taoka, Yasuko (2018). Lectiones Memorabiles Volume III Selections from Caesar, Catullus, Horace, Livy, Ovid, and Vergil (bằng tiếng Anh). Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-1-61041-257-5.Quản lý CS1: ref=harv (liên kết)
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Commentarii_de_bello_Gallico&oldid=64138061”