Thành viên:Billcipher123/nháp/Karl Marx

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Tuổi thơ, thiếu thời và giáo dục: 1818–1838[sửa | sửa mã nguồn]

Karl Marx, tên khai sinh là Carl Marx,[a] chào đời lúc 2 giờ sáng ngày 5 tháng 5 năm 1818, trên tầng lầu của căn nhà Brückengasse 664 ở Trier, bấy giờ nằm dưới sự cai trị của Vương quốc Phổ.[1] Cha mẹ Karl, ông Heinrich Marx (1777–1838) và bà Henriette Presburg (1788–1863), đều xuất thân từ những dòng họ có truyền thống Do Thái lâu đời. Họ kết hôn vào năm 1814 và có với nhau tổng cộng tám đứa con, trong đó Karl là đứa thứ ba. Hầu hết anh em của Karl mất vì bệnh lao, và chỉ có ba người sống thọ hơn ông là chị gái Sophie Marx (1816–1886) cùng hai người em gái Louise (1821–1893) và Emilie Marx (1822–1888).[2]

Trier, quê hương của Marx, là một trong những đô thị cổ nhất của Đức, được sáng lập bởi người La Mã vào năm 16 TCN với cái tên Augusta Treverorum.[3] Tuy từng là một đô thị sầm uất với dân số cán mốc 80.000 vào năm 300 CN, chỉ có hơn 11.000 cư dân sinh sống ở Trier vào thời điểm Marx chào đời, chưa kể 3.500 binh lính Phổ đóng tại đó.[4]

Triết học[sửa | sửa mã nguồn]

Phê phán chủ nghĩa xã hội không tưởng[sửa | sửa mã nguồn]

David Leopold, "Marx's Hegelian Critique of Utopia" trong From Marx to Hegel and Back: Capitalism, Critique, and Utopia (2021):

  • "Marx & Engels accept the need for socialists to offer detailed and persuasive account of what is wrong with contemporary capitalist society, but deny the need to offer similarly detailed and persuasive accounts of future socialist arrangements. Indeed, they think of the provision of detailed accounts of the socialist society of the future as paradigmatically utopian, and identify their own form of communism as the most steadfast opponent of utopianism so understood." (p.180)
  • "Many familiar Marxian complaints about utopian socialism are non-foundational [...] That is, they might give us a reason to abandon the relevant beliefs, or to criticize those (including utopians) who held them, but they do not give us cause to reject utopianism as such." (p.182) Consider the following arguments:
    • (1) Marx & Engels bác bỏ quan điểm 'trưởng phụ' về giai cấp vô sản của những người XHCN không tưởng.
    • (2) Marx & Engels bác bỏ quan điểm 'phi lịch sử' về sự phát triển xã hội của những người XHCN không tưởng.
    • (3) Marx & Engels bác bỏ quan điểm 'phản chính trị' của những người XHCN không tưởng.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Giấy khai sinh của Marx ở thành phố Trier ghi nhận tên ông là "Carl"; Marx về sau có thói quen viết tên mình với chữ "K" ở đầu thay cho chữ "C". Để biết thêm chi tiết, Heinrich (2019:34) khuyên độc giả đọc Schöncke (1993) và Monz (1973).

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Heinrich 2019, tr. 34; Wheen 2012, tr. 12.
  2. ^ Heinrich 2019, tr. 34.
  3. ^ Heinrich 2019, tr. 38; Musto 2018, tr. 15.
  4. ^ Heinrich 2019, tr. 37.

