Thành viên:H.F.K.H
Gerhard von Scharnhorst[sửa | sửa mã nguồn]
Gerhard Johann David von Scharnhorst (12 tháng 11 năm 1755 - 28 tháng 6 năm 1813) là một danh tướng lỗi lạc, nhà lí luận quân sự tài ba và là Tổng tham mưu trưởng đầu tiên của quân đội Phổ. Trên cương lĩnh là một sĩ quan cấp cao của quân đội Phổ (gốc Hanover), Scharnhorst đã từng tham gia vào các cuộc chiến ở Hà Lan, chiến tranh Cách mạng Pháp và trở nên nổi tiếng trong Các cuộc chiến tranh của Napoléon. Ban đầu, Ông phục vụ trong ban tham mưu của viên thống chế Phổ lúc bấy giờ là Karl Wilhelm Ferdinand, Quận công xứ Brunswick-Wolfenbüttel trong chiến tranh Liên minh thứ tư chống lại Napoléon vào năm 1806 (trong thời gian này ông nổi tiếng vì đã đề ra kế hoạch chặn đứng Napoléon tại Eylau) và sau đó trở thành sĩ quan tham mưu dưới quyền thống chế Gebhard Leberecht von Blücher trong cuộc chiến tranh tiếp theo vào năm 1813 (Chiến tranh Liên minh thứ sáu).
Trong thời kì Chiến tranh giải phóng nước Đức - lúc bấy giờ đang bị quân Pháp chiếm đóng, Scharnhorst - sau khi rút ra kinh nghiệm từ hai thảm bại tại Jena và Auerstedt - nhận thấy việc cải tổ nền quân sự nước nhà lúc này là yêu cầu cấp thiết nếu muốn giải phóng lãnh thổ nước Đức khỏi tay quân Pháp. Chính vì vậy, ông đã cùng một số sĩ quan có năng lực khác bao gồm August von Gneisenau, Karl von Grolman, Ludwig von Boyen và Carl von Clausewitz lập ra một ủy ban cải cách quân sự (thường được biết đến dưới tên gọi là Hội đồng Tái tổ chức quân sự), do ông đứng đầu. Dưới sự dẫn dắt của ông, ủy ban trên đã đề ra nhiều cải cách mang tính chất quyết định đến cục diện chiến trường sau này, mà cụ thể là trong Chiến tranh Liên minh thứ sáu, lực lượng Landwehr (dân quân dự bị) - được thành lập trong thời gian diễn ra công cuộc cải tổ - đã thể hiện tính hiệu quả cao và đóng vai trò quan trọng trong các trận đánh tại Lützen, Bautzen, Katzbach, Wartenburg, Leipzig,....Tuy nhiên, do sự giám sát chặt chẽ của Napoléon đối với vị quân vương nước Phổ là Friedrich Wilhelm III kể từ sau Hiệp định hòa bình Tilsit (1807), nhiều đề xuất cải cách của Scharnhorst đã không được thực hiện.
Trong giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến, sự nghiệp cầm quân của Scharnhorst chính thức khởi sắc khi ông gia nhập Liên minh thứ sáu và trở thành tham mưu trưởng của thống chế Blücher. Chính ông là người đề xuất kế hoạch tấn công hai cứ điểm trọng yếu là Lützen và Bautzen (1813) , và, mặc dù không gặt hái được bất kì một chiến thắng nào từ hai trận đánh trên, kế hoạch của ông đã gây cho đội quân của Napoléon những tổn thất nặng nề (như một phần của học thuyết chiến tranh tiêu hao), khiến họ tuy trên danh nghĩa là phe chiến thắng nhưng lại bất lực trong việc tổ chức tấn công hay phản công (một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại của họ tại Leipzig). Tại trận Lützen (bắt đầu từ ngày 2 tháng 5 năm 1813), trong khi đang chỉ huy đạo quân Phổ rút chạy, ông bị một vết thương ở chân và qua đời không lâu sau đó vì nhiễm trùng, khi mới 57 tuổi.
