Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vắc-xin COVID-19”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
| Dòng 48: | Dòng 48: | ||
=== Vắc xin tiểu đơn vị === |
=== Vắc xin tiểu đơn vị === |
||
[[Vắc xin tiểu đơn vị]] đưa ra một hoặc nhiều [[kháng nguyên]] mà không đưa toàn bộ hạt mầm bệnh vào. Các kháng nguyên liên quan thường là [[Tiểu đơn vị protein|các tiểu đơn vị protein]], nhưng có thể là bất kỳ phân tử nào là một đoạn của mầm bệnh. |
[[Vắc xin tiểu đơn vị]] đưa ra một hoặc nhiều [[kháng nguyên]] mà không đưa toàn bộ hạt mầm bệnh vào. Các kháng nguyên liên quan thường là [[Tiểu đơn vị protein|các tiểu đơn vị protein]], nhưng có thể là bất kỳ phân tử nào là một đoạn của mầm bệnh.<ref>{{#invoke:Cite web||title=Module 2 – Subunit vaccines|url=https://vaccine-safety-training.org/subunit-vaccines.html|website=WHO Vaccine Safety Basics}}</ref> |
||
Tính đến tháng 4 năm 2021, hai vắc xin loại này được cấp phép là [[vắc xin peptide]] [[EpiVacCorona]]<ref name="NCT04527575">{{#invoke:Cite web| |title=Study of the Safety, Reactogenicity and Immunogenicity of "EpiVacCorona" Vaccine for the Prevention of COVID-19 (EpiVacCorona) |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04527575 |publisher=[[ClinicalTrials.gov]] |id=NCT04368988 |date=22 September 2020 |access-date=16 November 2020}}</ref> và [[ZF2001]]<ref name="london" />. Các vắc xin đang chờ cấp phép bao gồm [[vắc xin Novavax COVID-19]],<ref name="NCT04368988">{{#invoke:Cite web| |title=Evaluation of the Safety and Immunogenicity of a SARS-CoV-2 rS (COVID-19) Nanoparticle Vaccine With/Without Matrix-M Adjuvant |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04368988 |website=[[ClinicalTrials.gov]] |id=NCT04368988 |date=30 April 2020 |access-date=14 July 2020 |archive-date=14 July 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200714224741/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04368988 }}</ref> [[Soberana 02]] (vắc xin liên hợp) và [[Vắc xin COVID-19 Sanofi – GSK|vắc xin Sanofi – GSK]]. [[Vắc-xin V451]] trước đây đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng đã bị ngừng do người ta phát hiện ra rằng vắc-xin này có khả năng gây ra kết quả không chính xác cho các xét nghiệm [[HIV]] tiếp theo.<ref name="NCT04495933">{{#invoke:Cite web| |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04495933 |title=A Study on the Safety, Tolerability and Immune Response of SARS-CoV-2 Sclamp (COVID-19) Vaccine in Healthy Adults |website=[[ClinicalTrials.gov]] |id=NCT04495933 |date=3 August 2020 |access-date=4 August 2020 |archive-date=11 October 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011085041/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04495933/ }}</ref><ref name=":7">{{#invoke:Cite web| |title=UQ-CSL V451 Vaccine|url=https://www.precisionvaccinations.com/vaccines/uq-csl-v451-vaccine|access-date=11 December 2020|website=precisionvaccinations.com}}</ref> |
Tính đến tháng 4 năm 2021, hai vắc xin loại này được cấp phép là [[vắc xin peptide]] [[EpiVacCorona]]<ref name="NCT04527575">{{#invoke:Cite web| |title=Study of the Safety, Reactogenicity and Immunogenicity of "EpiVacCorona" Vaccine for the Prevention of COVID-19 (EpiVacCorona) |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04527575 |publisher=[[ClinicalTrials.gov]] |id=NCT04368988 |date=22 September 2020 |access-date=16 November 2020}}</ref> và [[ZF2001]]<ref name="london" />. Các vắc xin đang chờ cấp phép bao gồm [[vắc xin Novavax COVID-19]],<ref name="NCT04368988">{{#invoke:Cite web| |title=Evaluation of the Safety and Immunogenicity of a SARS-CoV-2 rS (COVID-19) Nanoparticle Vaccine With/Without Matrix-M Adjuvant |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04368988 |website=[[ClinicalTrials.gov]] |id=NCT04368988 |date=30 April 2020 |access-date=14 July 2020 |archive-date=14 July 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200714224741/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04368988 }}</ref> [[Soberana 02]] (vắc xin liên hợp) và [[Vắc xin COVID-19 Sanofi – GSK|vắc xin Sanofi – GSK]]. [[Vắc-xin V451]] trước đây đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng đã bị ngừng do người ta phát hiện ra rằng vắc-xin này có khả năng gây ra kết quả không chính xác cho các xét nghiệm [[HIV]] tiếp theo.<ref name="NCT04495933">{{#invoke:Cite web| |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04495933 |title=A Study on the Safety, Tolerability and Immune Response of SARS-CoV-2 Sclamp (COVID-19) Vaccine in Healthy Adults |website=[[ClinicalTrials.gov]] |id=NCT04495933 |date=3 August 2020 |access-date=4 August 2020 |archive-date=11 October 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011085041/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04495933/ }}</ref><ref name=":7">{{#invoke:Cite web| |title=UQ-CSL V451 Vaccine|url=https://www.precisionvaccinations.com/vaccines/uq-csl-v451-vaccine|access-date=11 December 2020|website=precisionvaccinations.com}}</ref> |
||
| Dòng 55: | Dòng 55: | ||
Các loại vắc xin bổ sung đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng bao gồm vắc xin dạng hạt giống virus, vắc xin đa plasmid DNA,<ref name=":4">{{#invoke:Cite web||website=ctri.nic.in|publisher=Clinical Trials Registry – India|title=A prospective, randomized, adaptive, phase I/II clinical study to evaluate the safety and immunogenicity of Novel Corona Virus −2019-nCov vaccine candidate of M/s Cadila Healthcare Limited by intradermal route in healthy subjects|id=CTRI/2020/07/026352|url=http://www.ctri.nic.in/Clinicaltrials/pmaindet2.php?trialid=45306|archive-url=https://web.archive.org/web/20201122022620/http://www.ctri.nic.in/Clinicaltrials/pmaindet2.php?trialid=45306|archive-date=22 November 2020|url-status=live|date=15 December 2020}}</ref><ref name="NCT04336410">{{#invoke:Cite web||title=Safety, Tolerability and Immunogenicity of INO-4800 for COVID-19 in Healthy Volunteers|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04336410|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04336410|date=7 April 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084843/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04336410/}}</ref><ref name=":5">{{#invoke:Cite web||url=https://www.ivi.int/ivi-inovio-and-knih-to-partner-with-cepi-in-a-phase-i-ii-clinical-trial-of-inovios-covid-19-dna-vaccine-in-south-korea/|title=IVI, INOVIO, and KNIH to partner with CEPI in a Phase I/II clinical trial of INOVIO's COVID-19 DNA vaccine in South Korea|publisher=International Vaccine Institute|date=16 April 2020|access-date=23 April 2020}}</ref><ref name="NCT04463472">{{#invoke:Cite web||title=Study of COVID-19 DNA Vaccine (AG0301-COVID19)|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04463472|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04463472|date=9 July 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084854/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04463472/}}</ref><ref name="NCT04445389">{{#invoke:Cite web||title=Safety and Immunogenicity Study of GX-19, a COVID-19 Preventive DNA Vaccine in Healthy Adults|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04445389|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04445389|date=24 June 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084931/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04445389/}}</ref>, ít nhất hai vắc xin vectơ lentivirus<ref name="NCT04299724">{{#invoke:Cite web||title=Safety and Immunity of Covid-19 aAPC Vaccine|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04299724|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04299724|date=9 March 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084913/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04299724/}}</ref><ref name="NCT04276896">{{#invoke:Cite web||url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04276896|title=Immunity and Safety of Covid-19 Synthetic Minigene Vaccine|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04276896|date=19 February 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084923/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04276896/}}</ref>, vắc xin liên hợp và vi rút viêm miệng dạng mụn nước hiển thị protein gai của SARS-CoV‑2.<ref name="NCT04608305">{{#invoke:Cite web||title=A Phase I/II Randomized, Multi-Center, Placebo-Controlled, Dose-Escalation Study to Evaluate the Safety, Immunogenicity and Potential Efficacy of an rVSV-SARS-CoV-2-S Vaccine (IIBR-100) in Adults|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04608305|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04608305|date=1 November 2020}}</ref> |
Các loại vắc xin bổ sung đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng bao gồm vắc xin dạng hạt giống virus, vắc xin đa plasmid DNA,<ref name=":4">{{#invoke:Cite web||website=ctri.nic.in|publisher=Clinical Trials Registry – India|title=A prospective, randomized, adaptive, phase I/II clinical study to evaluate the safety and immunogenicity of Novel Corona Virus −2019-nCov vaccine candidate of M/s Cadila Healthcare Limited by intradermal route in healthy subjects|id=CTRI/2020/07/026352|url=http://www.ctri.nic.in/Clinicaltrials/pmaindet2.php?trialid=45306|archive-url=https://web.archive.org/web/20201122022620/http://www.ctri.nic.in/Clinicaltrials/pmaindet2.php?trialid=45306|archive-date=22 November 2020|url-status=live|date=15 December 2020}}</ref><ref name="NCT04336410">{{#invoke:Cite web||title=Safety, Tolerability and Immunogenicity of INO-4800 for COVID-19 in Healthy Volunteers|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04336410|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04336410|date=7 April 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084843/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04336410/}}</ref><ref name=":5">{{#invoke:Cite web||url=https://www.ivi.int/ivi-inovio-and-knih-to-partner-with-cepi-in-a-phase-i-ii-clinical-trial-of-inovios-covid-19-dna-vaccine-in-south-korea/|title=IVI, INOVIO, and KNIH to partner with CEPI in a Phase I/II clinical trial of INOVIO's COVID-19 DNA vaccine in South Korea|publisher=International Vaccine Institute|date=16 April 2020|access-date=23 April 2020}}</ref><ref name="NCT04463472">{{#invoke:Cite web||title=Study of COVID-19 DNA Vaccine (AG0301-COVID19)|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04463472|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04463472|date=9 July 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084854/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04463472/}}</ref><ref name="NCT04445389">{{#invoke:Cite web||title=Safety and Immunogenicity Study of GX-19, a COVID-19 Preventive DNA Vaccine in Healthy Adults|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04445389|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04445389|date=24 June 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084931/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04445389/}}</ref>, ít nhất hai vắc xin vectơ lentivirus<ref name="NCT04299724">{{#invoke:Cite web||title=Safety and Immunity of Covid-19 aAPC Vaccine|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04299724|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04299724|date=9 March 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084913/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04299724/}}</ref><ref name="NCT04276896">{{#invoke:Cite web||url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04276896|title=Immunity and Safety of Covid-19 Synthetic Minigene Vaccine|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04276896|date=19 February 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084923/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04276896/}}</ref>, vắc xin liên hợp và vi rút viêm miệng dạng mụn nước hiển thị protein gai của SARS-CoV‑2.<ref name="NCT04608305">{{#invoke:Cite web||title=A Phase I/II Randomized, Multi-Center, Placebo-Controlled, Dose-Escalation Study to Evaluate the Safety, Immunogenicity and Potential Efficacy of an rVSV-SARS-CoV-2-S Vaccine (IIBR-100) in Adults|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04608305|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04608305|date=1 November 2020}}</ref> |
||
Các vắc xin uống và vắc xin tiêm vào mũi đang được phát triển và nghiên cứu. |
Các vắc xin uống và vắc xin tiêm vào mũi đang được phát triển và nghiên cứu.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.npr.org/sections/health-shots/2021/04/06/984486776/scientists-race-to-develop-next-generation-of-covid-vaccines|tựa đề=Scientists Race to Develop Next Generation of COVID Vaccines|tác giả=Palca|tên=Joe|ngày=6 April 2021|website=[[NPR]]}}</ref> |
||
Các nhà khoa học đã điều tra xem liệu các loại vắc xin hiện có cho các bệnh không liên quan có thể nâng cao hệ thống miễn dịch và làm giảm mức độ nghiêm trọng của việc lây nhiễm COVID-19 hay không.<ref>{{Chú thích báo|url=https://www.washingtonpost.com/health/2020/06/11/can-old-vaccines-sciences-medicine-cabinet-ward-off-coronavirus/|title=Can old vaccines from science's medicine cabinet ward off coronavirus?|last=Johnson|first=Carolyn Y.|date=11 June 2020|work=[[The Washington Post]]|access-date=31 December 2020|last2=Mufson|first2=Steven|issn=0190-8286}}</ref> Có bằng chứng thực nghiệm cho thấy [[vắc-xin BCG]] phòng bệnh lao có tác dụng không đặc hiệu trên hệ thống miễn dịch, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy vắc-xin này có hiệu quả chống lại COVID-19.<ref>{{#invoke:Cite web||date=12 April 2020|title=Bacille Calmette-Guérin (BCG) vaccination and COVID-19|url=https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/bacille-calmette-gu%C3%A9rin-(bcg)-vaccination-and-covid-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200430121126/https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/bacille-calmette-gu%C3%A9rin-(bcg)-vaccination-and-covid-19|archive-date=30 April 2020|url-status=live|access-date=1 May 2020|work=[[World Health Organization]] (WHO)}}</ref> |
Các nhà khoa học đã điều tra xem liệu các loại vắc xin hiện có cho các bệnh không liên quan có thể nâng cao hệ thống miễn dịch và làm giảm mức độ nghiêm trọng của việc lây nhiễm COVID-19 hay không.<ref>{{Chú thích báo|url=https://www.washingtonpost.com/health/2020/06/11/can-old-vaccines-sciences-medicine-cabinet-ward-off-coronavirus/|title=Can old vaccines from science's medicine cabinet ward off coronavirus?|last=Johnson|first=Carolyn Y.|date=11 June 2020|work=[[The Washington Post]]|access-date=31 December 2020|last2=Mufson|first2=Steven|issn=0190-8286}}</ref> Có bằng chứng thực nghiệm cho thấy [[vắc-xin BCG]] phòng bệnh lao có tác dụng không đặc hiệu trên hệ thống miễn dịch, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy vắc-xin này có hiệu quả chống lại COVID-19.<ref>{{#invoke:Cite web||date=12 April 2020|title=Bacille Calmette-Guérin (BCG) vaccination and COVID-19|url=https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/bacille-calmette-gu%C3%A9rin-(bcg)-vaccination-and-covid-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200430121126/https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/bacille-calmette-gu%C3%A9rin-(bcg)-vaccination-and-covid-19|archive-date=30 April 2020|url-status=live|access-date=1 May 2020|work=[[World Health Organization]] (WHO)}}</ref> |
||
| Dòng 65: | Dòng 65: | ||
Kể từ tháng 1 năm 2020, việc phát triển vắc xin đã được xúc tiến thông qua sự hợp tác chặt chẽ chưa từng có trong [[Công nghiệp dược phẩm|ngành dược phẩm đa quốc gia]] và giữa các chính phủ.<ref name="thanh224">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Le TT, Cramer JP, Chen R, Mayhew S|date=October 2020|title=Evolution of the COVID-19 vaccine development landscape|journal=Nature Reviews. Drug Discovery|volume=19|issue=10|pages=667–68|doi=10.1038/d41573-020-00151-8|pmid=32887942|doi-access=free}}</ref> |
Kể từ tháng 1 năm 2020, việc phát triển vắc xin đã được xúc tiến thông qua sự hợp tác chặt chẽ chưa từng có trong [[Công nghiệp dược phẩm|ngành dược phẩm đa quốc gia]] và giữa các chính phủ.<ref name="thanh224">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Le TT, Cramer JP, Chen R, Mayhew S|date=October 2020|title=Evolution of the COVID-19 vaccine development landscape|journal=Nature Reviews. Drug Discovery|volume=19|issue=10|pages=667–68|doi=10.1038/d41573-020-00151-8|pmid=32887942|doi-access=free}}</ref> |
||
Nhiều bước dọc theo toàn bộ lộ trình phát triển được đánh giá, bao gồm: |
Nhiều bước dọc theo toàn bộ lộ trình phát triển được đánh giá, bao gồm:<ref name="gates22">{{#invoke:Cite web||vauthors=Gates B|date=30 April 2020|title=The vaccine race explained: What you need to know about the COVID-19 vaccine|url=https://www.gatesnotes.com/Health/What-you-need-to-know-about-the-COVID-19-vaccine|archive-url=https://web.archive.org/web/20200514010012/https://www.gatesnotes.com/Health/What-you-need-to-know-about-the-COVID-19-vaccine|archive-date=14 May 2020|url-status=live|access-date=2 May 2020|publisher=The Gates Notes|name-list-style=vanc}}</ref><ref name="simpson">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Simpson S, Kaufmann MC, Glozman V, Chakrabarti A|date=May 2020|title=Disease X: accelerating the development of medical countermeasures for the next pandemic|journal=The Lancet. Infectious Diseases|volume=20|issue=5|pages=e108–15|doi=10.1016/S1473-3099(20)30123-7|pmc=7158580|pmid=32197097|doi-access=free}}</ref> |
||
* mức độ độc hại có thể chấp nhận được của vắc xin (tính an toàn của vắc xin), |
* mức độ độc hại có thể chấp nhận được của vắc xin (tính an toàn của vắc xin), |
||
| Dòng 119: | Dòng 119: | ||
Một thiết kế thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành có thể được sửa đổi thành [[Thiết kế thích ứng (y học)|"thiết kế thích ứng"]] nếu dữ liệu tích lũy trong thử nghiệm cung cấp những hiểu biết sớm về hiệu quả tích cực hoặc tiêu cực của phương pháp điều trị.<ref name="pallmann">{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Pallmann P, Bedding AW, Choodari-Oskooei B, Dimairo M, Flight L, Hampson LV, Holmes J, Mander AP, Odondi L, Sydes MR, Villar SS, Wason JM, Weir CJ, Wheeler GM, Yap C, Jaki T|date=February 2018|title=Adaptive designs in clinical trials: why use them, and how to run and report them|journal=BMC Medicine|volume=16|issue=1|pages=29|doi=10.1186/s12916-018-1017-7|pmc=5830330|pmid=29490655}}</ref><ref name="fda-adaptive">{{#invoke:Cite web||date=1 November 2019|title=Adaptive designs for clinical trials of drugs and biologics: Guidance for industry|url=https://www.fda.gov/media/78495/download|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213234438/https://www.fda.gov/media/78495/download|archive-date=13 December 2019|url-status=live|access-date=3 April 2020|publisher=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|format=PDF}}</ref> Các thiết kế thích ứng trong Thử nghiệm giai đoạn II – III đang diễn ra lâm sàng trên vắc xin ứng viên có thể rút ngắn thời gian thử nghiệm và sử dụng ít đối tượng hơn, có thể đẩy nhanh các quyết định về việc kết thúc sớm hoặc thành công, tránh trùng lặp các nỗ lực nghiên cứu và tăng cường phối hợp các thay đổi thiết kế cho thử nghiệm mang tính thống nhất trên khắp các địa điểm quốc tế của nó.<ref name="pallmann" /><ref name="solidarity-vacc2">{{#invoke:Cite web||date=9 April 2020|title=An international randomised trial of candidate vaccines against COVID-19: Outline of Solidarity vaccine trial|url=https://www.who.int/blueprint/priority-diseases/key-action/Outline_CoreProtocol_vaccine_trial_09042020.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512115627/https://www.who.int/blueprint/priority-diseases/key-action/Outline_CoreProtocol_vaccine_trial_09042020.pdf|archive-date=12 May 2020|url-status=live|access-date=9 May 2020|publisher=[[World Health Organization]] (WHO)}}</ref> |
Một thiết kế thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành có thể được sửa đổi thành [[Thiết kế thích ứng (y học)|"thiết kế thích ứng"]] nếu dữ liệu tích lũy trong thử nghiệm cung cấp những hiểu biết sớm về hiệu quả tích cực hoặc tiêu cực của phương pháp điều trị.<ref name="pallmann">{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Pallmann P, Bedding AW, Choodari-Oskooei B, Dimairo M, Flight L, Hampson LV, Holmes J, Mander AP, Odondi L, Sydes MR, Villar SS, Wason JM, Weir CJ, Wheeler GM, Yap C, Jaki T|date=February 2018|title=Adaptive designs in clinical trials: why use them, and how to run and report them|journal=BMC Medicine|volume=16|issue=1|pages=29|doi=10.1186/s12916-018-1017-7|pmc=5830330|pmid=29490655}}</ref><ref name="fda-adaptive">{{#invoke:Cite web||date=1 November 2019|title=Adaptive designs for clinical trials of drugs and biologics: Guidance for industry|url=https://www.fda.gov/media/78495/download|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213234438/https://www.fda.gov/media/78495/download|archive-date=13 December 2019|url-status=live|access-date=3 April 2020|publisher=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|format=PDF}}</ref> Các thiết kế thích ứng trong Thử nghiệm giai đoạn II – III đang diễn ra lâm sàng trên vắc xin ứng viên có thể rút ngắn thời gian thử nghiệm và sử dụng ít đối tượng hơn, có thể đẩy nhanh các quyết định về việc kết thúc sớm hoặc thành công, tránh trùng lặp các nỗ lực nghiên cứu và tăng cường phối hợp các thay đổi thiết kế cho thử nghiệm mang tính thống nhất trên khắp các địa điểm quốc tế của nó.<ref name="pallmann" /><ref name="solidarity-vacc2">{{#invoke:Cite web||date=9 April 2020|title=An international randomised trial of candidate vaccines against COVID-19: Outline of Solidarity vaccine trial|url=https://www.who.int/blueprint/priority-diseases/key-action/Outline_CoreProtocol_vaccine_trial_09042020.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512115627/https://www.who.int/blueprint/priority-diseases/key-action/Outline_CoreProtocol_vaccine_trial_09042020.pdf|archive-date=12 May 2020|url-status=live|access-date=9 May 2020|publisher=[[World Health Organization]] (WHO)}}</ref> |
||
=== Danh sách các loại vắc xin được ủy quyền và phê duyệt === |
|||
[[Quy định hàng hóa trị liệu|Các cơ quan quản lý]] cấp quốc gia đã cấp phép sử dụng khẩn cấp cho 15 loại vắc xin. Sáu trong số đó đã được chấp thuận cho sử dụng khẩn cấp hoặc đầy đủ bởi ít nhất một [[Danh sách các cơ quan quản lý nghiêm ngặt|cơ quan quản lý nghiêm ngặt]] được WHO công nhận. [[Đơn xin cấp phép sinh học|Đơn đăng ký Giấy phép Sinh học]] cho vắc xin Pfizer – BioNTech và Moderna COVID ‑ 19 đã được nộp cho [[Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ|Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ]] (FDA).<ref>{{Chú thích thông cáo báo chí|title=Pfizer and BioNTech Initiate Rolling Submission of Biologics License Application for U.S. FDA Approval of Their COVID 19 Vaccine|date=7 May 2021|url=https://www.pfizer.com/news/press-release/press-release-detail/pfizer-and-biontech-initiate-rolling-submission-biologics|access-date=9 June 2021}}</ref><ref>{{Chú thích thông cáo báo chí|title=Moderna Announces Initiation of Rolling Submission of Biologics License Application (BLA) with U.S. FDA for the Moderna COVID-19 Vaccine|publisher=Moderna|date=1 June 2021|url=https://www.businesswire.com/news/home/20210601005270/en/Moderna-Announces-Initiation-of-Rolling-Submission-of-Biologics-License-Application-BLA-with-U.S.-FDA-for-the-Moderna-COVID-19-Vaccine|access-date=9 June 2021}}</ref> |
