Wikipedia:Bài viết chọn lọc/2007/Tuần 24

Karl Marx

Chủ nghĩa Marx là một học thuyết xã hội về triết học, lịch sử-chính trị và kinh tế với đòi hỏi mang tính khoa học. Chủ nghĩa Marx dựa trên các tác phẩm của Karl Marx và Friedrich Engels. Từ khi tập ba của tác phẩm Tư Bản được xuất bản năm 1895, những người Mác-xít đã cố gắng tích hợp các ý tưởng trong đó vào trong một phương án chuẩn xác chung phục vụ cho việc xây dựng một trật tự xã hội xã hội chủ nghĩa và/hay cộng sản chủ nghĩa.

Thuật ngữ chủ nghĩa Marx đầu tiên được những người hoạt động chính trị chống đối lại sử dụng với nghĩa xấu. Chỉ từ cuối thế kỷ 19 thuật ngữ này mới được chính những người theo chủ nghĩa Marx tiếp nhận. Chính Marx cũng đã từng nói rằng ông không phải là người Mác-xít và thích dùng khái niệm “chủ nghĩa xã hội khoa học” cho học thuyết của ông hơn. Với việc này Marx phân rõ ranh giới với các phác thảo xã hội và nhà nước khác, những cái mà ông xếp vào chủ nghĩa xã hội không tưởng hay chủ nghĩa vô chính phủ. Marx phê phán những người đi trước và cùng thời này rằng họ chỉ “mơ ước” một xã hội công bằng hướng theo các lý tưởng của cuộc Cách mạng Pháp mà không nghiên cứu một cách khoa học về các điều kiện để thực hiện nó và cũng không cố vươn đến chúng với triển vọng thành công thực tế.