Mồi nhử nhấp chuột

Clickbait, một dạng quảng cáo sai sự thật, sử dụng văn bản siêu liên kết "hyperlink" hoặc liên kết hình thu nhỏ "thumbnails" được thiết kế để thu hút sự chú ý và để lôi kéo người dùng theo liên kết đó và đọc, xem hoặc nghe đoạn nội dung trực tuyến được liên kết, với đặc điểm xác định là lừa đảo, với nội dung điển hình là giật gân hoặc gây hiểu lầm. Một "đoạn quảng cáo ngắn" nhằm khai thác "sự tò mò", cung cấp thông tin vừa đủ để khiến độc giả của các trang web tin tức tò mò, nhưng không đủ để thỏa mãn sự tò mò của họ mà không nhấp vào nội dung được liên kết. Các tiêu đề mồi nhấp chuột thêm một yếu tố không trung thực, sử dụng các mục đích không phản ánh chính xác nội dung được truyền tải. Phần "-bait" của thuật ngữ này tương tự như câu cá, trong đó một lưỡi câu được ngụy trang bởi một sự dụ dỗ (mồi), đưa ra ấn tượng cho cá rằng đó là một thứ mồi đáng để đớp.

Theo Merriam-Webster định nghĩa như "một cái gì đó được thiết kế để người đọc muốn click vào liên kết, đặc biệt là khi liên kết này dẫn đến nội dung giá trị hoặc thú vị". Một định nghĩa khác được nhiều người đồng tình hơn khi cho rằng đó là một tiêu đề để thu hút sự chú ý khi nói quá những thông điệp mà nội dung truyền tải. Những bài báo thường sử dụng những tiêu đề này thường là không có nguyên bản, hoặc khôi phục lại tiêu đề, hoặc sao chép nội dung từ một nguồn tin tức uy tín nào đó.

Rất lâu trước khi có Internet, một thực tiễn tiếp thị vô đạo đức được gọi là mồi và chuyển đổi đã sử dụng các phương pháp không trung thực tương tự để móc nối khách hàng. Giống như mồi và chuyển đổi, clickbait là một hình thức gian lận. (Tuy nhiên, gian lận nhấp chuột là một hình thức trình bày sai trực tuyến riêng biệt sử dụng sự ngắt kết nối cực đoan hơn giữa những gì được trình bày ở mặt trước của liên kết so với bên nhấp qua liên kết, cũng bao gồm mã độc, thuật ngữ clickbait không bao gồm tất cả các trường hợp người dùng đến đích không được dự đoán từ liên kết được nhấp. Khi thao tác được thực hiện với mục đích hài hước, như với rickrolling, và không có yếu tố khai thác, thì sự lừa dối đó không đủ điều kiện là clickbait. Thuật ngữ cũng có thể bị sử dụng sai khi người xem phàn nàn về hình thu nhỏ tiêu đề, như với một hình ảnh khêu gợi. Nhưng nếu hình ảnh hoặc tiêu đề phản ánh chính xác nội dung được truyền tải khi nhấp qua, thì đây là một ví dụ về sự dụ dỗ đơn giản. Không có yếu tố lừa dối, nó không đủ điều kiện là clickbait. Các trường hợp ngoài lề xảy ra khi người tạo nội dung chèn một đoạn rất ngắn để dùng làm lý do cho hình thu nhỏ khiêu khích, khi phần lớn nội dung không liên quan gì đến đoạn ngắn hoặc hình thu nhỏ này. Ở đây, một trường hợp đặc biệt cho clickbait có thể được thực hiện bởi bất kỳ người dùng nào, vì đặc tính ghi đè là lừa dối cho mục đích khai thác người dùng.