|||
<gallery mode="packed" heights="180"> |
|||
COVID-19 RNA vaccines authorization map.svg|<div style="text-align:left">[[Vắc xin RNA]]{{Legend|#800080|[[Pfizer–BioNTech COVID-19 vaccine|Pfizer–BioNTech]]}}{{Legend|#008800|[[Moderna COVID-19 vaccine|Moderna]]}}</div> |
|||
COVID-19 adenovirus vaccines authorization map.svg|<div style="text-align:left">Vắc xin adeno virus{{Legend|#880000|[[Sputnik V COVID-19 vaccine|Sputnik V]]}}{{Legend|#000088|[[Oxford–AstraZeneca COVID-19 vaccine|Oxford–AstraZeneca]]}}{{Legend|#008800|[[Janssen COVID-19 vaccine|Janssen]]}}{{Legend|#888800|[[Convidecia]]}}{{Legend|#FF008C|[[Sputnik Light]]}}</div> |
|||
COVID-19 inactivated vaccines authorization map.svg|<div style="text-align:left">[[Vắc xin bất hoạt|Vắc xin virus bất hoạt]]{{Legend|#008888|[[BBIBP-CorV|Sinopharm (BBIBP)]]}}{{Legend|#888800|[[CoronaVac]]}}{{Legend|#800080|[[BBV152|Covaxin]]}}{{Legend|#FF8C00|[[w:WIBP-CorV|Sinopharm (WIBP)]]}}{{Legend|#666666|Others}}</div> |
|||
COVID-19 subunit and VLP vaccines authorization map.svg|<div style="text-align:left">[[Vắc xin tiểu đơn vị]]{{Legend|#008888|[[EpiVacCorona]]}}{{Legend|#666666|[[ZF2001|Zifivax]]}}{{Legend|#880000|[[w:Abdala (vaccine)|Abdala]]}}{{Legend|#000088|[[w:Soberana 02|Soberana 02]]}}</div> |
|||
</gallery><!-- default sorting: total number of authorizations (emergency + full) --> |
|||
{| class="wikitable sortable" |
|||
|+Các vắc xin được cấp phép dùng trong trường hợp cấp cứu hoặc dùng đầy đủ |
|||
!Vắc xin, cty phát triển/tài trợ |
|||
!Nước phát hành |
|||
!Kiểu vắc xin |
|||
(công nghệ) |
|||
!Số liều, |
|||
thời gian |
|||
giữa liều |
|||
!Nhiệt độ |
|||
lưu trữ |
|||
!Nghiên cứu tiền thị trường (người tham gia) |
|||
![[Theo dõi hậu thị trường]] (người tham gia) |
|||
! style="width:10em;" |Cấp phép |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Vắc-xin COVID-19 của Oxford–AstraZeneca|Oxford–AstraZeneca COVID-19 vaccine]]''' <small>(Vaxzevria, Covishield)</small><wbr /><ref>{{#invoke:Cite web||title=Vaxzevria (previously COVID-19 Vaccine AstraZeneca) EPAR|website=[[European Medicines Agency]] (EMA)|url=https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/vaxzevria-previously-covid-19-vaccine-astrazeneca}}</ref>{{efn-la|[[Serum Institute of India]] will be producing the ''ChAdOx1{{nbs}}nCoV-19'' vaccine for India<ref>{{cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/healthcare/biotech/pharmaceuticals/astrazeneca-serum-institute-of-india-sign-licensing-deal-for-1-billion-doses-of-oxford-vaccine/articleshow/76202016.cms|title=AstraZeneca & Serum Institute of India sign licensing deal for 1 million doses of Oxford vaccine|work=The Economic Times|access-date=15 June 2020}}</ref> and other low- and middle-income countries.<ref>{{cite news |title=Covid-19 vaccine: Serum Institute signs up for 100 million doses of vaccines for India, low and middle-income countries |url=https://www.financialexpress.com/lifestyle/health/covid-19-vaccine-serum-institute-signs-up-for-100-million-doses-of-vaccines-for-india-low-and-middle-income-countries/2047884/ |work=The Financial Express |date=7 August 2020}}</ref>}}{{efn-la|Oxford name: ''ChAdOx1 nCoV-19''. Manufacturing in Brazil to be carried out by [[Oswaldo Cruz Foundation]].<ref>{{cite news | vauthors = Walsh N, Shelley J, Duwe E, Bonnett W |date=27 July 2020 |title=The world's hopes for a coronavirus vaccine may run in these health care workers' veins |url=https://edition.cnn.com/2020/07/27/americas/brazil-covid-19-sinovac-vaccine-intl/index.html |publisher=CNN |location=São Paulo |access-date=3 August 2020 |name-list-style=vanc |archive-date=3 August 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803211040/https://edition.cnn.com/2020/07/27/americas/brazil-covid-19-sinovac-vaccine-intl/index.html }}</ref>}}<ref name="NCT044008382">{{#invoke:Cite web||title=Investigating a Vaccine Against COVID-19|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04400838|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04400838|date=26 May 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084750/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04400838/}}</ref><ref name="EudraCT-2020-001228-322">{{#invoke:Cite web||url=https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-001228-32/GB|title=A Phase 2/3 study to determine the efficacy, safety and immunogenicity of the candidate Coronavirus Disease (COVID-19) vaccine ChAdOx1 nCoV-19|website=EU Clinical Trials Register|publisher=European Union|id=[[EudraCT]] 2020-001228-32|date=21 April 2020|access-date=3 August 2020|archive-date=5 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201005201654/https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-001228-32/GB}}</ref><ref name="ISRCTN899514242">{{cite journal|vauthors=O'Reilly P|date=26 May 2020|title=A Phase III study to investigate a vaccine against COVID-19|doi=10.1186/ISRCTN89951424|id=ISRCTN89951424|doi-access=free|website=ISRCTN}}</ref>[[University of Oxford]], [[AstraZeneca]], [[Coalition for Epidemic Preparedness Innovations|CEPI]] |
|||
|Vương quốc Anh, Thụy Điển |
|||
|[[Adenoviridae|Adenovirus]] [[Vắc xin vectơ virus|vector]] ([[ChAdOx1]])<wbr /><ref name="NCT044008382" /> |
|||
|2 liều |
|||
4–12 tuần<wbr /><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/health-55280671|title=Covid-19: Oxford-AstraZeneca vaccine approved for use in UK|last1=Gallagher|first1=James|date=30 December 2020|work=[[BBC News Online]]|access-date=5 March 2020|last2=Triggle|first2=Nick|name-list-style=vanc}}</ref> |
|||
| data-sort-value="5" |2–8 °C<wbr /><ref>{{cite techreport|type=Product Monograph|date=26 February 2021|title=AstraZeneca COVID-19 Vaccine|url=https://www.azcovid-19.com/content/dam/azcovid/pdf/canada/ca-pm-azd1222-en.pdf|publisher=[[AstraZeneca]]|id=244627|access-date=5 March 2021}}</ref> |
|||
|Giai đoạn III (30.000) |
|||
Can thiệp; nghiên cứu ngẫu nhiên, có đối chứng với giả dược về hiệu quả, tính an toàn và khả năng sinh miễn dịch. [159] |
|||
Hiệu quả tổng thể là 76% sau liều đầu tiên và 81% sau khi dùng liều thứ hai từ 12 tuần trở lên sau liều đầu tiên. [160] |
|||
Tháng 5 năm 2020 - tháng 8 năm 2021, Braxin (5.000), [161] Vương quốc Anh, Ấn Độ [162] |
|||
|Giai đoạn IV (10.000) [163] |
|||
Can thiệp, không ngẫu nhiên |
|||
Tháng 2 năm 2021 - tháng 12 năm 2024, Đan Mạch |
|||
|Đầy đủ (2) |
|||
Khẩn cấp (170) |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Vắc-xin COVID-19 của Pfizer–BioNTech]]''' <small>(Comirnaty)</small><wbr /><ref name="hcreg2">{{#invoke:Cite web||date=9 December 2020|title=Regulatory Decision Summary – Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine|url=https://covid-vaccine.canada.ca/info/regulatory-decision-summary-detailTwo.html?linkID=RDS00730|access-date=9 December 2020|publisher=Health Canada, Government of Canada}}</ref><ref name="NCT043687282">{{#invoke:Cite web||title=Study to Describe the Safety, Tolerability, Immunogenicity, and Efficacy of RNA Vaccine Candidates Against COVID-19 in Healthy Adults|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04368728|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04368728|date=30 April 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084828/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04368728/}}</ref><ref name="EudraCT-2020-001038-362">{{#invoke:Cite web||title=A Multi-site Phase I/II, 2-Part, Dose-Escalation Trial Investigating the Safety and Immunogenicity of four Prophylactic SARS-CoV-2 RNA Vaccines Against COVID-19 Using Different Dosing Regimens in Healthy Adults|url=https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-001038-36/DE|website=EU Clinical Trials Register|publisher=European Union|id=[[EudraCT]] 2020-001038-36|date=14 April 2020|access-date=22 April 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200422111024/https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-001038-36/DE|archive-date=22 April 2020|url-status=live}}</ref>[[BioNTech]], [[Pfizer]] |
|||
|Đức, Hoa Kỳ |
|||
|[[Vắc xin RNA|RNA]] ([[modRNA]] in [[Lipid nanoparticle|lipid nanoparticles]])<wbr /><ref name="hcreg2" /> |
|||
|2 liều |
|||
3–4 tuần<wbr /><ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-who/who-recommends-two-doses-of-pfizer-covid-19-vaccine-within-21-28-days-idUSKBN29A25G|title=WHO recommends two doses of Pfizer COVID-19 vaccine within 21–28 days|date=5 January 2021|work=Reuters|access-date=5 March 2021|location=Geneva|vauthors=Farge E, Revill J}}</ref>{{efn-la|Recommended interval. The second dose of the Pfizer–BioNTech and Moderna vaccines can be administered up to six weeks after the first dose to alleviate a shortage of supplies.<ref>{{cite news | vauthors = Keaten J |date=8 January 2021 |title=WHO: Amid short supplies, vaccine doses can be 6 weeks apart |url=https://apnews.com/article/immunizations-coronavirus-pandemic-united-nations-bb16e94b0726ca810835b7a78b1f86f6 |work=Associated Press |location=Geneva |access-date=6 March 2021}}</ref><ref>{{cite news |date=26 January 2021 |title=COVID vaccine: Moderna shots can be 6 weeks apart, WHO says |url=https://www.dw.com/en/covid-vaccine-moderna-shots-can-be-6-weeks-apart-who-says/a-56348264 |work=Deutsche Welle |access-date=6 March 2021}}</ref>|name=who-extended-interval-rna-vaccines}} |
|||
| data-sort-value="-70" style="background-color:#97bffc" |−70±10 °C<wbr />{{efn-la|Long-term storage temperature. The Pfizer–BioNTech COVID-19 vaccine can be kept between {{Convert|-25|and|-15|C|F|abbr=}} for up to two weeks before use, and between {{Convert|2|and|8|C|F|abbr=}} for up to five days before use.<ref>{{cite press release |date=25 February 2021 |title=Coronavirus (COVID-19) Update: FDA Allows More Flexible Storage, Transportation Conditions for Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine |url=https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/coronavirus-covid-19-update-fda-allows-more-flexible-storage-transportation-conditions-pfizer |publisher=[[Food and Drug Administration]] (FDA) |access-date=5 March 2021}}</ref><ref name="Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine EUA fact sheet">{{#invoke:Cite web| | title=Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine EUA Fact Sheet for Healthcare Providers | publisher=Pfizer | date=25 February 2021 | access-date=25 February 2021 | url=https://www.fda.gov/media/144413/download | format=PDF}}</ref>}}([[ULT freezer|ULT]]) |
|||
|Giai đoạn III (43,998) |
|||
Ngẫu nhiên, kiểm soát giả dược. |
|||
Kết quả tích cực từ một phân tích tạm thời được công bố vào ngày 18 tháng 11 năm 2020 [169] và được công bố vào ngày 10 tháng 12 năm 2020, báo cáo hiệu quả tổng thể là 95%. [170] [171] |
|||
Tháng 7 – tháng 11 năm 2020, [172] [173] Đức, Hoa Kỳ |
|||
|Giai đoạn IV (10.000) [163] |
|||
Can thiệp, không ngẫu nhiên |
|||
Tháng 2 năm 2021 - tháng 12 năm 2024, Đan Mạch |
|||
|Đầy đủ (5) |
|||
Khẩn cấp (111) |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Janssen COVID-19 vaccine]]'''<ref name=":22">{{#invoke:Cite web||title=A Study of Ad26.COV2.S in Adults|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04436276|access-date=23 August 2020|date=4 August 2020|archive-date=16 September 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200916063346/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04436276}}</ref><ref name=":32">{{#invoke:Cite web||title=A Study of Ad26.COV2.S for the Prevention of SARS-CoV-2-Mediated COVID-19 in Adult Participants|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04505722|archive-url=https://web.archive.org/web/20200926145744/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04505722|archive-date=26 September 2020|url-status=live|publisher=US National Library of Medicine}}</ref>[[Janssen Vaccines]] ([[Johnson & Johnson]]), [[Beth Israel Deaconess Medical Center|BIDMC]] |
|||
|Hoa Kỳ, Hà Lan |
|||
|[[Adenoviridae|Adenovirus]] [[Vắc xin vectơ virus|vector]] ([[Recombinant vaccine|recombinant]] [[Ad26]])<wbr /><ref>{{cite techreport|type=Briefing|date=26 February 2021|title=Janssen Ad26.COV2.S Vaccine for the Prevention of COVID-19|publisher=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|url=https://www.fda.gov/media/146217/download|page=6|access-date=6 March 2021|quote=The vaccine, known as Ad26.COV2.S, is a replication-incompetent adenovirus type 26 (Ad26) vectored vaccine encoding a stabilized variant of the SARS-CoV-2 S protein.}}</ref><ref name="nature-jnj2">{{cite journal|vauthors=Ledford H|date=January 2021|title=J&J's one-shot COVID vaccine offers hope for faster protection|journal=Nature|doi=10.1038/d41586-021-00119-7|pmid=33526898|doi-access=free|name-list-style=vanc}}</ref> |
|||
| data-sort-value="5" |1 dose<ref name="nature-jnj" /> |
|||
|2–8 °C |
|||
|Giai đoạn III (40.000) |
|||
Ngẫu nhiên, mù đôi, kiểm soát giả dược |
|||
Kết quả khả quan từ một phân tích tạm thời đã được công bố vào ngày 29 tháng 1 năm 2021. J&J báo cáo hiệu quả 66% đối với các triệu chứng nhẹ và trung bình và 85% đối với các triệu chứng nghiêm trọng. Hơn nữa, hiệu quả nhẹ và trung bình dao động từ 64% ở Nam Phi đến 72% ở Hoa Kỳ. [176] [177] |
|||
Tháng 7 năm 2020 -? 2023, Hoa Kỳ, Argentina, Brazil, Chile, Colombia, Mexico, Peru, Philippines, Nam Phi, Ukraine |
|||
| |
|||
|Đầy đủ (2) |
|||
Khẩn cấp (84) |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[BBIBP-CorV]]'''<wbr /><ref name="ChiCTR20000347802">{{cite journal|vauthors=Chen W, Al Kaabi N|date=18 July 2020|title=A Phase III clinical trial for inactivated novel coronavirus pneumonia (COVID-19) vaccine (Vero cells)|url=http://www.chictr.org.cn/showprojen.aspx?proj=56651|journal=Chinese Clinical Trial Registry|access-date=15 August 2020|name-list-style=vanc}}</ref>[[China National Pharmaceutical Group|Sinopharm]]: Beijing Institute of Biological Products |
|||
|Trung Quốc |
|||
|[[Inactivated vaccine|Inactivated]] [[Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|SARS‑CoV‑2]] ([[Vero cell|vero cells]])<wbr /><ref name="ChiCTR20000347802" /> |
|||
|2 liều |
|||
3–4 tuần<wbr /><ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Xia S, Zhang Y, Wang Y, Wang H, Yang Y, Gao GF, Tan W, Wu G, Xu M, Lou Z, Huang W, Xu W, Huang B, Wang H, Wang W, Zhang W, Li N, Xie Z, Ding L, You W, Zhao Y, Yang X, Liu Y, Wang Q, Huang L, Yang Y, Xu G, Luo B, Wang W, Liu P, Guo W, Yang X|date=January 2021|title=Safety and immunogenicity of an inactivated SARS-CoV-2 vaccine, BBIBP-CorV: a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 1/2 trial|journal=The Lancet. Infectious Diseases|volume=21|issue=1|pages=39–51|doi=10.1016/S1473-3099(20)30831-8|pmc=7561304|pmid=33069281|doi-access=free|title-link=doi}}</ref> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<wbr /><ref>{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-12-09/uae-says-sinopharm-vaccine-has-86-efficacy-against-covid-19|title=China State-Backed Covid Vaccine Has 86% Efficacy, UAE Says|date=9 December 2020|work=Bloomberg News|access-date=5 March 2020|location=|quote=CNBG's vaccine can be transported and stored at normal refrigerated temperatures.|vauthors=Elbahrawy F, Lyu D, Omar A, Che C, Paton J}}</ref> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=48000|description=Randomized, double-blind, parallel placebo-controlled, to evaluate safety and protective efficacy.|status=Peer-reviewed results indicate 78.1% efficacy against symptomatic COVID-19.<ref name="jama.2021.8565" />|whenwhere=Jul 2020{{snd}}Jul 2021, United Arab Emirates, Bahrain, Jordan,<ref>{{#invoke:Cite web| | vauthors = Yang Y |title=A Study to Evaluate The Efficacy, Safety and Immunogenicity of Inactivated SARS-CoV-2 Vaccines (Vero Cell) in Healthy Population Aged 18 Years Old and Above |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04510207 |access-date=15 September 2020 |name-list-style=vanc |archive-date=14 September 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200914040138/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04510207 }}</ref> Argentina,<ref>{{#invoke:Cite web| |title=Clinical Trial to Evaluate the Efficacy, Immunogenicity and Safety of the Inactivated SARS-CoV-2 Vaccine (COVID-19) |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04560881?term=vaccine&cond=covid-19&draw=2&rank=3 |access-date=28 September 2020 }}</ref> Morocco,<ref>{{#invoke:Cite web| |title=A Phase III clinical trial for inactivated novel coronavirus pneumonia (COVID-19) vaccine (Vero cells) |url=http://www.chictr.org.cn/showprojen.aspx?proj=62581 |website=Chinese Clinical Trial Register (ChiCTR) |access-date=15 December 2020}}</ref> Peru<ref>{{#invoke:Cite web| |title=Bahrain announces emergency approval for use of COVID-19 vaccine candidate | url=https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-bahrain-idUSS8N2GL00I | date=3 November 2020 | access-date=3 November 2020|website=Reuters }}</ref>}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Sinopharm-BBIBP}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Moderna COVID-19 vaccine]]''' <small>(Spikevax)</small><wbr /><ref name="NCT044704272">{{#invoke:Cite web||title=A Study to Evaluate Efficacy, Safety, and Immunogenicity of mRNA-1273 Vaccine in Adults Aged 18 Years and Older to Prevent COVID-19|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04470427|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04470427|date=14 July 2020|access-date=27 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084833/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04470427/}}</ref><ref name="palca2">{{cite news|url=https://www.npr.org/sections/coronavirus-live-updates/2020/07/27/895672859/us-vaccine-candidate-heads-to-widespread-testing-in-people|title=COVID-19 vaccine candidate heads to widespread testing in U.S.|date=27 July 2020|access-date=27 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084836/https://www.npr.org/sections/coronavirus-live-updates/2020/07/27/895672859/us-vaccine-candidate-heads-to-widespread-testing-in-people/|archive-date=11 October 2020|publisher=NPR|vauthors=Palca J|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref>[[Moderna]], [[National Institute of Allergy and Infectious Diseases|NIAID]], [[Biomedical Advanced Research and Development Authority|BARDA]], [[Coalition for Epidemic Preparedness Innovations|CEPI]] |
|||
|Hoa Kỳ |
|||
|[[Vắc xin RNA|RNA]] ([[modRNA]] in [[Lipid nanoparticle|lipid nanoparticles]])<wbr /><ref name="NCT04283461">{{#invoke:Cite web||title=Safety and Immunogenicity Study of 2019-nCoV Vaccine (mRNA-1273) for Prophylaxis of SARS-CoV-2 Infection (COVID-19)|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04283461|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04283461|date=16 March 2020|access-date=5 March 2021}}</ref> |
|||
|2 liều |
|||
4 tuần<wbr /><ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-who-moderna-idUSL8N2K131U|title=WHO experts issue recommendations on Moderna COVID-19 vaccine|date=26 January 2021|work=Reuters|access-date=5 March 2021|location=Geneva}}</ref>{{efn-la|name=who-extended-interval-rna-vaccines}} |
|||
| data-sort-value="-20" style="background-color:#dde9fb" |{{val|-20|5|u=degC}}<wbr /><ref>{{cite web|url=https://www.fda.gov/media/144637/download|title=Fact Sheet for Healthcare Providers Administering Vaccine|date=December 2020|publisher=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|type=Fact sheet|format=PDF|access-date=5 March 2021}}</ref>([[Refrigerator#Freezer|freezer]]) |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=30000|description=Interventional; randomized, placebo-controlled study for efficacy, safety, and immunogenicity.|status=Positive results from an interim analysis were announced on 15 November 2020<ref>{{#invoke:Cite web| |title=Promising Interim Results from Clinical Trial of NIH-Moderna COVID-19 Vaccine |url=https://www.nih.gov/news-events/news-releases/promising-interim-results-clinical-trial-nih-moderna-covid-19-vaccine |website=National Institutes of Health (NIH) |date=15 November 2020}}</ref> and published on 30 December 2020 reporting an overall efficacy of 94%.<ref name="mRNA1273 Vaccine">{{cite journal | vauthors = Baden LR, El Sahly HM, Essink B, Kotloff K, Frey S, Novak R, Diemert D, Spector SA, Rouphael N, Creech CB, McGettigan J, Khetan S, Segall N, Solis J, Brosz A, Fierro C, Schwartz H, Neuzil K, Corey L, Gilbert P, Janes H, Follmann D, Marovich M, Mascola J, Polakowski L, Ledgerwood J, Graham BS, Bennett H, Pajon R, Knightly C, Leav B, Deng W, Zhou H, Han S, Ivarsson M, Miller J, Zaks T | display-authors = 6 | title = Efficacy and Safety of the mRNA-1273 SARS-CoV-2 Vaccine | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 384 | issue = 5 | pages = 403–16 | date = February 2021 | pmid = 33378609 | pmc = 7787219 | doi = 10.1056/NEJMoa2035389 | doi-access = free }}</ref>|whenwhere=Jul 2020{{snd}}Oct 2022, United States}} |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|phase=4|participants=10000|references=<ref name="NCT04760132"/>|description=Interventional, non-randomized|whenwhere=Feb 2021{{snd}}Dec 2024, Denmark}} |
|||
|{{CovidVacNum|Moderna}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Sputnik V COVID-19 vaccine]]''' <small>(Gam-COVID-Vac)</small> |
|||
[[Gamaleya Research Institute of Epidemiology and Microbiology]] |
|||
|Russia |
|||
|[[Adenoviridae|Adenovirus]] [[Vắc xin vectơ virus|vector]] ([[Recombinant vaccine|recombinant]] [[Ad5]] and [[Ad26]])<wbr /><ref name="NCT04436471">{{#invoke:Cite web||title=An Open Study of the Safety, Tolerability and Immunogenicity of the Drug "Gam-COVID-Vac" Vaccine Against COVID-19|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04436471|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04436471|date=17 June 2020|access-date=5 March 2021}}</ref> |
|||
|2 liều |
|||
3 tuần<wbr /><ref>{{cite journal|vauthors=Jones I, Roy P|date=February 2021|title=Sputnik V COVID-19 vaccine candidate appears safe and effective|journal=Lancet|volume=397|issue=10275|pages=642–43|doi=10.1016/S0140-6736(21)00191-4|pmc=7906719|pmid=33545098|doi-access=free|title-link=doi}}</ref> |
|||
| data-sort-value="-18" style="background-color:#dde9fb" |≤{{val|-18|u=degC}}<wbr />{{efn-la|Storage temperature for the frozen Gam-COVID-Vac formulation. The [[Freeze-drying|lyophilised]] Gam-COVID-Vac-Lyo formulation can be stored at 2-8°C.<ref>{{cite news | vauthors = Sagdiev R, Ivanova P |date=16 November 2020 |title=Russia focuses on freeze-dried vaccine doses as transport fix |url=https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-russia-vaccine-transp/rpt-exclusive-russia-focuses-on-freeze-dried-vaccine-doses-as-transport-fix-idUSL1N2I30ML |work=Reuters |location=Moscow |access-date=5 March 2021}}</ref>}} |
|||
