Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hoang tưởng ký sinh trùng”
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
| Dòng 36: | Dòng 36: | ||
== Dịch tễ học == |
== Dịch tễ học == |
||
Mặc dù là một chứng rối loạn hiếm gặp, nhưng ký sinh trùng hoang tưởng là chứng rối loạn tâm thần [[đạo đức giả]] phổ biến nhất, sau các loại ảo tưởng khác như mùi cơ thể hoặc [[chứng hôi miệng]]. <Ref name = UpToDate /> Nó có thể không bị phát hiện vì những những người mắc bệnh này không đến gặp bác sĩ tâm thần vì họ không nhận ra tình trạng này là chứng hoang tưởng. <ref name = UpToDate /> Một nghiên cứu dựa trên dân số ở [[Quận Olmsted]], Minnesota cho thấy [[tỷ lệ hiện mắc]] là 27 trên 100.000 người-năm và [[tỷ lệ mắc (dịch tễ học) | tỷ lệ mắc]] gần 2 trường hợp trên 100.000 người-năm. <ref name = UpToDate /> Đa số các bác sĩ da liễu sẽ gặp ít nhất một người bị DP trong suốt thời gian làm việc của họ. <ref name = Reich2019 /> |
|||
Nó được quan sát thấy ở phụ nữ thường xuyên hơn hai lần so với nam giới. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất xảy ra ở những người ở độ tuổi 60, nhưng cũng có tỷ lệ xảy ra cao hơn ở những người ở độ tuổi 30, liên quan đến việc sử dụng chất kích thích .<ref name= Moriarty2019/> Nó xảy ra thường xuyên nhất ở những phụ nữ "tách biệt với xã hội" với độ tuổi trung bình là 57.<ref name= Reich2019>{{cite journal |vauthors=Reich A, Kwiatkowska D, Pacan P |title=Ảo tưởng về ký sinh trùng: an update |journal=Dermatol Ther (Heidelb) |volume=9 |issue=4 |pages=631–638 |date=December 2019 |pmid=31520344 |pmc=6828902 |doi=10.1007/s13555-019-00324-3 |type= Review}}</ref> |
|||
Kể từ đầu những năm 2000, [[Morgellons#Internet_and_media_influence|sự hiện diện mạnh mẽ của Internet đã khiến việc tự chẩn đoán Morgellons ngày càng tăng]].<ref name= Moriarty2019/> |
|||
==Lịch sử== |
==Lịch sử== |
||
Phiên bản lúc 14:40, ngày 27 tháng 5 năm 2022
| Delusional parasitosis | |
|---|---|
| Tên khác | Delusional infestation or Ekbom's syndrome[1] |
| Khoa/Ngành | Khoa tâm thần, Khoa da liễu |
Hoang tưởng ký sinh trùng (Delusional Parasitosis) là một loại bệnh tâm thần, người bệnh có niềm tin dai dẳng rằng họ bị nhiễm các mầm bệnh sống hoặc mầm bệnh không sống như ký sinh trùng, côn trùng hoặc bọ trong khi thực tế không có bất kỳ sự lây nhiễm nào xảy ra. Các báo cáo cho thấy người bệnh xuất hiện những triệu chứng ảo giác về xúc giác, hay còn được gọi là chứng cảm giác kiến bò, một cảm giác giống như bị côn trùng bò trên da hoặc dưới da. Chứng Morgellons cũng được xem là một dạng phụ của căn bệnh nêu trên, người bệnh bị lở loét và họ tin rằng chúng có chứa các chất xơ có hại.[1]
Hoang tưởng ký sinh trùng được phân loại là một căn bệnh tâm thần theo Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn tâm thần (DSM-5). Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân gây bệnh, nhưng chúng được cho là có liên quan đến lượng Dopamine dư thừa trong não. Chứng hoang tưởng ký sinh trùng được chẩn đoán khi bệnh đã kéo dài một tháng hoặc lâu hơn, và triệu chứng duy nhất của bệnh là hoang tưởng. Rất ít người bệnh sẵn sàng chấp nhận điều trị, bởi vì họ không nhận ra đây là một căn bệnh về ảo giác. Để điều trị, bệnh nhân sẽ được kê đơn thuốc chống loạn thần, và liệu pháp hành vi nhận thức hoặc thuốc chống trầm cảm cũng được sử dụng để giúp giảm bớt các triệu chứng do bệnh gây ra.
