Jeanne Geneviève Garnerin

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Monsieur và Madame Garnerin (Christoph Haller von Hallerstein, c. 1803)
Chuyến bay khinh khí cầu từ sớm. Khán giả xem phi công khinh khí cầu người Pháp Jeanne Geneviève Garnerin (sinh năm 1779) bay trên khinh khí cầu vào ngày 28 tháng 3 năm 1802. Vài năm trước đó, Garnerin là người phụ nữ đầu tiên bay lên khinh khí cầu mà không có nam phi công. Tác phẩm nghệ thuật được xuất bản vào những năm 1870 trên một tạp chí thời trang lịch sử của Paris.
Sơ đồ mô tả chiếc dù đầu tiên của Garnerin được sử dụng trong chuyến bay đến Parc Monceau vào ngày 22 tháng 10 năm 1797. Hình minh họa có từ đầu thế kỷ XIX.
Garnerin thả khinh khí cầu và hạ xuống với sự trợ giúp của một chiếc dù, năm 1797. Hình minh họa từ cuối thế kỷ 19.

Jeanne Geneviève Garnerin (nhũ danh Labrosse, ngày 7 tháng 3 năm 1775-14 tháng 6 năm 1847)[1] là một phi công khinh khí cầu và nhà nhảy dù người Pháp. Cô là người phụ nữ đầu tiên bay một mình và là người phụ nữ đầu tiên nhảy dù xuống (trên một chiếc gondola), từ độ cao 900 mét (3.000 ft) vào ngày 12 tháng 10 năm 1799.

Labrosse bay lần đầu tiên vào ngày 10 tháng 11 năm 1798, là một trong những người phụ nữ bay trên khinh khí cầu đầu tiên.[ghi chú 1] Cô là vợ của André-Jacques Garnerin, một nhà nghiên cứu khinh khí cầu và là người phát minh ra chiếc dù không khung.

Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

Jeanne Labrosse là một trong những người ở trong đám đông đã xem chuyến bay khinh khí cầu đầu tiên của André-Jacques Garnerin và xem ông nhảy dù xuống tại Parc Monceau, Paris vào ngày 22 tháng 10 năm 1797. Cô làm quen với ông, trở thành học trò và bay cùng ông vào ngày 10 tháng 11 năm 1798, tại Parc Monceau. Đôi khi Labrosse được mô tả là người phụ nữ đầu tiên trên thế giới bay trên khinh khí cầu[2][3] mặc dù Élisabeth Thible đã thực hiện chuyến bay tự do vào năm 1784, và Citoyenne Henri bay cùng Garnerin vào ngày 8 tháng 7 năm 1798, bốn tháng trước đó.[ghi chú 2]

Vào ngày 12 tháng 10 năm 1799, Labrosse lên một chiếc gondola bằng khinh khí cầu trước khi tháo khí cầu và rơi xuống cùng chiếc gondola bằng dù, từ độ cao 900 mét. Khi làm điều này, cô đã trở thành người phụ nữ đầu tiên nhảy dù.[4][5] Cô tiếp tục hoàn thành nhiều chuyến bay và nhảy dù ở các thị trấn trên khắp nước Pháp và châu Âu.[1]

Bằng sáng chế cho chiếc dù[sửa | sửa mã nguồn]

Vào ngày 11 tháng 10 năm 1802, cô thay mặt chồng nộp đơn xin cấp bằng sáng chế cho: "một thiết bị gọi là dù, nhằm mục đích làm chậm sự rơi của giỏ khinh khí cầu sau khi khinh khí cầu nổ. Những cơ quan quan trọng của thiết bị này là một nắp vải đỡ giỏ và một vòng tròn bằng gỗ bên dưới và bên ngoài của chiếc dù, và được sử dụng để giữ nó mở khi leo lên: nó phải thực hiện nhiệm vụ của mình tại thời điểm tách khỏi khí cầu, bằng cách duy trì một hàng cột không khí."[ghi chú 3][6]

Lưu diễn tại Anh[sửa | sửa mã nguồn]

André-Jacques Garnerin giữ nhiệm vụ Phi công Chính thức của Pháp và được biết đến một cách không chính thức với danh hiệu aérostatier des fêtes publiques, vì vậy cặp đôi đã đến thăm Anh vào năm 1802 trong thời kỳ Hiệp ước Amiens. Họ đã hoàn thành một số chuyến bay trình diễn, bao gồm chuyến bay đầu tiên của ông ấy đi lên từ Volunteer Ground ở Phố North Audley, Quảng trường Grosvenor và một chuyến nhảy dù xuống cánh đồng gần St Pancras.[7] Điều này đã làm phát sinh ra đoạn thơ phổ biến ở Anh:

Bold Garnerin went up
Which increased his Repute
And came safe to earth
In his Grand Parachute.