Lịch sử

Nguồn gốc

Việc sử dụng thuật ngữ Clickbait được biết đến sớm nhất là trong một bài đăng trên blog của Jay Geiger vào ngày 1 tháng 12 năm 2006. Trong bài đăng, ông đã định nghĩa clickbait là: "Bất kỳ nội dung hoặc hình ảnh nào của một trang web dùng để "bẫy" người xem nhấp vào trang. Bất kỳ những điều thú vị đủ để thu hút sự chú ý của người khác. Đa phần clickbait sử dụng những tiêu đề giật tít và hình ảnh gây tranh cãi để thu hút người xem. Clickbait tương tự như Linkbait nhưng thường được xem là kém hiệu quả hơn, thiển cận hơn và vòng đời ngắn hơn. Thông thường, cách để tạo ra một clickbait là "dùng cách nói khác để diễn giải cùng một vấn đề", những tiêu đề có "ý tưởng gây tranh cãi" hoặc các "nội dung hay sự kiện có tính văn hóa".

Tiền thân

Clickbait được cho xuất phát từ "Linkbait", là một thuật ngữ đề cập đến nội dung web được tạo ra để khuyến khích các liên kết từ các trang web khác cho mục đích tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO). Vào tháng 1 năm 2006, nhân viên của Google, Matt Cutts đã xuất bản một bài đăng trên blog phác thảo các kỹ thuật linkbait khác nhau. Linkbait có thể hiểu đơn giản là một đường dẫn có chứa các từ khoá có vẻ liên quan tới nội dung bạn cần tìm tuy nhiên nội dung trong trang không phải vậy.

Phổ biến

Vào ngày 30 tháng 10 năm 2012, John Prior, người dùng từ Urban Dictionary, đã nhập vào từ điển từ "clickbait" với nghĩa là nội dung web được thiết kế để khuyến khích người xem nhấp chuột vào website để tăng doanh thu quảng cáo.

Vào tháng 8 năm 2014, "clickbait" đã được thêm vào Oxford English Dictionary (Từ điển tiếng Anh Oxford). Vào ngày 3 tháng 10, kênh YouTube của Epic News đã tải lên một video có tiêu đề "This Video Will Change Your Life" (Video này sẽ thay đổi cuộc sống của bạn), trong đó trích dẫn một số ví dụ về clickbait trên phương tiện truyền thông trực tuyến và các trang web như UpWorthy đã sử dụng các thủ thuật để có thể tăng số lần truy cập trang web. Trong ba tháng đầu tiên, video đã đạt được hơn 900.000 lượt xem và 420 bình luận.

Phân loại và đặc điểm

Clickbait sử dụng các hình ảnh (góp phần thu hút thị giác người đọc), nội dung phải liên quan đến mục đích của người tạo clickbait muốn đặt đường dẫn. Các hình ảnh hấp dẫn với kích cỡ khác nhau liên quan tới nội dung mà người dùng đang quan tâm.

Các Clickbait thường là đoạn văn ngắn không quá 300 từ với nội dung gốc tương ứng với tiêu đề của chúng.

Các nội dung Clickbait phổ biến thường được tạo ra từ "list" web có nội dung tổng hợp. Sau đó chúng sẽ điều hướng người dùng tới một web cụ thể, các tiêu đề thường có các đặc điểm như sau:

1) Tiêu đề là một danh sách

Như có thể giả định, một bài viết dựa trên danh sách là thứ gì đó dọc theo 18 bức ảnh không có ý nghĩa với các gia đình không có tình cảm, đây là phong cách phổ biến cho các bài viết trên Buzzfeed và được coi là một trong những loại nội dung phổ biến nhất trên internet.

2) Có đề cập đến về "bạn" hay "tôi" hay một khía cạnh câu chuyện cá nhân trong tiêu đề

Trong cuốn sách Contagious, Jonah Berger bày tỏ tầm quan trọng của việc sử dụng các câu chuyện để thu hút mọi người với nội dung. Bởi vì nếu một cái gì đó có thể ảnh hưởng đến người khác, điều đó có nghĩa là cũng có khả năng nó cũng có thể ảnh hưởng đến chính người dùng. Các tiêu đề đề cập hoặc gợi ý về một câu chuyện cá nhân có thể được làm mồi nhấp chuột.

