Bước tới nội dung

Thành viên:Violetbonmua/Hướng dẫn BQHA

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Trang này hướng dẫn cách bảo quản hình ảnh ở Thể loại:Hình có vấn đề và tuần tra tập tin mới.

Số tập tin hiện có trong kho hình là 23.500: 5.200 hình tự do và 18.300 hình không tự do (cập nhật 27/09/2020).

Nhờ công tác dọn dẹp thần kỳ của một số thành viên mà đi đầu là DHN, so với thống kê trước đó của MGA73 thì trong thời gian qua con số này đã bốc hơi ~10.000)

Để tuần tra khu vực này, ít nhất bạn nên có quyền tự xác nhận mở rộng (tham gia 90 ngày và có 500 sửa đổi) để có thể sử dụng công cụ Wikipedia:Twinkle để gắn bản mẫu và gửi thông báo cho thành viên. Nội dung của các tác vụ trong "Đề nghị xóa hình":

  • Thiếu nguồn gốc:
  • Thiếu giấy phép
  • Thiếu nguồn gốc lẫn giấy phép
  • Sử dụng hợp lý không sử dụng
  • Thiếu cơ sở hợp lý
  • Cơ sở hợp lý gây tranh cãi
  • Sử dụng hợp lý thay thế được
  • Thiếu sự cho phép

Hãy đảm bảo bạn nắm kiến thức về quy định hình ảnh đủ để phản hồi thắc mắc và hướng dẫn người tải hình khi bị đặt câu hỏi.

Thể loại này được nhúng tự động vào những hình sử dụng hợp lý, được mô tả sẽ dùng trong bài A nhưng A lại là trang chuyển hướng đến bài B (bài B tên gì thì kéo xuống cuối trang, mục "Các trang sử dụng tập tin" để lấy chi tiết). Thông thường bài được tạo ra có thể bị đổi tên nhiều lần nhưng hình tải lên chỉ được mô tả lần đầu tiên nên lỗi này rất phổ biến. Đôi khi chỉ là những sai sót nhỏ như kí tự viết hoa, cách bỏ dấu tiếng Việt cũ - mới... nhưng nó vẫn báo lỗi.

Đừng bận tâm tới ý nghĩa tên gọi của thể loại này vì nó được nhúng vào theo cách nào đó chưa dò ra được để sửa lại cho dễ hiểu hơn. Việc cần làm là sửa lại mô sử dụng với tên bài chính xác để nó không báo lỗi có vấn đề nữa.

Lỗi thể loại

[sửa | sửa mã nguồn]

Một số tập tin có thể báo lỗi thể loại đỏ nhưng không gỡ ra bằng Hotcat được, fix lỗi này bằng cách sửa đổi giấy phép và bỏ phần đuôi copy từ WP tiếng Anh về. Ví dụ:

  • {{comicsyrimage|2006||Chun Rhang Yul Jun|1}} thành {{comicsyrimage}}
  • {{Non-free biog-pic|Usui Yoshito|image has rationale=yes}}}} thành {{Non-free biog-pic}}

Hình sử dụng hợp lý ở nhiều bài

[sửa | sửa mã nguồn]

Nếu thấy 1 hình được sử dụng hợp lý trong 2 bài thì có nghĩa là cần 2 bảng mô tả sử dụng hợp lý khác nhau, mỗi bảng cho 1 bài. Nếu tiện thì bổ sung, không tiện thì báo người tải lên bổ sung. Không ai bổ sung thì có thể loại ra khỏi bài vì sử dụng thiếu mô tả sử dụng hợp lý. Điều này tuy có vẻ phiền phức và nguyên tắc nhưng nó giúp:

  • Đề cao nhận thức về việc sử dụng hình ảnh hạn chế là "sử dụng hạn chế"
  • Hạn chế tình trạng một hình được mô tả sử dụng hạn chế ở 1 bài lại bị nhúng vào 2-3-4-5-6 bài, thậm chí nhúng vào bản mẫu chèn vào hàng chục bài, sai với mục đích tải lên ban đầu. 1 hình chỉ nên được sử dụng hợp lý trong khoảng tối đa 2-3 bài đổ lại.

Đôi khi có thể mắt nhắm mắt mở bỏ qua nếu cảm thấy không cần thiết phức tạp hóa vấn đề (vì nó rất mất thời gian và cũng không quá mức trầm trọng so với nhiều vấn đề còn tồn đọng khác), trừ khi việc này bị lạm dụng ở mức làm bạn cảm thấy khó chịu không thể bỏ qua nguyên tắc nữa. Các hình này phải bị gỡ khỏi bài viết.

