Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sốt rét”

Sửa liên kết
Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin.
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
nguyên nhân
→‎Chú thích: chép tài liệu tham khảo qua trước
Dòng 45: Dòng 45:


== Chú thích ==
== Chú thích ==
{{Reflist|colwidth=30em|refs=
{{Tham khảo}}

<ref name="Abba 2011">{{Cite journal |author=Abba K, Deeks JJ, Olliaro P, Naing CM, Jackson SM, Takwoingi Y, Donegan S, Garner P |title=Rapid diagnostic tests for diagnosing uncomplicated ''P. falciparum'' malaria in endemic countries |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews (Online) |year=2011 |issue=7 |page=CD008122 |pmid=21735422 |doi=10.1002/14651858.CD008122.pub2}}</ref>

<ref name="Abeku 2007">{{Cite journal |author=Abeku TA |title=Response to malaria epidemics in Africa |journal=Emerging Infectious Diseases|year=2007 |volume=14 |issue=5 |pages=681–6 |pmid=17553244 |pmc=2738452 |url=http://wwwnc.cdc.gov/eid/article/13/5/06-1333.htm}} {{open access}}</ref>

<ref name="Achan 2011">{{Cite journal |author=Achan J, Talisuna AO, Erhart A, Yeka A, Tibenderana JK, Baliraine FN, Rosenthal PJ, D'Alessandro U |title=Quinine, an old anti-malarial drug in a modern world: Role in the treatment of malaria |journal=Malaria Journal|year=2011 |volume=10 |page=144 |pmid=21609473 |pmc=3121651 |url=http://www.malariajournal.com/content/10/1/144 |issue=1|doi=10.1186/1475-2875-10-144}} {{open access}}</ref>

<ref name="Ameri 2010">{{Cite journal |author=Ameri M |title=Laboratory diagnosis of malaria in nonhuman primates |journal=Veterinary Clinical Pathology |year=2010 |volume=39 |issue=1 |pages=5–19 |pmid=20456124 |doi=10.1111/j.1939-165X.2010.00217.x}}</ref>

<ref name="Arnott 2012">{{Cite journal |author=Arnott A, Barry AE, Reeder JC |title=Understanding the population genetics of ''Plasmodium vivax'' is essential for malaria control and elimination |journal=Malaria Journal |volume=11 |page=14 |pmid=22233585|doi=10.1186/1475-2875-11-14 |pmc=3298510}} {{open access}}</ref>

<ref name="Arrow 2004">{{Cite book |author=Arrow KJ, Panosian C, Gelband H, Institute of Medicine (U.S.). Committee on the Economics of Antimalarial Drugs |title=Saving Lives, Buying Time: Economics of Malaria Drugs in an Age of Resistance |year=2004 |publisher=National Academies Press |isbn=978-0-309-09218-0 |page=141 |url=http://books.google.com/books?id=PL8EmnGt71sC&pg=PA141}}</ref>

<ref name="autogenerated1">{{Cite web |url=http://www.cdc.gov/malaria/history/index.htm#mcwa |title=History &#124; CDC Malaria|publisher=Cdc.gov |date=February 8, 2010 |accessdate=2012-05-15}}</ref>

<ref name="Baird 2009">{{Cite journal |author=Baird JK. |title=Malaria zoonoses |journal=Travel Medicine and Infectious Disease |year=2009|volume=7 |issue=5 |pages=269–77 |doi=10.1016/j.tmaid.2009.06.004 |pmid=19747661}}</ref>

<ref name="Baird 2013">{{Cite journal |author=Baird JK |title=Evidence and implications of mortality associated with acute ''Plasmodium vivax'' malaria |journal=Clinical Microbiology Reviews |year=2013 |volume=26 |issue=1 |pages=36–57 |doi=10.1128/CMR.00074-12|pmid=23297258}}</ref>

<ref name="Bardají 2012">{{Cite journal |author=Bardají A, Bassat Q, Alonso PL, Menéndez C |title=Intermittent preventive treatment of malaria in pregnant women and infants: making best use of the available evidence |journal=Expert Opinion on Pharmacotherapy |year=2012|volume=13 |issue=12 |pages=1719–36 |pmid=22775553 |doi=10.1517/14656566.2012.703651}}</ref>

<ref name="Bartoloni 2012">{{Cite journal |author=Bartoloni A, Zammarchi L |title=Clinical aspects of uncomplicated and severe malaria |journal=Mediterranean Journal of Hematology and Infectious Diseases |year=2012 |volume=4 |issue=1 |pages=e2012026 |doi=10.4084/MJHID.2012.026 |pmid=22708041 |pmc=3375727}} {{open access}}</ref>

<ref name="Beare 2006">{{Cite journal |author=Beare NA, Taylor TE, Harding SP, Lewallen S, Molyneux ME |title=Malarial retinopathy: A newly established diagnostic sign in severe malaria |journal=American Journal of Tropical Medicine and Hygiene |year=2006 |volume=75 |issue=5 |pages=790–7 |pmid=17123967 |pmc=2367432 |url=http://www.ajtmh.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=17123967}} {{open access}}</ref>

<ref name="Beare 2011">{{Cite journal |author=Beare NA, Lewallen S, Taylor TE, Molyneux ME |title=Redefining cerebral malaria by including malaria retinopathy |journal=Future Microbiology |year=2011 |volume=6 |issue=3 |pages=349–55 |pmid=21449844 |doi=10.2217/fmb.11.3}} {{open access}}</ref>

<ref name="Bhalla 2006">{{Cite journal |author=Bhalla A, Suri V, Singh V |title=Malarial hepatopathy |journal=Journal of Postgraduate Medicine |volume=52 |issue=4 |pages=315–20 |year=2006 |pmid=17102560 |url=http://www.jpgmonline.com/article.asp?issn=0022-3859;year=2006;volume=52;issue=4;spage=315;epage=320;aulast=Bhalla}} {{open access}}</ref>

<ref name="Biot 2012">{{Cite journal |author=Biot C, Castro W, Botté CY, Navarro M |title=The therapeutic potential of metal-based antimalarial agents: Implications for the mechanism of action |journal=Dalton Transactions |year=2012 |volume=41 |issue=21 |pages=6335–49|pmid=22362072 |doi=10.1039/C2DT12247B}}</ref> <!--investigate erratum in Pubmed link -->

<ref name="Bledsoe 2005">{{Cite journal |author=Bledsoe GH |title=Malaria primer for clinicians in the United States |journal=Southern Medical Journal |volume=98 |issue=12 |pages=1197–204; quiz 1205, 1230 |year=2005 |pmid=16440920 |url=http://journals.lww.com/smajournalonline/Fulltext/2005/12000/Malaria_Primer_for_Clinicians_in_the_United_States.12.aspx |doi=10.1097/01.smj.0000189904.50838.eb}}</ref>

<ref name="Bray 2004">{{Cite book |author=Bray RS |title=Armies of Pestilence: The Effects of Pandemics on History |year=2004|publisher=James Clarke |isbn=978-0-227-17240-7 |page=102 |url=http://books.google.com/books?id=djPWGnvBm08C&pg=PA102}}</ref>

<ref name="Breeveld 2012">{{Cite journal |author=Breeveld FJV, Vreden SGS, Grobusch MP |title=History of malaria research and its contribution to the malaria control success in Suriname: A review |journal=Malaria Journal |year=2012 |volume=11 |page=95 |pmid=22458802|pmc=3337231 |doi=10.1186/1475-2875-11-95}} {{open access}}</ref>

<ref name="Byrne 2008">{{Cite book |author=Byrne JP |title=Encyclopedia of Pestilence, Pandemics, and Plagues: A-M |year=2008|publisher=ABC-CLIO |isbn=978-0-313-34102-1 |page=383 |url=http://books.google.com/books?id=5Pvi-ksuKFIC&pg=PA383}}</ref>

<ref name="Caudron 2008">{{Cite journal |author=Caudron J-M, Ford N, Henkens M, Macé, Kidle-Monroe R, Pinel J |title=Substandard medicines in resource-poor settings: A problem that can no longer be ignored |journal=Tropical Medicine & International Health |year=2008 |volume=13|issue=8 |pages=1062–72 |pmid=18631318 |doi=10.1111/j.1365-3156.2008.02106.x}} {{open access}}</ref>