([[Refrigerator#Freezer|freezer]]) |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=40,000|description=Randomized double-blind, placebo-controlled to evaluate efficacy, immunogenicity, and safety.<ref>{{#invoke:Cite web| |title=Clinical Trial of Efficacy, Safety, and Immunogenicity of Gam-COVID-Vac Vaccine Against COVID-19 (RESIST) |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04530396 |date=28 August 2020 |id=NCT04530396 |access-date=11 September 2020 |archive-date=14 September 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200914035126/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04530396 | website=[[ClinicalTrials.gov]] }}</ref>|status=Interim analysis from the trial was published in ''[[The Lancet]]'', indicating 91.6% efficacy without unusual [[side effect]]s.<ref name="Safety and efficacy of an rAd26 and" />|whenwhere=Aug 2020{{snd}}May 2021, Russia, Belarus,<ref>{{#invoke:Cite web| |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04564716 |title=Clinical Trial of Efficacy, Safety, and Immunogenicity of Gam-COVID-Vac Vaccine Against COVID-19 in Belarus | website=[[ClinicalTrials.gov]] |date=25 September 2020 |access-date=18 January 2021 |id=NCT04564716}}</ref> India,<ref>{{cite news | vauthors = Kumar S |title=Sputnik-V from Russia arrives in India for clinal trials |url=https://www.hindustantimes.com/india-news/sputnik-v-from-russia-arrives-in-india-for-clinal-trials/story-b8k3Ecncxw2RBTrIxOiqxO.html |work=Hindustan Times |date=1 December 2020 }}</ref><ref>{{cite news |title=Clinical trial: 17 volunteers given Russia's Sputnik V Covid-19 vaccine in Pune |url=https://indianexpress.com/article/india/clinical-trial-17-volunteers-given-russias-sputnik-v-covid-19-vaccine-in-pune-7094153/ |work=The Indian Express |date=6 December 2020 }}</ref> Venezuela,<ref>{{#invoke:Cite web| |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04642339 |title=Clinical Trial of the Immunogenicity, Safety, and Efficacy of the Gam-COVID-Vac Vaccine Against COVID-19 in Venezuela (VENEZUELA) |
|||
| website=[[ClinicalTrials.gov]] |date=24 November 2020 |access-date=18 January 2021 |id=NCT04642339}}</ref> United Arab Emirates<ref>{{cite news |title=UAE begins trials of Russia's Sputnik V Covid-19 vaccine |url=https://www.clinicaltrialsarena.com/news/uae-begins-sputnik-v-trial/ |work=Clinical Trials Arena |date=8 January 2021 }}</ref>}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Sputnik V}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[CoronaVac]]'''<ref name="NCT043835742">{{#invoke:Cite web||title=Safety and Immunogenicity Study of Inactivated Vaccine for Prevention of SARS-CoV-2 Infection (COVID-19) (Renqiu)|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04383574|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04383574|date=12 May 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084809/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04383574/}}</ref><ref name="NCname= nct04456595=2">{{#invoke:Cite web||url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04456595|title=Clinical Trial of Efficacy and Safety of Sinovac's Adsorbed COVID-19 (Inactivated) Vaccine in Healthcare Professionals (PROFISCOV)|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04456595|date=2 July 2020|access-date=3 August 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084811/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04456595/}}</ref><ref name=":12">{{cite journal|last1=PT. Bio Farma|date=10 August 2020|title=A Phase III, observer-blind, randomized, placebo-controlled study of the efficacy, safety, and immunogenicity of SARS-COV-2 inactivated vaccine in healthy adults aged 18–59 years in Indonesia|url=https://www.ina-registry.org/index.php?act=registry_trial_detail&code_trial=16202009080721WXFM0YX|journal=Registri Penyakit Indonesia|access-date=15 August 2020|name-list-style=vanc}}</ref>[[Sinovac Biotech|Sinovac]] |
|||
|China |
|||
|[[Inactivated vaccine|Inactivated]] [[Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|SARS‑CoV‑2]] ([[Vero cell|vero cells]])<wbr /><ref name="NCT043835742" /> |
|||
|2 liều |
|||
2–4 tuần<wbr /><ref>{{cite news|url=https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/the-sinovac-covid-19-vaccine-what-you-need-to-know|title=The Sinovac COVID-19 vaccine: What you need to know|date=2 June 2021|access-date=3 July 2021|publisher=World Health Organization}}</ref> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<wbr /><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-55212787|title=Covid: What do we know about China's coronavirus vaccines?|last=Tan|first=Yvette|date=14 January 2021|work=[[BBC News Online]]|access-date=5 March 2020|name-list-style=vanc}}</ref> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=33,620|description=Double-blind, randomized, placebo-controlled to evaluate efficacy and safety.|status=Peer-reviewed Phase III results from Turkey showed an efficacy of 83.5%.<ref name="S0140-6736(21)01429-X" /> A Chilean study showed 65% efficacy against symptomatic cases, 87% against hospitalization, 90% against ICU admissions, and 86% against deaths.<ref name=":25" /><ref name=":26">{{cite news|date=17 May 2021|title=Coronavirus en Chile: Reporte Minsal 17 de Mayo|trans-title=Coronavirus in Chile: Minsal report May 17|language=es|url=https://www.youtube.com/watch?v=uHC4XTpwJHU|website=YouTube}}</ref> Brazil announced results showing 50.7% effective at preventing symptomatic infections, 83.7% effective in preventing mild cases, and 100% effective in preventing severe cases.<ref name="CNN Brasil">{{cite news| vauthors = Costa AG |date=11 April 2021|title=Estudo clínico que comprova maior eficácia da Coronavac é enviado para Lancet|language=Portuguese|trans-title=Clinical study proving greater efficacy of Coronavac is submitted to The Lancet|work=CNN Brasil|location=São Paulo|url=https://www.cnnbrasil.com.br/saude/2021/04/11/estudo-clinico-que-comprova-maior-eficacia-da-coronavac-e-enviado-para-lancet|access-date=12 April 2021| name-list-style = vanc}}</ref>|whenwhere=July 2020{{snd}}Oct 2021, Brazil (15,000);<ref>{{#invoke:Cite web| |url=https://www.scmp.com/news/world/americas/article/3106177/tests-show-coronavirus-vaccine-chinas-sinovac-safe-says-brazils |title=Tests show coronavirus vaccine by China's Sinovac is safe, says Brazil's Butantan Institute |access-date=29 October 2020 |archive-date=29 October 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029151527/https://www.scmp.com/news/world/americas/article/3106177/tests-show-coronavirus-vaccine-chinas-sinovac-safe-says-brazils }}</ref> Aug 2020{{snd}}January 2021, Indonesia (1,620); Oct{{snd}}Nov 2020, China (1,040);<ref>{{#invoke:Cite web| |title=Study of the Commercial Scale SARS-CoV-2 Vaccine Against the Pilot Scale Among Adults, and Bridging Study of the Immunogenicity in Elderly Against That in Adults |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04617483 |website=[[ClinicalTrials.gov]] |date=5 November 2020 |access-date=6 June 2021 | id=NCT04617483}}</ref> Nov 2020{{snd}}Jan 2022,<ref>{{#invoke:Cite web| |title=Efficacy, Safety, and Immunogenicity of Two Vaccination Schedules of an Inactivated Vaccine Against COVID-19 in Adults (CoronaVac3CL) |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04651790 |website=[[ClinicalTrials.gov]] |date=3 December 2020 |access-date=6 June 2021 |id=NCT04651790}}</ref> Chile (3,000);<ref>{{#invoke:Cite web| |url=https://chilereports.cl/en/news/2020/08/04/chile-initiates-clinical-study-for-covid-19-vaccine |title=Chile initiates clinical study for COVID-19 vaccine |access-date=29 October 2020 |archive-date=11 October 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011190302/https://chilereports.cl/en/news/2020/08/04/chile-initiates-clinical-study-for-covid-19-vaccine }}</ref> Apr 2021{{snd}}Jun 2022, the Philippines (phase II/III: 352);<ref>{{cite web |title=A Multi-center, Randomized, Double-blind, Placebo-controlled Phase II/III Clinical Trial to Evaluate the Safety and Immunogenicity of a SARS-CoV-2 Inactivated (Vero Cell) Vaccine in the Elderly 60–80 Years of Age, Coronovac ENCOV19 Study |url=https://registry.healthresearch.ph/index.php/registry?view=research&layout=details&cid=3308 |website=registry.healthresearch.ph |publisher=Philippine Health Research Registry |access-date=April 23, 2021}}</ref> Sep 2020{{snd}}Feb 2021, Turkey (13,000);<ref>{{#invoke:Cite web| |title=Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Phase III Clinical Trial For Evaluation of Efficacy and Safety of SARS-CoV-2 Vaccine (Vero Cell), Inactivated |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04582344 |date=8 October 2020 |access-date=22 October 2020 |archive-date=20 October 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201020123218/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04582344 }}</ref>}} |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|phase=4|participants=37867|references=<ref name="NCT04747821">{{cite journal |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04747821 |title=An Effectiveness Study of the Sinovac's Adsorbed COVID-19 (Inactivated) Vaccine (Projeto S) |date=10 February 2021 |website=[[ClinicalTrials.gov]] |access-date=1 June 2021 |id=NCT04747821}}</ref><ref name="NCT04789356">{{cite journal |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04789356 |title=Effectiveness of the Adsorbed Vaccine COVID-19 (Coronavac) Among Education and Public Safety Workers With Risk Factors for Severity (COVACMANAUS) |date=9 March 2021 |website=[[ClinicalTrials.gov]] |access-date=1 June 2021 |id=NCT04789356}}</ref>|description=Interventional|whenwhere=Feb 2021{{snd}}Feb 2022, Serrana (São Paulo) (27,711); Mar 2021{{snd}}Mar 2022, Manaus (10,156)}} |
|||
|{{CovidVacNum|CoronaVac}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Covaxin]]'''[[Bharat Biotech]], [[Indian Council of Medical Research]] |
|||
|India |
|||
|[[Inactivated vaccine|Inactivated]] [[Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|SARS‑CoV‑2]] ([[Vero cell|vero cells]])<wbr /><ref>{{#invoke:Cite web||title=Whole-Virion Inactivated SARS-CoV-2 Vaccine (BBV152) for COVID-19 in Healthy Volunteers (BBV152)|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04471519|id=NCT04471519|date=15 July 2020|website=[[ClinicalTrials.gov]]}}</ref> |
|||
|2 liều |
|||
4 tuần<wbr /><ref name="bbc-covaxin">{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-india-55748124|title=Covovax, Biological E: What we know about India's new Covid-19 vaccines|date=16 June 2021|work=[[BBC News Online]]|access-date=19 June 2021|quote="The two doses are given four weeks apart. The vaccine can be stored at 2C to 8C."}}</ref> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<wbr /><ref name="bbc-covaxin" /> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=25800|description=Randomised, observer-blinded, placebo-controlled<ref>{{#invoke:Cite web| |title=An Efficacy and Safety Clinical Trial of an Investigational COVID-19 Vaccine (BBV152) in Adult Volunteers |id=NCT04641481| url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04641481|access-date=26 November 2020 |date=23 November 2020 |website=[[ClinicalTrials.gov]]}}</ref>|status=Bharat Biotech reported an interim efficacy is 78% for its phase 3 trial.<ref>{{Cite news|last=Koshy|first=Jacob|date=2021-04-21|title=Updated data from Covaxin phase 3 trial shows 78% efficacy|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/sci-tech/health/updated-data-from-covaxin-phase-3-trial-shows-78-efficacy/article34376018.ece|access-date=2021-04-24|issn=0971-751X| name-list-style = vanc}}</ref>|whenwhere=Nov 2020{{snd}}Mar 2021, India.}} |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|phase=4|participants=1000|references=<ref name="CTRI/2021/01/030782">{{#invoke:Cite web| | website=ctri.nic.in|publisher=[[Clinical Trials Registry – India|Clinical Trials Registry India]]| title=A prospective, longitudinal, observational, post licensure vaccine evaluation study to assess the effectiveness of COVID-19 vaccine among the Healthcare workers of Max group of hospitals |id=CTRI/2021/01/030782 |url=http://ctri.nic.in/Clinicaltrials/pmaindet2.php?trialid=52014| date=24 June 2021|access-date=3 July 2021|first1=Sujeet|last1=Jha| name-list-style = vanc}}</ref>|description=Interventional, non-randomized|whenwhere=July 2021{{snd}}Dec 2021, India}} |
|||
|{{CovidVacNum|Covaxin}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Sputnik Light]]''' |
|||
[[Gamaleya Research Institute of Epidemiology and Microbiology]]<ref>{{cite news|url=https://www.ndtv.com/world-news/russia-approves-single-dose-sputnik-light-covid-19-vaccine-for-use-2436470|title=Russia Approves Single-Dose Sputnik Light Covid Vaccine For Use|date=6 May 2021|publisher=NDTV Coronavirus}}</ref> |
|||
|Russia |
|||
|[[Adenoviridae|Adenovirus]] [[Vắc xin vectơ virus|vector]] ([[Recombinant vaccine|recombinant]] [[Ad26]])<ref name="NCT04741061" />|{{good|1 dose|style=vertical-align:top;text-align=left}}<ref name="NCT04741061"/> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<ref>{{cite press release|date=6 May 2021|title=Single dose vaccine, Sputnik Light, authorized for use in Russia|url=https://rdif.ru/Eng_fullNews/6763/|publisher=Russian Direct Investment Fund|access-date=7 May 2021}}</ref> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=7000|references=<ref>{{cite news |author1=Leo, Leory |title=Russia OKs single-dose Sputnik Light vaccine |url=https://www.livemint.com/companies/news/russia-gives-authorisation-to-single-dose-sputnik-light-vaccine-11620315019710.html |publisher=Mint |date=7 May 2021}}</ref>|description=Randomised, double-blind, placebo-controlled trial<ref name="NCT04741061">{{#invoke:Cite web| |title=Study to Evaluate Efficacy, Immunogenicity and Safety of the Sputnik-Light (SPUTNIK-LIGHT) |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04741061 }}</ref>|whenwhere=Feb {{snd}}Dec 2021, Russia (6,000)}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Sputnik Light}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Convidecia]]'''[[CanSino Biologics]], Beijing Institute of Biotechnology of the [[Academy of Military Medical Sciences]] |
|||
|China |
|||
|[[Adenoviridae|Adenovirus]] [[Vắc xin vectơ virus|vector]] ([[Recombinant vaccine|recombinant]] [[Ad5]])<wbr /><ref name="zhu7-20">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Zhu FC, Guan XH, Li YH, Huang JY, Jiang T, Hou LH, Li JX, Yang BF, Wang L, Wang WJ, Wu SP, Wang Z, Wu XH, Xu JJ, Zhang Z, Jia SY, Wang BS, Hu Y, Liu JJ, Zhang J, Qian XA, Li Q, Pan HX, Jiang HD, Deng P, Gou JB, Wang XW, Wang XH, Chen W|date=August 2020|title=Immunogenicity and safety of a recombinant adenovirus type-5-vectored COVID-19 vaccine in healthy adults aged 18 years or older: a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 2 trial|journal=Lancet|volume=396|issue=10249|pages=479–88|doi=10.1016/s0140-6736(20)31605-6|pmc=7836858|pmid=32702299|lay-url=https://blogs.sciencemag.org/pipeline/archives/2020/07/20/new-data-on-the-cansino-vaccine|doi-access=free|title-link=doi}}</ref>|{{good|1 dose<ref name="reuters-convidecia">{{cite news | vauthors = Peshimam G, Farooq U |date=8 February 2021 |title=CanSinoBIO's COVID-19 vaccine 65.7% effective in global trials, Pakistan official says |url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-vaccine-pakistan/cansinobios-covid-19-vaccine-657-effective-in-global-trials-pakistan-official-says-idUSKBN2A81N0 |work=Reuters |location=Islamabad |quote=its single-dose regimen and normal refrigerator storage requirement could make it a favourable option for many countries |access-date=5 March 2021}}</ref>|style=vertical-align:top;text-align=left}} |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<ref name="reuters-convidecia" /> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=40,000|description=Global multi-center, randomized, double-blind, placebo-controlled to evaluate efficacy, safety and immunogenicity.|status=In February 2021, interim analysis from global trials showed an efficacy of 65.7% against symptomatic cases of COVID-19 and 90.98% efficacy against severe cases.<ref name="reuters-convidecia"/>|whenwhere=Mar–Dec 2020, China; Sep 2020{{snd}}Dec 2021, Pakistan; Sep–Nov 2020, Russia,<ref name="NCT04540419">{{#invoke:Cite web| |title=Clinical Trial of Recombinant Novel Coronavirus Vaccine (Adenovirus Type 5 Vector) Against COVID-19 |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04540419 |website=[[ClinicalTrials.gov]] |id=NCT04540419 |date=13 November 2020 |access-date=17 November 2020}}</ref> China, Argentina, Chile;<ref>{{#invoke:Cite web| | vauthors = Lazcano P |title=Así funcionan las cuatro vacunas que se probarán en Chile |url=https://www.latercera.com/que-pasa/noticia/asi-funcionan-las-cuatro-vacunas-que-se-probaran-en-chile/AD22DRDA4REH5MRWGIAI7GQFSM/ |publisher=La Tercera |access-date=15 December 2020 |date=15 November 2020|name-list-style=vanc}}</ref> Mexico;<ref>{{cite news | vauthors = Martinez AI | title=CanSino Biologics delivers COVID-19 vaccine to Mexico for late-stage trial |url=https://www.reuters.com/article/idUSKBN27J21V |publisher=Reuters |access-date=4 November 2020 |date=3 November 2020|name-list-style=vanc}}</ref> Pakistan;<ref>{{#invoke:Cite web| | vauthors = Ng E |title=China's CanSino trials Covid-19 vaccine in 'high disease burden' nations |url=https://www.scmp.com/business/companies/article/3107389/chinese-vaccine-developer-cansino-targets-high-disease-burden |work=South China Morning Post |access-date=4 November 2020 |date=28 October 2020|name-list-style=vanc}}</ref> Saudi Arabia<ref>{{cite news | vauthors = Nafisa E |title=CanSino to start Phase III trial of COVID-19 vaccine in Saudi |url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-saudi-cansinobio/cansino-to-start-phase-iii-trial-of-covid-19-vaccine-in-saudi-idUSKCN2550L9 |publisher=Reuters |access-date=4 November 2020 |date=9 August 2020|name-list-style=vanc}}</ref><ref>{{#invoke:Cite web| | vauthors = Gou J |title=Phase III Trial of A COVID-19 Vaccine of Adenovirus Vector in Adults 18 Years Old and Above |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04526990 |access-date=17 September 2020 |name-list-style=vanc |archive-date=18 September 2020 |url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200918142722/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04526990 }}</ref>}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Convidecia}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[WIBP-CorV]]'''[[Sinopharm]]: Wuhan Institute of Biological Products |
|||
|China |
|||
|[[Inactivated vaccine|Inactivated]] [[Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|SARS‑CoV‑2]] ([[vero cells]]) |
|||
|2 liều |
|||
3 tuần<wbr /><ref name="NCT04510207" /><ref name="NCT04612972" /><ref name="wibp-efficacy-doses">{{cite news|url=http://english.nmpa.gov.cn/2021-02/25/c_596752.htm|title=Two Chinese-developed COVID-19 vaccines under review|date=25 February 2021|access-date=11 April 2021|publisher=National Medical Products Administration}}</ref> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}} |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=51,600|description=Randomized, double-blind, placebo-controlled<ref name="sinopharmwuhan">{{cite journal | vauthors = Xia S, Duan K, Zhang Y, Zhao D, Zhang H, Xie Z, Li X, Peng C, Zhang Y, Zhang W, Yang Y, Chen W, Gao X, You W, Wang X, Wang Z, Shi Z, Wang Y, Yang X, Zhang L, Huang L, Wang Q, Lu J, Yang Y, Guo J, Zhou W, Wan X, Wu C, Wang W, Huang S, Du J, Meng Z, Pan A, Yuan Z, Shen S, Guo W, Yang X | display-authors = 6 | title = Effect of an Inactivated Vaccine Against SARS-CoV-2 on Safety and Immunogenicity Outcomes: Interim Analysis of 2 Randomized Clinical Trials | journal = JAMA | volume = 324 | issue = 10 | pages = 951–960 | date = September 2020 | pmid = 32789505 | pmc = 7426884 | doi = 10.1001/jama.2020.15543 | name-list-style = vanc }}</ref>|status=Peer-reviewed results indicate 72.8% efficacy against symptomatic COVID-19.<ref name="jama.2021.8565" />|whenwhere=Jul 2020{{snd}}Mar 2021, Bahrain, Egypt, Jordan, United Arab Emirates;<ref name="NCT04510207">{{Cite journal|last=China National Biotec Group Company Limited|date=2020-10-29|others=G42 Healthcare company, Abu Dhabi Health Services Company, Wuhan Institute of Biological Products Co., Ltd, Beijing Institute of Biological Products Co Ltd.|title=Multicenter, Randomized, Double Blind, Parallel Placebo Controlled, Phase III Clinical Trial to Evaluate the Protective Efficacy, Safety and Immunogenicity of Inactivated SARS-CoV-2 Vaccines (Vero Cell) in Healthy Population Aged 18 Years Old and Above|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04510207|website=[[ClinicalTrials.gov]]| name-list-style = vanc}}</ref> Sep 2020{{snd}}Sep 2021, Peru;<ref name="NCT04612972">{{Cite journal|last=Universidad Peruana Cayetano Heredia|date=3 November 2020|others=National University of San Marcos, Peru|title=Efficacy, Safety and Immunogenicity of Inactivated SARS-CoV-2 Vaccines (Vero Cell) to Prevent COVID-19 in Healthy Adult Population In Peru Healthy Adult Population In Peru (Covid-Peru)|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04612972|website=[[ClinicalTrials.gov]] |id=NCT04612972| name-list-style = vanc}}</ref> Sep 2020{{snd}}Dec 2020, Morocco<ref name="ChiCTR2000039000">{{Cite web|title=Chinese Clinical Trial Register (ChiCTR) – The world health organization international clinical trials registered organization registered platform|url=http://www.chictr.org.cn/showprojen.aspx?proj=62581|access-date=1 April 2021|website=www.chictr.org.cn}}</ref>}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Sinopharm-WIBP}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[EpiVacCorona]]'''<wbr /><ref name="RJII-11-2">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Ryzhikov AB, Ryzhikov EA, Bogryantseva MP, Usova SV, Danilenko ED, Nechaeva EA, Pyankov OV, Pyankova OG, Gudymo AS, Bodnev SA, Onkhonova GS, Sleptsova ES, Kuzubov VI, Ryndyuk NN, Ginko ZI, Petrov VN, Moiseeva AA, Torzhkova PY, Pyankov SA, Tregubchak TV, Antonec DV, Gavrilova EV, Maksyutov RA|date=2021|title=A single blind, placebo-controlled randomized study of the safety, reactogenicity and immunogenicity of the "EpiVacCorona" Vaccine for the prevention of COVID-19, in volunteers aged 18–60 years (Phase I–II).|url=https://www.iimmun.ru/iimm/article/view/1699|journal=Russian Journal of Infection and Immunity|volume=11|issue=2|pages=283–96|doi=10.15789/2220-7619-ASB-1699|doi-access=free}}</ref><ref name="vestnikramn1">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Ryzhikov AB, Ryzhikov EA, Bogryantseva MP, Usova SV, Danilenko ED, Imatdinov IR,Nechaeva EA, Pyankov OV, Pyankova OG, Gudymo AS, Bodnev SA, Onkhonova GS, Sleptsova ES, Kuzubov VI, Ryndyuk NN, Ginko ZI, Petrov VN, Moiseeva AA, Torzhkova PY, Pyankov SA, Tregubchak TV, Antonec DV, Sleptsova ES, Gavrilova EV, Maksyutov RA|date=2021|title=Immunogenicity and Protectivityof the Peptide Vaccine againstSARS-CoV-2|url=https://vestnikramn.spr-journal.ru/jour/article/view/1528|journal=Annals of the Russian Academy of Medical Sciences|volume=76|issue=1|pages=5–19|doi=10.15690/vramn1528|doi-access=free}}</ref>[[State Research Center of Virology and Biotechnology VECTOR|Vector Institute]] |
|||
|Russia |
|||
|[[Vắc xin tiểu đơn vị|Tiểu đơn vị]] ([[Vắc xin peptide|peptide]])<wbr /><ref name="RJII-11-2" /> |
|||
|2 liều |
|||
