Sương khói

Smog in New York City as viewed from the World Trade Center in 1988

German road sign until 2008, Verkehrsverbot bei Smog (No traffic allowed in smog conditions)

Smog là một loại chất gây ô nhiễm không khí. Từ "sương khói" được tạo ra trong những năm đầu thế kỷ 20 như là một từ ghép giữa các từ khói và sương mù để chỉ sương khói. Từ này sau đó đã được dành để chỉ hiện tượng được gọi là súp đậu sương mù, một vấn đề nghiêm trọng ở London từ thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 20. Đây là loại sương mù được gây ra bởi việc đốt một lượng lớn than trong một thành phố; khói sương này có chứa các hạt bồ hóng từ khói, sulfur dioxide và các thành phần khác.

Sương khói hiện đại, như được tìm thấy ví dụ ở Los Angeles, là một loại ô nhiễm không khí có nguồn gốc từ khí thải xe cộ từ động cơ đốt trong và khói công nghiệp mà phản ứng trong bầu không khí với ánh sáng mặt trời để tạo thành chất gây ô nhiễm thứ cấp mà còn kết hợp với các khí thải chính để tạo thành sương khói quang hóa . Ở một số thành phố khác, chẳng hạn như Delhi, khói mức độ nghiêm trọng thường trầm trọng hơn do đốt rơm ở các khu vực nông nghiệp lân cận. Các mức độ ô nhiễm khí quyển của Los Angeles, Bắc Kinh, Delhi, Mexico City và thành phố khác đang tăng đảo ngược mà bẫy ô nhiễm gần mặt đất. Nó thường rất độc hại cho con người và có thể gây bệnh nghiêm trọng, rút ​​ngắn tuổi thọ hoặc tử vong.

Nguyên nhân

Than đá

Lửa than, được sử dụng để sưởi ấm các tòa nhà riêng lẻ hoặc trong một nhà máy điện sản xuất, có thể phát ra những đám mây khói đáng kể góp phần vào sương khói. Ô nhiễm không khí từ nguồn này đã được ghi nhận tại Anh kể từ thời Trung Cổ. London, đặc biệt, đã nổi tiếng vào giữa thế kỷ thứ 20 với sương khói do đốt than gây ra, mà đã được đặt biệt danh "súp hạt đậu". Ô nhiễm không khí thuộc loại hình này vẫn còn là một vấn đề trong khu vực tạo ra khói đáng kể từ việc đốt than, như sự chứng kiến đợt sương khói mùa thu ​​năm 2013 tại Cáp Nhĩ Tân, Trung Quốc, trong đó đóng cửa đường xá, trường học, và sân bay.

Khí thải từ xe cộ

Khí thải giao thông - chẳng hạn như từ xe tải, xe buýt, và xe ô tô - cũng đóng góp phần tạo sương khói. Dù các sản phẩm từ hệ thống xả của xe gây ô nhiễm không khí và là một thành phần quan trọng trong việc tạo ra sương mù ở một số thành phố lớn. Thủ phạm chính từ các nguồn vận chuyển là carbon monoxide (CO), nitơ oxit (NO và NOx), các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, sulfur dioxide, và hydrocarbon. Những phân tử phản ứng với ánh sáng mặt trời, nhiệt, ammonia, độ ẩm, và các hợp chất khác để tạo thành hơi độc, mặt đất ôzôn, và các hạt mà bao gồm sương khói.

Sương khói quang hóa

Sương khói quang hóa chủ yếu do khí thải SO2 và khói từ hoạt động giao thông và công nghiệp. Sương mù quang hóa được hình thành trong một điều kiện thời tiết nhất định: có đủ ánh sáng, đủ nồng độ của chất ô nhiễm (khói, SO2 hoặc O3) và điều kiện địa lý, khí hậu không thuận tiện để khuyếch tán các khí ô nhiễm đó. Đây là một loại ô nhiễm không khí nghiêm trọng, ảnh hưởng mạnh đến sức khỏe con người.

Liên kết ngoài

• Smog A Citizendium article
• Eoearth.org, London Smog Disaster, Encyclopedia of Earth
• NPI.gov.au, National Pollutant Inventory - Particulate matter fact sheet
• Contrails.nl, Pictures of Contrails and Aviation Cirrus (- Smog), since 1995 until now.
• Ausetute.com.au, Photochemical Smog
• Iras.uu.nl, Airnet Workgroup Toxicology Report