<ref name="CDC Malaria">{{Cite web |url=http://www.cdc.gov/malaria/about/faqs.html#treatment |title=Frequently Asked Questions (FAQs): If I get malaria, will I have it for the rest of my life? |publisher=US Centers for Disease Control and Prevention |date=February 8, 2010|accessdate=2012-05-14}}</ref>

<ref name="Chernin 1977">{{Cite journal |author=Chernin E |title=Patrick Manson (1844–1922) and the transmission of filariasis|journal=American Journal of Tropical Medicine and Hygiene |volume=26 |issue=5 Pt 2 Suppl |pages=1065–70 |year=1977 |pmid=20786}}</ref>

<ref name="Chernin 1983">{{Cite journal |author=Chernin E |title=Josiah Clark Nott, insects, and yellow fever |journal=Bulletin of the New York Academy of Medicine |volume=59 |issue=9 |pages=790–802 |year=1983 |pmid=6140039 |pmc=1911699}}</ref>

<ref name="Collins 2009">{{Cite journal |author=Collins WE, Barnwell JW |title=''Plasmodium knowlesi:'' finally being recognized|journal=Journal of Infectious Diseases |year=2009 |volume=199 |issue=8 |pages=1107–8 |doi=10.1086/597415 |pmid=19284287}} {{open access}}</ref>

<ref name="Collins 2012">{{Cite journal |author=Collins WE |title=''Plasmodium knowlesi'': A malaria parasite of monkeys and humans |journal=Annual Review of Entomology |year=2012 |volume=57 |pages=107–21 |pmid=22149265 |doi=10.1146/annurev-ento-121510-133540}}</ref>

<ref name="Cowman 2012">{{Cite journal |author=Cowman AF, Berry D, Baum J |title=The cellular and molecular basis for malaria parasite invasion of the human red blood cell |journal=Journal of Cell Biology |year=2012 |volume=198 |issue=6 |pages=961–71 |doi=10.1083/jcb.201206112 |pmid=22986493}} {{open access}}</ref>

<ref name="CDC history">{{Cite web |title=Eradication of Malaria in the United States (1947–1951)|url=http://www.cdc.gov/malaria/about/history/elimination_us.html |publisher=US Centers for Disease Control and Prevention |date=February 8, 2010 |accessdate=2012-05-02}}</ref>

<ref name="CDC Malaria distribution">{{Cite web |title=Malaria |url=http://www.dpd.cdc.gov/dpdx/HTML/ImageLibrary/Malaria_il.htm |publisher=[[US Centers for Disease Control and Prevention]] |date=April 15, 2010 |accessdate=2012-05-02}}</ref>

<ref name="CDC Ross">{{Cite web |title=Ross and the Discovery that Mosquitoes Transmit Malaria Parasites |work=CDC Malaria website|url=http://www.cdc.gov/malaria/history/ross.htm |accessdate=2012-06-14|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070602185153/http://www.cdc.gov/malaria/history/ross.htm |archivedate=2007-06-02}}</ref>

<ref name="Cox 2002">{{Cite journal |author=Cox F |title=History of human parasitology |pmc=126866 |journal=Clinical Microbiology Reviews |volume=15 |issue=4 |pages=595–612 |year=2002 |pmid=12364371 |doi=10.1128/CMR.15.4.595-612.2002}} {{open access}}</ref>

<ref name="Cromptom 2010">{{Cite journal |author=Crompton PD, Pierce SK, Miller LH |title=Advances and challenges in malaria vaccine development |journal=Journal of Clinical Investigation |year=2010 |volume=120 |issue=12 |pages=4168–78 |pmid=21123952 |pmc=2994342|doi=10.1172/JCI44423}} {{open access}}</ref>

<ref name="Cui 2012">{{Cite journal |author=Cui L, Yan G, Sattabongkot J, Cao Y, Chen B, Chen X, Fan Q, Fang Q, Jongwutiwes S, Parker D, Sirichaisinthop J, Kyaw MP, Su XZ, Yang H, Yang Z, Wang B, Xu J, Zheng B, Zhong D, Zhou G |title=Malaria in the Greater Mekong Subregion: Heterogeneity and complexity |journal=Acta Tropica |year=2012 |volume=121 |issue=3 |pages=227–39 |pmid=21382335 |pmc=3132579|doi=10.1016/j.actatropica.2011.02.016}} {{open access}}</ref>

<ref name="Du 2011">{{Cite journal |author=Du Q, Wang H, Xie J |title=Thiamin (vitamin B1) biosynthesis and regulation: A rich source of antimicrobial drug targets? |journal=International Journal of Biological Sciences |year=2011 |volume=7 |issue=1 |pages=41–52 |pmid=21234302|pmc=3020362 |doi=10.7150/ijbs.7.41}} {{open access}}</ref>

<ref name="Enayati 2007">{{Cite journal |author=Enayati AA, Hemingway J, Garner P. |title=Electronic mosquito repellents for preventing mosquito bites and malaria infection |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews |issue=2 |pages=CD005434 |year=2007|doi=10.1002/14651858.CD005434.pub2 |pmid=17443590 |url=http://www.thecochranelibrary.com/userfiles/ccoch/file/CD005434.pdf |format=PDF}}<!-- this was assessed by Cochrane as up-to-date as of March 2009--></ref>

<ref name="Enayati 2010">{{Cite journal |author=Enayati A, Hemingway J |title=Malaria management: Past, present, and future |journal=Annual Review of Entomology |year=2010 |volume=55 |pages=569–91 |pmid=19754246 |doi=10.1146/annurev-ento-112408-085423}}</ref>

<ref name="Fairhurst 2012">{{Cite journal |author=Fairhurst RM, Nayyar GM, Breman JG, Hallett R, Vennerstrom JL, Duong S, Ringwald P, Wellems TE, Plowe CV, Dondorp AM |title=Artemisinin-resistant malaria: research challenges, opportunities, and public health implications|journal=American Journal of Tropical Medicine and Hygiene |year=2012 |volume=87 |issue=2 |pages=231–41 |pmid=22855752 |pmc=3414557|doi=10.4269/ajtmh.2012.12-0025}} {{open access}}</ref>

<ref name="Feachem 2010">{{Cite journal |author=Feachem RG, Phillips AA, Hwang J, Cotter C, Wielgosz B, Greenwood BM, Sabot O, Rodriguez MH, Abeyasinghe RR, Ghebreyesus TA, Snow RW |title=Shrinking the malaria map: progress and prospects |journal=Lancet |year=2010 |volume=376|issue=9752 |pages=1566–78 |pmid=21035842 |pmc=3044848 |doi=10.1016/S0140-6736(10)61270-6}} {{open access}}</ref>

<ref name="Fernando 2010">{{Cite journal |author=Fernando SD, Rodrigo C, Rajapakse S |title=The 'hidden' burden of malaria: Cognitive impairment following infection |journal=Malaria Journal |volume=9 |page=366 |year=2010 |pmid=21171998 |pmc=3018393|doi=10.1186/1475-2875-9-366 |url=http://www.malariajournal.com/content/9//366}} {{open access}}</ref>

<ref name="Fernando 2011">{{Cite journal |author=Fernando SD, Rodrigo C, Rajapaske S |title=Chemoprophylaxis in malaria: Drugs, evidence of efficacy and costs |journal=Asian Pacific Journal of Tropical Medicine |year=2011 |pages=330–36 |pmid=21771482|doi=10.1016/S1995-7645(11)60098-9 |volume=4 |issue=4}}</ref>

<ref name="Ferri 2009">{{Cite book |author=Ferri FF |chapter=Chapter 332. Protozoal infections |title=Ferri's Color Atlas and Text of Clinical Medicine |year=2009 |publisher=Elsevier Health Sciences |isbn=978-1-4160-4919-7 |page=1159 |url=http://books.google.com/books?id=ZbisJsvDEegC&pg=PA1159}}</ref>

<ref name="Freedman 2008">{{Cite journal |author=Freedman DO |title=Clinical practice. Malaria prevention in short-term travelers |journal=New England Journal of Medicine |year=2008 |volume=359 |issue=6 |pages=603–12 |pmid=18687641 |url=http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMcp0803572 |doi=10.1056/NEJMcp0803572}} {{open access}}</ref>