3 tuần<wbr /><ref name="RJII-11-2" /> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<wbr /><ref>{{cite report|type=Bulletin|vauthors=Benedyczak J|date=12 February 2021|title=Russia's Problems in the Vaccine Race|url=https://pism.pl/publications/Russias_Problems_in_the_Vaccine_Race|publisher=[[Polish Institute of International Affairs]]|access-date=6 March 2021|quote=the Sputnik V and EpiVacCorona can be transported and stored at temperatures of +2 to + 8° C}}</ref> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=40,150(planned), 3000(started)|references=<ref>{{cite web |date=14 October 2020 |title=О регистрации вакцины ФБУН ГНЦ ВБ "Вектор" Роспотребнадзора "ЭпиВакКорона" |trans-title=On the registration of the vaccine FBSI SSC VB "Vector" Rospotrebnadzor "EpiVacCorona" |url=https://www.rospotrebnadzor.ru/region/rss/rss.php?ELEMENT_ID=15660 |access-date=12 May 2021 |language=RU|quote=Запланированы два пострегистрационных клинических исследования: клиническое исследование с участием 150 человек старше 60 лет и многоцентровое клиническое исследование с участием 40 000 добровольцев. |trans-quote=Two post-marketing clinical trials are planned: a clinical trial involving 150 people over 60 years of age and a multicenter clinical trial involving 40,000 volunteers. |publisher=[[Federal Service for Surveillance on Consumer Rights Protection and Human Wellbeing]] |website=rospotrebnadzor.ru}}</ref>|description=Randomized double-blind, placebo-controlled to evaluate efficacy, immunogenicity, and safety|whenwhere=Nov 2020{{snd}}Dec 2021, Russia (3,000)<ref>{{cite news |title=Russian EpiVacCorona Vaccine Has No Adverse Effects |url=https://www.oreanda.ru/en/gosudarstvo/russian-epivaccorona-vaccine-has-no-adverse-effects/article1354486/ |work=Oreanda News |date=13 January 2021 }}</ref><ref>{{cite document |author1=Center of Virology and Biotechnology "Vector" |title=Multicenter Double-blind Placebo-controlled Comparative Randomized Study of the Tolerability, Safety, Immunogenicity and Prophylactic Efficacy of the EpiVacCorona Peptide Antigen-based Vaccine for the Prevention of COVID-19, With the Participation of 3000 Volunteers Aged 18 Years and Above (Phase III-IV) |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04780035 |access-date=12 May 2021 |date=2 March 2021}}</ref><ref>{{cite web|url=https://meduza.io/en/feature/2021/03/27/sputnik-v-s-ugly-cousin |title=Sputnik V's ugly cousin |date=27 March 2021 |website=[[Meduza]] |access-date=12 May 2021}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-russia-vaccine-let-idUSKBN2BI25B |title=Volunteers break rank to raise doubts in trial of Russia's second COVID-19 vaccine |date=26 March 2021 |website=[[Reuters]] |access-date=12 May 2021}}</ref>}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|EpiVacCorona}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[ZF2001]]''' <small>(ZIFIVAX)</small><ref name="london" />Anhui Zhifei Longcom Biopharmaceutical Co. Ltd. |
|||
|China |
|||
|[[Vắc xin tiểu đơn vị|Tiểu đơn vị]] ([[Recombinant vaccine|recombinant]]) |
|||
|3 liều |
|||
30 days<wbr /><ref name="NCT04646590" /><ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-china-vaccine-idUSKBN28X0RW|title=China's CAS COVID-19 vaccine induces immune response in mid-stage tests|date=23 December 2020|work=Reuters|access-date=8 March 2021|location=Beijing}}</ref> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<wbr /><ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Yang S, Li Y, Dai L, Wang J, He P, Li C, Fang X, Wang C, Zhao X, Huang E, Wu C, Zhong Z, Wang F, Duan X, Tian S, Wu L, Liu Y, Luo Y, Chen Z, Li F, Li J, Yu X, Ren H, Liu L, Meng S, Yan J, Hu Z, Gao L, Gao GF|date=March 2021|title=Safety and immunogenicity of a recombinant tandem-repeat dimeric RBD-based protein subunit vaccine (ZF2001) against COVID-19 in adults: two randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 1 and 2 trials|journal=The Lancet. Infectious Diseases|doi=10.1016/S1473-3099(21)00127-4|pmc=7990482|pmid=33773111|doi-access=free}}</ref> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=29,000|description=Randomized, double-blind, placebo-controlled<ref name="NCT04646590">{{#invoke:Cite web| |title=A Phase III Clinical Trial to Determine the Safety and Efficacy of ZF2001 for Prevention of COVID-19 |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04646590#wrapper }}</ref>|whenwhere=Dec 2020{{snd}}Apr 2022, China, Ecuador, Indonesia, Malaysia, Pakistan, Uzbekistan<ref>{{#invoke:Cite web| | vauthors = Pinghui Z |title=Fifth Chinese Covid-19 vaccine candidate ready to enter phase 3 trials |url=https://www.scmp.com/news/china/science/article/3110690/coronavirus-chinas-cnbg-set-review-covid-19-vaccine-phase-3 |work=South China Morning Post |access-date=26 December 2020 |date=20 November 2020| name-list-style=vanc}}</ref><ref>{{#invoke:Cite web| | vauthors = Ying TP |title=MYEG to conduct phase 3 clinical trial for China's Covid-19 vaccine in Msia |url=https://www.nst.com.my/news/nation/2020/12/647456/myeg-conduct-phase-3-clinical-trial-chinas-covid-19-vaccine-msia |work=New Straits Times |access-date=28 December 2020 |date=7 December 2020| name-list-style=vanc}}</ref>}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Zifivax}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Abdala (vaccine)|Abdala]]'''[[BioCubaFarma]], [[:es:Centro de Ingeniería Genética y Biotecnología de Cuba|Center for Genetic Engineering and Biotechnology]] |
|||
|Cuba |
|||
|[[Vắc xin tiểu đơn vị|Tiểu đơn vị]] |
|||
|3 liều |
|||
2 tuần<wbr /><ref name="RPCEC00000359" /> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<wbr /><ref name="soberana-abdala-storage-temperature">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/03/29/cuba-coronavirus-vaccine-iran-venezuela/|title=Against the odds, Cuba could become a coronavirus vaccine powerhouse|last1=Faiola|first1=Anthony|date=29 March 2021|work=The Washington Post|access-date=2 July 2021|last2=Herrero|first2=Ana Vanessa|quote=Cuban officials say they’re developing cheap and easy-to-store serums. They are able to last at room temperature for weeks, and in long-term storage as high as 46.4 degrees}}</ref> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=48290|references=<ref>{{cite news |title=Cuba says its Abdala vaccine among the most effective in the world |url=https://www.financialexpress.com/lifestyle/health/cuba-says-its-abdala-vaccine-among-the-most-effective-in-the-world/2277680/ |access-date=2 July 2021 |publisher=Financial Express |date=24 June 2021}}</ref>|description=Multicenter, randomized, double-blind, placebo-controlled.<ref name="RPCEC00000359">{{#invoke:Cite web| |title=ABDALA Clinical Study – Phase III |url=https://rpcec.sld.cu/en/trials/RPCEC00000359-En |website=rpcec.sld.cu |publisher=Registro Público Cubano de Ensayos Clínicos |access-date=22 March 2021 }}</ref>|whenwhere=Mar–Jul 2021, Cuba}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Abdala}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[CoviVac (Russia COVID-19 vaccine)|CoviVac]]'''<ref>{{#invoke:Cite web||url=http://government.ru/en/news/41342/|title=Briefing with Deputy Prime Minister Tatyana Golikova, Health Minister Mikhail Murashko and Head of Rospotrebnadzor Anna Popova|publisher=Government of Russia|date=18 January 2021|access-date=20 February 2021}}</ref>The Chumakov Centre at the [[Russian Academy of Sciences]] |
|||
|Russia |
|||
|[[Inactivated vaccine|Inactivated]] [[Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|SARS‑CoV‑2]] ([[vero cells]])<wbr /><ref>{{cite news|url=https://tass.com/society/1258859|title=Russia registers its third COVID-19 vaccine CoviVac|date=20 February 2021|work=[[TASS]]|access-date=6 March 2021|location=Moscow|vauthors=Ryumin A}}</ref> |
|||
|2 liều |
|||
2 tuần<wbr /><ref name="reuters-covivac">{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-russia-vaccine-idUSKBN2AK07H|title=Russia approves its third COVID-19 vaccine, CoviVac|date=8 February 2021|work=Reuters|access-date=5 March 2021|location=Moscow|quote='The CoviVac shot is given in two doses, 14 days apart. It is transported and stored at normal fridge temperatures, of 2{{nbs}}to 8{{nbs}}degrees Celsius (35.6 to 46.4 Fahrenheit),' Deputy Prime Minister Tatiana Golikova said in a government briefing in January.|vauthors=Ivanova P}}</ref> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<wbr /><ref name="reuters-covivac" /> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=32,000|references=<ref>{{Cite news|title=Центр Чумакова обнародовал сроки третьей фазы испытаний вакцины против COVID-19 |url=https://govoritmoskva.ru/news/270851/|access-date=19 April 2021|website=govoritmoskva.ru |language=ru |trans-title=Chumakov Center announced the timing of the third phase of trials of the vaccine against COVID-19 |date=19 April 2021}}</ref>|description=Double-blind, randomized, placebo-controlled to evaluate efficacy and safety.|whenwhere=May 2021{{snd}}?, Russia (3,000)<ref>{{cite news |author1=AFP |title=Russia registers third COVID-19 vaccine |url=https://www.timesofisrael.com/russia-registers-third-covid-19-vaccine/ |publisher=The Times of Israel |date=20 February 2021}}</ref>}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|CoviVac}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[QazCovid-in]]''' <small>(QazVac)</small><ref>{{#invoke:Cite web||vauthors=Yergaliyeva A|title=Kazakhstan Begins Vaccinating 3,000 Volunteers With Self-Made QazCovid-in|url=https://astanatimes.com/2020/12/kazakhstan-begins-vaccinating-3000-volunteers-with-self-made-qazcovid-in/|website=The Astana Times|access-date=2 March 2021|date=20 December 2020}}</ref>Research Institute for Biological Safety Problems |
|||
|Kazakhstan |
|||
|[[Inactivated vaccine|Inactivated]] [[Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|SARS‑CoV‑2]] |
|||
|2 liều |
|||
3 tuần<wbr /><ref>{{#invoke:Cite web||last1=Meyer|first1=David|title=A new vaccine on the scene: Kazakhstan begins rollout of homegrown QazVac|url=https://fortune.com/2021/04/26/new-covid-19-vaccine-kazakhstan-qazvac/|website=Fortune|access-date=26 April 2021|date=26 April 2021|name-list-style=vanc}}</ref> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<wbr /><ref>{{#invoke:Cite web||last1=Gotev|first1=Georgi|title=Kazakhstan launches QazVac, its own COVID-19 vaccine|url=https://www.euractiv.com/section/central-asia/news/kazakhstan-launches-qazvac-its-own-covid-19-vaccine/|website=EURACTIV|date=23 April 2021|name-list-style=vanc}}</ref> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=3000|description=Randomised, blind, placebo-controlled trial<ref name="QazCov3">{{#invoke:Cite web| |title=Immunogenicity, Efficacy and Safety of QazCovid-in COVID-19 Vaccine |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04691908 |date=31 December 2020 |website=[[ClinicalTrials.gov]] |id=NCT04691908}}</ref>|whenwhere=Mar 2021{{snd}}Jul 2021, Kazakhstan<ref name="QazCov3"/>}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|QazCovid-in}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Minhai COVID-19 vaccine]]''' <small>(KCONVAC)</small> |
|||
Minhai Biotechnology Co., Shenzhen Kangtai Biological Products Co. Ltd. |
|||
|China |
|||
|[[Inactivated vaccine|Inactivated]] [[Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|SARS‑CoV‑2]] (vero cell) |
|||
|2 liều |
|||
4 tuần<wbr /><ref name="NCT04852705" /> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}} |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=28000|references=<ref name="NCT04852705">{{#invoke:Cite web| |title=A Study to Evaluate the Efficacy, Safety and Immunogenicity of SARS-CoV-2 Vaccine (Vero Cells), Inactivated in Healthy Adults Aged 18 Years and Older (COVID-19) |url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04852705 |website=[[ClinicalTrials.gov]] |date=21 April 2021 |access-date=22 April 2021 |id=NCT04852705}}</ref>|description=Multi-national, Randomized, Double-blind, Placebo-controlled.|whenwhere=April–Nov 2021, China, Malaysia, the Philippines}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Minhai}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[COVIran Barakat]]''' <small>(COVIRAN)</small><ref name="B">{{#invoke:Cite web||url=https://www.aljazeera.com/news/2020/12/29/iran-covid-vaccine-trials-start|title=COVIran Barakat: Iran launches human trials of its COVID vaccine|website=aljazeera|date=29 December 2019|access-date=}}</ref>[[Barakat Pharmaceutical Group]], Shifa Pharmed Industrial Group |
|||
|Iran |
|||
|[[Inactivated vaccine|Inactivated]] [[Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|SARS‑CoV‑2]] |
|||
|2 liều |
|||
4 tuần<wbr /><ref name="IRCT20201202049567N3" /> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}} |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=30500|description=Phase II-IIIa (20,000): Randomized, double-blind, parallel arms, placebo-controlled.<ref name="IRCT20201202049567N3">{{#invoke:Cite web| |title=A double-blind, randomized, placebo-controlled Phase II/III Clinical trial to evaluate the safety and efficacy of COVID-19 inactivated vaccine (Shifa-Pharmed) in a population aged 18 to 75 years |url=https://en.irct.ir/trial/54881 |website=Iranian Registry of Clinical Trials |access-date=27 March 2021}}</ref> <br /> Phase IIIb (10,500)<ref>{{cite news |title=COVIRAN vaccine closer to completing human trials |url=https://www.tehrantimes.com/news/461725/COVIRAN-vaccine-closer-to-completing-human-trials |publisher=Theran Times |date=8 June 2021}}</ref>|whenwhere=Mar–Jun 2021, Iran}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|COVIran Barakat}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Chinese Academy of Medical Sciences COVID-19 vaccine]]''' <small>(Covidful)</small><wbr /><ref name="NCT04412538">{{#invoke:Cite web||title=Safety and Immunogenicity Study of an Inactivated SARS-CoV-2 Vaccine for Preventing Against COVID-19|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04412538|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04412538|date=2 June 2020|access-date=14 July 2020|archive-date=11 October 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011084852/https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04412538/}}</ref><ref name="NCT04659239">{{#invoke:Cite web||title=The Efficacy, Safety and Immunogenicity Study of Inactivated SARS-CoV-2 Vaccine for Preventing Against COVID-19|url=https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04659239|website=[[ClinicalTrials.gov]]|id=NCT04659239|access-date=10 March 2021}}</ref>[[Peking Union Medical College|Chinese Academy of Medical Sciences]], Institute of Medical Biology |
|||
|China |
|||
|[[Inactivated vaccine|Inactivated]] [[Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|SARS‑CoV‑2]] |
|||
|2 liều |
|||
2 tuần<wbr /><ref name="NCT04659239" /> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}} |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=34,020|description=Randomized, double-blinded, single-center, placebo-controlled|whenwhere=Jan–Sep 2021, Brazil, Malaysia}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Chinese Academy of Medical Sciences}} |
|||
|- valign="top" |
|||
|'''[[Soberana 02]]''' <small>(FINLAY-FR-2)</small><wbr /> |
|||
[[BioCubaFarma]], Instituto Finlay de Vacunas |
|||
|Cuba |
|||
|[[Vắc xin tiểu đơn vị|Tiểu đơn vị]] ([[Conjugate vaccine|conjugate]]) |
|||
|2 liều |
|||
4 tuần<wbr /><ref name="RPCEC00000354" /> |
|||
| data-sort-value="5" |{{val|2|-|8|u=degC}}<wbr /><ref name="soberana-abdala-storage-temperature" /> |
|||
|{{ClinicalStudyInfo|align=left|phase=3|participants=44,010|references=<ref>{{cite news | vauthors = Held S |title=Cuba's Soberana 02 SARS-CoV-2 vaccine candidate moves to phase III trials |url=https://www.bioworld.com/articles/504357-cubas-soberana-02-sars-cov-2-vaccine-candidate-moves-to-phase-iii-trials |access-date=10 March 2021 |publisher=Bioworld |date=4 March 2021}}</ref><ref name="RPCEC00000354">{{#invoke:Cite web| |title=SOBERANA 02-FaseIII |url=https://rpcec.sld.cu/en/trials/RPCEC00000354-En |id=RPCEC00000354 |publisher=Registro Público Cubano de Ensayos Clínicos}}</ref>|description=Multicenter, adaptive, parallel-group, randomized, placebo-controlled, double-blind|whenwhere=Mar–May 2021, Cuba, Iran, Venezuela<ref>{{cite web|url=https://www.precisionvaccinations.com/vaccines/soberana-02-covid-19-vaccine |title=Cuba Soberana 02 COVID-19 Vaccine |date=8 June 2021 |website=precisionvaccinations.com |access-date=22 April 2021}}</ref>{{Unreliable source?|date=June 2021}}}} |
|||
| |
|||
|{{CovidVacNum|Soberana 02}} |
|||
|} |
|||
== Tính hiệu quả == |
== Tính hiệu quả == |
||
[[Tập tin:BNT162b2_vaccine_efficacy_data.png|nhỏ|Đường cong tỷ lệ tích lũy đối với các trường hợp nhiễm COVID-19 có triệu chứng sau liều đầu tiên của vắc-xin Pfizer – BioNTech (tozinameran) hoặc giả dược trong một thử nghiệm lâm sàng double-blind. (đỏ: giả dược; xanh lam: tozinameran) <ref>{{#invoke:Cite web||date=10 December 2020|title=FDA Briefing Document: Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine|url=https://www.fda.gov/media/144245/download|access-date=1 January 2021|publisher=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|format=PDF}}</ref>]] |
[[Tập tin:BNT162b2_vaccine_efficacy_data.png|nhỏ|Đường cong tỷ lệ tích lũy đối với các trường hợp nhiễm COVID-19 có triệu chứng sau liều đầu tiên của vắc-xin Pfizer – BioNTech (tozinameran) hoặc giả dược trong một thử nghiệm lâm sàng double-blind. (đỏ: giả dược; xanh lam: tozinameran) <ref>{{#invoke:Cite web||date=10 December 2020|title=FDA Briefing Document: Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine|url=https://www.fda.gov/media/144245/download|access-date=1 January 2021|publisher=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|format=PDF}}</ref>]] |
||
[[Hiệu quả của vắc xin|Hiệu quả của vắc-xin]] là sự giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh của những người tham gia được tiêm chủng trong một thử nghiệm có đối chứng so với nguy cơ mắc bệnh của những người tham gia không được tiêm chủng. |
[[Hiệu quả của vắc xin|Hiệu quả của vắc-xin]] là sự giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh của những người tham gia được tiêm chủng trong một thử nghiệm có đối chứng so với nguy cơ mắc bệnh của những người tham gia không được tiêm chủng.<ref name="NYT-20201120">{{Chú thích báo|url=https://www.nytimes.com/2020/11/20/health/covid-vaccine-95-effective.html|title=2 Companies Say Their Vaccines Are 95% Effective. What Does That Mean? You might assume that 95 out of every 100 people vaccinated will be protected from Covid-19. But that's not how the math works.|date=20 November 2020|work=[[The New York Times]]|access-date=21 November 2020|author-link=Carl Zimmer}}</ref> Hiệu quả bằng 0% có nghĩa là vắc-xin không hoạt động (giống với giả dược). Hiệu quả 50% có nghĩa là có một nửa số trường hợp nhiễm trùng như ở những người không được tiêm chủng.{{Cần chú thích|date=July 2021}} |
||
Hiệu quả của vắc-xin có thể bị ảnh hưởng xấu nếu cánh tay được giữ không đúng cách hoặc siết chặt để vắc-xin được [[tiêm dưới da]] thay vì [[Tiêm bắp|tiêm vào cơ]].<ref>{{Chú thích web|url=https://www.nbcmiami.com/news/donotsqueezemyarm-doctor-sounds-alarm-on-how-to-properly-inject-covid-19-vaccine/2353866/|tựa đề=#DoNotSqueezeMyArm: Doctor Sounds Alarm on How to Properly Inject COVID-19 Vaccine}}</ref> |
Hiệu quả của vắc-xin có thể bị ảnh hưởng xấu nếu cánh tay được giữ không đúng cách hoặc siết chặt để vắc-xin được [[tiêm dưới da]] thay vì [[Tiêm bắp|tiêm vào cơ]].<ref>{{Chú thích web|url=https://www.nbcmiami.com/news/donotsqueezemyarm-doctor-sounds-alarm-on-how-to-properly-inject-covid-19-vaccine/2353866/|tựa đề=#DoNotSqueezeMyArm: Doctor Sounds Alarm on How to Properly Inject COVID-19 Vaccine}}</ref><ref>{{Chú thích tạp chí|last=Ng|first=Jia Yu|date=June 1, 2021|title=Inadvertent subcutaneous injection of COVID-19 vaccine|url=https://pmj.bmj.com/content/97/1148/400|journal=Postgraduate Medical Journal|volume=97|issue=1148|pages=400|doi=10.1136/postgradmedj-2021-139870|pmc=7886662|pmid=33589486|via=pmj.bmj.com}}</ref> Hướng dẫn của CDC là không lặp lại các liều đã được tiêm dưới da.<ref>https://www.cdc.gov/vaccines/covid-19/downloads/covid19-vaccine-errors-deviations.pdf</ref> |
||
Không dễ dàng so sánh hiệu quả của các loại vắc-xin khác nhau vì các thử nghiệm được thực hiện với các quần thể, khu vực địa lý và các biến thể khác nhau của virus.<ref>{{#invoke:Cite web||vauthors=Branswell H|title=Comparing three Covid-19 vaccines: Pfizer, Moderna, J&J|website=[[Stat (website)|Stat]]|date=2 February 2021|url=https://www.statnews.com/2021/02/02/comparing-the-covid-19-vaccines-developed-by-pfizer-moderna-and-johnson-johnson/|access-date=28 February 2021}}</ref> Trong trường hợp COVID-19, [[Hoạt động nội tại|hiệu quả]] của vắc-xin là 67% có thể đủ để làm chậm đại dịch, nhưng điều này giả định rằng vắc-xin tạo ra [[Miễn dịch khử trùng|khả năng miễn dịch tiệt trùng]], điều này cần thiết để ngăn ngừa sự lây truyền. Hiệu quả của vắc xin phản ánh khả năng phòng bệnh, một chỉ số kém về khả năng lây truyền của SARS‑CoV ‑ 2 vì những người không có triệu chứng có thể bị lây nhiễm rất cao.<ref name="RandolphHE2020May">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Randolph HE, Barreiro LB|date=May 2020|title=Herd Immunity: Understanding COVID-19|journal=Immunity|volume=52|issue=5|pages=737–41|doi=10.1016/j.immuni.2020.04.012|pmc=7236739|pmid=32433946}}</ref> [[Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ|Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ]] (FDA) và [[Cơ quan Y tế Châu Âu]] (EMA) đặt mức giới hạn 50% vì hiệu quả cần thiết để phê duyệt vắc-xin COVID-19, với giới hạn dưới của [[khoảng tin cậy]] 95% là lớn hơn 30%.<ref>{{#invoke:Cite web||title=The FDA's cutoff for Covid-19 vaccine effectiveness is 50 percent. What does that mean?|url=https://www.nbcnews.com/health/health-news/fda-s-cutoff-covid-19-vaccine-effectiveness-50-percent-what-n1245506|access-date=8 January 2021|website=[[NBCNews.com]]}}</ref><ref>{{#invoke:Cite web||title=EMA sets 50% efficacy goal – with flexibility – for COVID vaccines|url=https://www.raps.org/news-and-articles/news-articles/2020/11/for-ema-50-efficacy-with-flexibility-is-goal-for-c|access-date=8 January 2021|website=Regulatory Affairs Professionals Society (RAPS)}}</ref><ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Krause P, Fleming TR, Longini I, Henao-Restrepo AM, Peto R, Dean NE, Halloran ME, Huang Y, Fleming TR, Gilbert PB, DeGruttola V|date=2020-09-12|title=COVID-19 vaccine trials should seek worthwhile efficacy|journal=The Lancet|volume=396|issue=10253|pages=741–743|doi=10.1016/S0140-6736(20)31821-3|pmc=7832749|pmid=32861315|doi-access=free}}</ref> Đặt mục tiêu đạt tỷ lệ bao phủ tiêm chủng thực tế trên dân số là 75% và tùy thuộc vào [[Hệ số lây nhiễm cơ bản|số lượng sinh sản cơ bản]] thực tế, hiệu quả cần thiết của vắc xin COVID-19 được mong đợi cần phải đạt ít nhất 70% để ngăn chặn dịch bệnh và ít nhất 80% để dập tắt dịch bệnh mà không cần các biện pháp khác, chẳng hạn như giãn cách xã hội.<ref name="efficacy-needed">{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Bartsch SM, O'Shea KJ, Ferguson MC, Bottazzi ME, Wedlock PT, Strych U, McKinnell JA, Siegmund SS, Cox SN, Hotez PJ, Lee BY|date=October 2020|title=Vaccine Efficacy Needed for a COVID-19 Coronavirus Vaccine to Prevent or Stop an Epidemic as the Sole Intervention|journal=American Journal of Preventive Medicine|volume=59|issue=4|pages=493–503|doi=10.1016/j.amepre.2020.06.011|pmc=7361120|pmid=32778354}}</ref> |
