Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Jean-Baptiste Lamarck”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Thêm rất nhiều thông tin , làm nổi bật bài viết, bổ sung phần tiến hóa Lamarck
n thêm ref
Dòng 23: Dòng 23:
}}
}}


'''Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chevalier de Lamarck''' (1 tháng 8 năm 1744 – 18 tháng 12 năm 1829), hay '''Lamarck''', là nhà tự nhiên học người Pháp.
'''Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chevalier de Lamarck''' (1 tháng 8 năm 1744 – 18 tháng 12 năm 1829)<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/lamarck "Lamarck"]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.</ref>, hay '''Lamarck''', là nhà tự nhiên học người Pháp. Ông là một [[người lính]], [[nhà sinh học]], [[Học viện|nhà khoa học]], và là một người cổ động cho giả thuyết rằng [[tiến hóa]] sinh học xảy ra và diễn biến theo [[Chủ nghĩa tự nhiên (triết học)|các quy luật tự nhiên]].


Lamarck từng chiến đấu trong chiến tranh Pomeranian (1757-62) chống lại [[Phổ (quốc gia)|Phổ]] và được trao tặng một khoản tiền cho sự dũng cảm trên chiến trường. Khi được gửi đến Monaco, Lamarck trở nên quan tâm đến lịch sử tự nhiên và quyết định học dược. Ông nghỉ hưu từ quân đội sau khi bị thương trong năm 1766, và trở lại sự nghiệp học tập y khoa của mình. Lamarck có một sự quan tâm đặc biệt đến thực vật học, và sau đó, sau khi ông xuất bản tác phẩm ba tác phẩm Flore françoise ( Hệ thực vật Pháp ) (1778), ông đã trở thành thành viên của Học viện Khoa học Pháp năm 1779. Lamarck tham gia vào Jardin des Plantes ( Hội thực vật ) và được bổ nhiệm làm thư viện Chủ tịch Hội Thực vật năm 1788. Khi Quốc hội Pháp thành lập Muséum national d'Histoire naturelle ( Bảo tàng lịch sử Tự nhiên ) năm 1793, Lamarck trở thành giáo sư động vật học.
Lamarck từng chiến đấu trong chiến tranh Pomeranian (1757-62) chống lại [[Phổ (quốc gia)|Phổ]] và được trao tặng một khoản tiền cho sự dũng cảm trên chiến trường<ref>[[#Damkaer|Damkaer (2002)]], p. 117.</ref>. Khi được gửi đến [[Monaco]], Lamarck chuyển sang quan tâm đến lịch sử tự nhiên và quyết định học [[ngành y|y học]]<ref name="p15">[[#Packard|Packard (1901)]], p. 15.</ref>. Ông xuất ngũ sau khi bị thương năm 1766, và quay trở lại học tập y khoa<ref name="p15" />. Lamarck quan tâm đặc biệt đến [[thực vật học]], và sau khi ông xuất bản tác phẩm ''Flore françoise'' (dịch nghĩa:Hệ thực vật Pháp) gồm 3 tập (1778), ông đã trở thành thành viên của [[Viện Hàn lâm Khoa học Pháp]] năm 1779. Lamarck tham gia vào [[Vườn bách thảo Paris]] (Hội thực vật) và được bổ nhiệm làm thư viện Chủ tịch Hội Thực vật năm 1788. Khi Quốc hội Pháp thành lập [[Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Pháp]] năm 1793, Lamarck trở thành giáo sư động vật học.


Năm 1801, ông xuất bản ''Système des animaux sans vertèbres'', một công trình chính về phân loại động vật không xương sống, một thuật ngữ mà ông đặt ra. Trong một ấn bản năm 1802, ông trở thành một trong những người đầu tiên sử dụng thuật ngữ sinh học theo nghĩa hiện đại. Lamarck tiếp tục công việc của mình như là một giáo sư đầu ngành về động vật không xương sống. Ông được ghi nhớ, ít nhất là trong nhuyễn thể động vật học, như một nhà phân loại học có tầm cỡ.
Năm 1801, ông xuất bản ''Système des animaux sans vertèbres'', một công trình chính về phân loại [[động vật không xương sống]], một thuật ngữ mà ông đặt ra. Trong một ấn bản năm 1802, ông trở thành một trong những người đầu tiên sử dụng thuật ngữ sinh học theo nghĩa hiện đại.<ref name="Coleman">[[#Coleman|Coleman (1977)]], pp. 1–2.</ref>{{refn|The term "biology" was also introduced independently by [[Thomas Beddoes]] (in 1799), by [[Karl Friedrich Burdach]] (in 1800) and by [[Gottfried Reinhold Treviranus]] (''Biologie oder Philosophie der lebenden Natur'', 1802).|group=Note}} Lamarck tiếp tục công việc của mình như là một giáo sư đầu ngành về động vật không xương sống. Ông được ghi nhớ, ít nhất là trong nhuyễn thể động vật học, như một nhà phân loại học có tầm cỡ.