<ref name="Gething 2011">{{Cite journal |author=Gething PW, Patil AP, Smith DL, Guerra CA, Elyazar IR, Johnston GL, Tatem AJ, Hay SI |title=A new world malaria map: ''Plasmodium falciparum'' endemicity in 2010 |journal=Malaria Journal |volume=10 |issue=1 |page=378 |year=2011|pmid=22185615 |doi=10.1186/1475-2875-10-378 |url=http://www.malariajournal.com/content/10/1/378 |pmc=3274487}} {{open access}}</ref>

<ref name="Gratz 2006">{{Cite book |author=Gratz NG, World Health Organization |title=The Vector- and Rodent-borne Diseases of Europe and North America: Their Distribution and Public Health Burden |url=http://books.google.com/books?id=UXEe2aZXA88C |year=2006 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-85447-4 |page=33}}</ref>

<ref name="Graves 2006">{{Cite journal |author=Graves P, Gelband H |title=Vaccines for preventing malaria (SPf66) |issue=2 |page=CD005966|journal=Cochrane Database of Systematic Reviews (Online) |year=2006 |pmid=16625647 |editor1-last=Graves PM |doi=10.1002/14651858.CD005966}}{{open access}}</ref>

<ref name="Greenwood 2002">{{Cite journal |author=Greenwood B, Mutabingwa T |title=Malaria in 2002 |journal=Nature |year=2002 |volume=415|issue=6872 |pages=670–2 |pmid=11832954 |doi=10.1038/415670a}}</ref>

<ref name="Gautam 2009">{{Cite journal |author=Gautam CS, Utreja A, Singal GL |title=Spurious and counterfeit drugs: A growing industry in the developing world |journal=Postgraduate Medical Journal |year=2009 |volume=85 |pages=251–6 |pmid=19520877|doi=10.1136/pgmj.2008.073213}}</ref>

<ref name="Geels 2011">{{Cite journal |author=Geels MJ, Imoukhuede EB, Imbault N, van Schooten H, McWade T, Troye-Blomberg M, Dobbelaer R, Craig AG, Leroy O |title=European Vaccine Initiative: Lessons from developing malaria vaccines |journal=Expert Review of Vaccines |year=2011|volume=10 |issue=12 |pages=1697–708 |pmid=22085173|url=http://www.euvaccine.eu/sites/default/files/uploads/docs/Pubs_and_articles/2011_Expert_Reviews_Vaccines_vol._10_-_12.pdf |format=PDF|doi=10.1586/erv.11.158}}</ref>

<ref name="Global Fund">{{Cite web |title=Fighting AIDS, Tuberculosis and Malaria |url=http://www.theglobalfund.org/en/about/diseases/|publisher=The Global Fund |accessdate=2012-05-09}}</ref>

<ref name="Graves 2006b">{{Cite journal |author=Graves P, Gelband H |title=Vaccines for preventing malaria (blood-stage) |issue=4|page=CD006199 |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews (online) |year=2006 |editor1-last=Graves PM |pmid=17054281|doi=10.1002/14651858.CD006199}} {{open access}}</ref>

<ref name="Greenwood 2005">{{Cite journal |author=Greenwood BM, Bojang K, Whitty CJ, Targett GA |title=Malaria |journal=Lancet |year=2005|volume=365 |issue=9469 |pages=1487–98 |pmid=15850634 |doi=10.1016/S0140-6736(05)66420-3}}</ref>

<ref name="Guerra 2007">{{Cite journal |author=Guerra CA, Hay SI, Lucioparedes LS, Gikandi PW, Tatem AJ, Noor AM, Snow RW |title=Assembling a global database of malaria parasite prevalence for the Malaria Atlas Project |journal=Malaria Journal |year=2007 |issue=6 |page=17|pmid=17306022 |pmc=1805762 |doi=10.1186/1475-2875-6-17 |volume=6}} {{open access}}</ref>

<ref name="Harper 2011">{{Cite journal |author=Harper K, Armelagos G |title=The changing disease-scape in the third epidemiological transition |journal=International Journal of Environmental Research and Public Health |year=2011 |volume=7 |issue=2 |pages=675–97|pmc=2872288 |pmid=20616997 |doi=10.3390/ijerph7020675}} {{open access}}</ref>

<ref name="Hartman 2010">{{Cite journal |author=Hartman TK, Rogerson SJ, Fischer PR |title=The impact of maternal malaria on newborns |journal=Annals of Tropical Paediatrics |year=2010 |volume=30 |issue=4 |pages=271–82 |pmid=21118620 |doi=10.1179/146532810X12858955921032}}</ref>

<ref name="Hays 2005">{{Cite book |author=Hays JN |title=Epidemics and Pandemics: Their Impacts on Human History |year=2005|publisher=ABC-CLIO |location=Santa Barbara, California |isbn=978-1-85109-658-9 |page=11 |url=http://books.google.com/books?id=GyE8Qt-kS1kC&pg=PA11}}</ref>

<ref name="Hay 2010">{{Cite journal |author=Hay SI, Okiro EA, Gething PW, Patil AP, Tatem AJ, Guerra CA, Snow RW |title=Estimating the global clinical burden of ''Plasmodium falciparum'' malaria in 2007 |journal=PLoS Medicine |year=2010 |volume=7 |issue=6 |page=e1000290|pmid=20563310 |pmc=2885984 |doi=10.1371/journal.pmed.1000290}} {{open access}}</ref>

<ref name="Hedrick 2011">{{Cite journal |author=Hedrick PW |title=Population genetics of malaria resistance in humans |journal=Heredity |year=2011 |volume=107 |issue=4 |pages=283–304 |pmid=21427751 |doi=10.1038/hdy.2011.16 |pmc=3182497}} {{open access}}</ref>

<ref name="Hill 2011">{{Cite journal |author=Hill AVS |title=Vaccines against malaria |journal=Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences |year=2011 |volume=366 |issue=1579 |pages=2806–14 |pmid=21893544 |pmc=3146776|doi=10.1098/rstb.2011.0091}} {{open access}}</ref>

<ref name="Hoffman 2010">{{Cite journal |author=Hoffman SL, Billingsley PF, James E, Richman A, Loyevsky M, Li T, Chakravarty S, Gunasekera A, Chattopadhyay R, Li M, Stafford R, Ahumada A, Epstein JE, Sedegah M, Reyes S, Richie TL, Lyke KE, Edelman R, Laurens MB, Plowe CV, Sim BK|title=Development of a metabolically active, non-replicating sporozoite vaccine to prevent ''Plasmodium falciparum'' malaria |journal=Human Vaccines |year=2010 |volume=6 |issue=1 |pages=97–106 |pmid=19946222 |doi=10.4161/hv.6.1.10396}} {{open access}}</ref>

<ref name="Howitt 2012">{{Cite journal |author=Howitt P, Darzi A, Yang GZ, Ashrafian H, Atun R, Barlow J, Blakemore A, Bull AM, Car J, Conteh L, Cooke GS, Ford N, Gregson SA, Kerr K, King D, Kulendran M, Malkin RA, Majeed A, Matlin S, Merrifield R, Penfold HA, Reid SD, Smith PC, Stevens MM, Templeton MR, Vincent C, Wilson E |title=Technologies for global health |journal=The Lancet |year=2012 |volume=380 |issue=9840 |pages=507–35 |pmid=22857974 |doi=10.1016/S0140-6736(12)61127-1}}</ref>

<ref name="Hsu 2006">{{Cite journal |author=Hsu E |title=Reflections on the ‘discovery’ of the antimalarial ''qinghao'' |journal=British Journal of Clinical Pharmacology |year=2006 |volume=61 |issue=3 |pages=666–70 |pmid=16722826 |pmc=1885105|doi=10.1111/j.1365-2125.2006.02673.x}} {{open access}}</ref>

<ref name="Humphreys 2001">{{Cite book |author=Humphreys M |title=Malaria: Poverty, Race, and Public Health in the United States|publisher=Johns Hopkins University Press |year=2001 |page=256 |isbn=0-8018-6637-5}}</ref>