Không dễ dàng so sánh hiệu quả của các loại vắc-xin khác nhau vì các thử nghiệm được thực hiện với các quần thể, khu vực địa lý và các biến thể khác nhau của virus.<ref>{{#invoke:Cite web||vauthors=Branswell H|title=Comparing three Covid-19 vaccines: Pfizer, Moderna, J&J|website=[[Stat (website)|Stat]]|date=2 February 2021|url=https://www.statnews.com/2021/02/02/comparing-the-covid-19-vaccines-developed-by-pfizer-moderna-and-johnson-johnson/|access-date=28 February 2021}}</ref> Trong trường hợp COVID-19, [[Hoạt động nội tại|hiệu quả]] của vắc-xin là 67% có thể đủ để làm chậm đại dịch, nhưng điều này giả định rằng vắc-xin tạo ra [[Miễn dịch khử trùng|khả năng miễn dịch tiệt trùng]], điều này cần thiết để ngăn ngừa sự lây truyền. Hiệu quả của vắc xin phản ánh khả năng phòng bệnh, một chỉ số kém về khả năng lây truyền của SARS‑CoV ‑ 2 vì những người không có triệu chứng có thể bị lây nhiễm rất cao.<ref name="RandolphHE2020May">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Randolph HE, Barreiro LB|date=May 2020|title=Herd Immunity: Understanding COVID-19|journal=Immunity|volume=52|issue=5|pages=737–41|doi=10.1016/j.immuni.2020.04.012|pmc=7236739|pmid=32433946}}</ref> [[Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ|Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ]] (FDA) và [[Cơ quan Y tế Châu Âu]] (EMA) đặt mức giới hạn 50% vì hiệu quả cần thiết để phê duyệt vắc-xin COVID-19, với giới hạn dưới của [[khoảng tin cậy]] 95% là lớn hơn 30%.<ref>{{#invoke:Cite web||title=The FDA's cutoff for Covid-19 vaccine effectiveness is 50 percent. What does that mean?|url=https://www.nbcnews.com/health/health-news/fda-s-cutoff-covid-19-vaccine-effectiveness-50-percent-what-n1245506|access-date=8 January 2021|website=[[NBCNews.com]]}}</ref><ref>{{#invoke:Cite web||title=EMA sets 50% efficacy goal – with flexibility – for COVID vaccines|url=https://www.raps.org/news-and-articles/news-articles/2020/11/for-ema-50-efficacy-with-flexibility-is-goal-for-c|access-date=8 January 2021|website=Regulatory Affairs Professionals Society (RAPS)}}</ref><ref>{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Krause P, Fleming TR, Longini I, Henao-Restrepo AM, Peto R, Dean NE, Halloran ME, Huang Y, Fleming TR, Gilbert PB, DeGruttola V|date=2020-09-12|title=COVID-19 vaccine trials should seek worthwhile efficacy|journal=The Lancet|volume=396|issue=10253|pages=741–743|doi=10.1016/S0140-6736(20)31821-3|pmc=7832749|pmid=32861315|doi-access=free}}</ref> Đặt mục tiêu đạt tỷ lệ bao phủ tiêm chủng thực tế trên dân số là 75% và tùy thuộc vào [[Hệ số lây nhiễm cơ bản|số lượng sinh sản cơ bản]] thực tế, hiệu quả cần thiết của vắc xin COVID-19 được mong đợi cần phải đạt ít nhất 70% để ngăn chặn dịch bệnh và ít nhất 80% để dập tắt dịch bệnh mà không cần các biện pháp khác, chẳng hạn như giãn cách xã hội.<ref name="efficacy-needed">{{Chú thích tạp chí|displayauthors=6|vauthors=Bartsch SM, O'Shea KJ, Ferguson MC, Bottazzi ME, Wedlock PT, Strych U, McKinnell JA, Siegmund SS, Cox SN, Hotez PJ, Lee BY|date=October 2020|title=Vaccine Efficacy Needed for a COVID-19 Coronavirus Vaccine to Prevent or Stop an Epidemic as the Sole Intervention|journal=American Journal of Preventive Medicine|volume=59|issue=4|pages=493–503|doi=10.1016/j.amepre.2020.06.011|pmc=7361120|pmid=32778354}}</ref> |
||
Các khoảng dưới đây là [[khoảng tin cậy]] 95% trừ khi có chỉ định khác và tất cả các giá trị dành cho tất cả những người tham gia bất kể tuổi tác, theo các tài liệu tham khảo cho từng thử nghiệm. Theo định nghĩa, [[Biên độ của lỗi|độ chính xác]] của các ước tính không có khoảng tin cậy liên quan không được biết công khai. Hiệu quả chống lại COVID-19 nghiêm trọng là quan trọng nhất, vì các trường hợp nhập viện và tử vong là gánh nặng sức khỏe cộng đồng mà việc phòng ngừa là ưu tiên hàng đầu.<ref>{{Chú thích tạp chí|vauthors=Dean N, Madewell Z|date=5 March 2021|title=Understanding the spectrum of vaccine efficacy measures|url=https://blogs.bmj.com/bmj/2021/03/05/understanding-the-spectrum-of-vaccine-efficacy-measures/|journal=The BMJ Opinion|doi=|access-date=10 March 2021}}</ref> Các loại vắc xin được cấp phép và phê duyệt đã cho thấy những hiệu quả sau: |
|||
== Nỗ lực năm 2020 == |
== Nỗ lực năm 2020 == |
||
Phiên bản lúc 12:04, ngày 17 tháng 7 năm 2021
| Một phần của một loạt bài về |
| Đại dịch COVID-19 |
|---|
 |
|
|
|
Các vấn đề Các vấn đề và hạn chế
Ảnh hưởng kinh tế – xã hội |
.svg){kind=small} Bệnh virus corona 2019 |
Vắc xin COVID-19 là vắc-xin nhằm cung cấp khả năng miễn dịch thu được chống lại coronavirus 2 với hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS‑CoV‑2), loại vi rút gây ra bệnh coronavirus 2019 (COVID ‑ 19). Trước đại dịch COVID-19, một nhóm kiến thức đã được thiết lập đã tồn tại về cấu trúc và chức năng của coronavirus gây ra các bệnh như hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS) và hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS). Các kiến thức này đã thúc đẩy sự phát triển của các công nghệ vắc xin khác nhau vào đầu năm 2020. [1] Vào ngày 10 tháng 1 năm 2020, dữ liệu trình tự di truyền SARS-CoV-2 được chia sẻ thông qua GISAID, và vào ngày 19 tháng 3 năm 2020, ngành công nghiệp dược phẩm toàn cầu đã công bố một cam kết cơ bản nhằm giải quyết bệnh COVID-19.[2] Vắc xin COVID-19 được công nhận rộng rãi vì vai trò của chúng trong việc giảm sự lây lan, mức độ nghiêm trọng và tử vong do COVID-19 gây ra.[3]
Trong các thử nghiệm Giai đoạn III, một số vắc xin COVID-19 đã chứng minh hiệu quả cao tới 95% trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng COVID-19 có triệu chứng. Tính đến tháng 7 năm 2021[cập nhật], 20 loại vắc xin được ít nhất một cơ quan quản lý quốc gia cho phép sử dụng công cộng: hai vắc xin RNA ( Pfizer – BioNTech và Moderna), chín vắc xin bất hoạt thông thường ( BBIBP-CorV, Học viện Khoa học Y tế Trung Quốc, CoronaVac, Covaxin, CoviVac, COVIran Barakat, Minhai-Kangtai, QazVac và WIBP-CorV), năm vắc xin vectơ virus ( Sputnik Light, Sputnik V, Oxford – AstraZeneca, Convidecia và Janssen) và bốn vắc xin tiểu đơn vị protein ( Abdala, EpiVacCorona, Soberana 02 và ZF2001).[4] [5] Tính đến tháng 7 năm 2021[cập nhật], đã có 330 ứng viên vắc xin đang trong các giai đoạn phát triển khác nhau, với 102 vắc xin đang được nghiên cứu lâm sàng, trong đó có 30 vắc xin đang trong giai đoạn I, 30 vắc xin trong giai đoạn I-II, 25 vắc xin trong Giai đoạn III và 8 vắc xin trong giai đoạn IV phát triển.[4][6]
Nhiều quốc gia đã thực hiện các kế hoạch phân bổ theo từng giai đoạn ưu tiên những người có nguy cơ biến chứng cao nhất, chẳng hạn như người cao tuổi và những người có nguy cơ phơi nhiễm và lây truyền cao, chẳng hạn như nhân viên y tế.[7] Việc sử dụng tạm thời một liều đang được xem xét để mở rộng tiêm chủng cho càng nhiều người càng tốt cho đến khi tình trạng sẵn có của vắc xin được cải thiện.[8][9][10][11][12]
Tính đến ngày 14 tháng 7 năm 2021, 3,54 tỷ liều vắc xin COVID-19 đã được sử dụng trên toàn thế giới dựa trên các báo cáo chính thức từ các cơ quan y tế quốc gia.[13] AstraZeneca dự kiến sản xuất 3 tỷ liều vào năm 2021, Pfizer – BioNTech 1,3 tỷ liều và Sputnik V, Sinopharm, Sinovac và Johnson & Johnson mỗi loại 1 tỷ liều. Moderna đặt mục tiêu sản xuất 600 triệu liều và Convidecia 500 triệu liều vào năm 2021.[14] Đến tháng 12 năm 2020, hơn 10 tỷ liều vắc xin đã được các quốc gia đặt hàng trước,[15] với khoảng một nửa số liều được mua bởi các quốc gia có thu nhập cao, chiếm 14% dân số thế giới.[16]
Bối cảnh
Nhiều loại vắc-xin dùng cho động vật đã được sản xuất để phòng chống các bệnh do coronavirus gây ra, bao gồm virus corona ở chim, virus corona ở chó và virus corona ở mèo.[17]
Các nỗ lực trước đó trong việc phát triển vắc-xin phòng chống những virus trong họ Coronaviridae gây bệnh ở người, cụ thể là SARS-CoV gây hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và MERS-CoV gây hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS). Vắc-xin phòng chống SARS[18] và MERS[19] đã được thử nghiệm trên các mô hình động vật không phải con người. Đến năm 2020, chưa có vắc-xin chữa và bảo vệ dành cho SARS mà cho thấy sự an toàn và hiệu quả trên người.[20][21] Theo một số tài liệu nghiên cứu xuất bản từ 2005 đến 2006, xác định và phát triển một loại vắc-xin mới và thuốc để điều trị SARS là một trong những ưu tiên của chính phủ và các cơ quan sức khỏe công cộng trên toàn thế giới.[22][23][24]
Cũng chưa có vắc-xin phòng chống MERS nào được kiểm chứng.[25] Khi MERS trở nên phổ biến, các nghiên cứu SARS đã tồn tại trước đó được tin rằng có thể sẽ cung cấp một bản mẫu hữu ích trong việc phát triển vắc-xin và liệu pháp chữa trị cho bệnh nhân nhiễm MERS-CoV.[20][26] Đến tháng 3 năm 2020 có 1 vắc-xin MERS (gốc DNA) đã hoàn thiện pha I thử nghiệm lâm sàng trên con người,[27] và ba loại khác đang trong quá trình phát triển, tất cả đều là vắc-xin vector virus, hai vector virus Adeno (ChAdOx1-MERS,[28][29] BVRS-GamVac[30]) và một vector MVA (MVA-MERS-S[31]).[32]
Các loại vắc xin
.jpg)
Tính đến tháng 1 năm 2021, ít nhất chín nền tảng công nghệ khác nhau đang được nghiên cứu và phát triển để tạo ra vắc xin hiệu quả chống lại COVID‑19.[34][35] Hầu hết các nền tảng của các ứng cử viên vắc-xin trong các thử nghiệm lâm sàng đều tập trung vào protein gai của coronavirus và các biến thể của nó như là kháng nguyên chính của nhiễm trùng COVID-19.[35] Các nền tảng đang được phát triển vào năm 2020 liên quan đến công nghệ axit nucleic (RNA và DNA thông tin biến đổi nucleoside, vectơ virus không sao chép, peptit, protein tái tổ hợp, virus sống giảm độc lực và virus bất hoạt.[36][35][37][38]
Nhiều công nghệ vắc-xin đang được phát triển cho COVID-19 không giống như vắc-xin đã được sử dụng để ngăn ngừa bệnh cúm, mà đang sử dụng các chiến lược "thế hệ tiếp theo" để nhắm mục tiêu chính xác vào các cơ chế lây nhiễm COVID-19.[39][40][41] Một số vắc-xin tổng hợp sử dụng đột biến 2P để khóa protein gai vào cấu hình trước khi tiêm chủng của nó, kích thích phản ứng miễn dịch đối với virus trước cả khi nó gắn vào tế bào người.[42] Các nền tảng vắc-xin đang được phát triển có thể cải thiện tính linh hoạt trong thao tác kháng nguyên và hiệu quả đối với cơ chế nhắm mục tiêu của nhiễm COVID-19 ở các nhóm dân số nhạy cảm, chẳng hạn như nhân viên y tế, người già, trẻ em, phụ nữ mang thai và những người có hệ miễn dịch suy yếu.[39][40]
Vắc xin RNA
.jpg)
Vắc xin RNA chứa RNA, khi được đưa vào mô, sẽ hoạt động như một RNA thông tin (mRNA) để khiến các tế bào tạo ra protein lạ và kích thích phản ứng miễn dịch thu được, giúp cơ thể biết cách xác định và tiêu diệt mầm bệnh hoặc tế bào ung thư tương ứng. Các vắc xin RNA thường, nhưng không phải lúc nào cũng sử dụng RNA thông tin biến đổi nucleoside. Việc phân phối mRNA đạt được nhờ việc đồng hình thành của phân tử thành các hạt nano lipid để bảo vệ các sợi RNA và giúp hấp thụ chúng vào tế bào.[43][44][45][46]
Vắc xin RNA là vắc xin COVID-19 đầu tiên được cho phép ở Vương quốc Anh, Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu.[47][48] Tính đến tháng 1 năm 2021, các loại vắc xin được ủy quyền thuộc loại này là vắc xin Pfizer – BioNTech COVID-19[49][50][51] và vắc xin Moderna COVID-19.[52] [53] Tính đến tháng 7 năm 2021, vắc-xin CVnCoV của CureVac đã thất bại trong các thử nghiệm lâm sàng.[54]
Các phản ứng dị ứng nghiêm trọng là rất hiếm. Vào tháng 12 năm 2020, 1.893.360 liều vắc xin COVID ‑ 19 Pfizer–BioNTech đầu tiên đã dẫn đến 175 trường hợp phản ứng dị ứng nghiêm trọng, trong đó có 21 trường hợp sốc phản vệ.[55] Đối với 4.041.396 liều vắc xin COVID‑19 Moderna trong tháng 12 năm 2020 và tháng 1 năm 2021, chỉ có mười trường hợp phản vệ đã được báo cáo.[55] Các hạt nano lipid rất có thể là nguyên nhân gây ra các phản ứng dị ứng trên.[55]
Vắc xin vectơ adenovirus
Các vắc xin này là các ví dụ về vắc xin vectơ virus không sao chép, sử dụng vỏ virus adeno chứa DNA mã hóa protein SARS‑CoV‑2.[56][57] Các vắc-xin dựa trên vector virus chống lại COVID-19 là không sao chép, có nghĩa là chúng không tạo ra các phần tử virus mới, mà chỉ tạo ra kháng nguyên tạo ra phản ứng miễn dịch toàn thân.[56]
Tính đến tháng 1 năm 2021[cập nhật], các vắc xin loại này là vắc xin Oxford–AstraZeneca,[58][59][60] vắc xin Sputnik V,[61] Convidecia, và vắc xin Janssen.[62][63]
Vắc xin Convidecia và vắc xin Janssen COVID-19 đều là vắc xin tiêm một mũi, cung cấp dịch vụ hậu cần ít phức tạp hơn và có thể được bảo quản trong tủ lạnh thông thường trong vài tháng.[64][65]
Vắc xin Sputnik V sử dụng Ad26 cho liều đầu tiên, giống với liều duy nhất của Janssen và Ad5 cho liều thứ hai, giống với liều duy nhất của Convidecia.[66]
Vắc xin virus bất hoạt
Vắc xin bất hoạt bao gồm các phần tử virus đã được nuôi cấy và sau đó bị tiêu diệt bằng phương pháp như dùng nhiệt hoặc formaldehyde để làm mất khả năng sinh bệnh, trong khi vẫn kích thích phản ứng miễn dịch.[67]
Tính đến tháng 1 năm 2021, các loại vắc xin được cấp phép thuộc loại này là CoronaVac[68][69][70], BBIBP-CorV[71] và WIBP-CorV của Trung Quốc; Covaxin của Ấn Độ; cuối năm 2021 sẽ có CoviVac của Nga[72]; và vắc xin QazVac của Kazakhstan[73]. Các loại vắc xin đang thử nghiệm lâm sàng bao gồm vắc xin Valneva COVID-19.[74][nguồn không đáng tin?][75]
Vắc xin tiểu đơn vị
Vắc xin tiểu đơn vị đưa ra một hoặc nhiều kháng nguyên mà không đưa toàn bộ hạt mầm bệnh vào. Các kháng nguyên liên quan thường là các tiểu đơn vị protein, nhưng có thể là bất kỳ phân tử nào là một đoạn của mầm bệnh.[76]
Tính đến tháng 4 năm 2021, hai vắc xin loại này được cấp phép là vắc xin peptide EpiVacCorona[77] và ZF2001[34]. Các vắc xin đang chờ cấp phép bao gồm vắc xin Novavax COVID-19,[78] Soberana 02 (vắc xin liên hợp) và vắc xin Sanofi – GSK. Vắc-xin V451 trước đây đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng đã bị ngừng do người ta phát hiện ra rằng vắc-xin này có khả năng gây ra kết quả không chính xác cho các xét nghiệm HIV tiếp theo.[79][80]
Các loại khác
Các loại vắc xin bổ sung đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng bao gồm vắc xin dạng hạt giống virus, vắc xin đa plasmid DNA,[81][82][83][84][85], ít nhất hai vắc xin vectơ lentivirus[86][87], vắc xin liên hợp và vi rút viêm miệng dạng mụn nước hiển thị protein gai của SARS-CoV‑2.[88]
Các vắc xin uống và vắc xin tiêm vào mũi đang được phát triển và nghiên cứu.[89]
Các nhà khoa học đã điều tra xem liệu các loại vắc xin hiện có cho các bệnh không liên quan có thể nâng cao hệ thống miễn dịch và làm giảm mức độ nghiêm trọng của việc lây nhiễm COVID-19 hay không.[90] Có bằng chứng thực nghiệm cho thấy vắc-xin BCG phòng bệnh lao có tác dụng không đặc hiệu trên hệ thống miễn dịch, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy vắc-xin này có hiệu quả chống lại COVID-19.[91]
Công thức
Tính đến tháng 9 năm 2020, mười một ứng cử viên vắc xin trong quá trình phát triển lâm sàng sử dụng tá dược để tăng cường tính sinh miễn dịch[92]. Chất bổ trợ miễn dịch là một chất được pha chế với vắc xin để nâng cao phản ứng miễn dịch với kháng nguyên, chẳng hạn như vi rút COVID-19 hoặc vi rút cúm[93]. Cụ thể, chất bổ trợ có thể được sử dụng trong công thức vắc-xin COVID-19 để tăng cường tính sinh miễn dịch và hiệu quả của nó nhằm giảm hoặc ngăn ngừa nhiễm COVID-19 ở những người được tiêm chủng[94][95]. Các chất bổ trợ được sử dụng trong công thức vắc-xin COVID-19 có thể đặc biệt hiệu quả đối với các công nghệ sử dụng vi-rút COVID-19 bất hoạt và vắc-xin dựa trên vectơ hoặc protein tái tổ hợp[96]. Muối nhôm, được gọi là "alum", là tá dược đầu tiên được sử dụng cho các vắc xin được cấp phép và là chất bổ trợ được lựa chọn trong khoảng 80% vắc xin bổ trợ[97]. Chất bổ trợ alum bắt đầu các cơ chế phân tử và tế bào đa dạng để tăng cường khả năng sinh miễn dịch, bao gồm giải phóng các cytokine tiền viêm nhiễm.[98][99]
Lập kế hoạch và phát triển
Kể từ tháng 1 năm 2020, việc phát triển vắc xin đã được xúc tiến thông qua sự hợp tác chặt chẽ chưa từng có trong ngành dược phẩm đa quốc gia và giữa các chính phủ.[100]
Nhiều bước dọc theo toàn bộ lộ trình phát triển được đánh giá, bao gồm:[101][102]
- mức độ độc hại có thể chấp nhận được của vắc xin (tính an toàn của vắc xin),
- nhắm mục tiêu đến các nhóm dân cư dễ bị tổn thương,
- nhu cầu đột phá về hiệu quả của vắc xin,
- thời gian bảo vệ tiêm chủng,
- hệ thống phân phối đặc biệt (chẳng hạn như miệng hoặc mũi, thay vì tiêm),
- chế độ liều lượng,
- đặc tính ổn định và lưu trữ,
- cấp phép sử dụng khẩn cấp trước khi cấp phép chính thức,
- sản xuất tối ưu để có thể sản xuất đến hàng tỷ liều, và
- phổ biến vắc xin đã được cấp phép.
Các thách thức
Đã có một số thách thức riêng với việc phát triển vắc-xin COVID-19.
Sự cấp thiết tạo ra vắc xin cho COVID ‑ 19 dẫn đến lịch trình nén rút ngắn thời gian phát triển vắc xin tiêu chuẩn, trong một số trường hợp kết hợp các bước thử nghiệm lâm sàng trong nhiều tháng, vốn là một quá trình thường được tiến hành tuần tự trong nhiều năm.[103]
Tiến trình thực hiện nghiên cứu lâm sàng – thường là một quá trình tuần tự đòi hỏi nhiều năm – đang được nén thành các thử nghiệm an toàn, hiệu quả và có thời gian thực hiện chạy song song đồng thời trong nhiều tháng, có khả năng ảnh hưởng đến việc đảm bảo an toàn.[104][105] Ví dụ, các nhà phát triển vắc-xin Trung Quốc và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh của chính phủ Trung Quốc bắt đầu nỗ lực vào tháng 1 năm 2020,[106] và đến tháng 3 đã theo đuổi nhiều ứng cử viên trong các mốc thời gian ngắn, với mục tiêu thể hiện sức mạnh công nghệ của Trung Quốc so với các Hoa Kỳ, và để trấn an người dân Trung Quốc về chất lượng vắc xin được sản xuất tại Trung Quốc.[104][107]
Sự phát triển nhanh chóng và cấp bách của việc sản xuất vắc xin phòng đại dịch COVID-19 có thể làm tăng rủi ro và tỷ lệ thất bại trong việc cung cấp vắc xin an toàn, hiệu quả.[108][109][110] Ngoài ra, việc nghiên cứu tại các trường đại học bị giãn cách xã hội và việc đóng cửa các phòng thí nghiệm làm cản trở.[111][112]
Các vắc xin phải tiến hành qua nhiều giai đoạn thử nghiệm lâm sàng để kiểm tra tính an toàn, khả năng sinh miễn dịch, hiệu quả, mức liều và tác dụng phụ của vắc xin đó.[113][114] Các nhà phát triển vắc xin phải đầu tư nguồn lực quốc tế để tìm đủ người tham gia cho Giai đoạn Thử nghiệm lâm sàng II – III khi vi rút đã được chứng minh là "mục tiêu di động" của việc thay đổi tốc độ lây truyền trong và ngoài nước, buộc các công ty phải cạnh tranh để có được những người tham gia thử nghiệm.[115] Những người tổ chức thử nghiệm lâm sàng cũng có thể gặp phải những người không muốn tiêm chủng do ngần ngại tiêm vắc-xin[116] hoặc không tin tưởng vào cơ sở khoa học của công nghệ vắc-xin và khả năng ngăn ngừa viêm nhiễm của nó.[117] Do vắc-xin mới được phát triển trong đại dịch COVID-19, giấy phép cho các ứng viên vắc-xin COVID-19 yêu cầu nộp hồ sơ đầy đủ thông tin về chất lượng phát triển và sản xuất.[118][119][120]
Tổ chức
Trên bình diện quốc tế, Access to COVID-19 Tools Accelerator là một sáng kiến của G20 và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) được công bố vào tháng 4 năm 2020.[121][122] Đây là một cấu trúc hỗ trợ liên ngành để cho phép các đối tác của nó chia sẻ tài nguyên và kiến thức. Tổ chức này bao gồm bốn trụ cột, mỗi trụ cột được quản lý bởi hai đến ba đối tác hợp tác: Vắc xin (còn gọi là " COVAX "), Chẩn đoán, Trị liệu và Kết nối Hệ thống Y tế.[123] "R&D Blueprint (for the) novel Coronavirus" của WHO đã ghi lại một "thử nghiệm lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên lớn, đa địa điểm, được kiểm soát ngẫu nhiên riêng lẻ" để cho phép "đánh giá đồng thời những lợi ích và rủi ro của từng loại vắc-xin ứng viên đầy hứa hẹn trong vòng 3– 6 tháng, trong số đó sẽ được cung cấp bản dùng thử." Liên minh vắc xin của WHO sẽ ưu tiên loại vắc xin nào nên được đưa vào Giai đoạn II và Thử nghiệm lâm sàng III và xác định giai đoạn hài hòa Quy trình III cho tất cả các vắc xin qua được giai đoạn thử nghiệm quan trọng.[124]
Chính phủ các quốc gia cũng đã tham gia vào việc phát triển vắc-xin. Canada đã công bố tài trợ cho 96 dự án nghiên cứu vắc xin tại các công ty và trường đại học của Canada, với kế hoạch thiết lập một "ngân hàng vắc xin" có thể được sử dụng nếu một đợt bùng phát coronavirus khác xảy ra,[125] và để hỗ trợ các thử nghiệm lâm sàng và phát triển chuỗi sản xuất và cung ứng vắc xin.[126]
Trung Quốc đã cung cấp các khoản vay lãi suất thấp cho một nhà phát triển vắc xin thông qua ngân hàng trung ương của nước này, và "nhanh chóng dành đất cho công ty" để xây dựng các nhà máy sản xuất.[127] Ba công ty vắc xin và viện nghiên cứu của Trung Quốc được chính phủ hỗ trợ tài chính để nghiên cứu, thực hiện các công đoạn thử nghiệm lâm sàng và sản xuất.[128]
Vương quốc Anh đã thành lập lực lượng đặc nhiệm vắc xin COVID-19 vào tháng 4 năm 2020 để kích thích các nỗ lực của địa phương nhằm tăng tốc phát triển vắc xin thông qua sự hợp tác của các ngành công nghiệp, các trường đại học và các cơ quan chính phủ, bao gồm mọi giai đoạn phát triển từ nghiên cứu đến sản xuất.[129]
Tại Hoa Kỳ, Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển Tiên tiến Y sinh (BARDA), một cơ quan liên bang tài trợ cho công nghệ chống dịch bệnh, đã công bố các khoản đầu tư để hỗ trợ phát triển vắc-xin COVID-19 của Mỹ và sản xuất các ứng cử viên triển vọng nhất.[130] [131] Vào tháng 5 năm 2020, chính phủ Hoa Kỳ công bố tài trợ cho một chương trình tốc độ nhanh có tên Operation Warp Speed.[132][133] Tính đến tháng 3 năm 2021, BARDA đã tài trợ ước tính 19,3 tỷ đô la cho việc phát triển vắc xin COVID-19.[134]
Các công ty dược phẩm lớn có kinh nghiệm sản xuất vắc xin trên quy mô lớn, bao gồm Johnson & Johnson, AstraZeneca và GlaxoSmithKline (GSK), đã thành lập liên minh với các công ty công nghệ sinh học, chính phủ và trường đại học để đẩy nhanh tiến độ hướng tới vắc xin có hiệu quả.[135][136]
Lịch sử
Vi rút gây ra COVID-19, SARS-CoV-2, đã được phân lập vào cuối năm 2019[137]. Trình tự di truyền của nó được công bố vào ngày 11 tháng 1 năm 2020, gây ra phản ứng quốc tế khẩn cấp để chuẩn bị cho sự bùng phát và đẩy nhanh sự phát triển của vắc-xin COVID-19 để phòng ngừa[37][138][139]. Kể từ năm 2020, việc phát triển vắc xin đã được xúc tiến thông qua sự hợp tác chưa từng có trong ngành dược phẩm đa quốc gia và giữa các chính phủ.[40] Đến tháng 6 năm 2020, các tập đoàn, chính phủ, tổ chức y tế quốc tế và các nhóm nghiên cứu đại học đã đầu tư hàng chục tỷ đô la để phát triển hàng chục ứng cử viên vắc xin và chuẩn bị cho các chương trình tiêm chủng toàn cầu để chủng ngừa nhiễm COVID-19.[138][140][141][142] Theo Liên minh Đổi mới Chuẩn bị sẵn sàng Dịch bệnh (CEPI), phân bố địa lý của quá trình phát triển vắc xin COVID-19 cho thấy các thực thể Bắc Mỹ có khoảng 40% hoạt động, so với 30% ở châu Á và Úc, 26% ở châu Âu, và ít dự án ở Nam Mỹ và Châu Phi.[143][40]
Vào tháng 2 năm 2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết họ không mong chờ một loại vắc xin chống lại SARS‑CoV‑2 sẽ có sẵn trong vòng chưa đầy 18 tháng nữa[6]. Nhà virus học Paul Offit nhận xét rằng, nhìn nhận lại, việc phát triển một loại vắc-xin an toàn và hiệu quả trong vòng 11 tháng là một kỳ tích đáng kể[144]. Tỷ lệ lây nhiễm COVID-19 ngày càng tăng nhanh trên toàn thế giới trong năm 2020 đã kích thích các liên minh quốc tế và chính phủ nỗ lực gấp rút tổ chức các nguồn lực để sản xuất nhiều loại vắc xin trong thời gian ngắn, với bốn ứng viên vắc xin sẽ được đánh giá trên người vào tháng 3.[37][145]
Vào ngày 24 tháng 6 năm 2020, Trung Quốc đã phê duyệt vắc-xin CanSino để sử dụng hạn chế trong quân đội và hai vắc-xin vi-rút bất hoạt để sử dụng khẩn cấp trong các nghề có nguy cơ cao[70]. Vào ngày 11 tháng 8 năm 2020, Nga đã công bố phê duyệt vắc xin Sputnik V của họ để sử dụng khẩn cấp, mặc dù một tháng sau đó, chỉ một lượng nhỏ vắc xin đã được phân phối để sử dụng ngoài thử nghiệm giai đoạn 3.[62]