3) Có một đề cập đến động vật

Bất cứ khi nào người ta thấy hoặc nghe đề cập đến một câu chuyện về một con chó hoặc một con gấu trúc dễ thương hắt hơi hoặc một con hà mã xì hơi đều cảm thấy phấn khích và ngay lập tức cần đọc hoặc xem thêm. Rất có thể nếu tiêu đề đề cập đến một con vật, có khả năng sẽ có một hình ảnh trong bài. Động vật dễ thương khiến mọi người phấn khích.

4) Chủ đề liên quan đến câu chuyện truyền thông gần đây

Các chủ đề xu hướng trên các phương tiện truyền thông thu hút được nhiều sự chú ý, vì vậy nếu tiêu đề đề cập đến một sự kiện gần đây, có thể sẽ thấy nó nhận được nhiều sự chú ý. Điều chính xác này đã xảy ra với một vài bài đăng trên blog của chúng tôi tại Venngage. Khi Star Wars: The Force Awakens ra mắt, chúng tôi đã làm một infographic về bộ phim. Khi có rất nhiều phương tiện truyền thông đưa tin về cuộc khủng hoảng người tị nạn Syria tạo ra một số hình ảnh dữ liệu để bình luận về chủ đề này.

5) Tài liệu tham khảo văn hóa phổ biến hoặc văn hóa ẩm thực

Những bài viết của BuzzFeed của Tasty video dễ gây nghiện. Người dùng dành hàng giờ trên Tumblr chỉ để nhìn vào hình ảnh của thực phẩm. Thực phẩm đơn giản là không thể cưỡng lại và văn hóa đại chúng cũng vậy.

6) Có một khái niệm chưa biết hoặc mới được đề cập trong tiêu đề

Giới thiệu một ý tưởng mới hoặc đề xuất một yếu tố bí ẩn khiến mọi người rất khó cưỡng lại việc nhấp vào tiêu đề.

7) Có yếu tố sốc hay phấn khích

Gây sốc và thú vị cho người đọc là một phương pháp mạnh mẽ khác để thuyết phục người dùng nhấp chuột. Hãy trở lại ví dụ với con vịt băng qua ao. Vì vậy, thay vì tiêu đề là "Con vịt này chỉ bơi qua ao này để sang bên kia", có thể sẽ sốc hơn nếu tiêu đề là Con vịt này vừa bơi qua ao này để cứu một người đàn ông khỏi tòa nhà đang cháy!

Phát hiện clickbait

Việc phát hiện ra clickbait thường dựa vào các tiêu đề, sau đây là những dạng tiêu đề thường gặp.

Tiêu đề là một danh sách

Có thể thấy trên internet có rất nhiều bài viết sử dụng thủ thuật tiêu đề này để khiến người truy cập nhấp vào liên kết. Việc đưa ra một con số cụ thể như thế sẽ khiến người ta nghĩ rằng điều này là chắc chắn và đo lường được. Trong một phân tích khoảng 1 triệu tiêu đề, người ta thấy rằng tiêu đề theo danh sách là hiệu quả nhất cho việc thúc đẩy sự tham gia và nhấp chuột trên phương tiện truyền thông xã hội. Ví dụ như "7 điều đơn giản làm tại nhà sau đây sẽ giúp bạn giảm được 10kg trong vòng một tháng".

Những điều về bạn

Ai chẳng tò mò khi những điều đó có thể đang nói về mình. Những tiêu đề như vầy sẽ khiến người đọc mong muốn tìm hiểu thêm về bản thân và click chuột để xem bên trong đang ẩn chứa điều gì. Ví dụ "Những điều chắc chắn bạn phải làm trước khi kết hôn".

Sử dụng người nổi tiếng

Để bài viết trở nên đáng tin cậy và thu hút sự quan tâm của người khác. Các tiêu đề được áp dụng bằng hình thức dẫn chứng những người nổi tiếng như một cách làm tăng sư nhấp chuột. Một số ví dụ về tiêu đề này như:

• Cổ phiếu doanh nhân Forbes chia sẻ X Lời khuyên.
• Nhà thiết kế Nike Swoosh dạy chúng tôi.

