Ngọc Lan (diễn viên sinh 1942)
| Ngọc Lan | |
|---|---|
| Thông tin cá nhân | |
| Sinh | |
Tên khai sinh | Phan Ngọc Lan |
Ngày sinh | 1942 (81–82 tuổi) |
Nơi sinh | Bắc Giang, Liên bang Đông Dương |
| Giới tính | nữ |
| Quốc tịch |  Việt Nam |
| Nghề nghiệp |
|
| Gia đình | |
Chồng | Ngô Mạnh Lân |
Con cái |
|
| Lĩnh vực | Điện ảnh |
| Danh hiệu | Nghệ sĩ nhân dân (2015) |
| Sự nghiệp điện ảnh | |
| Năm hoạt động | 1961 – nay |
| Đào tạo | Trường Điện ảnh Việt Nam |
| Vai diễn | Nhàn trong Lửa trung tuyến |
Ngọc Lan tên đầy đủ là Phan Ngọc Lan (sinh năm 1942) là nữ diễn viên điện ảnh người Việt Nam, bà được biết đến qua vai Nhàn trong phim điện ảnh Lửa trung tuyến và vai Bà nội trong phim truyền hình Bánh đúc có xương. Ngọc Lan được phong danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân năm 2015.
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]
Ngọc Lan sinh năm 1942 tại Bắc Giang,[1] khi còn đi học bà đã bộc lộ khả năng ca hát, diễn kịch và ngâm thơ.[2] Năm 1959, sau khi có dịp được xem bộ phim truyện Chung một dòng sông của đạo diễn Phạm Kỳ Nam, Ngọc Lan mơ ước sau này trở thành diễn viên.[3][1]
Sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]
Điện ảnh[sửa | sửa mã nguồn]
Năm 1959, Trường Điện ảnh Việt Nam được thành lập, bà ra Hà Nội dự thi tuyển và vượt qua được bốn vòng khảo sát. Ngọc Lan trở thành học viên khóa 1 của trường Điện ảnh Việt Nam cùng Trà Giang, Lâm Tới, Thế Anh, Kim Chi, Lịch Du...[4][1]
Năm 1961, bà được đạo diễn Phạm Văn Khoa mời đóng vai chính trong phim Lửa trung tuyến, đây cũng là vai diễn đầu tiên và nổi tiếng nhất của bà, bộ phim sau đó được mời dự Liên hoan phim Quốc tế Moskva 1961. Là diễn viên chính của phim, Ngọc Lan vinh dự được thay mặt đoàn Điện ảnh Việt Nam cùng kéo cờ khai mạc Liên hoan phim cùng với Sergey Fyodorovich Bondarchuk.[5][6] Sau sự kiện này Ngọc Lan quen biết với nữ diễn viên điện ảnh, Nghệ sĩ nhân dân Zinaida Kirienko.[7]
Ngọc Lan tốt nghiệp năm 1962 và được phân công về công tác tại Hãng phim truyện Việt Nam, cũng vào cuối năm này bà kết hôn với họa sĩ, đạo diễn phim hoạt hình Ngô Mạnh Lân. Trong sự nghiệp của mình Ngọc Lan tham gia hơn 50 vai diễn.