Để giảm độ dài của các bản mẫu mô tả sử dụng hợp lý khi sử dụng 1 hình cho nhiều bài, có thể dùng loại bản mẫu mô tả sau:

== Mô tả ==
{{Non-free image data
|Description       = MÔ TẢ NGẮN GỌN
|Source            = LINK <!-- BẮT BUỘC -->
|Portion           = TOÀN HÌNH (POSTER), BÌA TRƯỚC/BÌA SAU (SÁCH, TRUYỆN), MẶT TRƯỚC/MẶT SAU,...
|Low_resolution    = có
}}

{{Non-free image rationale
|Article           = TÊN BÀI THỨ 1
|Purpose           = NƠI SỬ DỤNG TRONG BÀI (INFOBOX, ĐOẠN VIẾT VỀ ĐỀ TÀI ĐƯỢC NHẮC ĐẾN)
|Replaceability    = không có
}}
{{Non-free image rationale
|Article           = TÊN BÀI THỨ 2
|Purpose           = NƠI SỬ DỤNG TRONG BÀI (INFOBOX, ĐOẠN VIẾT VỀ ĐỀ TÀI ĐƯỢC NHẮC ĐẾN)
|Replaceability    = không có
}}

Sẽ hiển thị ra như Tập tin:500000 polymer.jpg.

Thể loại này gồm những hình được đưa vào thủ công bằng cách gắn bản mẫu hoặc gắn thể loại. Đã có một yêu cầu truy xuất danh sách tự động đầy đủ hơn và cho kết quả ở đây, gồm 1255 tập tin vào thời điểm 15/09/20, mỗi tập tin từ 2-3-4-5-6-7 phiên bản. Hiện đã giải quyết được gần 400 tập tin.

Yêu cầu: những tập tin có độ phân giải lớn hơn 500x500px cần được tải lên phiên bản nhỏ hơn để phù hợp sử dụng hợp lý. Đôi khi có thể cho phép tới mức 600xp nếu cảm thấy hình đó thật cần thiết và muốn ưu tiên sức lao động cho mảng khác. Những con số này không được quy định cụ thể nhưng cần hiểu là tại WP tiếng Anh hiện nay hầu hết hình không tự do chỉ dừng ở mức <350-400px. Lớn hơn sẽ bị yêu cầu xóa. Hình hiển thị ở infobox thường chỉ dừng ở con số 280px nên nhiều hơn quá cũng là thừa.

Thông thường, có thể đơn giản xóa những phiên bản cũ và chừa lại phiên bản mới nhất. Nhưng đôi khi, phiên bản mới nhất lại là phiên bản lỗi: độ phân giải quá lớn, hình sai (ưu tiên poster, bìa sách,... có bản quyền tiếng Việt, ưu tiên logo mới nhất,...) Đôi khi có thể chọn phiên bản theo tính thẩm mỹ mà bỏ qua yếu tố ngôn ngữ hay bản quyền, nhưng cần tôn trọng chọn lựa của người đóng góp chính trong trường hợp không rõ ràng, vì ho có xu hướng hiểu rõ về đề tài họ viết và hình ảnh họ sử dụng hơn.

Phiên bản mới nhất không thể bị xóa, cần lùi về một phiên bản cũ rồi mới xóa được. Với những hình có quá nhiều phiên bản, có thể xóa hết và phục hồi lại 1 phiên bản hợp lý nhất. Lưu ý giữ đầy đủ lịch sử trang khi phục hồi.

Không nên xóa hàng loạt hình chỉ vì nó có độ phân giải cao (trừ khi nó nằm trong kho hình mới tải lên thì sẽ áp chế độ thông báo 7 ngày).

  • Đối với hình do những thành viên còn đang hoạt động tải lên (kiểm tra đóng góp), hãy gửi họ một thông báo hoặc danh sách hình cụ thể hoặc danh sách tổng hợp toàn bộ hình họ đã tải: Đặc biệt:Danh sách tập tin/TÊN-THÀNH-VIÊN. Nếu họ vẫn hoạt động nhưng làm lơ thông báo, không có thiện chí sửa đổi thì những hình họ tải có thể xóa sau 7 ngày. Nếu đã biết mà vẫn tiếp tục tải hình vi phạm có thể bị cấm.
  • Đối với những hình của thành viên đã lâu không hoạt động, nếu cảm thấy hình này hữu ích và cần giữ lại, có thể gắn tạm thể loại Thể loại:Tập tin không tự do cần giảm độ phân giải‎ để một thành viên bất kỳ nào đó khi tuần tra có thể giúp tải lên phiên bản phù hợp.