<ref name="Idro 2010">{{Cite journal |author=Idro R, Marsh K, John CC, Newton CRJ |title=Cerebral malaria: Mechanisms of brain injury and strategies for improved neuro-cognitive outcome |journal=Pediatric Research |year=2010 |volume=68 |issue=4 |pages=267–74|doi=10.1203/PDR.0b013e3181eee738 |pmid=20606600 |pmc=3056312}} {{open access}}</ref>

<ref name="IftSoL">{{Cite report |author=Gollin D, Zimmermann C |title=Malaria: Disease Impacts and Long-Run Income Differences |date=August 2007 |publisher=[[Institute for the Study of Labor]] |url=http://ftp.iza.org/dp2997.pdf |format=PDF}}</ref>

<ref name="Jacquerioz 2009">{{Cite journal |author=Jacquerioz FA, Croft AM |title=Drugs for preventing malaria in travellers|journal=Cochrane Database of Systematic Reviews (Online) |issue=4 |page=CD006491 |year=2009 |pmid=19821371|doi=10.1002/14651858.CD006491.pub2 |editor1-last=Jacquerioz FA}} {{open access}}</ref>

<ref name="Jamieson 2006">{{Cite book |author=Jamieson A, Toovey S, Maurel M |title=Malaria: A Traveller's Guide |year=2006 |publisher=Struik|isbn=978-1-77007-353-1 |page=30 |url=http://books.google.com/books?id=FhfuV22JZ_sC&pg=PA30}}</ref>

<ref name="Kajfasz 2009">{{Cite journal |author=Kajfasz P |title=Malaria prevention |journal=International Maritime Health |year=2009 |volume=60 |issue=1–2 |pages=67–70 |pmid=20205131}} {{open access}}</ref>

<ref name="Kalanon 2010">{{Cite journal |author=Kalanon M, McFadden GI |title=Malaria, ''Plasmodium falciparum'' and its apicoplast|journal=Biochemical Society Transactions |year=2010 |volume=38 |issue=3 |pages=775–82 |doi=10.1042/BST0380775 |pmid=20491664}}</ref>

<ref name="Kattenberg 2011">{{Cite journal |author=Kattenberg JH, Ochodo EA, Boer KR, Schallig HD, Mens PF, Leeflang MM |title=Systematic review and meta-analysis: Rapid diagnostic tests versus placental histology, microscopy and PCR for malaria in pregnant women |journal=Malaria Journal |year=2011 |volume=10 |page=321 |pmid=22035448 |pmc=3228868 |doi=10.1186/1475-2875-10-321}} {{open access}}</ref>

<ref name="Kaufman 2005">{{Cite journal |author=Kaufman TS, Rúveda EA |title=The quest for quinine: Those who won the battles and those who won the war |journal=Angewandte Chemie (International Edition in English) |volume=44 |issue=6 |pages=854–85 |year=2005 |pmid=15669029|doi=10.1002/anie.200400663}}</ref>

<ref name="Keating 2012">{{Cite journal |author=Keating GM |title=Dihydroartemisinin/piperaquine: A review of its use in the treatment of uncomplicated ''Plasmodium falciparum'' malaria |journal=Drugs |year=2012 |volume=72 |issue=7 |pages=937–61 |doi=10.2165/11203910-000000000-00000 |pmid=22515619}}</ref>

<ref name="Killeen 2002">{{Cite journal |author=Killeen G, Fillinger U, Kiche I, Gouagna L, Knols B |title=Eradication of ''Anopheles gambiae'' from Brazil: Lessons for malaria control in Africa? |journal=Lancet Infectious Diseases |volume=2 |issue=10 |pages=618–27|year=2002 |pmid=12383612 |doi=10.1016/S1473-3099(02)00397-3}}</ref>

<ref name="Kokwaro 2009">{{Cite journal |author=Kokwaro G |title=Ongoing challenges in the management of malaria |journal=Malaria Journal|year=2009 |volume=8 |issue=Suppl 1 |page=S2 |pmid=19818169 |pmc=2760237 |doi=10.1186/1475-2875-8-S1-S2}} {{open access}}</ref>

<ref name="Korenromp 2005">{{Cite journal |author=Korenromp E, Williams B, de Vlas S, Gouws E, Gilks C, Ghys P, Nahlen B |title=Malaria attributable to the HIV-1 epidemic, sub-Saharan Africa |url=http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol11no09/05-0337.htm |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=11 |issue=9 |pages=1410–9 |year=2005 |pmid=16229771 |pmc=3310631 |doi=10.3201/eid1109.050337}} {{open access}}</ref>

<ref name="Kwiatkowski 2005">{{Cite journal |author=Kwiatkowski DP |title=How malaria has affected the human genome and what human genetics can teach us about malaria |journal=American Journal of Human Genetics |volume=77 |issue=2 |pages=171–92 |year=2005 |pmid=16001361 |pmc=1224522 |doi=10.1086/432519}} {{open access}}</ref>

<ref name="Kyle 1974">{{Cite journal |author=Kyle R, Shampe M |title=Discoverers of quinine |journal=Journal of the American Medical Association |volume=229 |issue=4 |page=462 |year=1974 |pmid=4600403 |doi=10.1001/jama.229.4.462}}</ref>

<ref name="Lalloo 2006">{{Cite journal |author=Lalloo DG, Olukoya P, Olliaro P |title=Malaria in adolescence: Burden of disease, consequences, and opportunities for intervention |journal=Lancet Infectious Diseases |year=2006 |volume=6 |issue=12 |pages=780–93|pmid=17123898 |doi=10.1016/S1473-3099(06)70655-7}}</ref>

<ref name="lancet-glob-mal-mort">{{Cite journal |author=Murray CJ, Rosenfeld LC, Lim SS, Andrews KG, Foreman KJ, Haring D, Fullman N, Naghavi M, Lozano R, Lopez AD |title=Global malaria mortality between 1980 and 2010: A systematic analysis |journal=Lancet |volume=379 |issue=9814|pages=413–31 |year=2012 |pmid=22305225 |doi=10.1016/S0140-6736(12)60034-8}}</ref>

<ref name="Laveran bio">{{Cite web |title=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1907: Alphonse Laveran |publisher=The Nobel Foundation|url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1907/laveran-bio.html |accessdate=2012-05-14}}</ref>

<ref name="Layne 2006">{{Cite web |author=Layne SP |title=Principles of Infectious Disease Epidemiology |work=EPI 220 |publisher=UCLA Department of Epidemiology |url=http://www.ph.ucla.edu/epi/layne/Epidemiology+220/07.malaria.pdf|archiveurl=http://web.archive.org/web/20060220083223/http://www.ph.ucla.edu/epi/layne/Epidemiology+220/07.malaria.pdf|archivedate=2006-02-20 |accessdate=2007-06-15 |format=PDF}}</ref>

<ref name="LaPointe 2012">{{Cite journal |author=Lapointe DA, Atkinson CT, Samuel MD |title=Ecology and conservation biology of avian malaria|journal=Annals of the New York Academy of Sciences |year=2012 |volume=1249 |pages=211–26 |doi=10.1111/j.1749-6632.2011.06431.x|pmid=22320256}}</ref>

<ref name="Lengeler 2004">{{Cite journal |author=Lengeler C |title=Insecticide-treated bed nets and curtains for preventing malaria |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews (Online) |issue=2 |page=CD000363 |pmid=15106149 |doi=10.1002/14651858.CD000363.pub2 |year=2004}}</ref>

<ref name="Lindemann 1999">{{Cite book |author=Lindemann M |title=Medicine and Society in Early Modern Europe |year=1999 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-42354-0 |page=62 |url=http://books.google.com/books?id=fQxAkrbksTEC&pg=PA62}}</ref>

<ref name="Lon 2006">{{Cite journal |author=Lon CT |title=Counterfeit and substandard antimalarial drugs in Cambodia |year=2006|journal=Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene |volume=100 |issue=11 |pages=1019–24 |pmid=16765399|doi=10.1016/j.trstmh.2006.01.003}}</ref>

<ref name="Loz 2012">{{cite journal |author=Lozano R |title=Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010 |journal=Lancet |year=2012 15 |volume=380 |issue=9859 |pages=2095–128 |pmid=23245604 |doi=10.1016/S0140-6736(12)61728-0}}</ref>