Jeanne Garnerin đi cùng ông trong chuyến bay thứ ba qua London. Một trong các chuyến nhảy dù của cô ước tính từ độ cao 8.000 feet (2.438 m). Khi chiến tranh giữa Pháp và Anh lại tiếp diễn vào năm 1803, cặp đôi buộc phải rời Anh và trở về Pháp, nơi cô tiếp tục thực hiện các chuyến bay và những chuyến du lịch.[8]

Cuộc sống gia đình[sửa | sửa mã nguồn]

Chồng của Garnerin qua đời vào năm 1823. Về sau, Garnerin gặp được nữ anh hùng Pháp Marie-Thérèse Figueur, Madame Sans-gen, người đã chiến đấu trong cuộc cách mạng Pháp và chiến tranh Napoleon; có thông tin cho biết hai người đã cùng nhau mở một nhà hàng.[9]

Cháu gái của Garnerin, Élisa (Elizabeth), (sinh năm 1791), học bay khinh khí cầu năm 15 tuổi, và thực hiện 39 lần nhảy dù chuyên nghiệp từ năm 1815 đến năm 1836 ở Ý, Tây Ban Nha, Nga, Đức và Pháp.[1][ghi chú 4]

Tưởng niệm[sửa | sửa mã nguồn]

Vào ngày 17 tháng 10 năm 2006, con đường Jeanne Garnerin ở Wissous, Pháp, được đặt tên để vinh danh bà.[10]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

  • Citoyenne Henri – người phụ nữ đầu tiên đi cùng André-Jacques Garnerin trong chuyến du ngoạn bằng khinh khí cầu vào ngày 8 tháng 7 năm 1798 từ Parc Monceau ở Paris.
  • Louis-Sébastien Lenormand – nhà phát minh và tiên phong trong lĩnh vực nhảy dù.

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Vào ngày 20 tháng 5 năm 1784, Nữ hầu tước và Nữ bá tước Montalembert, Nữ bá tước của Podenas và Quý cô Lagarde, bay trên một khinh khí cầu buộc dây ở Paris. Vào ngày 4 tháng 6 năm 1784, tại Lyon, Élisabeth Thible trở thành người phụ nữ đầu tiên bay trên một khí cầu bay không dây buộc. Vào ngày 8 tháng 7 năm 1798, Citoyenne Henri là nữ phi công khinh khí cầu đầu tiên được André-Jacques Garnerin tổ chức. Các hoạt động công khai ban đầu của ông cho thấy rằng ông có thể đã có những người phụ nữ khác trong 4 tháng trước khi chọn Labrosse vào ngày 10 tháng 11.
  2. ^ Một số nguồn trên internet đã gộp lại các chuyến bay vào ngày 8 tháng 7 và ngày 10 tháng 11 năm 1798, của Quý cô Henri và Quý cô Jeanne Labrosse, và bắt nguồn ra huyền thoại hiện đại về chuyến bay bay lên với hoàn toàn phụ nữ.
  3. ^ Đơn xin cấp bằng sáng chế của Madam Garnerin un appareil dit parachute, destiné à ralentir la chute de la nacelle d'un ballon après l'explosion de celui-ci. Ses organes essentiels sont une calotte d'étoffe supportant la nacelle et un cercle de bois qui se trouve en dessous et à l'extérieur du parachute et servant à le tenir un peu ouvert lors de l'ascension : il doit faciliter son développement au moment de la séparation avec le ballon, en y maintenant une colonne d'air. Brevet n° 195, déposé le 11 tháng 10 năm 1802
  4. ^ Elizabeth Garnerin đặc biệt nổi tiếng ở Ý, nơi ca ngợi cô là "Prima Aeroporista" (hay Người nhảy dù đầu tiên) của Pháp khi cô thực hiện chuyến bay lần thứ hai mươi hai và hai mươi ba tại Milano (5 tháng 3 và 5 tháng 4 năm 1824). Đám đông công chúng thích thú khi cô ấy vẫy cả hai lá cờ Pháp và Ý từ trong giỏ khinh khí cầu.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c Duhem, Jules (1943). Sorlot, Fernand (biên tập). Histoire des idées aéronautiques avant Montgolfier (bằng tiếng Pháp). Nouvelles Editions Latines. tr. 263. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2012.
  2. ^ Darnall, Diane Thomas (1989). The challengers: a century of ballooning. Hunter Pub. Co. ISBN 9780318669304. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2012.
  3. ^ Jackson, Donald Dale (1980). The Aeronauts. Time-Life Books. ISBN 978-0-8094-3268-4. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2012.
  4. ^ Gilles-Antoine Langlois (1991). Folies, tivolis et attractions: les premiers parcs de loisirs parisiens (bằng tiếng Pháp). Délégation à l'action artistique de la ville de Paris. tr. 144. ISBN 9782905118356.
  5. ^ An Uncommon History of Common Things. 2. National Geographic Books. 2015. tr. 531.
  6. ^ “Institut National de la Propriété Industriel – 60 years. Le Parachute de Garnerin (1802)”. 60ans. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2021.
  7. ^ “History Today Volume: 52 Issue: 9 2002  – Monsieur Garnerin Drops In by John Lucas”. historytoday.com. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2021.
  8. ^ “Spartacus – History of Flight – Parachutes”. Spartacus. Bản gốc lưu trữ 8 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2021.
  9. ^ “Gallica, National Library of France. – Les Campagnes de Mademoiselle Thérèse Figueur by Figueur, 1842, St-Germain-Leduc, sous la dictée de Thérèse Figueur”. gallica.bnf.fr. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2021.
  10. ^ “Wissous Gazette, November 2006, rue Jeanne Garnerin” (PDF). pmwissous.wifeo.com. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 2 tháng 1 năm 2014. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2021.