Thời đại hiện đại thường nhớ Lamarck về lý thuyết kế thừa các đặc tính thu được, được gọi là ''kế thừa mềm'', còn gọi là học thuyết Lamarck hoặc lý thuyết sử dụng / không sử dụng, mà ông mô tả trong cuốn ''Philosophie Zoologique'' ( ''Triết học Động vật'' ) năm 1809 của ông. Tuy nhiên, ý tưởng ''thừa kế mềm'' của ông có lẽ là một sự phản ánh trí tuệ của thời đại đó và được nhiều nhà sử học tự nhiên chấp nhận. Sự đóng góp của Lamarck vào lý thuyết [[tiến hóa]] bao gồm lý thuyết kết hợp thực sự đầu tiên của sự tiến hóa sinh học, trong đó một ''tác nhân "[[Giả kim thuật|giả kim]]" phức tạp'' đã thúc đẩy các sinh vật lên một bậc thang phức tạp và một ''tác nhân môi trường thứ hai'' làm cho chúng phù hợp với môi trường địa phương thông qua việc dùng hoặc không dùng các đặc tính, làm phân biệt chúng với các sinh vật khác. Các nhà khoa học đã tranh luận liệu những tiến bộ trong lĩnh vực '''''chuyển vị di truyền ngoại gen''''' có cho phép là Lamarck đã đúng, ở một mức độ nào đó, hay không.
Thời đại hiện đại thường nhớ đến ông với lý thuyết kế thừa các đặc tính thu được, được gọi là ''kế thừa mềm'', còn gọi là học thuyết Lamarck hoặc lý thuyết sử dụng/không sử dụng<ref>[[#Jurmain|Jurmain ''et al.'' (2011)]], pp. 27–39.</ref>, mà ông mô tả trong cuốn ''Philosophie Zoologique'' ( ''Triết học Động vật'' ) năm 1809 của ông. Tuy nhiên, ý tưởng ''thừa kế mềm'' của ông có lẽ là một sự phản ánh trí tuệ của thời đại đó và được nhiều nhà sử học tự nhiên chấp nhận. Sự đóng góp của Lamarck vào lý thuyết [[tiến hóa]] bao gồm lý thuyết kết hợp thực sự đầu tiên của sự tiến hóa sinh học<ref>Ed. Philip Appleman. ''Darwin: A Norton Critical Edition''. 3rd Edition. New York City: W.W. Norton & Company, 2001. 44.</ref>, trong đó một ''tác nhân "[[Giả kim thuật|giả kim]]" phức tạp'' đã thúc đẩy các sinh vật lên một bậc thang phức tạp và một ''tác nhân môi trường thứ hai'' làm cho chúng phù hợp với môi trường địa phương thông qua việc dùng hoặc không dùng các đặc tính, làm phân biệt chúng với các sinh vật khác. Các nhà khoa học đã tranh luận liệu những tiến bộ trong lĩnh vực [[chuyển vị di truyền ngoại gen]] có cho phép là Lamarck đã đúng, ở một mức độ nào đó hay không.<ref name=Haig>{{cite journal |last1=Haig |first1=David |title=Weismann Rules! OK? Epigenetics and the Lamarckian temptation |journal = Biology and Philosophy |date= 2007 |volume=22 |pages=415–428 |doi=10.1007/s10539-006-9033-y |url=http://haiggroup.oeb.harvard.edu/publications/weismann-rules-ok-epigenetics-and-lamarckian-temptation}}</ref>