<ref name="Machault 2011">{{Cite journal|author=Machault V, Vignolles C, Borchi F, Vounatsou P, Pages F, Briolant S, Lacaux JP, Rogier C|title=The use of remotely sensed environmental data in the study of malaria |journal=Geospatial Health |year=2011 |volume=5 |issue=2|pages=151–68 |pmid=21590665 |url=http://www.geospatialhealth.unina.it/articles/v5i2/gh-v5i2-1-machault.pdf |format=PDF}}</ref>

<ref name="malariasite1">{{Cite web |title=History of Malaria During Wars |url=http://www.malariasite.com/malaria/history_wars.htm|author=Kakkilaya BS |publisher=Malariasite.com |date=April 14, 2006 |accessdate=2012-05-03}}</ref>

<ref name="Manyando 2012">{{Cite journal |author=Manyando C, Kayentao K, D'Alessandro U, Okafor HU, Juma E, Hamed K |title=A systematic review of the safety and efficacy of artemether-lumefantrine against uncomplicated ''Plasmodium falciparum'' malaria during pregnancy |journal=Malaria Journal|year=2011 |volume=11 |page=141 |doi=10.1186/1475-2875-11-141 |pmid=22548983 |pmc=3405476}} {{open access}}</ref>

<ref name="Meade 2010">{{Cite book |author=Meade MS, Emch M. |title=Medical Geography |edition=3rd |year=2010 |publisher=Guilford Press|isbn=978-1-60623-016-9 |pages=120–3 |url=http://books.google.com/books?id=LhnmiNYRj7kC&pg=PA120}}</ref>

<ref name="Mehlhorn 2008">{{Cite encyclopedia |editor-last=Mehlhorn H |title=Disease Control, Methods |encyclopedia=Encyclopedia of Parasitology |edition=3rd |year=2008 |publisher=Springer |isbn=978-3-540-48997-9 |pages=362–6}}</ref>

<ref name="Mens 2010">{{Cite journal |author=Mens PF, Bojtor EC, Schallig HDFH |title=Molecular interactions in the placenta during malaria infection |journal=European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology |year=2012 |volume=152 |issue=2 |pages=126–32 |pmid=20933151 |doi=10.1016/j.ejogrb.2010.05.013}}</ref>

<ref name="Meremikwu 2012">{{Cite journal |author=Meremikwu MM, Donegan S, Sinclair D, Esu E, Oringanje C |title=Intermittent preventive treatment for malaria in children living in areas with seasonal transmission |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews (Online)|year=2012 |issue=2 |page=CD003756 |pmid=22336792 |doi=10.1002/14651858.CD003756.pub4 |volume=2}} {{open access}}</ref>

<ref name="Meremikwu 2012b">{{cite journal |author=Meremikwu MM, Odigwe CC, Akudo Nwagbara B, Udoh EE |title=Antipyretic measures for treating fever in malaria |journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews |year=2012 |volume=9 |pages=CD002151 |pmid=22972057}}</ref>

<ref name="Miller 2007">{{Cite journal |author=Miller JM, Korenromp EL, Nahlen BL, W Steketee R |title=Estimating the number of insecticide-treated nets required by African households to reach continent-wide malaria coverage targets |journal=Journal of the American Medical Association |year=2007 |volume=297 |issue=20 |pages=2241–50 |pmid=17519414 |doi=10.1001/jama.297.20.2241}} {{open access}}</ref>

<ref name="Mlambo 2008">{{Cite journal |author=Mlambo G, Kumar N. |title=Transgenic rodent ''Plasmodium berghei'' parasites as tools for assessment of functional immunogenicity and optimization of human malaria vaccines |journal=Eukaryotic Cell |year=2008 |volume=7 |issue=11|pages=1875–9 |pmid=18806208 |doi=10.1128/EC.00242-08 |pmc=2583535}} {{open access}}</ref>

<ref name="Mueller 2007">{{Cite journal |author=Mueller I, Zimmerman PA, Reeder JC |title=''Plasmodium malariae'' and ''Plasmodium ovale''—the "bashful" malaria parasites |journal=Trends in Parasitology |volume=23 |issue=6 |pages=278–83 |year=2007 |pmid=17459775 |doi=10.1016/j.pt.2007.04.009}}</ref>

<ref name="Müller 2010">{{Cite journal |author=Müller IB, Hyde JE, Wrenger C |title=Vitamin B metabolism in ''Plasmodium falciparum'' as a source of drug targets |journal=Trends in Parasitology |volume=26 |issue=1 |pages=35–43 |year=2010 |pmid= 19939733|doi=10.1016/j.pt.2009.10.006}}</ref>

<ref name="Nadjm 2012">{{Cite journal |author=Nadjm B, Behrens RH |title=Malaria: An update for physicians |journal=Infectious Disease Clinics of North America |year=2012 |volume=26 |issue=2 |pages=243–59 |pmid=22632637 |doi=10.1016/j.idc.2012.03.010}}</ref>

<ref name="Nayyar 2012">{{Cite journal |author=Nayyar GML, Breman JG, Newton PN, Herrington J |title=Poor-quality antimalarial drugs in southeast Asia and sub-Saharan Africa |journal=Lancet Infectious Diseases |year=2012 |volume=12 |issue=6 |pages=488–96 |doi=10.1016/S1473-3099(12)70064-6}}</ref>

<ref name="Newton 2006">{{Cite journal |author=Newton PN Green MD, Fernández FM, Day NPJ, White NJ |title=Counterfeit anti-infective drugs|journal=Lancet Infectious Diseases |year=2006 |volume=6 |issue=9 |pages=602–13 |pmid=16931411 |doi=10.1016/S1473-3099(06)70581-3}} {{open access}}</ref>

<ref name="Newton 2008">{{Cite journal |author=Newton PN, Fernández FM, Plançon A, Mildenhall DC, Green MD, Ziyong L, Christophel EM, Phanouvong S, Howells S, McIntosh E, Laurin P, Blum N, Hampton CY, Faure K, Nyadong L, Soong CW, Santoso B, Zhiguang W, Newton J, Palmer K|title=A collaborative epidemiological investigation into the criminal fake artesunate trade in South East Asia |journal=PLoS Medicine|year=2008 |volume=5 |issue=2 |page=e32 |pmid=18271620 |pmc=2235893 |doi=10.1371/journal.pmed.0050032}}</ref>

<ref name="O'Brien 2011">{{Cite journal |author=O'Brien C, Henrich PP, Passi N, Fidock DA |title=Recent clinical and molecular insights into emerging artemisinin resistance in ''Plasmodium falciparum'' |journal=Current Opinion in Infectious Diseases |year=2011 |volume=24 |issue=6|pages=570–7 |pmid=22001944 |pmc=3268008 |doi=10.1097/QCO.0b013e32834cd3ed}} {{open access}}</ref>

<ref name="Olu 2013">{{Cite journal |author=Olupot-Olupot P, Maitland, K |title=Management of severe malaria: Results from recent trials |journal=Advances in Experimental Medicine and Biology |year=2013 |volume=764 |pages=241–50 |pmid=23654072}}</ref>

<ref name="Owusu-Ofori 2010">{{Cite journal |author=Owusu-Ofori AK, Parry C, Bates I |title=Transfusion-transmitted malaria in countries where malaria is endemic: A review of the literature from sub-Saharan Africa |journal=Clinical Infectious Diseases |year=2010 |volume=51 |issue=10 |pages=1192–8 |pmid=20929356 |doi=10.1086/656806}} {{open access}}</ref>

<ref name="Parry 2005">{{Cite journal |author=Parry J |title=WHO combats counterfeit malaria drugs in Asia |journal=British Medical Journal|year=2005 |volume=330 |issue=7499 |page=1044 |pmid=15879383 |url=http://www.bmj.com/cgi/content/full/330/7499/1044-d|doi=10.1136/bmj.330.7499.1044-d |pmc=557259}} {{open access}}</ref>

<ref name="Pates 2005">{{Cite journal |author=Pates H, Curtis C |title=Mosquito behaviour and vector control |journal=Annual Review of Entomology |volume=50 |pages=53–70 |year=2005 |pmid=15355233 |doi=10.1146/annurev.ento.50.071803.130439}}</ref>

