Lão Thượng thiền vu
| Lão Thượng 老上 | |
|---|---|
| Tên húy | Kê Chúc |
| Thiền vu Hung Nô | |
| Nhiệm kỳ 174 TCN–160 TCN | |
| Tiền nhiệm | Mặc Đốn thiền vu |
| Kế nhiệm | Quân Thần thiền vu |
| Thông tin cá nhân | |
| Sinh | |
Tên húy | Kê Chúc |
Ngày sinh | không rõ |
| Mất | 161 TCN |
| Giới tính | nam |
| Gia quyến | |
Thân phụ | Mặc Đốn thiền vu |
Hậu duệ | Quân Thần thiền vu, Y Trĩ Tà thiền vu |
Lão Thượng thiền vu (tiếng Trung: 老上單于; bính âm: Lǎoshàng Chányú, trị vì 174–160 TCN), danh là Kê Chúc (稽粥), là một thiền vu của Hung Nô, người kế vị Mặc Đốn thiền vu (冒頓單于). Dưới thời ông trị vì, sức mạnh của đế quốc Hung Nô được mở rộng; Nguyệt Chi bị đánh bại, và Hung Nô giành được quyền kiểm soát hành lang Hà Tây.
Năm 162 TCN, dưới thời Lão Thượng thiền vu, Hung Nô đánh bại Nguyệt Chi lần thứ tư.[1][2] Sau thất bại này, phần lớn tộc Nguyệt Chi (Đại Nguyệt Chi) đã chạy về tây bắc và định cư tại khu vực sông Y Lê, trong khi một nhóm nhỏ hơn (Tiểu Nguyệt Chi) đã vượt qua các dãy núi phương nam và định cư bên cạnh tộc Khương.
Sử ký Tư Mã Thiên quyển 110 viết rằng:
後頃之，冒頓死，子稽粥立，號曰老上單于。 老上稽粥單于初立，孝文皇帝複遣宗室女公主為單于閼氏，使宦者燕人中行說傅公主。 ("Ngay sau đó, Mặc Đốn chết và con trai là Kê Chúc lên ngôi, hiệu là Lão Thượng thiền vu. Khi Kê Chúc mới lên ngôi Thiền vu [174 TCN], Hiếu Văn hoàng đế đã cử một công chúa trong tôn thất sang làm yên chi, và sai một hoạn quan người đất Yên là Trung Hành Duyệt đi theo giúp rập.)[3][4]
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Benjamin (2007), pp. 71–74.
- ^ Hill (2009), p. 578.
- ^ Sử ký, quyển 110
- ^ Watson (1993), p. 142.
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- Benjamin, Craig G. R. (2007) The Yuezhi: Origin, Migration and the Conquest of Northern Bactria. Silk Road Studies XIV. Brepols, Belgium. ISBN 978-2-503-52429-0.
- Hill, John E. (2009) Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd Centuries CE. John E. Hill. BookSurge, Charleston, South Carolina. ISBN 978-1-4392-2134-1.
- Hulsewé, A. F. P. (1979). China in Central Asia: The Early Stage 125 BC – AD 23: an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty. Introduction by M. A. N. Loewe. ISBN 94 04 05884 2. Leiden: E. J. Brill.
- Watson, Burton. (1993). Records of the Grand Historian of China. Han Dynasty II. (Revised Edition). New York, Columbia University Press. ISBN 0-231-08167-7.
- Yap, Joseph P. (2009). Wars With The Xiongnu, A Translation From Zizhi tongjian", pp. 107–121. AuthorHouse (2009) ISBN 978-1-4490-0604-4