Đường đến địa ngục được lát bằng thiện tâm

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Đường đến địa ngục được lát bằng thiện tâm là một câu tục ngữ hay cách ngôn.[1]

Nguồn gốc[sửa | sửa mã nguồn]

Câu nói được cho là từ Thánh Bernard của Clairvaux (k. 1150): "L'enfer est plein de bonnes volontés ou désirs" (địa ngục đầy những ước nguyện và khát khao tốt đẹp).[2] Một câu nói trước đó trong Aeneis của Virgil: "facilis descensus Averno (đường xuống địa ngục rất dễ dàng)".[3]

Ý nghĩa[sửa | sửa mã nguồn]

Một ý nghĩa của cụm từ là cá nhân có thể có ý định tốt nhưng thiếu hành động.[4] Sự thiếu hành động có thể là do sự trì hoãn, lười biếng hoặc những tật xấu khác.[5] Như vậy, câu nói là một lời cảnh cáo rằng một ý định tốt là vô nghĩa trừ khi được thực hiện.[4]

Một cách giải thích khác là việc làm sai trái hay hành động xấu thường được che đậy bởi ý định tốt, hoặc thậm chí có ý định tốt và có hành động nhưng lại dẫn đến hậu quả xấu không lường trước. Một ví dụ là du nhập của loài ngoại lai như cá chép Á Đông. Loài này đã trở thành một rắc rối do sự sinh sôi và hành vi bất ngờ của chúng.[6] Cách hiểu này tương đương câu nói trong tiếng Việt "nhiệt tình cộng ngu dốt (bằng phá hoại)".[7]

Nghiên cứu[sửa | sửa mã nguồn]

Nghiên cứu tâm lý về ảnh hưởng của ý định khi hoàn thành nhiệm vụ bởi giáo sư Peter Gollwitzer, Paschal Sheeran và Sheina Orbell chỉ ra rằng có một phần sự thật trong câu tục ngữ này.[8] Người cầu toàn đặc biệt dễ rơi vào tình huống này.[9] Một số[10] đã lập luận, rằng mọi người có xu hướng giải thích hành động của mình là dựa trên ý định tốt, nhiều hơn khi đánh giá hành động của người khác.

Những cố gắng để cải thiện đạo đức thường phản tác dụng. Nếu pháp luật được sử dụng, người ta thường tìm cách né tránh thay vì sửa đổi bản thân. Trong đàm phán, các nhóm được khuyến khích hiểu những quan điểm của các bên khác thường cho kết quả kém hơn là những người chỉ nhìn theo một chiều. Sự đe dọa trừng phạt có thể dẫn đến hành vi đạo đức tồi tệ hơn chứ không phải cải thiện nó.[11] Nghiên cứu đạo đức kinh doanh chỉ ra rằng hầu hết các việc làm sai trái không phải là do cố ý, mà gây ra bởi những người không vô tình phạm sai lầm.[12]

Stephen Garrard Post khi viết về lòng vị tha cho rằng, ý định tốt thường không phải như bề ngoài và rằng con người thường hành động dựa trên những động cơ ích kỷ, không xứng đáng—"Nếu đường đến địa ngục được lát bằng thiện tâm, một phần là bởi vì đó là đường họ thường bắt đầu."[13]

Nghệ thuật[sửa | sửa mã nguồn]

Những tác giả đã sử dụng cụm từ này bao gồm Charlotte Brontë, Lord Byron, Samuel Johnson,[14] Samuel Taylor Coleridge, Sir Walter Scott,[15] Søren Kierkegaard,[16] và Karl Marx.[4]

Trong phim V báo thù, trước khi giết Delia Surridge, V nói với cô, "tôi đã không tới đây vì những gì cô hy vọng sẽ làm. Tôi tới vì những gì cô đã làm."

Trong phim X-Men, khi Kelly nói với Magneto rằng ý định của ông ta là tốt, Magneto giận dữ trả lời rằng ông ta "hoàn toàn ý thức rằng con đường dẫn tới địa ngục và cái nó được lát!"

Cụm từ này xuất hiện trong bài hát "4 Phút" của Madonna trong album năm 2008 Hard Candy.

Cụm từ được trích dẫn một lần nữa trong phim truyền hình Smallville trong tập cuối cùng của mùa đầu tiên khi cha của Clark đề cập đến ý định thực sự của Lex.

Cụm từ này được trích dẫn bởi tác giả Garry Kasparov trong cuốn sách Mùa đông đang đến: "Nếu đường đến địa ngục được lát bằng thiện ý, thỏa hiệp với nguyên tắc là đèn đường"

Toàn bộ phim Breaking Bad được dựa trên nhân vật chính Walter Trắng, cố gắng làm điều đúng đắn cho gia đình của mình sau khi biết ông ta bị ung thư. Ông muốn để lại tiền sau khi chết, và giải pháp là làm đá. Trong sê-ri ta thấy ý định tốt từ từ biến ông ta thành một dạng quỷ dữ.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Proverbs, 2007
  2. ^ The American Heritage dictionary of idioms, 1997
  3. ^ Analogous Proverbs In Ten Languages, 1885
  4. ^ a b c Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Chú thích sách
  5. ^ 101 American English proverbs: understanding language and culture through commonly used sayings, 1992
  6. ^ Principle Number One: The Road to Hell is Paved with Good Intentions
  7. ^ “Gặp "anh hùng cứu mỹ nhân" trong vụ giết người vì nhầm tưởng... hiếp dâm!?”. Dân trí.
  8. ^ Advances in Experimental Social Psychology
  9. ^ Implementation Intentions, Perfectionism, and Goal Progress: Perhaps the Road to Hell Is Paved With Good Intentions, 2005
  10. ^ Actions, Intentions, and Self-Assessment: The Road to Self-Enhancement Is Paved with Good Intentions, 2004
  11. ^ Ethics in groups
  12. ^ Good intentions aside: a manager's guide to resolving ethical problems, 1993
  13. ^ Altruism & altruistic love, 2002
  14. ^ "Hell is paved with good intentions."
  15. ^ Milledulcia, 1857
  16. ^ Kierkegaard, Soren. (2013), Kierkegaard's Writings, XVI: Works of Love, Princeton University Press, p.94, ISBN 9781400847013
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Đường_đến_địa_ngục_được_lát_bằng_thiện_tâm&oldid=68608059”