Chứng hoang tưởng ký sinh trùng là một chứng bệnh rất hiếm gặp và thường xuyên được quan sát thấy ở phụ nữ cao gấp đôi so với nam giới. Độ tuổi trung bình của những người mắc chứng rối loạn này rơi vào khoảng 57. Căn bệnh này còn có cách gọi khác là hội chứng Ekbom, nó được lấy từ tên của nhà thần kinh học Karl-Axel Ekbom, người đã công khai một bản tường trình cụ thể về căn bệnh này năm 1937 và 1938.[1]
Phân loại
Hoang tưởng ký sinh trùng thuộc Rối loạn dạng cơ thể - một dạng phụ của Bệnh tâm thần theo Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn tâm thần (DSM-5).[1][2] Cái tên Hoang tưởng ký sinh trùng đã trở thành tên gọi phổ biến nhất kể từ năm 2015, nhưng cũng được gọi là hoang tưởng côn trùng (Delusional infestation), ảo giác ký sinh trùng (delusory parasitosis), delusional ectoparasitosis, bệnh tâm thần ký sinh (psychogenic parasitosis), hội chứng Ekbom, chứng sợ bệnh ngoài da (dermatophobia), chứng sợ ký sinh trùng (parasitophobia), chứng cảm giác kiến bò (formication) và "bọ cocaine".[2]
Morgellons là một dạng hoang tưởng ký sinh trùng, khi đó người bệnh có cảm giác đau đớn trên da và họ tin rằng chúng chứa các loại sợi khác nhau; biểu hiện của nó rất giống với các chứng hoang tưởng tương tự khác, những người mắc chứng bệnh này đã tự chẩn đoán và họ cũng tin rằng có các dây hoặc sợi trong các vết thương trên da của họ.[1][2]
Chứng hoang tưởng ký sinh trùng làm tổ (delusory cleptoparasitosis) cũng là một dạng ảo tưởng về ký sinh trùng và người bệnh tin rằng sự lây nhiễm đang ở trong nhà của họ, chứ không phải bên trên hay bên trong cơ thể.[3]
Nguyên nhân
Nguyên nhân của chứng hoang tưởng ký sinh trùng chưa được nghiên cứu rõ. Một giả thuyết cho rằng căn nguyên của bệnh này có thể liên quan đến việc giảm chức năng vận chuyển dopamine của thể vân, dẫn đến tăng mức dopamine ngoại bào. Thông thường, ảo tưởng về ký sinh trùng biểu hiện thứ phát sau một rối loạn tâm thần nguyên phát. Những rối loạn này bao gồm tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, trầm cảm, lo âu, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, bệnh Parkinson và bệnh Huntington , nhiễm Virus gây suy giảm miễn dịch ở người và thiếu sắt. Ngoài ra hoạt động rối loạn chức năng của não bộ và rối loạn chức năng vòng vân - đồi thị - vỏ đại não có thể đóng một vai trò quan trọng trong sinh lý bệnh của DP, dẫn đến nhận thức sai về xúc giác và đôi khi là ảo giác lẫn thị giác.