Sinh thời, ông đã cống hiến cho nền quân sự thế giới - nói chung, và nền quân sự Phổ - nói riêng, qua các lí luận quân sự sắc bén, các học thuyết chiến tranh hiện đại, các cải cách mang tính hiệu quả cao được áp dụng rộng rãi trong quân đội (hạn chế các hình phạt đối với binh sĩ, tích cực khen thưởng các cá nhân xuất xắc, giới hạn việc tuyển quân lính nước ngoài, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quân đội),...Một số lí thuyết vẫn còn được áp dụng hiệu quả đến ngày nay.
Mục lục
1 Thời niên thiếu
2 Sự nghiệp
2.1 Sự nghiệp ban đầu
2.2 Các cuộc chiến tranh của Napoléon
2.2.1 Chiến tranh Liên minh thứ tư
2.2.2 Công cuộc cải tổ của Scharnhorst
2.2.3 Chiến tranh Liên minh thứ sáu
2.2.4 Qua đời
3 An táng và chôn cất
4 Nhận xét, đánh giá
5 Di sản
6 Tưởng niệm
7 Chú thích
Thời niên thiếu[sửa | sửa mã nguồn]
Gerhard johann David von Scharnhorst sinh ngày 12 tháng 11 năm 1755, tại Bordenau (nay là một phần của vùng Neustadt am Rübenberge, hạ Saxony), bang Hanover (Đức). Cha ông là Tư lệnh Ernst Wilhelm von Scharnhorst, thuộc một dòng dõi Brinksitzer lâu đời - gia đình tiểu địa chủ; mẹ ông là bà Ehefrau Wilhelm Tegtmeyer, con gái một điền chủ ở vùng Bordenau. Vì địa vị của mình, nên ngay từ nhỏ, Scharnhorst đã được hưởng một nền giáo dục tương đối quy củ.
Năm 1778, Scharnhorst quyết định theo học tại học viện quân sự Wilhelmstein ( do Bá tước Schaumberg-Lippe thành lập năm 1773)
Sau khi tốt nghiệp một thời gian, ông gia nhập trung đoàn Hanover "Estorff" (được thành lập năm 1778) dưới quyền đại tướng Emmerich von Estorff và phục vụ trong quân đội (xứ) Hanover với tư cách là một thiếu úy - chức vụ cao nhất từng được trao cho một người trẻ tuổi như ông. Sự nghiệp quân sự của ông chính thức bắt đầu từ đây.
Sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]
Sự nghiệp ban đầu
Chỉ sau vài năm, kể từ khi gia nhập quân đoàn, bằng năng lực xuất chúng của mình, Scharnhorst được thăng tiến nhanh chóng giữa các cấp chỉ huy và sớm leo lên chức sĩ quan tham mưu của người chỉ huy binh đoàn - tướng Erstoff. Bản thân tướng Erstoff cũng đánh giá cao khả năng của Scharnhorst hơn những sĩ quan trẻ khác.
Điều này đã được thể hiện trong thời kì Chiến tranh Cách mạng Pháp, nơi binh đoàn của Erstoff đại diện cho bang Hanover với tư cách là đồng minh của Vương quốc Phổ trong Liên minh thứ nhất chống lại quân Cách mạng, và chính Erstoff là người đã trao cho Scharnhorst quyền chỉ huy sư đoàn của mình trong hai cuộc tấn công ở Bỉ và Hà Lan (một phần của Chiến tranh Cách mạng Pháp), giai đoạn 1790 - 1795.
Đặc biệt, trong những năm 1793 - 1795, Scharnhorst đã tạo ra danh tiếng quân sự của riêng mình khi ông đóng vai trò quyết định trong việc tổ chức trận rút lui Hondschoote và trận phòng ngự "kiệt tác" Menen, giúp ông nhận được sự đánh giá tích cực từ phía cấp trên, trong đó có viên tướng Phổ Rudolf von Hammerstein, người bị ấn tượng bởi năng lực xuất chúng của ông, đã đề xuất chức thiếu tá quân đội xứ Hanover cho ông, đồng thời tiến cử ông tới đức vua Phổ là Friedrich Wilhelm III. Đây là bước ngoặt hết sức quan trọng trong sự nghiệp của ông.