Đây là những gì

Có những thứ bạn làm nhưng vẫn không tìm ra được nguyên nhân tại sao dẫn đến kết quả như vậy hoặc có thể gọi là những thứ khó có thể giải thích được một cách chính xác. Tận dụng điều này, họ đã tạo ra một tiêu đề nhắm đến những bí mật như thế. Ví dụ,"đây là lý do tại sao bạn lỗ trong việc đầu tư chứng khoán" hay "đây là lý do tại sao bạn bạn không thấy ROMI trong marketing của bạn".

Hài hước

Đôi khi, người ta cần những gì thư giãn sau và không muốn tiêu hóa thêm một lượng thông tin nào nữa thì những tiêu đề mang yếu tố hài hước sẽ kích thích người ta nhấp vào.

Tiêu đề gây tranh cãi

Sẽ thật sự bất ngờ và không kém phần tò mò. Những tiêu đề theo kiểu giật gân cũng sẽ gây sự chú ý tột độ cho người đọc. Nhưng quả thật, nó đang đánh lừa bán đấy vì khi nhấp vào bạn sẽ nhận ra rằng nội dung khác xa hoàn toàn với tiêu đề được đặt ra. Ví dụ "SEO đã chết", nội dung lại đề cập đến một anh chàng đã trải qua những lợi ích của SEO và điều anh thực sự muốn nói là một số phương pháp SEO đã bị giết bỏ. Tất nhiên nó sẽ không thú vị bằng việc đưa ra "SEO đã chết" phải không nào.

Tiêu đề mỉa mai

Đánh trúng tâm lý của người đọc sẽ đem lại một lượng truy cập đáng kể cho clickbait khi những điều đó đang khiến cho họ tức tối, như một cú đấm vào bụng gây ra sự khó chịu không kém. Thay vì nói "Bỏ bê bôi kem chống nắng trong thời gian dài có thể gây ung thư da" với cách thứ hai "Ờ thì đừng bận tâm về việc thoi kem chống nắng, rồi trước sau gì cũng bị ung thư da!". Có vẻ cái thứ hai đang mỉa mai và mang yếu tố gây sốc hơn đúng không nào.

"Đây là cách mà", "Bây giờ bạn có thể, "Bạn sẽ không tin vào", "xem", "Tại sao bạn nên từ chối"

Thêm những cụm từ như trên sẽ làm cho tiêu đề trở nên thích thú khiến người đọc nhanh chóng nhấp vào. Những mẹo này được áp dụng rất rộng rãi và bạn phải biết để không bị dụ dỗ quá mức bởi các chiêu trò này Một vài ví dụ cho từng cụm từ trên: "Đây là cách các chủ doanh nghiệp đang tiết kiệm hàng ngàn tiền thuế của họ"; "Bây giờ bạn có thể đi du lịch ở nước ngoài chỉ với một số tiền ít ỏi trong tay"; "5 bức ảnh này bạn không tin chúng không được Photoshop"; "Tại sao bạn nên dừng ngay việc lạm dụng thuốc an thần hằng ngày".

Mục đích sử dụng

Mục đích tích cực

Tăng lưu lượng truy cập website, giải thích thông tin, lan tỏa nội dung có ích. Một số trường hợp clickbait được sử dụng như phương tiện cho các website tăng lưu lượng truy cập, thông qua đó, khách hàng biết tới nhiều hơn về doanh nghiệp.

Đối với người dùng Internet, việc tận dụng clickbait được dùng như cách tạo tiếp thị liên kết để bán hàng. Về mặt thông tin, người dùng có thể hiểu biết nhiều hơn về thông tin sản phẩm hoặc kiến thức, lan tỏa những nội dung có ích.

Mục đích tiêu cực

Clickbait tạo liên kết độc hại tới những trang web lừa đảo, tin tặc muốn tiếp cận những đối tượng rộng nhất, đánh cắp tài khoản cá nhân, gửi các phần mềm độc hại trên máy tính…Đã có rất nhiều trường hợp gặp phải tình huống ấn vào link lừa đảo, lấy cắp thông tin cá nhân để làm lợi riêng khiến người dùng mạng xã hội gặp vấn đề khó khăn, nguy hiểm.