Bất kỳ thành viên nào cũng có thể hỗ trợ tải lên phiên bản phù hợp < 500x500xp. Vui lòng không gỡ thể loại này khỏi hình vì một ĐPV/BQV nào đó sẽ xóa phiên bản cũ không phù hợp và xóa thể loại khỏi hình sau.

Lưu ý thể loại này được gắn thủ công cho những hình cũ, đối với các hình mới được tải lên nên dùng TW gắn biển xóa nhanh sau 7 ngày ở mục "Cơ sở hợp lý gây tranh cãi (CSD H7)", lý do: "độ phân giải quá cao" và thông báo cho người tải hình.

  • Nếu là hình không tự do: xóa. Lưu ý trước khi xóa cần bấm vào liên kết đến bài viết và xem có bị lỗi infobox do bot Việt hóa sai hay không. Nếu bị lỗi infobox hình sẽ báo lỗi không được sử dụng và có thể bị xóa nhầm.
  • Nếu là hình tự do: xem xét khả năng chuyển sang Commons.

Cần chuyển dần sang Commons dễ dàng quản lý và dùng chung với các dự án khác. (~5.200 tập tin)

Một số rất ít sẽ được giữ lại do không đủ tự do để trữ ở Commons (không thuộc phạm vi công cộng ở Hoa Kỳ, chưa cung cấp bằng chứng cấp phép rõ ràng).

Một số lưu ý khi chuyển hình sang Commons:

  • Tên tập tin: tránh dùng những tên vô nghĩa, số ký tự, viết tắt,.. để người tìm kiếm khi tra bằng từ khóa có khả năng tìm ra được.
  • Thể loại: đừng để hình mồ côi , hãy gán vài hoặc ít nhất 1 thể loại cho hình. Cố chọn thể loại con, tránh dùng thể loại mẹ (ví dụ: Bridges in Vietnam thay vì Bridges). Lưu ý tuy có thể gán thể loại ở WP tiếng Việt nhưng vì dự án không có sẵn các thể loại bằng tiếng Anh để dùng Hotcat gắn vào, hãy xử lý thể loại tại Commons để tăng tính hiệu quả.
  • Miêu tả: (tiếng Việt) để hiển thị ngôn ngữ miêu tả là tiếng Việt. Có thể không cần thiết trừ khi bạn muốn kĩ tính. Ưu tiên dùng mô tả tiếng Anh để hình có thể dễ tiếp cận nhiều người hơn, cũng giúp người khác dễ gắn thể loại hơn.
  • Nguồn gốc: dùng bản mẫu {{own}} để hiển thị ra nội dung "Tác phẩm do chính người tải lên tạo ra" tự đọng theo ngôn ngữ.
  • Tác giả: [[:vi:User:TÊN THÀNH VIÊN]]

Bản mẫu mô tả hình ảnh chuẩn hóa ở Commons sử dụng giấy phép tự do mới nhất cc-by-sa-4.0 (tự hiển thị tiếng Việt ở dự án này)

== {{int:filedesc}} ==
{{Information
|description    = MIÊU TẢ HÌNH
|source         = {{own}}
|date           = 
|author         = [[:vi:User:TÊN THÀNH VIÊN]]
|permission     = 
|other_versions = 
}}
== {{int:license-header}} ==
{{self|cc-by-sa-4.0}}

Bản mẫu mặc định khi tải hình tự do tại dự án này (lưu ý chỉ dùng cho hình tự do, hình sử dụng hợp lý nào dùng bản mẫu này là sai):

{{Thông tin
|Miêu tả        = 
|Nguồn          = 
|Ngày           =  
|Tác giả        = 
|Phiên bản khác = 
}}

Gồm các thể loại:

Lý do tồn tại các thể loại này có thể chia làm 2 loại:

  • Tập tin không tự do: ngoài các lý do chủ quan như thiếu hụt nhân lực tuần tra trong thời gian dài, một số lý do khách quan là do thay đổi cách thức miêu tả tập tin không tự do trong quá khứ từ đơn giản sang phức tạp, từ miêu tả thủ công đến sử dụng bản mẫu cũ, sau này là thay bản mẫu mới, bản mẫu mới lại được Việt hóa thêm nhiều bản nữa,... sinh ra không đồng bộ. Việc này là không thể tránh khỏi ngay cả ở kho hình WP tiếng Anh, nhưng cần sửa chữa để hạn chế bớt những lỗi quá rõ rệt.
  • Tập tin tự do: được tải lên quá tự do với nhiều thiếu sót và sai phạm lẫn lộn, dẫn đến tình trạng là mọi hình trước khi chuyển sang Commons đều cần phải khắc phục hết những điểm này nếu không có thể bị xóa.