Đối tác Pfizer – BioNTech đã đệ trình yêu cầu Cấp phép Sử dụng Khẩn cấp (EUA) cho Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đối với vắc xin mRNA BNT162b2 (thành phần hoạt chất tozinameran) vào ngày 20 tháng 11 năm 2020[63][81]. Vào ngày 2 tháng 12 năm 2020, Thuốc và Chăm sóc sức khỏe của Vương quốc Anh sản phẩm Cơ quan quản lý (MHRA) đã phê duyệt tạm thời theo quy định đối với vắc xin Pfizer–BioNTech[146][83], qua đó trở thành quốc gia đầu tiên phê duyệt vắc xin và là quốc gia đầu tiên ở phương Tây chấp thuận sử dụng một loại vắc xin COVID-19[147][148][149]. Kể từ ngày 21 tháng 12 năm 2020, nhiều quốc gia và Liên minh Châu Âu đã cho phép hoặc phê duyệt vắc xin Pfizer–BioNTech COVID‑19.[150] Bahrain và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã cấp phép tiếp thị khẩn cấp cho BBIBP-CorV, do Sinopharm sản xuất[151][152]. Vào ngày 11 tháng 12 năm 2020, FDA đã cấp EUA cho vắc xin Pfizer–BioNTech COVID‑19[153]. Một tuần sau, họ đã cấp EUA cho mRNA-1273 (thành phần hoạt chất elasomeran), vắc xin Moderna.[154][155][156][157]
Vào ngày 31 tháng 3 năm 2021, chính phủ Nga thông báo rằng họ đã đăng ký vắc xin COVID-19 đầu tiên cho động vật[158]. Được đặt tên là Carnivac-Cov, nó là một loại vắc-xin bất hoạt dành cho động vật ăn thịt, bao gồm cả vật nuôi, nhằm mục đích ngăn ngừa các đột biến xảy ra trong quá trình truyền bệnh SARS-CoV-2 giữa các loài khác nhau.[159]
Vào tháng 6 năm 2021, một báo cáo tiết lộ rằng vắc-xin UB-612, được phát triển bởi COVAXX có trụ sở tại Hoa Kỳ, là một dự án liên doanh thu lợi nhuận do Erik Prince, người sáng lập Blackwater khởi xướng. Trong một loạt tin nhắn văn bản cho Paul Behrends, cộng sự thân cận được tuyển dụng cho dự án COVAXX, Prince đã mô tả khả năng thu lợi nhuận khi bán vắc-xin COVID-19. COVAXX không cung cấp dữ liệu từ các thử nghiệm lâm sàng về tính an toàn hoặc hiệu quả. Trách nhiệm tạo ra các mạng lưới phân phối được giao cho một thực thể có trụ sở tại Abu Dhabi, được đề cập là "Windward Capital" trên giấy tiêu đề COVAXX nhưng thực chất là Windward Holdings. Cổ đông duy nhất của công ty, nơi xử lý "các hoạt động chuyên môn, khoa học và kỹ thuật", là Erik Prince. Vào tháng 3 năm 2021, COVAXX đã huy động được 1,35 tỷ đô la trong một đợt phát hành riêng lẻ.[160]
Thử nghiệm và cấp phép
Các thử nghiệm ở giai đoạn I chủ yếu kiểm tra độ an toàn và liều lượng sơ bộ ở vài chục đối tượng khỏe mạnh, trong khi thử nghiệm giai đoạn II – tiếp theo thành công trong Giai đoạn I – đánh giá khả năng sinh miễn dịch, mức liều (hiệu quả dựa trên dấu ấn sinh học) và tác dụng phụ của vắc xin ứng cử viên, thường với hàng trăm người.[161] [162] Một thử nghiệm giai đoạn I – II bao gồm thử nghiệm tính sinh miễn dịch và an toàn sơ bộ, thường là ngẫu nhiên, có đối chứng với giả dược, đồng thời xác định liều chính xác hơn, hiệu quả hơn.[162] Thử nghiệm giai đoạn III thường liên quan đến nhiều người tham gia hơn tại nhiều địa điểm, bao gồm một nhóm đối chứng và thử nghiệm hiệu quả của vắc-xin để ngăn ngừa bệnh (thử nghiệm "can thiệp" hoặc "chủ chốt"), đồng thời theo dõi các tác dụng phụ ở liều tối ưu.[161] [162] Định nghĩa về tính an toàn, hiệu quả và các tiêu chí lâm sàng của vắc xin trong một Thử nghiệm giai đoạn III có thể khác nhau giữa các thử nghiệm của các công ty khác nhau, chẳng hạn như xác định mức độ tác dụng phụ, nhiễm trùng hoặc số lượng lây truyền, và liệu vắc xin ngăn ngừa nhiễm COVID-19 mức độ trung bình hay nặng.[163][164][165]
Một thiết kế thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành có thể được sửa đổi thành "thiết kế thích ứng" nếu dữ liệu tích lũy trong thử nghiệm cung cấp những hiểu biết sớm về hiệu quả tích cực hoặc tiêu cực của phương pháp điều trị.[166][167] Các thiết kế thích ứng trong Thử nghiệm giai đoạn II – III đang diễn ra lâm sàng trên vắc xin ứng viên có thể rút ngắn thời gian thử nghiệm và sử dụng ít đối tượng hơn, có thể đẩy nhanh các quyết định về việc kết thúc sớm hoặc thành công, tránh trùng lặp các nỗ lực nghiên cứu và tăng cường phối hợp các thay đổi thiết kế cho thử nghiệm mang tính thống nhất trên khắp các địa điểm quốc tế của nó.[166][168]
Danh sách các loại vắc xin được ủy quyền và phê duyệt
Các cơ quan quản lý cấp quốc gia đã cấp phép sử dụng khẩn cấp cho 15 loại vắc xin. Sáu trong số đó đã được chấp thuận cho sử dụng khẩn cấp hoặc đầy đủ bởi ít nhất một cơ quan quản lý nghiêm ngặt được WHO công nhận. Đơn đăng ký Giấy phép Sinh học cho vắc xin Pfizer – BioNTech và Moderna COVID ‑ 19 đã được nộp cho Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA).[169][170]
| Vắc xin, cty phát triển/tài trợ | Nước phát hành | Kiểu vắc xin
(công nghệ) |
Số liều,
thời gian giữa liều |
Nhiệt độ
lưu trữ |
Nghiên cứu tiền thị trường (người tham gia) | Theo dõi hậu thị trường (người tham gia) | Cấp phép |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oxford–AstraZeneca COVID-19 vaccine (Vaxzevria, Covishield) |
Vương quốc Anh, Thụy Điển | Adenovirus vector (ChAdOx1) |
2 liều
4–12 tuần |
2–8 °C |
Giai đoạn III (30.000)
Can thiệp; nghiên cứu ngẫu nhiên, có đối chứng với giả dược về hiệu quả, tính an toàn và khả năng sinh miễn dịch. [159] Hiệu quả tổng thể là 76% sau liều đầu tiên và 81% sau khi dùng liều thứ hai từ 12 tuần trở lên sau liều đầu tiên. [160] Tháng 5 năm 2020 - tháng 8 năm 2021, Braxin (5.000), [161] Vương quốc Anh, Ấn Độ [162] |
Giai đoạn IV (10.000) [163]
Can thiệp, không ngẫu nhiên Tháng 2 năm 2021 - tháng 12 năm 2024, Đan Mạch |
Đầy đủ (2)
Khẩn cấp (170) |
| Vắc-xin COVID-19 của Pfizer–BioNTech (Comirnaty) |
Đức, Hoa Kỳ | RNA (modRNA in lipid nanoparticles) |
2 liều | −70±10 °C |
Giai đoạn III (43,998)
Ngẫu nhiên, kiểm soát giả dược. Kết quả tích cực từ một phân tích tạm thời được công bố vào ngày 18 tháng 11 năm 2020 [169] và được công bố vào ngày 10 tháng 12 năm 2020, báo cáo hiệu quả tổng thể là 95%. [170] [171] Tháng 7 – tháng 11 năm 2020, [172] [173] Đức, Hoa Kỳ |
Giai đoạn IV (10.000) [163]
Can thiệp, không ngẫu nhiên Tháng 2 năm 2021 - tháng 12 năm 2024, Đan Mạch |
Đầy đủ (5)
Khẩn cấp (111) |
| Janssen COVID-19 vaccine[188][189]Janssen Vaccines (Johnson & Johnson), BIDMC | Hoa Kỳ, Hà Lan | Adenovirus vector (recombinant Ad26) |
1 dose[192] | 2–8 °C | Giai đoạn III (40.000)
Ngẫu nhiên, mù đôi, kiểm soát giả dược Kết quả khả quan từ một phân tích tạm thời đã được công bố vào ngày 29 tháng 1 năm 2021. J&J báo cáo hiệu quả 66% đối với các triệu chứng nhẹ và trung bình và 85% đối với các triệu chứng nghiêm trọng. Hơn nữa, hiệu quả nhẹ và trung bình dao động từ 64% ở Nam Phi đến 72% ở Hoa Kỳ. [176] [177] Tháng 7 năm 2020 -? 2023, Hoa Kỳ, Argentina, Brazil, Chile, Colombia, Mexico, Peru, Philippines, Nam Phi, Ukraine |
Đầy đủ (2)
Khẩn cấp (84) | |
| BBIBP-CorV |
Trung Quốc | Inactivated SARS‑CoV‑2 (vero cells) |
2 liều
3–4 tuần |
2–8 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| Moderna COVID-19 vaccine (Spikevax) |
Hoa Kỳ | RNA (modRNA in lipid nanoparticles) |
2 liều | −20±5 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum |
| Sputnik V COVID-19 vaccine (Gam-COVID-Vac)
Gamaleya Research Institute of Epidemiology and Microbiology |
Russia | Adenovirus vector (recombinant Ad5 and Ad26) |
2 liều
3 tuần |
≤−18 °C (freezer) |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| CoronaVac[204][205][206]Sinovac | China | Inactivated SARS‑CoV‑2 (vero cells) |
2 liều
2–4 tuần |
2–8 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum |
| CovaxinBharat Biotech, Indian Council of Medical Research | India | Inactivated SARS‑CoV‑2 (vero cells) |
2 liều
4 tuần |
2–8 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum |
| Sputnik Light
Gamaleya Research Institute of Epidemiology and Microbiology[211] |
Russia | Adenovirus vector (recombinant Ad26)[212]|style="background: #bfd; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; vertical-align:top;text-align=left" class="yes2 table-yes2"| 1 dose[212] | 2–8 °C[213] | Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | ||
| ConvideciaCanSino Biologics, Beijing Institute of Biotechnology of the Academy of Military Medical Sciences | China | Adenovirus vector (recombinant Ad5) |
2–8 °C[215] | Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | ||
| WIBP-CorVSinopharm: Wuhan Institute of Biological Products | China | Inactivated SARS‑CoV‑2 (vero cells) | 2 liều | 2–8 °C | Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| EpiVacCorona |
Russia | Tiểu đơn vị (peptide) |
2 liều
3 tuần |
2–8 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| ZF2001 (ZIFIVAX)[34]Anhui Zhifei Longcom Biopharmaceutical Co. Ltd. | China | Tiểu đơn vị (recombinant) | 3 liều | 2–8 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| AbdalaBioCubaFarma, Center for Genetic Engineering and Biotechnology | Cuba | Tiểu đơn vị | 3 liều
2 tuần |
2–8 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| CoviVac[227]The Chumakov Centre at the Russian Academy of Sciences | Russia | Inactivated SARS‑CoV‑2 (vero cells) |
2 liều
2 tuần |
2–8 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| QazCovid-in (QazVac)[230]Research Institute for Biological Safety Problems | Kazakhstan | Inactivated SARS‑CoV‑2 | 2 liều
3 tuần |
2–8 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| Minhai COVID-19 vaccine (KCONVAC)
Minhai Biotechnology Co., Shenzhen Kangtai Biological Products Co. Ltd. |
China | Inactivated SARS‑CoV‑2 (vero cell) | 2 liều
4 tuần |
2–8 °C | Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| COVIran Barakat (COVIRAN)[234]Barakat Pharmaceutical Group, Shifa Pharmed Industrial Group | Iran | Inactivated SARS‑CoV‑2 | 2 liều
4 tuần |
2–8 °C | Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| Chinese Academy of Medical Sciences COVID-19 vaccine (Covidful) |
China | Inactivated SARS‑CoV‑2 | 2 liều
2 tuần |
2–8 °C | Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum | |
| Soberana 02 (FINLAY-FR-2) BioCubaFarma, Instituto Finlay de Vacunas |
Cuba | Tiểu đơn vị (conjugate) | 2 liều
4 tuần |
2–8 °C |
Bản mẫu:ClinicalStudyInfo | Bản mẫu:CovidVacNum |
Tính hiệu quả
Hiệu quả của vắc-xin là sự giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh của những người tham gia được tiêm chủng trong một thử nghiệm có đối chứng so với nguy cơ mắc bệnh của những người tham gia không được tiêm chủng.[240] Hiệu quả bằng 0% có nghĩa là vắc-xin không hoạt động (giống với giả dược). Hiệu quả 50% có nghĩa là có một nửa số trường hợp nhiễm trùng như ở những người không được tiêm chủng.[cần dẫn nguồn]
Hiệu quả của vắc-xin có thể bị ảnh hưởng xấu nếu cánh tay được giữ không đúng cách hoặc siết chặt để vắc-xin được tiêm dưới da thay vì tiêm vào cơ.[241][242] Hướng dẫn của CDC là không lặp lại các liều đã được tiêm dưới da.[243]
Không dễ dàng so sánh hiệu quả của các loại vắc-xin khác nhau vì các thử nghiệm được thực hiện với các quần thể, khu vực địa lý và các biến thể khác nhau của virus.[244] Trong trường hợp COVID-19, hiệu quả của vắc-xin là 67% có thể đủ để làm chậm đại dịch, nhưng điều này giả định rằng vắc-xin tạo ra khả năng miễn dịch tiệt trùng, điều này cần thiết để ngăn ngừa sự lây truyền. Hiệu quả của vắc xin phản ánh khả năng phòng bệnh, một chỉ số kém về khả năng lây truyền của SARS‑CoV ‑ 2 vì những người không có triệu chứng có thể bị lây nhiễm rất cao.[245] Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) và Cơ quan Y tế Châu Âu (EMA) đặt mức giới hạn 50% vì hiệu quả cần thiết để phê duyệt vắc-xin COVID-19, với giới hạn dưới của khoảng tin cậy 95% là lớn hơn 30%.[246][247][248] Đặt mục tiêu đạt tỷ lệ bao phủ tiêm chủng thực tế trên dân số là 75% và tùy thuộc vào số lượng sinh sản cơ bản thực tế, hiệu quả cần thiết của vắc xin COVID-19 được mong đợi cần phải đạt ít nhất 70% để ngăn chặn dịch bệnh và ít nhất 80% để dập tắt dịch bệnh mà không cần các biện pháp khác, chẳng hạn như giãn cách xã hội.[249]
Các khoảng dưới đây là khoảng tin cậy 95% trừ khi có chỉ định khác và tất cả các giá trị dành cho tất cả những người tham gia bất kể tuổi tác, theo các tài liệu tham khảo cho từng thử nghiệm. Theo định nghĩa, độ chính xác của các ước tính không có khoảng tin cậy liên quan không được biết công khai. Hiệu quả chống lại COVID-19 nghiêm trọng là quan trọng nhất, vì các trường hợp nhập viện và tử vong là gánh nặng sức khỏe cộng đồng mà việc phòng ngừa là ưu tiên hàng đầu.[250] Các loại vắc xin được cấp phép và phê duyệt đã cho thấy những hiệu quả sau:
Nỗ lực năm 2020
SARS-CoV-2 được xác định vào cuối năm 2019 là nguyên nhân gây nên một căn bệnh sau đó được đặt tên là COVID-19. Một đợt bùng phát phạm vi toàn cầu trong năm 2020 và cuối cùng được tuyên bố đại dịch, dẫn đến việc đầu tư đáng kể vào quá trình nghiên cứu để phát triển vắc-xin.[139][251] Nhiều tổ chức sử dụng bộ gen được công bố để phát triển một loại vắc xin có thể có khả năng chống lại SARS-CoV-2.[252][253][254] Có khoảng 35 công ty và viện hàn lâm tham gia quá trình phát triển vắc-xin,[255] trong đó ba dự án vắc-xin được hỗ trợ bởi Liên minh Đổi mới Chuẩn bị Dịch bệnh (CEPI), bao gồm những dự án bởi công ty công nghệ sinh học Moderna,[256] Dược phẩm Inovio, và Đại học Queensland.[257] Khoảng 300 nghiên cứu lâm sàng đang diễn ra tính đến tháng 3 năm 2020.[258]
Đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng
- Viện các Bệnh Dị ứng và Truyền nhiễm Quốc gia (NIAID) cộng tác cùng Moderna để phát triển một loại vắc-xin RNA khớp với gai bề mặt của coronavirus.[252] Trong tháng 2 năm 2020, NIAID đăng ký pha 1 thử nghiệm lâm sàng cho vắc-xin, được gọi là mRNA-1273, tuyển tình nguyện viên tại Seattle, Washington, Hoa Kỳ.[259][260] Vào ngày 16 tháng 3 năm 2020, nghiên cứu trên người bắt đầu.[261]
Tiền thử nghiệm lâm sàng
- Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc[262][263]
- Đại học Hồng Kông[264]
- Đại học Washington tại St. Louis[265]
- Dược phẩm Inovio đang phát triển một loại vắc-xin gốc DNA cộng tác cùng một công ty Trung Quốc, dự kiến thử nghiệm lâm sàng trên người vào mùa hè Bắc Bán cầu năm 2020.[266]
- Các nhà khoa học tại Viện Jenner thuộc Đại học Oxford đang phát triển một loại vắc-xin ứng cử dựa trên vector virus Adeno tinh tinh và đã ký hợp đồng sản xuất với Advent.[267][268] Họ dự kiến thử nghiệm trên động vật tại Porton Down vào tháng 3 năm 2020 và thử nghiệm an toàn trên con người vào tháng tiếp đó.[269]
- Tại Úc, Đại học Queensland đang nghiên cứu tiềm năng của một loại vắc-xin kìm giữ phân tử, nó sẽ chỉnh sửa protein của virus để kích thích phản ứng miễn dịch.[257]
- Tại Canada, Trung tâm Vắc-xin Quốc tế (VIDO-InterVac), Đại học Saskatchewan, được tài trợ liên bang để nghiên cứu một loại vắc-xin, hướng đến thử nghiệm trên động vật không phải con người vào tháng 3 năm 2020 và thử nghiệm trên con người vào năm 2021.[270][271]
- Vào tháng 1 năm 2020, Dược phẩm Janssen bắt đầu nghiên cứu phát triển vắc-xin.[272] Janssen đang phát triển một loại vắc-xin đường uống cùng với đối tác công nghệ sinh học của họ, Vaxart.[273]
- Vào ngày 5 tháng 3 năm 2020, Bộ Tư lệnh Nghiên cứu Y học và Quân nhu Lục quân Hoa Kỳ tại Fort Detrick và Viên Nghiên cứu Quân đội Walter Reed tại Silver Spring, đều nằm ở Tây Maryland, tuyên bố rằng họ đang trong quá trình nghiên cứu vắc-xin.[274]
- Đại học Copenhagen, với sự tài trợ của Ủy ban châu Âu[275]
- Emergent Biosolutions kết hợp cùng Novavax Inc. trong quá trình phát triển và sản xuất vắc-xin. Bộ đôi lên kế hoạch tiền thử nghiệm lâm sàng và pha 1 thử nghiệm lâm sàng vào tháng 7 năm 2020.[276]
- Vào ngày 10 tháng 3 năm 2020, Phòng nghiên cứu Quốc gia Oak Ridge và Đại học Tennessee tuyên bố rằng họ đã sử dụng siêu máy tính Summit để nghiên cứu mô hình protein gai của virus và xác định được 77 hợp chất có thể sử dụng trong các vắc-xin ứng cử.[277] On 19 March, CNN reported that the researchers are in the process of updating the model.[278]
- Vào ngày 12 tháng 3 năm 2020, viên chức Bộ Y tế Ấn Độ từ Viện Virus học Quốc gia, Pune nói rằng họ đang nghiên cứu 11 mẫu cô lập và kể cả có nhanh cũng mất ít nhất từ 1 năm rưỡi đến 2 năm để phát triển vắc-xin.[279]
- Vào ngày 16 tháng 3 năm 2020, Ủy ban châu Âu đầu tư một khoản €80 triệu vào CureVac, một công ty công nghệ sinh học Đức, để phát triển một loại vắc-xin mRNA.[280]
- Vào ngày 17 tháng 3 năm 2020, công ty dược phẩm Hoa Kỳ Pfizer tuyên bố họ sẽ hợp tác cùng công ty Đức BioNTech để cùng nhau phát triển một loại vắc-xin gốc mRNA cho COVID-19.[281]
- Vào ngày 18 tháng 3 năm 2020, Emergent BioSolutions tuyên bố một thỏa thuận sản xuất cùng với Vaxart để phát triển vắc-xin.[282]
- Ngày 11 tháng 8 năm 2020, Tổng thống Putin tuyên bố Nga sở hữu vaccine COVID-19 đầu tiên trên thế giới[283].
- Ngày 9 tháng 11 năm 2020, Việt Nam sẽ có tuyên bố Vắc-xin ngừa COVID-19 trong tháng 12 tới.
Những tin đồn và thông tin sai lệch
Truyền thông trên các mạng xã hội đã thúc đẩy một thuyết âm mưu cho rằng virus đằng sau COVID-19, SARS-CoV-2, đã được biết đến từ trước và đã có vắc-xin, nhưng thực tế là vẫn chưa có. Các tài liệu nghiên cứu được các bài viết truyền thông xã hội dẫn nguồn là các nghiên cứu đã tồn tại về giải mã trình tự bộ gen và vắc-xin cho những chủng coronavirus khác, ví dụ như SARS coronavirus.[284][285]
Chú thích
- ^ Li YD, Chi WY, Su JH, Ferrall L, Hung CF, Wu TC (tháng 12 năm 2020). “Coronavirus vaccine development: from SARS and MERS to COVID-19”. Journal of Biomedical Science. 27 (1): 104. doi:10.1186/s12929-020-00695-2. PMC 7749790. PMID 33341119.
- ^ “No one is safe unless everyone is safe”. BusinessWorld. 24 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 24 tháng 2 năm 2021.
- ^ Vergano, Dan (5 tháng 6 năm 2021). “COVID-19 Vaccines Work Way Better Than We Had Ever Expected. Scientists Are Still Figuring Out Why”. BuzzFeed News. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2021.
- ^ a b “COVID-19 vaccine tracker (Refresh URL to update)”. vac-lshtm.shinyapps.io. London School of Hygiene & Tropical Medicine. 12 tháng 7 năm 2021. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2021.
- ^ “Approved Vaccines”. COVID 19 Vaccine Tracker, McGill University. 12 tháng 7 năm 2021.
- ^ a b “"COVID-19 vaccine development pipeline (Refresh URL to update)". Vaccine Centre, London School of Hygiene and Tropical Medicine. 1 March 2021. Retrieved 10 March 2021”.
- ^ Beaumont, Peter (18 tháng 11 năm 2020). “Covid-19 vaccine: who are countries prioritising for first doses?”. The Guardian. ISSN 0261-3077. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2020.
- ^ Plotkin, Stanley A.; Halsey, Neal (tháng 1 năm 2021). “Accelerate COVID-19 Vaccine Rollout by Delaying the Second Dose of mRNA Vaccines”. Clinical Infectious Diseases. doi:10.1093/cid/ciab068. PMC 7929065. PMID 33502467.
- ^ Epperly D (tháng 1 năm 2021). “Evidence For COVID-19 Vaccine Deferred Dose 2 Boost Timing”. SSRN 3760833.
- ^ Wang X (tháng 2 năm 2021). “Safety and Efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine”. N Engl J Med (letter). 384 (11): 1576–78. doi:10.1056/NEJMc2036242. PMID 33596350.
- ^ “More Evidence: Evidence For COVID-19 Vaccine Deferred Dose 2 Boost Timing”. ReallyCorrect.com. 25 tháng 5 năm 2021.
- ^ “Wang X (February 2021). "Safety and Efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine". N Engl J Med (letter). 384 (11): 1576–78. doi:10.1056/NEJMc2036242. PMID 33596350”.
- ^ “"Coronavirus (COVID-19) Vaccinations – Statistics and Research". Our World in Data. Retrieved 7 February 2021”.
- ^ “"Which companies will likely produce the most COVID-19 vaccine in 2021?". Pharmaceutical Processing World. 5 February 2021. Retrieved 1 March 2021”.
- ^ “Mullard A (November 2020). "How COVID vaccines are being divvied up around the world". Nature. doi:10.1038/d41586-020-03370-6. PMID 33257891. S2CID 227246811”.
- ^ “So AD, Woo J (December 2020). "Reserving coronavirus disease 2019 vaccines for global access: cross sectional analysis". BMJ. 371: m4750. doi:10.1136/bmj.m4750. PMC 7735431. PMID 33323376”.
- ^ Cavanagh, Dave (2003). “Severe acute respiratory syndrome vaccine development: Experiences of vaccination against avian infectious bronchitis coronavirus”. Avian Pathology. 32 (6): 567–582. doi:10.1080/03079450310001621198. PMID 14676007.
- ^ Gao, Wentao; Tamin, Azaibi; Soloff, Adam; d'Aiuto, Leonardo; Nwanegbo, Edward; Robbins, Paul D.; Bellini, William J.; Barratt-Boyes, Simon; Gambotto, Andrea (2003). “Effects of a SARS-associated coronavirus vaccine in monkeys”. The Lancet. 362 (9399): 1895–1896. doi:10.1016/S0140-6736(03)14962-8. PMID 14667748.
- ^ Kim, Eun; Okada, Kaori; Kenniston, Tom; Raj, V. Stalin; Alhajri, Mohd M.; Farag, Elmoubasher A.B.A.; Alhajri, Farhoud; Osterhaus, Albert D.M.E.; Haagmans, Bart L.; Gambotto, Andrea (2014). “Immunogenicity of an adenoviral-based Middle East Respiratory Syndrome coronavirus vaccine in BALB/C mice”. Vaccine. 32 (45): 5975–5982. doi:10.1016/j.vaccine.2014.08.058. PMID 25192975.
- ^ a b Jiang, Shibo; Lu, Lu; Du, Lanying (2013). “Development of SARS vaccines and therapeutics is still needed”. Future Virology. 8 (1): 1–2. doi:10.2217/fvl.12.126.
- ^ “SARS (severe acute respiratory syndrome)”. National Health Service. ngày 5 tháng 3 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2020.
- ^ Greenough, Thomas C.; Babcock, Gregory J.; Roberts, Anjeanette; Hernandez, Hector J.; Thomas, Jr., William D.; Coccia, Jennifer A.; Graziano, Robert F.; Srinivasan, Mohan; Lowy, Israel; Finberg, Robert W.; Subbarao, Kanta; Vogel, Leatrice; Somasundaran, Mohan; Luzuriaga, Katherine; Sullivan, John L.; Ambrosino, Donna M. (ngày 15 tháng 2 năm 2005). “Development and Characterization of a Severe Acute Respiratory Syndrome–Associated Coronavirus–Neutralizing Human Monoclonal Antibody That Provides Effective Immunoprophylaxis in Mice”. The Journal of Infectious Diseases. 191 (4): 507–14. doi:10.1086/427242. PMID 15655773. Đã bỏ qua tham số không rõ
|displayauthors=(gợi ý|display-authors=) (trợ giúp) - ^ Tripp, Ralph A.; Haynes, Lia M.; Moore, Deborah; Anderson, Barbara; Tamin, Azaibi; Harcourt, Brian H.; Jones, Les P.; Yilla, Mamadi; Babcock, Gregory J.; Greenough, Thomas; Ambrosino, Donna M.; Alvarez, Rene; Callaway, Justin; Cavitt, Sheana; Kamrud, Kurt; Alterson, Harold; Smith, Jonathan; Harcourt, Jennifer L.; Miao, Congrong; Razdan, Raj; Comer, James A.; Rollin, Pierre E.; Ksiazek, Thomas G.; Sanchez, Anthony; Rota, Paul A.; Bellini, William J.; Anderson, Larry J. (tháng 9 năm 2005). “Monoclonal antibodies to SARS-associated coronavirus (SARS-CoV): Identification of neutralizing and antibodies reactive to S, N, M and E viral proteins”. Journal of Virological Methods. 128 (1–2): 21–8. doi:10.1016/j.jviromet.2005.03.021. PMID 15885812. Đã bỏ qua tham số không rõ
|displayauthors=(gợi ý|display-authors=) (trợ giúp) - ^ Roberts, Anjeanette; Thomas, William D.; Guarner, Jeannette; Lamirande, Elaine W.; Babcock, Gregory J.; Greenough, Thomas C.; Vogel, Leatrice; Hayes, Norman; Sullivan, John L.; Zaki, Sherif; Subbarao, Kanta; Ambrosino, Donna M. (tháng 3 năm 2006). “Therapy with a Severe Acute Respiratory Syndrome–Associated Coronavirus–Neutralizing Human Monoclonal Antibody Reduces Disease Severity and Viral Burden in Golden Syrian Hamsters”. The Journal of Infectious Diseases. 193 (5): 685–92. doi:10.1086/500143. PMID 16453264. Đã bỏ qua tham số không rõ
|displayauthors=(gợi ý|display-authors=) (trợ giúp) - ^ Shehata, M.M., Gomaa, M.R., Ali, M.A. et al. Middle East respiratory syndrome coronavirus: a comprehensive review. Front. Med. 10, 120–136 (2016). doi:10.1007/s11684-016-0430-6
- ^ Butler, Declan (tháng 10 năm 2012). “SARS veterans tackle coronavirus”. Nature. 490 (7418): 20. Bibcode:2012Natur.490...20B. doi:10.1038/490020a. PMID 23038444.