Dịch tễ học
Mặc dù là một chứng rối loạn hiếm gặp, nhưng ký sinh trùng hoang tưởng là chứng rối loạn tâm thần đạo đức giả phổ biến nhất, sau các loại ảo tưởng khác như mùi cơ thể hoặc chứng hôi miệng. [2] Nó có thể không bị phát hiện vì những những người mắc bệnh này không đến gặp bác sĩ tâm thần vì họ không nhận ra tình trạng này là chứng hoang tưởng. [2] Một nghiên cứu dựa trên dân số ở Quận Olmsted, Minnesota cho thấy tỷ lệ hiện mắc là 27 trên 100.000 người-năm và tỷ lệ mắc gần 2 trường hợp trên 100.000 người-năm. [2] Đa số các bác sĩ da liễu sẽ gặp ít nhất một người bị DP trong suốt thời gian làm việc của họ. [4]
Nó được quan sát thấy ở phụ nữ thường xuyên hơn hai lần so với nam giới. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất xảy ra ở những người ở độ tuổi 60, nhưng cũng có tỷ lệ xảy ra cao hơn ở những người ở độ tuổi 30, liên quan đến việc sử dụng chất kích thích .[1] Nó xảy ra thường xuyên nhất ở những phụ nữ "tách biệt với xã hội" với độ tuổi trung bình là 57.[4]
Kể từ đầu những năm 2000, sự hiện diện mạnh mẽ của Internet đã khiến việc tự chẩn đoán Morgellons ngày càng tăng.[1]
Lịch sử
Karl-Axel Ekbom, nhà thần kinh học người Thủy Điển, lần đầu miêu tả chúng hoang tưởng ký sinh trùng "ảo tưởng về chứng hoang tưởng trước tuổi già" năm 1937. Tên của chứng hoang tưởng ký sinh đã được thay đổi nhiều lần từ đó. Ekbom sử dụng tiếng đức gọi là dermatozoenwahn, Nhưng quốc tế sử dụng thuật ngữ hội chứng Ekbom. Nhưng thuật ngữ đã không còn được ưa chuộng vì nó dùng để chỉ hội chứng restless legs syndrome. Các tên khác ám chỉ "ám ảnh"đã bị từ chối vì chứng rối loạn lo âu không phải là triệu chứng điển hình.[5] eponymous Ekbom's được chuyển thành "Hội chứng ký sinh trùng" vào năm 1946 trong tài liệu tiếng Anh , khi hai nhà nguyên cứu J Wilson và H Miller mô tả một loạt các trường hợp, và "sự phá hoại ảo tưởng" vào năm 2009.[1][6] Tên phổ biến nhất kể từ năm 2015 là "Ký sinh trùng ảo tưởng".[2]
Bản gốc Ekbom được dịch sang tiếng anh năm 2003; các tác giả đưa ra giả thuyết rằng James Harrington (1611–1677) có thể là "người đầu tiên nghi nhận mắc chứng như vậy khi anh ta 'bắt đầu tưởng tượng rằng mồ hôi của mình chuyển thành ruồi, và đôi khi là ong hay một loài côn trùng khác ."[7]
Tham khảo
- ^ a b c d e f g h Moriarty N, Alam M, Kalus A, O'Connor K (tháng 12 năm 2019). “Current understanding and approach to delusional infestation”. Am. J. Med. (Review). 132 (12): 1401–09. doi:10.1016/j.amjmed.2019.06.017. PMID 31295443. S2CID 195893551.
- ^ a b c d e f g Suh KN (7 tháng 6 năm 2018). “Delusional infestation: Epidemiology, clinical presentation, assessment and diagnosis”. UpToDate. Wolters Kluwer. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2020.
- ^ Lutfi Al-Imam AM (tháng 1 năm 2016). “A systematic literature review on delusional parasitosis”. Journal of Dermatology & Dermatologic Surgery (Review). 20 (1): 5–14. doi:10.1016/j.jdds.2015.11.003.
- ^ a b Reich A, Kwiatkowska D, Pacan P (tháng 12 năm 2019). “Ảo tưởng về ký sinh trùng: an update”. Dermatol Ther (Heidelb) (Review). 9 (4): 631–638. doi:10.1007/s13555-019-00324-3. PMC 6828902. PMID 31520344.
- ^ Freudenmann RW, Lepping P (tháng 10 năm 2009). “Delusional infestation”. Clinical Microbiology Reviews (Review). 22 (4): 690–732. doi:10.1128/cmr.00018-09. PMC 2772366. PMID 19822895.
- ^ Slaughter JR, Zanol K, Rezvani H, Flax J (tháng 12 năm 1998). “Psychogenic Parasitosis”. Psychosomatics (Historical review and case report). 39 (6): 491–500. doi:10.1016/S0033-3182(98)71281-2. PMID 9819949.
- ^ Ekbom K, Yorston G, Miesch M, Pleasance S, Rubbert S (2003). “The pre-senile delusion of infestation”. Hist Psychiatry (Historical biography). 14 (54 Pt 2): 229–232. doi:10.1177/0957154X030142007. PMID 14521159. S2CID 444986.
Đọc thêm
- Halvorson CR (tháng 10 năm 2012). “An approach to the evaluation of delusional infestation”. Cutis (Review). 90 (4): E1–4. PMID 24005827.
- Simpson L, Baier M (tháng 8 năm 2009). “Disorder or delusion? Living with Morgellons disease”. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services (Case report and review). 47 (8): 36–41. doi:10.3928/02793695-20090706-03. PMID 19681520.