Một số mô tả sử dụng hợp lý và giấy phép phổ biến

[sửa | sửa mã nguồn]
Biểu trưng/logo
== Mô tả ==  
{{logo fur 
|Article=TÊN BÀI
|Use=Infobox
|Source =LINK <!-- KHUYẾN CÁO -->
}} 
== Giấy phép ==
{{Non-free logo}}

Sẽ hiển thị ra như Tập tin:Tuzki logo.png.

Bìa đĩa
== Mô tả ==
{{Mô tả bìa đĩa nhạc
|Bài=TÊN BÀI
|Sử dụng=Infobox
|Nguồn=LINK <!-- KHUYẾN CÁO -->
}}
== Giấy phép ==
{{Bìa đĩa nhạc}}

Sẽ hiển thị ra như Tập tin:Sick enough to die.jpg.

Bìa sách
== Mô tả ==
{{Mô tả sử dụng hợp lý
|Bài=TÊN BÀI
|Mô tả=MÔ TẢ NGẮN GỌN
|Nguồn=LINK <!-- BẮT BUỘC -->
|Phần sử dụng=Toàn bộ
|Phân giải thấp=có
|Mục đích=minh họa hộp thông tin cho bài viết
|Thay thế=không thể do hình đã được giữ bản quyền
}}
== Giấy phép ==
{{KTD-bìa sách}}

Sẽ hiển thị ra như Tập tin:Gone with the Wind cover.jpg.

Bìa truyện tranh
== Mô tả ==
{{Mô tả sử dụng hợp lý
|Bài=TÊN BÀI
|Mô tả=MÔ TẢ NGẮN GỌN
|Nguồn=LINK <!-- BẮT BUỘC -->
|Phần sử dụng=Toàn bộ
|Phân giải thấp=có
|Mục đích=minh họa hộp thông tin cho bài viết
|Thay thế=không thể do hình đã được giữ bản quyền
}}
== Giấy phép ==
{{Hình truyện tranh KTD}}

Sẽ hiển thị ra như Tập tin:Hinh bia Black Jack vol 1.jpg.

Áp phích/poster
== Mô tả ==
{{Mô tả sử dụng hợp lý
|Bài=TÊN BÀI
|Mô tả=MÔ TẢ NGẮN GỌN
|Nguồn=LINK <!-- BẮT BUỘC -->
|Phần sử dụng=Toàn bộ
|Phân giải thấp=có
|Mục đích=minh họa hộp thông tin cho bài viết
|Thay thế=không có
}}
== Giấy phép ==
{{Áp phích phim KTD}}

Sẽ hiển thị ra như Tập tin:You Are the Apple of My Eye film poster.jpg.

Hình người đã mất
== Mô tả ==
{{Mô tả sử dụng hợp lý
|Bài= TÊN BÀI 
|Mô tả= MÔ TẢ NGẮN GỌN
|Nguồn= LINK <!-- BẮT BUỘC -->
|Phần sử dụng= toàn hình
|Phân giải thấp== có
|Mục đích= minh hoạ nhân vật trong bài viết
|Thay thế= không, vì người trong hình đã mất
}}
== Giấy phép ==
{{Sử dụng hợp lý trong bài|TÊN BÀI}}

Sẽ hiển thị ra như Tập tin:Nguyen-duc-thiem.jpg.

Hình chụp màn hình trang web

Xem Tập tin:Gmail Inbox.png

Hình chụp màn hình phần mềm không tự do

Xem Tập tin:Giao dien dau tien cua Bkav.gif

Hình chụp màn hình phần mềm Wikimedia Foundation

Xem File:VisualEditor - Template editing 2.vi.png (nên tải ở Commons mặc dù thẻ quyền này cũng có ở WP TV)

Các giấy phép không tự do khác
Xem danh sách đẩỳ đủ ở Thể loại:Thẻ quyền hình ảnh không tự do