- ^ “Safety and immunogenicity of an anti-Middle East respiratory syndrome coronavirus DNA vaccine: a phase 1, open-label, single-arm, dose-escalation trial”. doi:10.1016/S1473-3099(19)30266-X. PMID 31351922. Chú thích journal cần
|journal=(trợ giúp) - ^ “Safety and Immunogenicity of a Candidate MERS-CoV Vaccine (MERS001)”. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Safety and Immunogenicity of a Candidate MERS-CoV Vaccine (MERS002)”. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Study of Safety and Immunogenicity of BVRS-GamVac”. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Safety, Tolerability and Immunogenicity of Vaccine Candidate MVA-MERS-S”. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Recent Advances in the Vaccine Development Against Middle East Respiratory Syndrome-Coronavirus”. doi:10.3389/fmicb.2019.01781. PMID 31428074. Chú thích journal cần
|journal=(trợ giúp) - ^ Flanagan KL, Best E, Crawford NW, Giles M, Koirala A, Macartney K, Russell F, Teh BW, Wen SC (2020). “Progress and Pitfalls in the Quest for Effective SARS-CoV-2 (COVID-19) Vaccines”. Frontiers in Immunology. 11: 579250. doi:10.3389/fimmu.2020.579250. PMC 7566192. PMID 33123165. Đã bỏ qua tham số không rõ
|displayauthors=(gợi ý|display-authors=) (trợ giúp) - ^ a b c “COVID-19 vaccine tracker (Refresh URL to update)”. vac-lshtm.shinyapps.io. London School of Hygiene & Tropical Medicine. 12 tháng 7 năm 2021. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2021.
- ^ a b c Le TT, Cramer JP, Chen R, Mayhew S (tháng 10 năm 2020). “Evolution of the COVID-19 vaccine development landscape”. Nature Reviews. Drug Discovery. 19 (10): 667–68. doi:10.1038/d41573-020-00151-8. PMID 32887942.
- ^ Gates B (30 tháng 4 năm 2020). “The vaccine race explained: What you need to know about the COVID-19 vaccine”. The Gates Notes. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ a b c Thanh Le T, Andreadakis Z, Kumar A, Gómez Román R, Tollefsen S, Saville M, Mayhew S (tháng 5 năm 2020). “The COVID-19 vaccine development landscape”. Nature Reviews. Drug Discovery. 19 (5): 305–06. doi:10.1038/d41573-020-00073-5. PMID 32273591.
- ^ Diamond MS, Pierson TC (tháng 5 năm 2020). “The Challenges of Vaccine Development against a New Virus during a Pandemic”. Cell Host & Microbe. 27 (5): 699–703. doi:10.1016/j.chom.2020.04.021. PMC 7219397. PMID 32407708.
- ^ a b Le TT, Cramer JP, Chen R, Mayhew S (tháng 10 năm 2020). “Evolution of the COVID-19 vaccine development landscape”. Nature Reviews. Drug Discovery. 19 (10): 667–68. doi:10.1038/d41573-020-00151-8. PMID 32887942.
- ^ a b c d Thanh Le T, Andreadakis Z, Kumar A, Gómez Román R, Tollefsen S, Saville M, Mayhew S (tháng 5 năm 2020). “The COVID-19 vaccine development landscape”. Nature Reviews. Drug Discovery. 19 (5): 305–06. doi:10.1038/d41573-020-00073-5. PMID 32273591.
- ^ Diamond MS, Pierson TC (tháng 5 năm 2020). “The Challenges of Vaccine Development against a New Virus during a Pandemic”. Cell Host & Microbe. 27 (5): 699–703. doi:10.1016/j.chom.2020.04.021. PMC 7219397. PMID 32407708.
- ^ Cross, Ryan (29 tháng 9 năm 2020). “The tiny tweak behind COVID-19 vaccines”. Chemical & Engineering News. 98 (38).
- ^ Krammer F (tháng 10 năm 2020). “SARS-CoV-2 vaccines in development”. Nature. 586 (7830): 516–27. Bibcode:2020Natur.586..516K. doi:10.1038/s41586-020-2798-3. PMID 32967006.
- ^ Park KS, Sun X, Aikins ME, Moon JJ (tháng 2 năm 2021). “Non-viral COVID-19 vaccine delivery systems”. Advanced Drug Delivery Reviews. 169: 137–51. doi:10.1016/j.addr.2020.12.008. PMC 7744276. PMID 33340620.
- ^ Kowalski PS, Rudra A, Miao L, Anderson DG (tháng 4 năm 2019). “Delivering the Messenger: Advances in Technologies for Therapeutic mRNA Delivery”. Molecular Therapy. 27 (4): 710–28. doi:10.1016/j.ymthe.2019.02.012. PMC 6453548. PMID 30846391.
- ^ Verbeke R, Lentacker I, De Smedt SC, Dewitte H (tháng 10 năm 2019). “Three decades of messenger RNA vaccine development”. Nano Today. 28: 100766. doi:10.1016/j.nantod.2019.100766.
- ^ “COVID-19 ACIP Vaccine Recommendations”. U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Truy cập ngày 18 tháng 2 năm 2021.
- ^ “Safe COVID-19 vaccines for Europeans”. European Commission – European Commission. Truy cập ngày 19 tháng 2 năm 2021.
- ^ “Regulatory Decision Summary – Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine”. Health Canada, Government of Canada. 9 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2020.
- ^ “Study to Describe the Safety, Tolerability, Immunogenicity, and Efficacy of RNA Vaccine Candidates Against COVID-19 in Healthy Adults”. ClinicalTrials.gov. 30 tháng 4 năm 2020. NCT04368728. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “A Multi-site Phase I/II, 2-Part, Dose-Escalation Trial Investigating the Safety and Immunogenicity of four Prophylactic SARS-CoV-2 RNA Vaccines Against COVID-19 Using Different Dosing Regimens in Healthy Adults”. EU Clinical Trials Register. European Union. 14 tháng 4 năm 2020. EudraCT 2020-001038-36. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2020.
- ^ “A Study to Evaluate Efficacy, Safety, and Immunogenicity of mRNA-1273 Vaccine in Adults Aged 18 Years and Older to Prevent COVID-19”. ClinicalTrials.gov. 14 tháng 7 năm 2020. NCT04470427. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2020.
- ^ “COVID-19 vaccine candidate heads to widespread testing in U.S.”. NPR. 27 tháng 7 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2020.
- ^ “CureVac Final Data from Phase 2b/3 Trial of First-Generation COVID-19 Vaccine Candidate, CVnCoV, Demonstrates Protection in Age Group of 18 to 60” (Thông cáo báo chí). 30 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2021.
- ^ a b c Moghimi SM (2021). “Allergic Reactions and Anaphylaxis to LNP-Based COVID-19 Vaccines”. Molecular Therapy. 29 (3): 898–900. doi:10.1016/j.ymthe.2021.01.030. PMC 7862013. PMID 33571463.
- ^ a b “What are viral vector-based vaccines and how could they be used against COVID-19?”. Gavi, the Vaccine Alliance (GAVI). 2020. Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2021.
- ^ “Understanding Viral Vector COVID-19 Vaccines”. U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 13 tháng 4 năm 2021. Truy cập ngày 19 tháng 4 năm 2021.
- ^ “Investigating a Vaccine Against COVID-19”. ClinicalTrials.gov. 26 tháng 5 năm 2020. NCT04400838. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “A Phase 2/3 study to determine the efficacy, safety and immunogenicity of the candidate Coronavirus Disease (COVID-19) vaccine ChAdOx1 nCoV-19”. EU Clinical Trials Register. European Union. 21 tháng 4 năm 2020. EudraCT 2020-001228-32. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2020.
- ^ O'Reilly P (26 tháng 5 năm 2020). “A Phase III study to investigate a vaccine against COVID-19”. doi:10.1186/ISRCTN89951424. ISRCTN89951424. Chú thích journal cần
|journal=(trợ giúp) - ^ “How Gamaleya's Vaccine Works”. The New York Times. 8 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 27 tháng 1 năm 2021.
- ^ a b “A Study of Ad26.COV2.S in Adults”. 4 tháng 8 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 23 tháng 8 năm 2020.
- ^ a b “A Study of Ad26.COV2.S for the Prevention of SARS-CoV-2-Mediated COVID-19 in Adult Participants”. US National Library of Medicine. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 9 năm 2020.
- ^ “Johnson & Johnson seeks emergency FDA authorization for single-shot coronavirus vaccine”. The Washington Post.
- ^ “It's not just Johnson & Johnson: China has a single-dose COVID-19 vaccine that's 65% effective”. Fortune. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2021.
- ^ Wu S, Zhong G, Zhang J, Shuai L, Zhang Z, Wen Z, Wang B, Zhao Z, Song X, Chen Y, Liu R, Fu L, Zhang J, Guo Q, Wang C, Yang Y, Fang T, Lv P, Wang J, Xu J, Li J, Yu C, Hou L, Bu Z, Chen W (tháng 8 năm 2020). “A single dose of an adenovirus-vectored vaccine provides protection against SARS-CoV-2 challenge”. Nat Commun. 11 (1): 4081. Bibcode:2020NatCo..11.4081W. doi:10.1038/s41467-020-17972-1. PMC 7427994. PMID 32796842. Đã bỏ qua tham số không rõ
|displayauthors=(gợi ý|display-authors=) (trợ giúp) - ^ Petrovsky N, Aguilar JC (tháng 10 năm 2004). “Vaccine adjuvants: current state and future trends”. Immunology and Cell Biology. 82 (5): 488–96. doi:10.1111/j.0818-9641.2004.01272.x. PMID 15479434.
- ^ “Safety and Immunogenicity Study of Inactivated Vaccine for Prevention of SARS-CoV-2 Infection (COVID-19) (Renqiu)”. ClinicalTrials.gov. 12 tháng 5 năm 2020. NCT04383574. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “Clinical Trial of Efficacy and Safety of Sinovac's Adsorbed COVID-19 (Inactivated) Vaccine in Healthcare Professionals (PROFISCOV)”. ClinicalTrials.gov. 2 tháng 7 năm 2020. NCT04456595. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2020.
- ^ a b PT. Bio Farma (10 tháng 8 năm 2020). “A Phase III, observer-blind, randomized, placebo-controlled study of the efficacy, safety, and immunogenicity of SARS-COV-2 inactivated vaccine in healthy adults aged 18–59 years in Indonesia”. Registri Penyakit Indonesia. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2020.
- ^ Chen W, Al Kaabi N (18 tháng 7 năm 2020). “A Phase III clinical trial for inactivated novel coronavirus pneumonia (COVID-19) vaccine (Vero cells)”. Chinese Clinical Trial Registry. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2020.
- ^ Ivanova P (20 tháng 2 năm 2021). “Russia approves its third COVID-19 vaccine, CoviVac”. Reuters. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2021.
- ^ “Kazakhstan rolls out its own COVID-19 vaccine”. Reuters. 27 tháng 4 năm 2021. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2021.
- ^ “VLA2001 COVID-19 Vaccine”. Precision Vaccinations. 31 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2021.
- ^ “Dose Finding Study to Evaluate Safety, Tolerability and Immunogenicity of an Inactiviated Adjuvanted Sars-Cov-2 Virus Vaccine Candidate Against Covid-19 in Healthy Adults”. U.S. National Library of Medicine. 30 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2021.
- ^ “Module 2 – Subunit vaccines”. WHO Vaccine Safety Basics.
- ^ “Study of the Safety, Reactogenicity and Immunogenicity of "EpiVacCorona" Vaccine for the Prevention of COVID-19 (EpiVacCorona)”. ClinicalTrials.gov. 22 tháng 9 năm 2020. NCT04368988. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2020.
- ^ “Evaluation of the Safety and Immunogenicity of a SARS-CoV-2 rS (COVID-19) Nanoparticle Vaccine With/Without Matrix-M Adjuvant”. ClinicalTrials.gov. 30 tháng 4 năm 2020. NCT04368988. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “A Study on the Safety, Tolerability and Immune Response of SARS-CoV-2 Sclamp (COVID-19) Vaccine in Healthy Adults”. ClinicalTrials.gov. 3 tháng 8 năm 2020. NCT04495933. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2020.
- ^ “UQ-CSL V451 Vaccine”. precisionvaccinations.com. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2020.
- ^ a b “A prospective, randomized, adaptive, phase I/II clinical study to evaluate the safety and immunogenicity of Novel Corona Virus −2019-nCov vaccine candidate of M/s Cadila Healthcare Limited by intradermal route in healthy subjects”. ctri.nic.in. Clinical Trials Registry – India. 15 tháng 12 năm 2020. CTRI/2020/07/026352. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 11 năm 2020.
- ^ “Safety, Tolerability and Immunogenicity of INO-4800 for COVID-19 in Healthy Volunteers”. ClinicalTrials.gov. 7 tháng 4 năm 2020. NCT04336410. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ a b “IVI, INOVIO, and KNIH to partner with CEPI in a Phase I/II clinical trial of INOVIO's COVID-19 DNA vaccine in South Korea”. International Vaccine Institute. 16 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2020.
- ^ “Study of COVID-19 DNA Vaccine (AG0301-COVID19)”. ClinicalTrials.gov. 9 tháng 7 năm 2020. NCT04463472. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “Safety and Immunogenicity Study of GX-19, a COVID-19 Preventive DNA Vaccine in Healthy Adults”. ClinicalTrials.gov. 24 tháng 6 năm 2020. NCT04445389. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “Safety and Immunity of Covid-19 aAPC Vaccine”. ClinicalTrials.gov. 9 tháng 3 năm 2020. NCT04299724. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “Immunity and Safety of Covid-19 Synthetic Minigene Vaccine”. ClinicalTrials.gov. 19 tháng 2 năm 2020. NCT04276896. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “A Phase I/II Randomized, Multi-Center, Placebo-Controlled, Dose-Escalation Study to Evaluate the Safety, Immunogenicity and Potential Efficacy of an rVSV-SARS-CoV-2-S Vaccine (IIBR-100) in Adults”. ClinicalTrials.gov. 1 tháng 11 năm 2020. NCT04608305.
- ^ Palca, Joe (6 tháng 4 năm 2021). “Scientists Race to Develop Next Generation of COVID Vaccines”. NPR.
- ^ Johnson, Carolyn Y.; Mufson, Steven (11 tháng 6 năm 2020). “Can old vaccines from science's medicine cabinet ward off coronavirus?”. The Washington Post. ISSN 0190-8286. Truy cập ngày 31 tháng 12 năm 2020.
- ^ “Bacille Calmette-Guérin (BCG) vaccination and COVID-19”. World Health Organization (WHO). 12 tháng 4 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2020.
- ^ Le TT, Cramer JP, Chen R, Mayhew S (tháng 10 năm 2020). “Evolution of the COVID-19 vaccine development landscape”. Nature Reviews. Drug Discovery. 19 (10): 667–68. doi:10.1038/d41573-020-00151-8. PMID 32887942. S2CID 221503034.
- ^ Tregoning JS, Russell RF, Kinnear E (tháng 3 năm 2018). “Adjuvanted influenza vaccines”. Human Vaccines & Immunotherapeutics. 14 (3): 550–64. doi:10.1080/21645515.2017.1415684. PMC 5861793. PMID 29232151.
- ^ Tregoning JS, Russell RF, Kinnear E (tháng 3 năm 2018). “Adjuvanted influenza vaccines”. Human Vaccines & Immunotherapeutics. 14 (3): 550–64. doi:10.1080/21645515.2017.1415684. PMC 5861793. PMID 29232151.
- ^ Wang J, Peng Y, Xu H, Cui Z, Williams RO (tháng 8 năm 2020). “The COVID-19 Vaccine Race: Challenges and Opportunities in Vaccine Formulation”. AAPS PharmSciTech. 21 (6): 225. doi:10.1208/s12249-020-01744-7. PMC 7405756. PMID 32761294.
- ^ Wang J, Peng Y, Xu H, Cui Z, Williams RO (tháng 8 năm 2020). “The COVID-19 Vaccine Race: Challenges and Opportunities in Vaccine Formulation”. AAPS PharmSciTech. 21 (6): 225. doi:10.1208/s12249-020-01744-7. PMC 7405756. PMID 32761294.
- ^ Wang J, Peng Y, Xu H, Cui Z, Williams RO (tháng 8 năm 2020). “The COVID-19 Vaccine Race: Challenges and Opportunities in Vaccine Formulation”. AAPS PharmSciTech. 21 (6): 225. doi:10.1208/s12249-020-01744-7. PMC 7405756. PMID 32761294.
- ^ Tregoning JS, Russell RF, Kinnear E (tháng 3 năm 2018). “Adjuvanted influenza vaccines”. Human Vaccines & Immunotherapeutics. 14 (3): 550–64. doi:10.1080/21645515.2017.1415684. PMC 5861793. PMID 29232151.
- ^ Wang J, Peng Y, Xu H, Cui Z, Williams RO (tháng 8 năm 2020). “The COVID-19 Vaccine Race: Challenges and Opportunities in Vaccine Formulation”. AAPS PharmSciTech. 21 (6): 225. doi:10.1208/s12249-020-01744-7. PMC 7405756. PMID 32761294.
- ^ Le TT, Cramer JP, Chen R, Mayhew S (tháng 10 năm 2020). “Evolution of the COVID-19 vaccine development landscape”. Nature Reviews. Drug Discovery. 19 (10): 667–68. doi:10.1038/d41573-020-00151-8. PMID 32887942.
- ^ Gates B (30 tháng 4 năm 2020). “The vaccine race explained: What you need to know about the COVID-19 vaccine”. The Gates Notes. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ Simpson S, Kaufmann MC, Glozman V, Chakrabarti A (tháng 5 năm 2020). “Disease X: accelerating the development of medical countermeasures for the next pandemic”. The Lancet. Infectious Diseases. 20 (5): e108–15. doi:10.1016/S1473-3099(20)30123-7. PMC 7158580. PMID 32197097.
- ^ “With Pressure Growing, Global Race for a Vaccine Intensifies”. The New York Times. 2 tháng 5 năm 2020. ISSN 0362-4331. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ a b “With Pressure Growing, Global Race for a Vaccine Intensifies”. The New York Times. 2 tháng 5 năm 2020. ISSN 0362-4331. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ “Special Report: Countries, companies risk billions in race for coronavirus vaccine”. Reuters. 27 tháng 4 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ “Chinese scientists race to develop vaccine as coronavirus death toll jumps”. South China Morning Post. 26 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 1 năm 2020.
- ^ “China's coronavirus vaccine drive empowers a troubled industry”. The New York Times. 4 tháng 5 năm 2020. ISSN 0362-4331. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2020.
- ^ Thanh Le T, Andreadakis Z, Kumar A, Gómez Román R, Tollefsen S, Saville M, Mayhew S (tháng 5 năm 2020). “The COVID-19 vaccine development landscape”. Nature Reviews. Drug Discovery. 19 (5): 305–06. doi:10.1038/d41573-020-00073-5. PMID 32273591.
- ^ Diamond MS, Pierson TC (tháng 5 năm 2020). “The Challenges of Vaccine Development against a New Virus during a Pandemic”. Cell Host & Microbe. 27 (5): 699–703. doi:10.1016/j.chom.2020.04.021. PMC 7219397. PMID 32407708.
- ^ Thorp HH (tháng 3 năm 2020). “Underpromise, overdeliver”. Science. 367 (6485): 1405. Bibcode:2020Sci...367.1405T. doi:10.1126/science.abb8492. PMID 32205459.
- ^ “COVID-19 vaccine researchers say pandemic lockdown placing many serious obstacles to their work”. National Post. 20 tháng 4 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2020.
- ^ Chen J (4 tháng 5 năm 2020). “Covid-19 has shuttered labs. It could put a generation of researchers at risk”. Stat. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2020.
- ^ “Vaccine Safety – Vaccines”. US Department of Health and Human Services. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 4 năm 2020.
- ^ “The drug development process”. U.S. Food and Drug Administration (FDA). 4 tháng 1 năm 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2020.
- ^ Cohen J (tháng 6 năm 2020). “Pandemic vaccines are about to face the real test”. Science. 368 (6497): 1295–96. Bibcode:2020Sci...368.1295C. doi:10.1126/science.368.6497.1295. PMID 32554572.
- ^ Dubé E, Laberge C, Guay M, Bramadat P, Roy R, Bettinger J (tháng 8 năm 2013). “Vaccine hesitancy: an overview”. Human Vaccines & Immunotherapeutics. 9 (8): 1763–73. doi:10.4161/hv.24657. PMC 3906279. PMID 23584253.
- ^ “Fauci warns of 'anti-science bias' being a problem in US”. CNN. 18 tháng 6 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
- ^ “Vaccines: The Emergency Authorisation Procedure”. European Medicines Agency (EMA). 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2020.
- ^ Byrne J (19 tháng 10 năm 2020). “Moderna COVID-19 vaccine under rolling review process in Canada, EU”. BioPharma-Reporter.com, William Reed Business Media Ltd. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2020.
- ^ “Pfizer files for emergency use of coronavirus vaccine in U.S. – what about in Canada?”. Global News. 20 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2020.
- ^ “G20 launches initiative for health tools needed to combat the coronavirus”. The Globe and Mail. 25 tháng 4 năm 2020.
- ^ “Access to COVID-19 Tools (ACT) Accelerator” (PDF). World Health Organization (WHO). 24 tháng 4 năm 2020.
- ^ “The ACT-Accelerator: frequently asked questions (FAQ)”. World Health Organization (WHO). 2020. Truy cập ngày 16 tháng 12 năm 2020.
- ^ “Update on WHO Solidarity Trial – Accelerating a safe and effective COVID-19 vaccine”. World Health Organization (WHO). 27 tháng 4 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
It is vital that we evaluate as many vaccines as possible as we cannot predict how many will turn out to be viable. To increase the chances of success (given the high level of attrition during vaccine development), we must test all candidate vaccines until they fail. [The] WHO is working to ensure that all of them have the chance of being tested at the initial stage of development. The results for the efficacy of each vaccine are expected within three to six months and this evidence, combined with data on safety, will inform decisions about whether it can be used on a wider scale.
- ^ “Canada to spend $192M on developing COVID-19 vaccine”. Global News. 23 tháng 3 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Government of Canada's research response to COVID-19”. Government of Canada. 23 tháng 4 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2020.
- ^ “Special Report: Countries, companies risk billions in race for coronavirus vaccine”. Reuters. 27 tháng 4 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ “US and China unleash wallets in race for coronavirus vaccine”. Nikkei Asian Review. 2 tháng 5 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2020.
- ^ Morriss E (22 tháng 4 năm 2020). “Government launches coronavirus vaccine taskforce as human clinical trials start”. Pharmafield. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2020.
- ^ “Special Report: Countries, companies risk billions in race for coronavirus vaccine”. Reuters. 27 tháng 4 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ “In quest for vaccine, US makes 'big bet' on company with unproven technology”. CNN. 1 tháng 5 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ Cohen J (tháng 5 năm 2020). “U.S. 'Warp Speed' vaccine effort comes out of the shadows”. Science. 368 (6492): 692–93. Bibcode:2020Sci...368..692C. doi:10.1126/science.368.6492.692. PMID 32409451.
- ^ Sink, Justin; Fabian, Jordan; Griffin, Riley (15 tháng 5 năm 2020). “Trump introduces 'Warp Speed' leaders to hasten COVID-19 vaccine”. Bloomberg. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 15 tháng 5 năm 2020.
- ^ LaHucik, Kyle (17 tháng 6 năm 2021). “U.S. injects $3B-plus into COVID-19 research to develop antiviral pill within a year”. Fierce Biotech. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2021.
- ^ “Special Report: Countries, companies risk billions in race for coronavirus vaccine”. Reuters. 27 tháng 4 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ “With Pressure Growing, Global Race for a Vaccine Intensifies”. The New York Times. 2 tháng 5 năm 2020. ISSN 0362-4331. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2020.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênwho-time - ^ a b Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có têngates1 - ^ a b Fauci, Anthony S.; Lane, H. Clifford; Redfield, Robert R. (ngày 28 tháng 2 năm 2020). “Covid-19 — Navigating the Uncharted”. New England Journal of Medicine. doi:10.1056/nejme2002387. ISSN 0028-4793.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênhbr - ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có têncbcr - ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênahmed - ^ Thanh Le T, Andreadakis Z, Kumar A, Gómez Román R, Tollefsen S, Saville M, Mayhew S (tháng 5 năm 2020). “The COVID-19 vaccine development landscape”. Nature Reviews. Drug Discovery. 19 (5): 305–306. doi:10.1038/d41573-020-00073-5. PMID 32273591.
- ^ Offit, Paul. “TWiV 720: With vaccines, Offit is on it”. This Week in Virology Podcast (bằng tiếng Anh). Vincent Racaniello Youtube Channel. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2021.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênyamey - ^ “Information for Healthcare Professionals on Pfizer/BioNTech COVID-19 vaccine”. Medicines & Healthcare products Regulatory Agency (MHRA). 8 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 12 năm 2020.
- ^ “UK medicines regulator gives approval for first UK COVID-19 vaccine”. Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency, Government of the UK. 2 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 12 năm 2020.
- ^ Mueller, Benjamin (2 tháng 12 năm 2020). “U.K. Approves Pfizer Coronavirus Vaccine, a First in the West”. The New York Times. Truy cập ngày 2 tháng 12 năm 2020.
- ^ “GSK, Medicago launch phase 2/3 clinical trials of plant-derived COVID-19 vaccine”. PMLive. 13 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2020.
- ^ “Questions and Answers: COVID-19 vaccination in the EU”. European Commission. 21 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2020.
- ^ “Bahrain second in the world to approve the Pfizer/BioNTech Covid-19 vaccine”. Bahrain News Agency. 4 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2020.
- ^ “UAE: Ministry of Health announces 86 per cent vaccine efficacy”. Gulf News. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2020.
- ^ Thomas K, LaFraniere S, Weiland N, Goodnough A, Haberman M (12 tháng 12 năm 2020). “F.D.A. Clears Pfizer Vaccine, and Millions of Doses Will Be Shipped Right Away”. The New York Times. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2020.
- ^ “FDA Takes Additional Action in Fight Against COVID-19 By Issuing Emergency Use Authorization for Second COVID-19 Vaccine”. U.S. Food and Drug Administration (FDA) (Thông cáo báo chí). Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2020.
- ^ Oliver SE, Gargano JW, Marin M, Wallace M, Curran KG, Chamberland M, và đồng nghiệp (tháng 1 năm 2021). “The Advisory Committee on Immunization Practices' Interim Recommendation for Use of Moderna COVID-19 Vaccine - United States, December 2020” (PDF). MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report. 69 (5152): 1653–56. doi:10.15585/mmwr.mm695152e1. PMID 33382675. S2CID 229945697.
- ^ Lovelace Jr B (19 tháng 12 năm 2020). “FDA approves second Covid vaccine for emergency use as it clears Moderna's for U.S. distribution”. CNBC. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2020.
- ^ Corum J, Zimmer C. “How the Oxford-AstraZeneca Vaccine Works”. The New York Times.
