Tầng Cenoman

Hệ/ Kỷ	Thống/ Thế	Bậc/ Kỳ	Tuổi (Ma)
Paleogen	Paleocen	Đan Mạch	trẻ hơn
Creta	Thượng /Muộn	Maastricht	66.0	72.1
		Champagne	72.1	83.6
		Santon	83.6	86.3
		Cognac	86.3	89.8
		Turon	89.8	93.9
		Cenoman	93.9	100.5
	Hạ/Sớm	Alba	100.5	~113.0
		Apt	~113.0	~125.0
		Barrême	~125.0	~129.4
		Hauterive	~129.4	~132.9
		Valangin	~132.9	~139.8
		Berrias	~139.8	~145.0
Jura	Thượng /Muộn	Tithon	già hơn
Phân chia kỷ Creta theo ICS năm 2017.^[1]

Tầng Cenoman trong niên đại địa chất là kỳ đầu tiên của thế Creta muộn, và trong thời địa tầng học thì nó là bậc dưới cùng của thống Creta trên. Kỳ Cenoman tồn tại từ ~ 100.5 Ma đến 93.9 Ma (Ma: Megaannum, triệu năm trước).^[2]

Tầng Cenoman là đồng niên với tầng Woodbin của thang thời gian khu vực Vịnh Mexico và phần đầu của tầng Eaglefordi của thang thời gian khu vực Bờ Đông Hoa Kỳ.

Vào cuối kỳ Cenoman, một sự kiện thiếu oxy đã diễn ra, được gọi là sự kiện ranh giới Cenoman-Turon hoặc "sự kiện Bonarelli", có liên quan đến một sự kiện tuyệt chủng nhỏ đối với các loài sinh vật biển.

Địa tầng[sửa | sửa mã nguồn]

Tầng Cenoman được nhà cổ sinh vật học Alcide d'Orbigny người Pháp xác lập trong tài liệu khoa học vào năm 1847. Tên của nó bắt nguồn từ tên Latin của thành phố Pháp Le Mans tỉnh Sarthe là Cenomanum. 44°23′33″B 5°30′43″Đ / 44,3925°B 5,5119°Đ / 44.3925; 5.5119

Đáy của tầng Cenoman (cũng là đáy của thống Creta trên) ứng với lần xuất hiện đầu tiên của trùng lỗ loài Rotalipora globotruncanoides trong bản ghi địa tầng. Hồ sơ tham chiếu chính thức (GSSP) cho đáy của Cenoman nằm ở vết lộ trên sườn phía tây của Mont Risou, gần làng Rosans trong Alps thuộc Pháp (Hautes-Alpes), 44°23′33″B 5°30′43″Đ / 44,3925°B 5,5119°Đ / 44.3925; 5.5119. Đáy tầng, trong hồ sơ tham khảo, nằm dưới đỉnh của Hệ tầng hỗn hợp Marnes.^[5]

Đỉnh của Cenoman (đáy của tầng Turon) là ở lần xuất hiện đầu tiên của ammonit loài Watinoceras devonense.

^ “ICS Timescale Chart”. www.stratigraphy.org.
^ “Global Boundary Stratotype Section and Point”. International Commission of Stratigraphy. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2020.
^ See for a detailed geologic timescale Gradstein et al. (2004)
^ International Commission on Stratigraphy. “International Stratigraphic Chart” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 29 tháng 5 năm 2008. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2020.
^ The GSSP for the Cenomanian was established by Kennedy et al. (2004)

Gradstein, F.M.; Ogg, J.G. & Smith, A.G.; 2004: A Geologic Time Scale 2004, Cambridge University Press.
Kennedy, W.J.; Gale, A.S.; Lees, J.A. & Caron, M.; 2004: The Global Boundary Stratotype Section and Point (GSSP) for the base of the Cenomanian Stage, Mont Risou, Hautes-Alpes, France, Episodes 27, pp. 21–32.