== Tiến hóa kiểu Lamarck ==
== Tiến hóa kiểu Lamarck ==

Phiên bản lúc 03:51, ngày 15 tháng 11 năm 2017

Jean-Baptiste Lamarck
Portrait of Jean-Baptiste Lamarck
Sinh(1744-08-01)1 tháng 8 năm 1744
Bazentin, Picardy, Pháp
Mất18 tháng 12 năm 1829(1829-12-18) (85 tuổi)
Paris, France
Quốc tịchFrench
Nổi tiếng vìEvolution; inheritance of acquired characteristics, Influenced Geoffroy
Sự nghiệp khoa học
Nơi công tácFrench Academy of Sciences; Muséum national d'Histoire naturelle; Jardin des Plantes
Ảnh hưởng tớiÉtienne Geoffroy Saint-Hilaire
Tên viết tắt trong IPNILam.
Tên viết tắt trong ICZNLamarck

Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chevalier de Lamarck (1 tháng 8 năm 1744 – 18 tháng 12 năm 1829)[1], hay Lamarck, là nhà tự nhiên học người Pháp. Ông là một người lính, nhà sinh học, nhà khoa học, và là một người cổ động cho giả thuyết rằng tiến hóa sinh học xảy ra và diễn biến theo các quy luật tự nhiên.

Lamarck từng chiến đấu trong chiến tranh Pomeranian (1757-62) chống lại Phổ và được trao tặng một khoản tiền cho sự dũng cảm trên chiến trường[2]. Khi được gửi đến Monaco, Lamarck chuyển sang quan tâm đến lịch sử tự nhiên và quyết định học y học[3]. Ông xuất ngũ sau khi bị thương năm 1766, và quay trở lại học tập y khoa[3]. Lamarck quan tâm đặc biệt đến thực vật học, và sau khi ông xuất bản tác phẩm Flore françoise (dịch nghĩa:Hệ thực vật Pháp) gồm 3 tập (1778), ông đã trở thành thành viên của Viện Hàn lâm Khoa học Pháp năm 1779. Lamarck tham gia vào Vườn bách thảo Paris (Hội thực vật) và được bổ nhiệm làm thư viện Chủ tịch Hội Thực vật năm 1788. Khi Quốc hội Pháp thành lập Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Pháp năm 1793, Lamarck trở thành giáo sư động vật học.

Năm 1801, ông xuất bản Système des animaux sans vertèbres, một công trình chính về phân loại động vật không xương sống, một thuật ngữ mà ông đặt ra. Trong một ấn bản năm 1802, ông trở thành một trong những người đầu tiên sử dụng thuật ngữ sinh học theo nghĩa hiện đại.[4][Note 1] Lamarck tiếp tục công việc của mình như là một giáo sư đầu ngành về động vật không xương sống. Ông được ghi nhớ, ít nhất là trong nhuyễn thể động vật học, như một nhà phân loại học có tầm cỡ.

Thời đại hiện đại thường nhớ đến ông với lý thuyết kế thừa các đặc tính thu được, được gọi là kế thừa mềm, còn gọi là học thuyết Lamarck hoặc lý thuyết sử dụng/không sử dụng[5], mà ông mô tả trong cuốn Philosophie Zoologique ( Triết học Động vật ) năm 1809 của ông. Tuy nhiên, ý tưởng thừa kế mềm của ông có lẽ là một sự phản ánh trí tuệ của thời đại đó và được nhiều nhà sử học tự nhiên chấp nhận. Sự đóng góp của Lamarck vào lý thuyết tiến hóa bao gồm lý thuyết kết hợp thực sự đầu tiên của sự tiến hóa sinh học[6], trong đó một tác nhân "giả kim" phức tạp đã thúc đẩy các sinh vật lên một bậc thang phức tạp và một tác nhân môi trường thứ hai làm cho chúng phù hợp với môi trường địa phương thông qua việc dùng hoặc không dùng các đặc tính, làm phân biệt chúng với các sinh vật khác. Các nhà khoa học đã tranh luận liệu những tiến bộ trong lĩnh vực chuyển vị di truyền ngoại gen có cho phép là Lamarck đã đúng, ở một mức độ nào đó hay không.[7]

Tiến hóa kiểu Lamarck

Lamarck nhấn mạnh luận điểm chính trong công trình sinh học của ông. Thứ nhất là môi trường tạo ra sự thay đổi của động vật. Ông đã trích dẫn ví dụ về mù ở chuột chũi, sự hiện diện của răng ở động vật có vú và sự vắng mặt của răng ở chim như là bằng chứng của nguyên tắc này. Nguyên tắc thứ hai là cuộc sống được cấu trúc theo trật tự và nhiều phần khác nhau của tất cả các cơ thể làm cho chúng có thể chuyển động hữu cơ.