Năm 2015, Ngọc Lan được phong danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân. Sau bộ phim Nơi ẩn nấp bình yên năm 2017, bà tạm dừng các hoạt động phim ảnh và trở lại với bộ phim truyền hình 11 tháng 5 ngày vào năm 2021.[8]
Văn học[sửa | sửa mã nguồn]
Ngọc Lan đã phát hành 6 tập thơ, tập thơ thứ 6 có tựa đề Nặng tình phát hành năm 2020.[9]
Một số bài thơ trong chùm thơ Mẹ và quê hương của bà tạo cảm hứng cho nhạc sĩ Đỗ Phương sáng tác ca khúc Nhớ mẹ.[10]
Vai diễn[sửa | sửa mã nguồn]
Phim điện ảnh[sửa | sửa mã nguồn]
| Năm | Tựa đề | Vai diễn | Đạo diễn | Nguồn |
|---|---|---|---|---|
| 1961 | Lửa trung tuyến | Nhàn | NSND Phạm Văn Khoa | |
| 1962 | Một ngày đầu thu | Huy Vân | ||
| 1964 | Người chiến sĩ trẻ | NSND Hải Ninh | [6] | |
| 1966 | Lửa rừng | Y Mai | NSND Phạm Văn Khoa | [11] |
| Biển lửa | Vợ Chu | NSND Phạm Kỳ Nam, NGND Lê Đăng Thực | ||
| 1967 | Biển gọi | Vợ Bí thư Đảng ủy | NSƯT Nguyễn Tiến Lợi, NSƯT Nguyễn Ngọc Trung | [11] |
| 1968 | Một chiến công | Phụ bếp | Nguyễn Đỗ Ngọc | [11] |
| 1974 | Quê nhà | Dự | NSƯT Nguyễn Ngọc Trung | [6] |
| 1975 | Vùng trời | Y tá Dân quân | NSND Huy Thành | |
| 1980 | Mảnh trăng cuối rừng | Nguyễn Kha, NSND Lê Thi | ||
| 1986 | Thị trấn yên tĩnh | Vợ lái xe | NSƯT Lê Đức Tiến | |
| 1987 | Huyền thoại về người mẹ | Hòa | NSND Bạch Diệp | |
| Nửa chừng xuân | Vợ ba của Hàn Thanh | NSƯT Lê Đức Tiến | [6] | |
| 1988 | Dịch cười | Vợ Tổng giám đốc | Đỗ Minh Tuấn | |
| 1989 | Đời mưa gió | Bà Phủ | NSƯT Đức Hoàn | [6] |
| Thằng Cuội | Bà Soi | Đỗ Mạnh Tuấn | [6] | |
| 1990 | Kiếp phù du | Nhũ mẫu | NSND Hải Ninh | [6] |
| Lấy nhau vì tình | Bà tham Bích | NSƯT Hà Văn Trọng | ||
| 1991 | Giông tố | Bà Nghị Hách | Nguyễn Mạnh Lân | [11] |
| 1992 | Anh chỉ có mình em | Bà Tuần | Đới Xuân Việt |
Truyền hình[sửa | sửa mã nguồn]
| Năm | Tựa đề | Vai diễn | Đạo diễn | Định dạng | Phát Hành | Chú thích |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Giành dật | Bà Hạnh | Lê Lực | Truyền hình | Đài truyền hình Hà Nội | ||
| 1995 | Nàng Kiều trúng số | Bà Khải | NSƯT Lê Đức Tiến | Điện ảnh truyền hình | [12] | |
| 1996 | Đông Ki ra thành phố | Hồng Chi | VTV | |||
| 1998 | Gió qua miền tối sáng | Bà Khánh | NSND Phạm Thanh Phong | Truyền hình dài tập | [6] | |
| 2000 | Qua những đêm lạnh giá | Bà Cơ | NSND Bùi Cường | Điện ảnh truyền hình | ||
| 2001 | Khi người lính trở về | Cao Mạnh | Đài truyền hình Hà Nội | |||
| Người dưng | Lê Lực | |||||
| 2002 | Gái một con | Bà Ngà | Triệu Tuấn | VTV | ||
| Chuyện tình biển xa | Bà Việt | NSƯT Lê Đức Tiến | Truyền hình dài tập | HTV | ||
| 2009 | Phá vỡ im lặng | Bà Đào | Hoàng Nhuận Cầm | VTV | ||
| 2010 | Bí mật Eva | Bà Tôn | Đỗ Minh Tuấn | |||
| Nếp nhà | Bà Lụa | NSƯT Vũ Trường Khoa | [13] | |||
| 2011 | Giọt nắng cuối hoàng hôn | VTC | [6] | |||
| 2015 | Bánh đúc có xương | Bà nội | Đặng Thái Huyền | VTV | ||
| 2017 | Nơi ẩn nấp bình yên | Bà Hạnh | Nguyễn Đức Hiếu | [14] | ||
| 2021 | 11 tháng 5 ngày | Bà nội Nhi | Lê Đỗ Ngọc Linh, Nguyễn Đức Hiếu |
Đời tư[sửa | sửa mã nguồn]
Ngọc Lan gặp đạo diễn phim hoạt hình Ngô Mạnh Lân tại Moskva khi bà tham gia dự Liên hoan phim Quốc tế Moskva 1961, lúc này ông Lân là lưu học sinh tại trường VGIK.[15] Hai ông bà kết hôn cuối năm 1962 và có được 4 người con mang tên Ngô Phương Lan, Ngô Phương Ly, Ngô Lê, Ngô Lâm.[2] Con gái lớn của bà là Ngô Phương Lan – nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh Việt Nam[16] và cháu ngoại đầu của bà là đạo diễn Đinh Tuấn Vũ.[17][18]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a b c “Tuổi xế chiều của 'bà nội khó tính' nhất màn ảnh NSND Ngọc Lan”. Báo VietNamNet. 31 tháng 12 năm 2021. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