<ref name="Pelletier 1820">{{Cite journal |author=Pelletier PJ, Caventou JB |title=Des recherches chimiques sur les Quinquinas|trans_title=Chemical research on quinquinas |language=French |journal=Annales de Chimie et de Physique |volume=15 |pages=337–65 |year=1820|url=http://books.google.com/books?id=veE3AAAAMAAJ&pg=PA337}}</ref>

<ref name="Perkins 2008">{{Cite journal |author=Perkins MD, Bell DR |title=Working without a blindfold: The critical role of diagnostics in malaria control |journal=Malaria Journal |year=2008 |volume=1 |issue=Suppl 1 |page=S5 |pmid=19091039 |pmc=2604880 |doi=10.1186/1475-2875-7-S1-S5}} {{open access}}</ref>

<ref name="PPID 2010">{{Cite book |author=Fairhurst RM, Wellems TE |chapter=Chapter 275. ''Plasmodium'' species (malaria) |editor-last=Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds) |title=Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases |volume=2 |edition=7th |year=2010 |publisher=Churchill Livingstone/Elsevier |location=Philadelphia, Pennsylvania |isbn=978-0-443-06839-3 |pages=3437–3462}}</ref>

<ref name="Pluess 2010">{{Cite journal |author=Tanser FC, Lengeler C, Sharp BL |title=Indoor residual spraying for preventing malaria |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews (Online) |year=2010 |issue=4 |page=CD006657 |pmid=20393950 |doi=10.1002/14651858.CD006657.pub2}}</ref>

<ref name="Provost 2011">{{Cite news |author=Provost C|url=http://www.guardian.co.uk/global-development/datablog/2011/apr/25/world-malaria-day-data#data |work=The Guardian |title=World Malaria Day: Which countries are the hardest hit? Get the full data |date=April 25, 2011 |accessdate=2012-05-03}}</ref>

<ref name="Prugnolle 2012">{{Cite journal |author=Prugnolle F, Durand P, Ollomo B, Duval L, Ariey F, Arnathau C, Gonzalez JP, Leroy E, Renaud F |title=A fresh look at the origin of ''Plasmodium falciparum'', the most malignant malaria agent |journal=PLoS Pathogens |year=2011|volume=7 |issue=2 |page=e1001283 |pmid=21383971 |pmc=3044689 |doi=10.1371/journal.ppat.1001283}} {{open access}}</ref>

<ref name="Raghavendra 2011">{{Cite journal |author=Raghavendra K, Barik TK, Reddy BP, Sharma P, Dash AP |title=Malaria vector control: From past to future |journal=Parasitology Research |year=2011 |volume=108 |issue=4 |pages=757–79 |pmid=21229263 |doi=10.1007/s00436-010-2232-0|url=http://www.springerlink.com/content/1t1658808x422m75/}} {{open access}}</ref>

<ref name="Reiter 2000">{{Cite journal |author=Reiter P |title=From Shakespeare to Defoe: Malaria in England in the Little Ice Age|journal=Emerging Infectious Diseases |volume=6 |issue=1 |pages=1–11 |year=2000 |pmid=10653562 |pmc=2627969|url=http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol6no1/reiter.htm |doi=10.3201/eid0601.000101}} {{open access}}</ref>

<ref name="Rénia 2012">{{Cite journal |author=Rénia L, Wu Howland S, Claser C, Charlotte Gruner A, Suwanarusk R, Hui Teo T, Russell B, Ng LF |title=Cerebral malaria: mysteries at the blood-brain barrier |journal=Virulence |year=2012 |volume=3 |issue=2 |pages=193–201 |pmid=22460644 |pmc=3396698 |doi=10.4161/viru.19013}} {{open access}}</ref>

<ref name="Ricci 2012">{{Cite journal |author=Ricci F |title=Social implications of malaria and their relationships with poverty|journal=Mediterranean Journal of Hematology and Infectious Diseases |year=2012 |volume=4 |issue=1 |pages=e2012048 |pmid=22973492|pmc=3435125 |doi=10.4084/MJHID.2012.048}} {{open access}}</ref>

<ref name="Rich 2006">{{Cite book |author=Rich SM, Ayala FJ. |chapter=Evolutionary origins of human malaria parasites |title=Malaria: Genetic and Evolutionary Aspects |year=2006 |editor-last=Dronamraju KR, Arese P |publisher=Springer |location=New York, New York |pages=125–46|isbn=978-0-387-28294-7}}</ref> <!-- pages? -->

<ref name="Richter 2010">{{Cite journal |author=Richter J, Franken G, Mehlhorn H, Labisch A, Häussinger D |title=What is the evidence for the existence of ''Plasmodium ovale'' hypnozoites? |journal=Parasitology Research |year=2010 |volume=107 |issue=6 |pages=1285–90 |pmid=20922429|doi=10.1007/s00436-010-2071-z}}</ref>

<ref name="Rijken 2012">{{Cite journal |author=Rijken MJ, McGready R, Boel ME, Poespoprodjo R, Singh N, Syafruddin D, Rogerson S, Nosten F |title=Malaria in pregnancy in the Asia-Pacific region |journal=Lancet Infectious Diseases |year=2012 |volume=12 |issue=1 |pages=75–88 |pmid=22192132 |doi=10.1016/S1473-3099(11)70315-2}}</ref>

<ref name="Riley 2013">{{cite journal| author=Riley EM, Stewart VA |title=Immune mechanisms in malaria: New insights in vaccine development|journal=Nature Medicine |year=2013 |volume=19 |issue=2 |pages=168–78 |pmid=23389617 |doi=10.1038/nm.3083}}</ref>

<ref name="Roadmap 2006">{{Cite report |author=Malaria Vaccine Advisory Committee |title=Malaria Vaccine Technology Roadmap |year=2006|page=2 |url=http://www.malariavaccine.org/files/Malaria_Vaccine_TRM_Final_000.pdf |publisher=PATH Malaria Vaccine Initiative (MVI) |format=PDF}}</ref>

<ref name="Roll Back Malaria WHO">{{Cite web |author=Roll Back Malaria WHO partnership |title=Economic costs of malaria|url=http://www.rollbackmalaria.org/cmc_upload/0/000/015/363/RBMInfosheet_10.pdf |format=PDF |publisher=[[World Health Organization|WHO]]}}</ref>

<ref name="Ross bio">{{Cite web |title=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1902: Ronald Ross |publisher=The Nobel Foundation|url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1902/ross-bio.html |accessdate=2012-05-14}}</ref>

<ref name="Ross 1910">{{Cite book |author=Melville CH |editor-last=Ross R |title=The Prevention of Malaria |chapter=The prevention of malaria in war |year=1910 |publisher=E.P. Dutton |location=New York, New York |page=577|url=http://archive.org/stream/pr00eventionofmalarossrich#page/576/mode/2up}}</ref>

<ref name="Rowe 2009">{{Cite journal |author=Rowe JA, Claessens A, Corrigan RA, Arman M |title=Adhesion of ''Plasmodium falciparum''-infected erythrocytes to human cells: molecular mechanisms and therapeutic implications |journal=Expert Reviews in Molecular Medicine |year=2009 |volume=11 |page=e16 |pmid=19467172 |pmc=2878476 |doi=10.1017/S1462399409001082}} {{open access}}</ref>

<ref name="Roux 2012">{{Cite journal |author=Roux C, Biot C |title=Ferrocene-based antimalarials |journal=Future Medicinal Chemistry|year=2012 |volume=4 |issue=6 |pages=783–97 |pmid=22530641 |doi=10.4155/fmc.12.26}}</ref>

<ref name="Russell 2009">{{Cite book |author=Russell PF |chapter=Communicable diseases. Malaria |title=Medical Department of the United States Army in World War II |url=http://history.amedd.army.mil/booksdocs/wwii/Malaria/chapterI.htm |publisher=U.S. Army Medical Department. Office of Medical History |date=January 6, 2009 |accessdate=2012-09-24}}</ref>

<ref name="Sabot 2010">{{Cite journal |author=Sabot O, Cohen JM, Hsiang MS, Kahn JG, Basu S, Tang L, Zheng B, Gao Q, Zou L, Tatarsky A, Aboobakar S, Usas J, Barrett S, Cohen JL, Jamison DT, Feachem RG |title=Costs and financial feasibility of malaria elimination |journal=Lancet |year=2010 |volume=376 |issue=9752 |pages=1604–15 |pmid=21035839 |pmc=3044845 |doi=10.1016/S0140-6736(10)61355-4}}</ref>