Nguồn tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

  • Anderson, Kevin (2016). Marx at the Margins: On Nationalism, Ethnicity, and Non-Western Societies [Marx ngoài biên: Về chủ nghĩa dân tộc, sắc tộc, và các xã hội ngoài phương Tây]. Anh: Nhà xuất bản Đại học Chicago. ISBN 022634570X.
  • Berlin, Isaiah (2013). Henry Hardy (biên tập). Karl Marx. Anh: Nhà xuất bản Đại học Princeton. ISBN 0691156506.
  • Blackburn, Robin (2011). An Unfinished Revolution: Karl Marx and Abraham Lincoln [Một cuộc cách mạng chưa hoàn tất: Karl Marx và Abraham Lincoln]. Anh: Verso Books. ISBN 1844677222.
  • Eckhardt, Wolfgang (2016). The First Socialist Schism: Bakunin Vs. Marx in the International Working Men's Association [Đứt gãy xã hội chủ nghĩa đầu tiên: Bakunin đối đầu Marx trong Hiệp hội Công nhân Quốc tế]. Hoa Kỳ: PM Press. ISBN 1629633089.
  • Fedoseyev, Petr Nikolaevich (1973). Karl Marx: A Biography. Moskva: Nhà xuất bản Tiến bộ. OCLC 1365346.
  • Heinrich, Michael (2019). Karl Marx and the Birth of Modern Society: the Life of Marx and the Development of His Work. Volume I: 1818–1841 [Karl Marx và sự khai sinh của xã hội hiện đại: Cuộc đời của Marx và quá trình phát triển các tác phẩm của ông. Tập I: 1818–1841]. Alex Locascio biên dịch. New York: Monthly Review Press. ISBN 978-1-58367-735-3.
  • Hosfeld, Rolf (2012). Karl Marx: An Intellectual Biography [Karl Marx: Một tiểu sử tri thức]. Đức: Berghahn Books. ISBN 1782384308.
  • Gabriel, Mary (2011). Love and Capital: Karl and Jenny Marx and the Birth of a Revolution [Tình yêu và Tư bản: Karl và Jenny Marx và sự khai sinh của một cuộc cách mạng]. Hoa Kỳ: Little, Brown. ISBN 031619137X.
  • Jones, Gareth Stedman (2016). Karl Marx: Greatness and Illusion [Karl Marx: Vĩ đại và Ảo vọng]. London: Allen Lane. ISBN 978-0-7139-9904-4.
  • Liedman, Sven-Eric. (2018). Jeffrey N. Skinner (biên tập). A World to Win: The Life and Works of Karl Marx [Giành lấy cả thế giới: Cuộc đời và các tác phẩm của Karl Marx]. London: Verso. ISBN 978-1-7866-3504-4.
  • McLellan, David (1995) [1973]. Karl Marx: A Biography [Karl Marx: Một tiểu sử]. Anh: Papermac. ISBN 0333639472.
  • Mehring, Franz (2013) [1918]. Karl Marx: The Story of His Life [Karl Marx: Truyện về cuộc đời ông]. London: Routledge. ISBN 978-0-4153-1333-9.
  • Musto, Marcello (2020). The Last Years of Karl Marx: An Intellectual Biography [Những năm cuối đời của Karl Marx: Một tiểu sử tri thức]. Hoa Kỳ: Nhà xuất bản Đại học Stanford. ISBN 1503612538.
  • Musto, Marcello (2018). Another Marx: Early Manuscripts to the International [Một Marx khác: Từ các bản thảo sơ kỳ tới Quốc tế Cộng sản]. Ấn Độ: Bloomsbury Publishing. ISBN 1474267343.
  • Nicolaievsky, Boris & Maenchen-Helfen, Otto (2015) [1936]. Karl Marx: Man and Fighter [Karl Marx: Con người và chiến binh]. Gwenda David & Eric Mosbacher biên dịch. Anh: Taylor & Francis. ISBN 1317484878.
  • Sperber, Jonathan (2013). Karl Marx: A Nineteenth-Century Life [Karl Marx: Một cuộc đời thế kỷ thứ 19]. New York: W.W. Norton & Co. ISBN 978-0-87140-467-1.
  • Wheen, Francis (2012). Karl Marx. Anh: HarperCollins Publishers. ISBN 0007387598.