Truân Triết
Truân Triết (chữ Hán: 肫哲; 1612 - 1648), Ái Tân Giác La, là một Công chúa nhà Thanh trong lịch sử Trung Quốc.
－1648
Cuộc đời
Truân Triết sinh vào giờ Ngọ, ngày 16 tháng 7 (âm lịch), năm Minh Vạn Lịch thứ 40 (1612) trong gia tộc Ái Tân Giác La. Bà là con gái thứ hai của Bối lặc Đồ Luân, mẹ là Đích Phu nhân Vương Giai thị. Bà là cháu nội của Thư Nhĩ Cáp Tề và là chất tôn nữ của Nỗ Nhĩ Cáp Xích. Từ nhỏ, bà đã được Nỗ Nhĩ Cáp Xích nuôi dưỡng trong cung cùng người cô là Tôn Đại Cách cách, vì vậy thường xưng "Truân Triết Cách cách".
Năm Thiên Mệnh thứ 11 (1626), tháng 10, bà kết hôn với Thai cát Áo Ba (奥巴), thuộc Bác Nhĩ Tế Cát Đặc thị của Khoa Nhĩ Thấm. Không lâu sau, Áo Ba trở thành Thổ Tạ Đồ hãn.
Năm Thiên Thông thứ 6 (1632), tháng 9, Ngạch phò Áo Ba qua đời, bà tái giá với con chồng là Ba Đạt Lễ (巴达礼).
Năm thứ 7 (1627), tháng 12, Ba Đạt Lễ trở thành "Thổ Tạ Đồ Tể Nông", tức Phó hãn.
Năm thứ 10 (1636), 1 tháng trước lễ lên ngôi của Hoàng Thái Cực, bà cùng Ba Đạt Lễ đến triều bái, Hoàng Thái Cực ra ngoài 10 dặm nghênh đón, tại Bồ Hà Sơn thiết lập [Hoàng ác ngự tọa - 黄幄御座][1] , Truân Triết Cách Cách từ xa lễ bái một lần. Bà dâng lên yên ngựa chạm trỗ hoa văn, lạc đà, lông cừu, lông chồn các loại. Sau, Hoàng Thái Cực triệu Thổ Tạ Đồ Tể Nông cùng Cách Cách vào cung, thiết đại yến chiêu đãi [2] .
Năm Sùng Đức thứ 2 (1637), ngày 24 tháng 7, "Tuấn Trát Công chúa" được phong làm "Quốc triều Trát Tát Khắc Công chúa" (tức Hòa Thạc Công chúa).
Năm Thuận Trị thứ 5 (1648), bà qua đời năm 37 tuổi [3] . Bà có một người chị gái gả cho con trai của Mục Khố Thập, cả hai vì bị A Tế Cách liên lụy mà bị xử tử vào tháng 12 năm Thuận Trị thứ 7 (1650).