<ref name="Sachs 2002">{{Cite journal |author=Sachs J, Malaney P |title=The economic and social burden of malaria |journal=Nature |year=2002|volume=415 |issue=6872 |pages=680–5 |pmid=11832956 |doi=10.1038/415680a}}</ref>

<ref name="Sallares 2001">{{Cite news |title=DNA clues to malaria in ancient Rome |date=February 20, 2001 |work=BBC News |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/1180469.stm}}, in reference to {{Cite journal |journal=Ancient Biomolecules |title=Biomolecular archaeology of malaria |author=Sallares R, Gomzi S |volume=3 |issue=3 |year= 2001 |pages=195–213 |oclc=538284457}}</ref>

<ref name="Sallares 2003">{{Cite book |author=Sallares R |title=Malaria and Rome: A History of Malaria in Ancient Italy |year=2002 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-924850-6 |doi=10.1093/acprof:oso/9780199248506.001.0001}}</ref>

<ref name="Sarkar 2009">{{Cite journal |author=Sarkar PK, Ahluwalia G, Vijayan VK, Talwar A |title=Critical care aspects of malaria |journal=Journal of Intensive Care Medicine |year=2009 |volume=25 |issue=2 |pages=93–103 |pmid=20018606 |doi=10.1177/0885066609356052}}</ref>

<ref name="Simmons 1979">{{Cite book |author=Simmons JS |title=Malaria in Panama |year=1979 |publisher=Ayer Publishing |isbn=978-0-405-10628-6 |url=http://books.google.com/books?id=arMN_3pqxDcC&pg=PP1 }}</ref><!-- no page number needed, sourced information is presented passim -->

<ref name="Sinclair 2012">{{Cite journal |author=Sinclair D, Donegan S, Isba R, Lalloo DG |title=Artesunate versus quinine for treating severe malaria |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews (Online) |year=2012 |volume=6 |page=CD005967 |pmid=22696354|doi=10.1002/14651858.CD005967.pub4}}</ref>

<ref name="Strom 2011">{{Cite news |author=Strom S |author-link=Stephanie Strom |date=April 1, 2011 |title=Mission Accomplished, Nonprofits Go Out of Business |newspaper=The New York Times |at=nytimes.com |url=http://www.nytimes.com/2011/04/02/business/02charity.html|oclc=292231852 |accessdate=2012-05-09}}</ref>

<ref name="Tan 2008">{{Cite journal |author=Tan SY, Sung H |title=Carlos Juan Finlay (1833–1915): Of mosquitoes and yellow fever|journal=Singapore Medical Journal |volume=49 |issue=5 |pages=370–1 |year=2008 |pmid=18465043 |url=http://smj.sma.org.sg/4905/4905ms1.pdf|format=PDF}}</ref>

<ref name="Taylor 2012">{{Cite journal |author=Taylor WR, Hanson J, Turner GD, White NJ, Dondorp AM |title=Respiratory manifestations of malaria |journal=Chest |volume=142 |issue=2 |pages=492–505 |year=2012 |pmid=22871759 |doi=10.1378/chest.11-2655}} {{open access}}</ref>

<ref name="Tilley 2011">{{Cite journal |author=Tilley L, Dixon MW, Kirk K |title=The ''Plasmodium falciparum''-infected red blood cell |journal=International Journal of Biochemicstry and Cell Biology |year=2011 |volume=43 |issue=6 |pages=839–42 |pmid=21458590 |doi=10.1016/j.biocel.2011.03.012}}</ref>

<ref name="Trampuz 2003">{{Cite journal |author=Trampuz A, Jereb M, Muzlovic I, Prabhu R |title=Clinical review: Severe malaria |pmc=270697|journal=Critical Care |volume=7 |issue=4 |pages=315–23 |year=2003 |pmid=12930555 |doi=10.1186/cc2183}} {{open access}}</ref>

<ref name="Tran 2012">{{Cite journal |author=Tran TM, Samal B, Kirkness E, Crompton PD |title=Systems immunology of human malaria|journal=Trends in Parasitology |year=2012 |volume=28 |issue=6 |pages=248–57 |doi=10.1016/j.pt.2012.03.006 |pmid=22592005}}</ref> <!-- needs page # -->

<ref name="Turschner 2009">{{Cite journal |author=Turschner S, Efferth T |title=Drug resistance in ''Plasmodium'': Natural products in the fight against malaria |journal=Mini Reviews in Medicinal Chemistry |year=2009 |volume=9 |issue=2 |pages=206–14 |pmid=19200025|doi=10.2174/138955709787316074}}</ref>

<ref name="van den Berg 2009">{{Cite journal |author=van den Berg H |year=2009 |title=Global status of DDT and its alternatives for use in vector control to prevent disease |journal=Environmental Health Perspectives |volume=117 |issue=11 |pages=1656–63 |pmid=20049114 |pmc=2801202 |doi=10.1289/ehp.0900785}}</ref>

<ref name="Vanderberg 2009">{{Cite journal |author=Vanderberg JP |title=Reflections on early malaria vaccine studies, the first successful human malaria vaccination, and beyond |journal=Vaccine |year=2009 |volume=27 |issue=1 |pages=2–9 |pmid=18973784 |pmc=2637529|doi=10.1016/j.vaccine.2008.10.028}} {{open access}}</ref>

<ref name="Vaughan 2008">{{Cite journal |author=Vaughan AM, Aly AS, Kappe SH |title=Malaria parasite pre-erythrocytic stage infection: Gliding and hiding |journal=Cell Host & Microbe |year=2008 |volume=4 |issue=3 |pages=209–18 |pmid=18779047 |pmc=2610487|doi=10.1016/j.chom.2008.08.010}} {{open access}}</ref>

<ref name="Waters 2012">{{Cite book |author=Waters NC, Edstein MD |editor-last=Staines HM, Krishna S (eds) |chapter=8-Aminoquinolines: Primaquine and tafenoquine |title=Treatment and Prevention of Malaria: Antimalarial Drug Chemistry, Action and Use |year=2012|publisher=Springer |isbn=978-3-0346-0479-6 |pages=69–93 |url=http://books.google.com/books?id=cNuY6tyyyrUC&pg=PA69}}</ref>

<ref name="Weatherall 2008">{{cite journal |author=Weatherall DJ |title=Genetic variation and susceptibility to infection: The red cell and malaria |journal=British Journal of Haematology |year=2008 |volume=141 |issue=3 |pages=276–86 |doi=10.1111/j.1365-2141.2008.07085.x|pmid=18410566}}</ref>

<ref name="Webb 2009">{{Cite book |author=Webb Jr JLA |title=Humanity's Burden: A Global History of Malaria |url=http://books.google.com/books?id=xxF2GwAACAAJ |year=2009 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-67012-8}}</ref>

<ref name="White 2011">{{Cite journal |author=White NJ |title=Determinants of relapse periodicity in ''Plasmodium vivax'' malaria |journal=Malaria Journal |year=2011 |volume=10 |page=297 |pmid=21989376 |pmc=3228849 |doi=10.1186/1475-2875-10-297}} {{open access}}</ref>

<ref name="WHO Indoor Residual Spraying">{{cite report |author= |url=http://whqlibdoc.who.int/hq/2006/WHO_HTM_MAL_2006.1112_eng.pdf |format=PDF |title=Indoor Residual Spraying: Use of Indoor Residual Spraying for Scaling Up Global Malaria Control and Elimination. WHO Position Statement |publisher=World Health Organization |year=2006}}</ref>

<ref name="whqlibdoc">{{Cite book |author=World Health Organization |chapter=Malaria |title=The First Ten Years of the World Health Organization |year=1958 |url=http://whqlibdoc.who.int/publications/a38153_(ch12).pdf |format=PDF |publisher=World Health Organization |pages=172–87}}</ref>

<ref name="Williams 1963">{{Cite journal |author=Williams LL |title=Malaria eradication in the United States |journal=American Journal of Public Health and the Nation's Health |year=1963 |volume=53 |issue=1 |pages=17–21 |pmid=14000898 |pmc=1253858}} {{open access}}</ref>