- ^ Tétrault-Farber M, Vasilyeva G (31 tháng 3 năm 2021). “Russia registers world's first COVID-19 vaccine for animals”. Reuters (bằng tiếng Anh).
- ^ “В России зарегистрировали первую в мире вакцину против COVID-19 для животных” [The world's first COVID-19 vaccine for animals was registered in Russia]. TASS (bằng tiếng Russian). Moscow. 31 tháng 3 năm 2021. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2021.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
- ^ “EXCLUSIVE Blackwater founder Prince takes role in COVID vaccine venture”. Reuters. 4 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2021.
- ^ a b “Vaccine Safety – Vaccines”. US Department of Health and Human Services. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 4 năm 2020.
- ^ a b c “The drug development process”. U.S. Food and Drug Administration (FDA). 4 tháng 1 năm 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2020.
- ^ Cohen J (tháng 6 năm 2020). “Pandemic vaccines are about to face the real test”. Science. 368 (6497): 1295–96. Bibcode:2020Sci...368.1295C. doi:10.1126/science.368.6497.1295. PMID 32554572.
- ^ “How flu vaccine effectiveness and efficacy are measured”. U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 29 tháng 1 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 5 năm 2020.
- ^ “Principles of epidemiology, Section 8: Concepts of disease occurrence”. U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 18 tháng 5 năm 2012. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 5 năm 2020.
- ^ a b Pallmann P, Bedding AW, Choodari-Oskooei B, Dimairo M, Flight L, Hampson LV, Holmes J, Mander AP, Odondi L, Sydes MR, Villar SS, Wason JM, Weir CJ, Wheeler GM, Yap C, Jaki T (tháng 2 năm 2018). “Adaptive designs in clinical trials: why use them, and how to run and report them”. BMC Medicine. 16 (1): 29. doi:10.1186/s12916-018-1017-7. PMC 5830330. PMID 29490655. Đã bỏ qua tham số không rõ
|displayauthors=(gợi ý|display-authors=) (trợ giúp) - ^ “Adaptive designs for clinical trials of drugs and biologics: Guidance for industry” (PDF). U.S. Food and Drug Administration (FDA). 1 tháng 11 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 12 năm 2019. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2020.
- ^ “An international randomised trial of candidate vaccines against COVID-19: Outline of Solidarity vaccine trial” (PDF). World Health Organization (WHO). 9 tháng 4 năm 2020. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2020.
- ^ “Pfizer and BioNTech Initiate Rolling Submission of Biologics License Application for U.S. FDA Approval of Their COVID 19 Vaccine” (Thông cáo báo chí). 7 tháng 5 năm 2021. Truy cập ngày 9 tháng 6 năm 2021.
- ^ “Moderna Announces Initiation of Rolling Submission of Biologics License Application (BLA) with U.S. FDA for the Moderna COVID-19 Vaccine” (Thông cáo báo chí). Moderna. 1 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 9 tháng 6 năm 2021.
- ^ “Vaxzevria (previously COVID-19 Vaccine AstraZeneca) EPAR”. European Medicines Agency (EMA).
- ^ “AstraZeneca & Serum Institute of India sign licensing deal for 1 million doses of Oxford vaccine”. The Economic Times. Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2020.
- ^ “Covid-19 vaccine: Serum Institute signs up for 100 million doses of vaccines for India, low and middle-income countries”. The Financial Express. 7 tháng 8 năm 2020.
- ^ Walsh N, Shelley J, Duwe E, Bonnett W (27 tháng 7 năm 2020). “The world's hopes for a coronavirus vaccine may run in these health care workers' veins”. São Paulo: CNN. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 8 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2020.
- ^ a b “Investigating a Vaccine Against COVID-19”. ClinicalTrials.gov. 26 tháng 5 năm 2020. NCT04400838. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “A Phase 2/3 study to determine the efficacy, safety and immunogenicity of the candidate Coronavirus Disease (COVID-19) vaccine ChAdOx1 nCoV-19”. EU Clinical Trials Register. European Union. 21 tháng 4 năm 2020. EudraCT 2020-001228-32. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2020.
- ^ O'Reilly P (26 tháng 5 năm 2020). “A Phase III study to investigate a vaccine against COVID-19”. ISRCTN. doi:10.1186/ISRCTN89951424. ISRCTN89951424.
- ^ Gallagher J, Triggle N (30 tháng 12 năm 2020). “Covid-19: Oxford-AstraZeneca vaccine approved for use in UK”. BBC News Online. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2020.
- ^ AstraZeneca COVID-19 Vaccine (PDF) (Product Monograph). AstraZeneca. 26 tháng 2 năm 2021. 244627. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
- ^ a b “Regulatory Decision Summary – Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine”. Health Canada, Government of Canada. 9 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2020.
- ^ “Study to Describe the Safety, Tolerability, Immunogenicity, and Efficacy of RNA Vaccine Candidates Against COVID-19 in Healthy Adults”. ClinicalTrials.gov. 30 tháng 4 năm 2020. NCT04368728. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “A Multi-site Phase I/II, 2-Part, Dose-Escalation Trial Investigating the Safety and Immunogenicity of four Prophylactic SARS-CoV-2 RNA Vaccines Against COVID-19 Using Different Dosing Regimens in Healthy Adults”. EU Clinical Trials Register. European Union. 14 tháng 4 năm 2020. EudraCT 2020-001038-36. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2020.
- ^ Farge E, Revill J (5 tháng 1 năm 2021). “WHO recommends two doses of Pfizer COVID-19 vaccine within 21–28 days”. Reuters. Geneva. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
- ^ Keaten J (8 tháng 1 năm 2021). “WHO: Amid short supplies, vaccine doses can be 6 weeks apart”. Associated Press. Geneva. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2021.
- ^ “COVID vaccine: Moderna shots can be 6 weeks apart, WHO says”. Deutsche Welle. 26 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2021.
- ^ “Coronavirus (COVID-19) Update: FDA Allows More Flexible Storage, Transportation Conditions for Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine” (Thông cáo báo chí). Food and Drug Administration (FDA). 25 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
- ^ “Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine EUA Fact Sheet for Healthcare Providers” (PDF). Pfizer. 25 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2021.
- ^ “A Study of Ad26.COV2.S in Adults”. 4 tháng 8 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 23 tháng 8 năm 2020.
- ^ “A Study of Ad26.COV2.S for the Prevention of SARS-CoV-2-Mediated COVID-19 in Adult Participants”. US National Library of Medicine. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 9 năm 2020.
- ^
Janssen Ad26.COV2.S Vaccine for the Prevention of COVID-19 (Briefing). U.S. Food and Drug Administration (FDA). 26 tháng 2 năm 2021. tr. 6. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2021.
The vaccine, known as Ad26.COV2.S, is a replication-incompetent adenovirus type 26 (Ad26) vectored vaccine encoding a stabilized variant of the SARS-CoV-2 S protein.
- ^ Ledford H (tháng 1 năm 2021). “J&J's one-shot COVID vaccine offers hope for faster protection”. Nature. doi:10.1038/d41586-021-00119-7. PMID 33526898.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênnature-jnj - ^ a b Chen W, Al Kaabi N (18 tháng 7 năm 2020). “A Phase III clinical trial for inactivated novel coronavirus pneumonia (COVID-19) vaccine (Vero cells)”. Chinese Clinical Trial Registry. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2020.
- ^ Xia S, Zhang Y, Wang Y, Wang H, Yang Y, Gao GF, và đồng nghiệp (tháng 1 năm 2021). “Safety and immunogenicity of an inactivated SARS-CoV-2 vaccine, BBIBP-CorV: a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 1/2 trial”. The Lancet. Infectious Diseases. 21 (1): 39–51. doi:10.1016/S1473-3099(20)30831-8. PMC 7561304. PMID 33069281.
- ^ Elbahrawy F, Lyu D, Omar A, Che C, Paton J (9 tháng 12 năm 2020). “China State-Backed Covid Vaccine Has 86% Efficacy, UAE Says”. Bloomberg News. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2020.
CNBG's vaccine can be transported and stored at normal refrigerated temperatures.
- ^ “A Study to Evaluate Efficacy, Safety, and Immunogenicity of mRNA-1273 Vaccine in Adults Aged 18 Years and Older to Prevent COVID-19”. ClinicalTrials.gov. 14 tháng 7 năm 2020. NCT04470427. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2020.
- ^ Palca J (27 tháng 7 năm 2020). “COVID-19 vaccine candidate heads to widespread testing in U.S.”. NPR. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2020.
- ^ “Safety and Immunogenicity Study of 2019-nCoV Vaccine (mRNA-1273) for Prophylaxis of SARS-CoV-2 Infection (COVID-19)”. ClinicalTrials.gov. 16 tháng 3 năm 2020. NCT04283461. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
- ^ “WHO experts issue recommendations on Moderna COVID-19 vaccine”. Reuters. Geneva. 26 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
- ^ “Fact Sheet for Healthcare Providers Administering Vaccine” (PDF) (Fact sheet). U.S. Food and Drug Administration (FDA). tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
- ^ “An Open Study of the Safety, Tolerability and Immunogenicity of the Drug "Gam-COVID-Vac" Vaccine Against COVID-19”. ClinicalTrials.gov. 17 tháng 6 năm 2020. NCT04436471. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
- ^ Jones I, Roy P (tháng 2 năm 2021). “Sputnik V COVID-19 vaccine candidate appears safe and effective”. Lancet. 397 (10275): 642–43. doi:10.1016/S0140-6736(21)00191-4. PMC 7906719. PMID 33545098.
- ^ Sagdiev R, Ivanova P (16 tháng 11 năm 2020). “Russia focuses on freeze-dried vaccine doses as transport fix”. Reuters. Moscow. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
- ^ a b “Safety and Immunogenicity Study of Inactivated Vaccine for Prevention of SARS-CoV-2 Infection (COVID-19) (Renqiu)”. ClinicalTrials.gov. 12 tháng 5 năm 2020. NCT04383574. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ “Clinical Trial of Efficacy and Safety of Sinovac's Adsorbed COVID-19 (Inactivated) Vaccine in Healthcare Professionals (PROFISCOV)”. ClinicalTrials.gov. 2 tháng 7 năm 2020. NCT04456595. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2020.
- ^ PT. Bio Farma (10 tháng 8 năm 2020). “A Phase III, observer-blind, randomized, placebo-controlled study of the efficacy, safety, and immunogenicity of SARS-COV-2 inactivated vaccine in healthy adults aged 18–59 years in Indonesia”. Registri Penyakit Indonesia. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2020.
- ^ “The Sinovac COVID-19 vaccine: What you need to know”. World Health Organization. 2 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 3 tháng 7 năm 2021.
- ^ Tan Y (14 tháng 1 năm 2021). “Covid: What do we know about China's coronavirus vaccines?”. BBC News Online. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Whole-Virion Inactivated SARS-CoV-2 Vaccine (BBV152) for COVID-19 in Healthy Volunteers (BBV152)”. ClinicalTrials.gov. 15 tháng 7 năm 2020. NCT04471519.
- ^ a b “Covovax, Biological E: What we know about India's new Covid-19 vaccines”. BBC News Online. 16 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2021.
The two doses are given four weeks apart. The vaccine can be stored at 2C to 8C.
- ^ “Russia Approves Single-Dose Sputnik Light Covid Vaccine For Use”. NDTV Coronavirus. 6 tháng 5 năm 2021.
- ^ a b Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênNCT04741061 - ^ “Single dose vaccine, Sputnik Light, authorized for use in Russia” (Thông cáo báo chí). Russian Direct Investment Fund. 6 tháng 5 năm 2021. Truy cập ngày 7 tháng 5 năm 2021.
- ^ Zhu FC, Guan XH, Li YH, Huang JY, Jiang T, Hou LH, và đồng nghiệp (tháng 8 năm 2020). “Immunogenicity and safety of a recombinant adenovirus type-5-vectored COVID-19 vaccine in healthy adults aged 18 years or older: a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 2 trial”. Lancet. 396 (10249): 479–88. doi:10.1016/s0140-6736(20)31605-6. PMC 7836858. PMID 32702299. Tóm lược dễ hiểu.
- ^ a b Peshimam G, Farooq U (8 tháng 2 năm 2021). “CanSinoBIO's COVID-19 vaccine 65.7% effective in global trials, Pakistan official says”. Reuters. Islamabad. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
its single-dose regimen and normal refrigerator storage requirement could make it a favourable option for many countries
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênNCT04510207 - ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênNCT04612972 - ^ “Two Chinese-developed COVID-19 vaccines under review”. National Medical Products Administration. 25 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2021.
- ^ a b c Ryzhikov AB, Ryzhikov EA, Bogryantseva MP, Usova SV, Danilenko ED, Nechaeva EA, và đồng nghiệp (2021). “A single blind, placebo-controlled randomized study of the safety, reactogenicity and immunogenicity of the "EpiVacCorona" Vaccine for the prevention of COVID-19, in volunteers aged 18–60 years (Phase I–II)”. Russian Journal of Infection and Immunity. 11 (2): 283–96. doi:10.15789/2220-7619-ASB-1699.
- ^ Ryzhikov AB, Ryzhikov EA, Bogryantseva MP, Usova SV, Danilenko ED, Imatdinov IR, và đồng nghiệp (2021). “Immunogenicity and Protectivityof the Peptide Vaccine againstSARS-CoV-2”. Annals of the Russian Academy of Medical Sciences. 76 (1): 5–19. doi:10.15690/vramn1528.
- ^ Benedyczak J (12 tháng 2 năm 2021). Russia's Problems in the Vaccine Race (Bulletin). Polish Institute of International Affairs. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2021.
the Sputnik V and EpiVacCorona can be transported and stored at temperatures of +2 to + 8° C
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênNCT04646590 - ^ “China's CAS COVID-19 vaccine induces immune response in mid-stage tests”. Reuters. Beijing. 23 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2021.
- ^ Yang S, Li Y, Dai L, Wang J, He P, Li C, và đồng nghiệp (tháng 3 năm 2021). “Safety and immunogenicity of a recombinant tandem-repeat dimeric RBD-based protein subunit vaccine (ZF2001) against COVID-19 in adults: two randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 1 and 2 trials”. The Lancet. Infectious Diseases. doi:10.1016/S1473-3099(21)00127-4. PMC 7990482. PMID 33773111.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênRPCEC00000359 - ^ a b Faiola, Anthony; Herrero, Ana Vanessa (29 tháng 3 năm 2021). “Against the odds, Cuba could become a coronavirus vaccine powerhouse”. The Washington Post. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2021.
Cuban officials say they’re developing cheap and easy-to-store serums. They are able to last at room temperature for weeks, and in long-term storage as high as 46.4 degrees
- ^ “Briefing with Deputy Prime Minister Tatyana Golikova, Health Minister Mikhail Murashko and Head of Rospotrebnadzor Anna Popova”. Government of Russia. 18 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2021.
- ^ Ryumin A (20 tháng 2 năm 2021). “Russia registers its third COVID-19 vaccine CoviVac”. TASS. Moscow. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2021.
- ^ a b Ivanova P (8 tháng 2 năm 2021). “Russia approves its third COVID-19 vaccine, CoviVac”. Reuters. Moscow. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
'The CoviVac shot is given in two doses, 14 days apart. It is transported and stored at normal fridge temperatures, of 2 to 8 degrees Celsius (35.6 to 46.4 Fahrenheit),' Deputy Prime Minister Tatiana Golikova said in a government briefing in January.
- ^ Yergaliyeva A (20 tháng 12 năm 2020). “Kazakhstan Begins Vaccinating 3,000 Volunteers With Self-Made QazCovid-in”. The Astana Times. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2021.
- ^ Meyer D (26 tháng 4 năm 2021). “A new vaccine on the scene: Kazakhstan begins rollout of homegrown QazVac”. Fortune. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2021.
- ^ Gotev G (23 tháng 4 năm 2021). “Kazakhstan launches QazVac, its own COVID-19 vaccine”. EURACTIV.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênNCT04852705 - ^ “COVIran Barakat: Iran launches human trials of its COVID vaccine”. aljazeera. 29 tháng 12 năm 2019.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênIRCT20201202049567N3 - ^ “Safety and Immunogenicity Study of an Inactivated SARS-CoV-2 Vaccine for Preventing Against COVID-19”. ClinicalTrials.gov. 2 tháng 6 năm 2020. NCT04412538. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ a b “The Efficacy, Safety and Immunogenicity Study of Inactivated SARS-CoV-2 Vaccine for Preventing Against COVID-19”. ClinicalTrials.gov. NCT04659239. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2021.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênRPCEC00000354 - ^ “FDA Briefing Document: Pfizer–BioNTech COVID-19 Vaccine” (PDF). U.S. Food and Drug Administration (FDA). 10 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2021.
- ^ “2 Companies Say Their Vaccines Are 95% Effective. What Does That Mean? You might assume that 95 out of every 100 people vaccinated will be protected from Covid-19. But that's not how the math works”. The New York Times. 20 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2020.
- ^ “#DoNotSqueezeMyArm: Doctor Sounds Alarm on How to Properly Inject COVID-19 Vaccine”.
- ^ Ng, Jia Yu (1 tháng 6 năm 2021). “Inadvertent subcutaneous injection of COVID-19 vaccine”. Postgraduate Medical Journal. 97 (1148): 400. doi:10.1136/postgradmedj-2021-139870. PMC 7886662. PMID 33589486 – qua pmj.bmj.com.
- ^ https://www.cdc.gov/vaccines/covid-19/downloads/covid19-vaccine-errors-deviations.pdf
- ^ Branswell H (2 tháng 2 năm 2021). “Comparing three Covid-19 vaccines: Pfizer, Moderna, J&J”. Stat. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2021.
- ^ Randolph HE, Barreiro LB (tháng 5 năm 2020). “Herd Immunity: Understanding COVID-19”. Immunity. 52 (5): 737–41. doi:10.1016/j.immuni.2020.04.012. PMC 7236739. PMID 32433946.
- ^ “The FDA's cutoff for Covid-19 vaccine effectiveness is 50 percent. What does that mean?”. NBCNews.com. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2021.
- ^ “EMA sets 50% efficacy goal – with flexibility – for COVID vaccines”. Regulatory Affairs Professionals Society (RAPS). Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2021.
- ^ Krause P, Fleming TR, Longini I, Henao-Restrepo AM, Peto R, Dean NE, Halloran ME, Huang Y, Fleming TR, Gilbert PB, DeGruttola V (12 tháng 9 năm 2020). “COVID-19 vaccine trials should seek worthwhile efficacy”. The Lancet. 396 (10253): 741–743. doi:10.1016/S0140-6736(20)31821-3. PMC 7832749. PMID 32861315. Đã bỏ qua tham số không rõ
|displayauthors=(gợi ý|display-authors=) (trợ giúp) - ^ Bartsch SM, O'Shea KJ, Ferguson MC, Bottazzi ME, Wedlock PT, Strych U, McKinnell JA, Siegmund SS, Cox SN, Hotez PJ, Lee BY (tháng 10 năm 2020). “Vaccine Efficacy Needed for a COVID-19 Coronavirus Vaccine to Prevent or Stop an Epidemic as the Sole Intervention”. American Journal of Preventive Medicine. 59 (4): 493–503. doi:10.1016/j.amepre.2020.06.011. PMC 7361120. PMID 32778354. Đã bỏ qua tham số không rõ
|displayauthors=(gợi ý|display-authors=) (trợ giúp) - ^ Dean N, Madewell Z (5 tháng 3 năm 2021). “Understanding the spectrum of vaccine efficacy measures”. The BMJ Opinion. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2021.
- ^ Gates, Bill (ngày 28 tháng 2 năm 2020). “Responding to Covid-19 — A Once-in-a-Century Pandemic?”. New England Journal of Medicine. doi:10.1056/nejmp2003762. ISSN 0028-4793.
- ^ a b Steenhuysen, Julie; Kelland, Kate (ngày 24 tháng 1 năm 2020). “With Wuhan virus genetic code in hand, scientists begin work on a vaccine”. Reuters. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|name-list-format=(gợi ý|name-list-style=) (trợ giúp) - ^ Praveen Duddu. Coronavirus outbreak: Vaccines/drugs in the pipeline for Covid-19 Lưu trữ 2020-02-19 tại Wayback Machine. clinicaltrialsarena.com ngày 19 tháng 2 năm 2020.
- ^ Lee, Jaimy (ngày 7 tháng 3 năm 2020). “These nine companies are working on coronavirus treatments or vaccines — here's where things stand”. MarketWatch. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2020.
- ^ By Laura Spinney, Wed 18 Mar 2020 06.32 EDT "When will a coronavirus vaccine be ready?" The Guardian
- ^ Ziady, Hanna (ngày 26 tháng 2 năm 2020). “Biotech company Moderna says its coronavirus vaccine is ready for first tests”. CNN. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2020.
- ^ a b Devlin, Hannah (ngày 24 tháng 1 năm 2020). “Lessons from SARS outbreak help in race for coronavirus vaccine”. The Guardian. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2020.
- ^ Hannah Devlin; Ian Sample (ngày 10 tháng 3 năm 2020). “Hopes rise over experimental drug's effectiveness against coronavirus”. The Guardian. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Safety and Immunogenicity Study of 2019-nCoV Vaccine (mRNA-1273) to Prevent SARS-CoV-2 Infection - Full Text View - ClinicalTrials.gov”. clinicaltrials.gov (bằng tiếng Anh). National Library of Medicine, National Institutes of Health. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2020.
- ^ “NIH clinical trial of investigational vaccine for COVID-19 begins”. National Institutes of Health (NIH) (bằng tiếng Anh). National Institutes of Health. ngày 16 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2020.
- ^ “NIH clinical trial of investigational vaccine for COVID-19 begins”. US National Institutes of Health. ngày 16 tháng 3 năm 2020.
- ^ “China CDC developing novel coronavirus vaccine”. Xinhua News Agency. ngày 26 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 1 năm 2020.
- ^ Jeong-ho, Lee; Zheng, William; Zhou, Laura (ngày 26 tháng 1 năm 2020). “Chinese scientists race to develop vaccine as coronavirus death toll jumps”. South China Morning Post. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 1 năm 2020.
- ^ Cheung, Elizabeth (ngày 28 tháng 1 năm 2020). “Hong Kong researchers have developed coronavirus vaccine, expert reveals”. South China Morning Post. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 1 năm 2020.
- ^ Chen, Eli. “Wash U Scientists Are Developing A Coronavirus Vaccine”. news.stlpublicradio.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2020.
- ^ Mazumdar, Tulip (ngày 30 tháng 1 năm 2020). “Coronavirus: Scientists race to develop a vaccine”. BBC News. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2020.
- ^ “Novel Coronavirus vaccine manufacturing contract signed”.
- ^ “The vaccine hunters racing to save the world from the coronavirus pandemic”. ngày 14 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Trials to begin on Covid-19 vaccine in UK next month”.
- ^ “Saskatchewan lab joins global effort to develop coronavirus vaccine”. CBC News. The Canadian Press. ngày 24 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2020.
- ^ Vescera, Zak (ngày 6 tháng 3 năm 2020). “U of S team gets federal dollars to develop COVID-19 vaccine”. Saskatoon StarPhoenix. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2020.
- ^ Mishra, Manas (ngày 29 tháng 1 năm 2020). Orr, Bernard; Kuber, Shailesh (biên tập). “Johnson & Johnson working on vaccine for deadly coronavirus”. Reuters. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 2 năm 2020.
- ^ “Vaxart (VXRT) - A long shot or perfect shot?”. NASDAQ, RTTNews.com. ngày 25 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Defense Department Press Briefing Investigating and Developing Vaccine Candidates Against COVID-19 (Transcript)”. Arlington, VA: United States Department of Defense. ngày 5 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2020.
- ^ “KU-forskere får EU-bevilling til vaccine mod coronavirus” (bằng tiếng Đan Mạch). University of Copenhagen. ngày 6 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2020.
- ^ Gilgore, Sara (ngày 10 tháng 3 năm 2020). “Novavax's coronavirus vaccine program is getting some help from Emergent BioSolutions,”. Washington Business Journal. Charlotte NC: American City Business Journals.
- ^ Smith, Micholas; Smith, Jeremy C. (ngày 10 tháng 3 năm 2020). “Repurposing Therapeutics for COVID-19: Supercomputer-Based Docking to the SARS-CoV-2 Viral Spike Protein and Viral Spike Protein-Human ACE2 Interface”. ChemRXiv. doi:10.26434/chemrxiv.11871402.v4.
- ^ Andrew, Scottie (ngày 19 tháng 3 năm 2020). “The world's fastest supercomputer identified chemicals that could stop coronavirus from spreading, a crucial step toward a vaccine”. CNN. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Will take one-and-a-half to two years for India to develop vaccine for COVID-19: Health Ministry”. Economic Times. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Coronavirus: Commission offers financing to innovative vaccines company CureVac”. European Commission. ngày 16 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Pfizer and BioNTech announce joint development of a potential COVID-19 vaccine”. TechCrunch. ngày 18 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020.
- ^ Sara Gilgore (ngày 18 tháng 3 năm 2020). “Emergent BioSolutions dives into another coronavirus vaccine effort”. Washington Business Journal. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2020.
- ^ “Tổng thống Putin tuyên bố Nga sở hữu vaccine COVID-19 đầu tiên trên thế giới”. VTV. 11 tháng 8 năm 2020.
- ^ Kertscher, Tom (ngày 23 tháng 1 năm 2020). “No, there is no vaccine for the Wuhan coronavirus”. PolitiFact. Poynter Institute. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2020.
- ^ McDonald, Jessica (ngày 24 tháng 1 năm 2020). “Social Media Posts Spread Bogus Coronavirus Conspiracy Theory”. FactCheck.org. Annenberg Public Policy Center. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2020.
Liên kết ngoài
 |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Vắc-xin COVID-19. |
- DRAFT landscape of COVID-19 candidate vaccines – ngày 4 tháng 3 năm 2020
- COVID-19 Vaccine Tracker Jeff Craven 8/4/2020 Regulatory Affairs Professionals Society (RAPS)
| Phát triển | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Phân loại | |||||||||||
| Quản lí | |||||||||||
| Vắc-xin |
| ||||||||||
| Nghiên cứu | |||||||||||
| Các vấn đề tranh cãi | |||||||||||
| Các vấn đề liên quan | |||||||||||
#WHO-EM. ‡Thu hồi trên thị trường. Thử nghiệm lâm sàng: †Pha III. §Chưa bao giờ đến pha III *  Thể loại *  Hình ảnh | |||||||||||
Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref> với tên nhóm “lower-alpha”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="lower-alpha"/> tương ứng, hoặc thẻ đóng </ref> bị thiếu