Mặc dù ông không phải là nhà tư tưởng đầu tiên ủng hộ tiến hóa hữu cơ, ông là người đầu tiên phát triển một lý thuyết tiến hóa mạch lạc thực sự. Ông vạch ra các lý thuyết về tiến hóa đầu tiên trong bài giảng Floreal của ông năm 1800, và sau đó trong ba tác phẩm được công bố sau này:

 - Recherches sur l'organisation des corps vivants ( Nghiên cứu về tổ chức các cơ thể sống), 1802.

- Philosophie Zoologique ( Triết học Động vật ), 1809.

- Histoire naturelle des animaux sans vertèbres ( Lịch sử tự nhiên của động vật không có xương sống) , (trong bảy tập, 1815-22).

Lamarck đã sử dụng một số cơ chế như động lực của tiến hóa, rút ​​ra từ những kiến ​​thức phổ biến về thời đại của ông với niềm tin của ông về hóa học trước Lavoisier. Ông đã sử dụng những cơ chế này để giải thích hai động lực mà ông thấy như là sự tiến hóa; một lực đẩy động vật từ các dạng đơn giản đến phức tạp, và một động lực giúp thích ứng động vật với môi trường địa phương của chúng và phân biệt chúng với nhau. Ông tin rằng các lực này phải được giải thích như là một kết quả tất yếu của các nguyên tắc cơ bản của vật lý, ủng hộ một thái độ "duy vật" đối với sinh học.

Le pouvoir de la vie: Động lực phức tạp

Lamarck đã đề cập đến một khuynh hướng làm cho các sinh vật trở nên phức tạp hơn, di chuyển trên "bậc thang tiến bộ". Ông đã đề cập đến hiện tượng này như "la force qui tend sans cesse à composer l'organisation" (Lực lượng thường xuyên có xu hướng thiết lập trật tự). Lamarck tin tưởng vào sự phát triển tự phát đang diễn ra của các sinh vật đơn giản thông qua hành động vật lý bằng một lực lượng vật chất.

Lamarck chống lại các quan niệm hóa học hiện đại được thúc đẩy bởi Lavoisier ( những ý tưởng mà ông khinh thị ), thích chấp nhận một cái nhìn giả kim truyền thống của các yếu tố căn bản là Thổ ( Earth ), Khí ( Air ), Hỏa ( Fire ) và Thủy ( Water ). Ông khẳng định rằng, một khi sinh vật sống hình thành, sự chuyển động của chất lỏng trong sinh vật sống tự nhiên thúc đẩy chúng phát triển đến mức phức tạp hơn bao giờ hết.

Sự chuyển động nhanh chóng của các dịch sẽ làm khắc nên kênh rạch giữa các mô mềm. Chẳng bao lâu, dòng chảy của chúng sẽ bắt đầu thay đổi, dẫn đến sự phát triển của các cơ quan riêng biệt. Các chất lỏng, bây giờ đã tinh vi hơn, sẽ trở nên phức tạp hơn, tạo ra nhiều chất tiết và chất rắn tạo thành các cơ quan.

- Histoire naturelle des animaux sans vertèbres, 1815

Tên các loài sinh vật đặt để vinh danh ông

Tham khảo

  1. ^ "Lamarck". Random House Webster's Unabridged Dictionary.
  2. ^ Damkaer (2002), p. 117.
  3. ^ a b Packard (1901), p. 15.
  4. ^ Coleman (1977), pp. 1–2.
  5. ^ Jurmain et al. (2011), pp. 27–39.
  6. ^ Ed. Philip Appleman. Darwin: A Norton Critical Edition. 3rd Edition. New York City: W.W. Norton & Company, 2001. 44.
  7. ^ Haig, David (2007). “Weismann Rules! OK? Epigenetics and the Lamarckian temptation”. Biology and Philosophy. 22: 415–428. doi:10.1007/s10539-006-9033-y.



Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref> với tên nhóm “Note”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="Note"/> tương ứng, hoặc thẻ đóng </ref> bị thiếu

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean-Baptiste_Lamarck&oldid=34279701”