- ^ a b Phương Hà (3 tháng 12 năm 2016). “NSƯT Ngọc Lan: Hồng nhan nhưng không đa đoan”. Thế giới điện ảnh. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
- ^ Khánh Nguyễn (18 tháng 3 năm 2017). “NSND Ngọc Lan: Dốc hết tâm lực vào vai mẹ chồng trong 'Nơi ẩn nấp bình yên'”. Báo Điện tử VTV. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 6 năm 2017. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
- ^ “Câu chuyện cuộc đời bằng thơ của NSND Ngọc Lan”. ANTV. 16 tháng 6 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 10 năm 2022. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
- ^ Trần Hoàng Thiên Kim (15 tháng 9 năm 2023). “Nghệ sĩ nhân dân Ngọc Lan: Sống cùng ký ức”. Báo Công an Nhân dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
- ^ a b c d e f g h i Thảo Duyên (4 tháng 7 năm 2009). “NSƯT Ngọc Lan: Bí quyết là tình yêu”. Báo Công an Nhân dân điện tử (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
- ^ Minh Hà (9 tháng 11 năm 2017). “NSND Ngọc Lan – NSND Zinaida Kirienko: Hai thế kỷ, một tình bạn xuyên biên giới”. Báo An ninh thế giới (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
- ^ Quỳnh Phạm (22 tháng 7 năm 2021). “NSND Ngọc Lan làm bà nội trong '11 tháng 5 ngày', tái xuất sau 5 năm”. Sức khỏe & đời sống. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
- ^ cand.com.vn. “NSND Ngọc Lan - NSND Ngô Mạnh Lân: Mãi mãi một tình yêu”. Báo Công an Nhân dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
- ^ Ngọc Trinh (24 tháng 3 năm 2023). “NSND Phan Ngọc Lan và Nhạc sĩ Đỗ Phương cùng khắc họa hình ảnh Người mẹ qua ca khúc "Nhớ mẹ"”. Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
- ^ a b c d Trần Hoàng Thiên Kim (14 tháng 5 năm 2019). “Nghệ sĩ nhân dân Ngọc Lan: Nghệ thuật và tình yêu song hành”. Báo Công an Nhân dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2023.
- ^ Ngọc Lan (15 tháng 4 năm 2014). “Nhớ Trịnh Thịnh - nhớ một thời nhường cơm sẻ áo”. Tuổi trẻ Online. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
- ^ “Phim Nếp nhà - Nét đẹp của văn hóa và tình người”. sggp.org.vn. 30 tháng 9 năm 2010. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2023.
- ^ cand.com.vn. “NSND Ngọc Lan: Làm bà mẹ ghê gớm không dễ”. Báo Công an Nhân dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
- ^ Thanh Xuân (14 tháng 6 năm 2020). “Matxcơva và chuyện tình đẹp như thơ của NSND Ngô Mạnh Lân và NSND Phan Ngọc Lan”. An Ninh Thủ Đô. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
- ^ Hà Tùng Long (18 tháng 6 năm 2020). “Chuyện tình đẹp như "suối thơ" của NSND Ngọc Lan và NSND Ngô Mạnh Lân”. Báo điện tử Dân Trí. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
- ^ Lê Thị Bích Hồng (30 tháng 4 năm 2020). “Đạo diễn Đinh Tuấn Vũ: Làm phim chiến tranh theo cách người trẻ”. Thể thao & Văn hóa Online. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 6 năm 2023. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2023.
- ^ Hà Chi (15 tháng 9 năm 2021). “NSND, đạo diễn, họa sĩ Ngô Mạnh Lân qua đời”. Báo Nhân Dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 19 tháng 10 năm 2023.