Cẩn trọng trong việc quảng cáo trang bằng clickbait. Khi nội dung của link clickbait không trùng, phù hợp với tiêu đề giật tít thì sẽ khiến người đọc cảm thấy bị lừa đảo và thất vọng. Hậu quả là tương tác giảm và sự thận trọng từ phía người dùng.

Google luôn tung ra các biện pháp để sàng lọc và thẩm định các link của clickbait để xếp hạng các trang web trên thanh công cụ. Ngoài đánh giá về số lượng truy cập thì Google còn dựa vào ý kiến, quan điểm và tỉ lệ thoát trang ngay lập tức của người dùng.

Lợi ích của clickbait

Tăng lượt truy cập Page hoặc Video

Mục tiêu đầu tiên và quan trọng của clickpage là tạo ra lượng truy cập cao về page cần thiết, Page đó có thể là một bài blog, một bài đăng trên mạng xã hội hay một trang web mong muốn. Để đo lường hiệu quả của một Clickbait, người dùng clickbait có thể sử dụng những công cụ như Google Analytics để phân tích lượng truy cập đến từ đâu.

Có tiềm năng tăng lượt Share trên Mạng xã hội

Một người không bao giờ chia sẽ bất cứ thứ gì họ thấy, nhưng họ sẽ chia sẽ những nội dung phù hợp với tính cách của họ. Để có một clickbait khuyến khích người khác chia sẽ thì clickbait đó phải tiếp cận được cảm xúc của người xem, người xem càng có nhiều cảm xúc thì khả năng chia sẽ càng cao. Nhiều chuyên gia media đồng ý rằng có 6 loại cảm xúc chính trong loại nội dung trên mạng xã hội:

• Sự sợ hãi
• Sự giận dữ
• Sự buồn thảm
• Sự chán ghét
• Sự vui sướng
• Sự ngạc nhiên

Tăng độ nhận biết thương hiệu

Khi clickbait tạo ra nhiều lượng truy cập page và lượt chia sẽ, điều đó đồng nghĩa với việc thương hiệu của bạn được nhìn thấy rộng rãi hơn trên mạng. Tăng độ nhận diện thương hiệu là mục tiêu của Marketing nội dung, và một trong những cách tốt nhất là đi kèm nội dung với một clickbait hiệu quả Nếu nghĩ tới quá trình Marketing nội dung là một vòng tuần hoàn thì độ nhận biết thương hiệu có vai trò quan trọng trong các giai đoạn của quá trình, đặc biệt là làm cho người xem nhớ đến nội dung và thương hiệu cũng như xây dựng niềm tin theo thời gian

Một số hạn chế của clickbait

Tiêu đề giật tít đang dần trở nên quen thuộc

Vào 2006 khi BuzzFeed xuất hiện, trang web trở nên nổi tiếng rất nhanh, đó là bởi vì người dùng vẫn chưa biết được chiến thuật của BuzzFeed là tạo ra các tiêu đề khó cưỡng lại được. Nhưng hiện nay, Tất cả mọi người đều biết tới clickbait và nó xuất hiện ỡ khắp mọi nơi, tạo ra một môi trường web ô nhiễm thông tin bởi các clickbait đó, khiến nó trở nên quá quen thuộc và mất đi sức hấp dẫn ban đầu.

Tiêu đề đánh lừa có thể dẫn tới thương hiệu chịu tổn thương và làm mất lòng tin

Khi người xem nhấp vào một nội dung, họ mong rằng trong nội dung đó có thứ mà họ đang tìm kiếm. Một tiêu đề đánh lừa và không liên quan tới nội dung có thể đánh mất lòng tin của người xem và khiến họ có suy nghĩ tiêu cực về thương hiệu.

Lượng truy cập không quá quan trọng

Trong một bài viết trên tạp chí Time, CEO của Chartbeat, Tony Hailei có viết rằng nhiều nhà xuất bản hiện nay đang dần từ bỏ phương pháp "Click web" - khi lượt clickthrough và pageview chiếm trọng số trong các Metric (số liệu) - và bắt đầu chú ý tới phương pháp "Attention web" - khi sự chú ý và tương tác của người xem được xem là thước đo cho sự thành công của nội dung.