<ref name="Wilson 2012">{{Cite journal |author=Wilson ML |title=Malaria rapid diagnostic tests |journal=Clinical Infectious Diseases|year=2012 |volume=54 |issue=11 |pages=1637–41 |doi=10.1093/cid/cis228 |pmid=22550113}}</ref>

<ref name="World Malaria Report 2012">{{Cite report |url=http://www.who.int/malaria/publications/world_malaria_report_2012/wmr2012_no_profiles.pdf |format=PDF |title=World Malaria Report 2012 |publisher=World Health Organization}}</ref>

<ref name="Worrall 2005">{{Cite journal |author=Worrall E, Basu S, Hanson K |title=Is malaria a disease of poverty? A review of the literature |journal=Tropical Health and Medicine |year=2005 |volume=10 |issue=10 |pages=1047–59 |doi=10.1111/j.1365-3156.2005.01476.x |pmid=16185240}} {{open access}}</ref>

<ref name="WSJ 2008">{{Cite web |author=Schoofs M |title=Clinton foundation sets up malaria-drug price plan |url=http://online.wsj.com/article/SB121626447476161201.html |date=July 17, 2008 |publisher=Wall Street Journal |accessdate=2012-05-14}}</ref>

<ref name="Yangzom 2012">{{Cite journal |author=Yangzom T, Gueye CS, Namgay R, Galappaththy GN, Thimasarn K, Gosling R, Murugasampillay S, Dev V |title=Malaria control in Bhutan: Case study of a country embarking on elimination |year=2012 |volume=11 |page=9 |pmid=22230355 |pmc=3278342 |doi=10.1186/1475-2875-11-9}} {{open access}}</ref>

}}

== liên kết ngoài ==
== liên kết ngoài ==
{{commonscat|Malaria}}
{{commonscat|Malaria}}

Phiên bản lúc 13:32, ngày 12 tháng 10 năm 2013

Wikipedia tiếng Việt không bảo đảm và không chịu trách nhiệm về tính pháp lý và độ chính xác của các thông tin có liên quan đến y học và sức khỏe. Độc giả cần liên hệ và nhận tư vấn từ các bác sĩ hay các chuyên gia. Khuyến cáo cẩn thận khi sử dụng các thông tin này. Xem chi tiết tại Wikipedia:Phủ nhận y khoa và Wikipedia:Phủ nhận về nội dung.
Sốt rét
Plasmodium falciparum ring-forms and gametocytes in human blood.
Chuyên khoabệnh truyền nhiễm, Y học nhiệt đới, ký sinh trùng học
ICD-10B50
ICD-9-CM084
OMIM248310
DiseasesDB7728
MedlinePlus000621
eMedicinemed/1385 emerg/305 ped/1357
Patient UKSốt rét
MeSHC03.752.250.552
Muỗi Anopheles, tác nhân truyền bệnh sốt rét

Sốt rét còn gọi là ngã nước là một chứng bệnh gây ra bởi ký sinh trùng tên Plasmodium, lây truyền từ người này sang người khác khi những người này bị muỗi đốt. Bệnh phổ biến ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Mỹ, châu Á và châu Phi. Mỗi năm có khoảng 515 triệu nguời mắc bệnh, từ 1 đến 3 triệu người tử vong - đa số là trẻ em ở khu vực phía nam sa mạc Sahara, châu Phi. 90% số ca tử vong xảy ra tại đây.[1] Sốt rét thường đi kèm với đói nghèo, lạc hậu,[2] và là một cản trở lớn đối với phát triển kinh tế.

Sốt rét là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất và là vấn đề rất nghiêm trọng đối với sức khoẻ cộng đồng. Bệnh gây ra bởi ký sinh trùng protozoa thuộc chi Plasmodium. Chi này có bốn loài làm con người nhiễm bệnh. Nguy hiểm hơn cả là Plasmodium falciparum và Plasmodium vivax. Hai loài còn lại (Plasmodium ovale, Plasmodium malariae) cũng gây bệnh nhưng ít tử vong hơn. Nhóm các loài Plasmodium gây bệnh ở người thường được gọi chung là ký sinh trùng sốt rét. Riêng loài P. knowlesi, phổ biến ở Đông Nam Á, gây bệnh sốt rét ở khỉ nhưng cũng có thể gây nhiễm trùng nặng ở người.

Biểu hiện và triệu chứng

Các triệu chứng chính của sốt rét[3]

Các biểu hiện và triệu chứng của sốt rét đặc biệt bắt đầu thể hiện từ ngày thứ 8 đến 25 sau khi nhiễm;[3] tuy nhiên, các triệu chứng có thể thể hiện muộn hơn đối với những người đã sử dụng thuốc chống sốt rét.[4] Biểu hiện ban đầu của bệnh-chung cho tất cả các loài-là các triệu chứng giống cảm cúm,[5] và có thể tương tựn như các trường hợp khác như nhiễm trùng, viêm ruột và bệnh do virus.[4] Biểu hiện của bệnh có thể gồm đau đầu, sốt, run, đau khớp, nôn, thiếu máu tán huyết, vàng da, tiểu ra máu, tổn thương võng mạc, và co giật.[6]

Các triệu chứng điển hình của bệnh sốt rét là kịch phát, đó là sự xuất hiện theo chu kỳ của cơn lạnh đột ngột sau đó run rẩy và sau đó sốt và đổ mồ hôi, xảy ra cứ mỗi hai ngày đối với nhiễm trùng loài P. vivax và P. ovale, và cứ ba ngày đối với nhiễm trùng P. malariae. Nhiễm trùng P. falciparum có thể gây sốt tái phát mỗi 36-48 giờ hoặc sốt ít rõ ràng hơn và gần như liên tục.[7]

Sốt rét nghiêm trọng thường gây ra bởi loài P. falciparum. Các triệu chứng của sốt rét do vi trùng falciparium phát triển 9–30 ngày sau khi nhiễm.[5] Những người bị sốt rét thể não thường thể hiện các triệu chứng thần kinh như hành vi bất thường, run giật nhãn cầu, conjugate gaze palsy, opisthotonus, seizure, hoặc hôn mê.[5]

Nguyên nhân

Kí sinh trùng sốt rét thuộc chi Plasmodium (ngành Apicomplexa). Ở người, sốt rét gây ra bởi các loài P. falciparum, P. malariae, P. ovale, P. vivax và P. knowlesi.[8][9] Nằm trong số nhiễm các loài trên, loài P. falciparum là loài phổ biến nhất đã được xác định (~75%) theo sau là P. vivax (~20%).[4] Mặc dù P. falciparum thường gây ra số lượng tử vong lớn,[10] những bằng chứng gần đây cho thấy rằng số rét P. vivax có quan hệ với các tình trạng đe dọa tính mạng tiềm năng cũng gần tương tự về mặc chẩn đoán như lây nhiễm P. falciparum.[11] P. vivax tương đối phổ biến hơn ngoài châu Phi.[12] Đã có ghi nhận các trường hợp người bị mắc bệnh bởi các loài trong chi Plasmodium từ khỉ; tuy nhiên, với sự loại trừ loài P. knowlesi—một loài gây bệnh sốt rét ở khỉ[9]—đây chủ yếu là sự hạn chế về chăm sóc sức khỏe cộng đồng.[13]

Phương thức truyền nhiễm bệnh

Một người nào đó có thể nhiễm bệnh sốt rét qua 3 cách thức sau đây:

  • Do muỗi truyền (phổ biến)
  • Do truyền máu
  • Truyền qua rau thai

Ngoài ra những người tiêm chích ma túy dùng chung bơm kim tiêm cũng có thể bị mắc căn bệnh này[14]

Phân loại bệnh

Theo cơ sở phân loại bệnh sốt rét của Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam chia sốt rét theo 2 mức độ lâm sàng:

  • Sốt rét thông thường/sốt rét chưa có biến chứng
  • Sốt rét ác tính/sốt rét có biến chứng

Chú thích

  1. ^ Snow RW, Guerra CA, Noor AM, Myint HY, Hay SI (2005). “The global distribution of clinical episodes of Plasmodium falciparum malaria”. Nature. 434 (7030): 214–7. doi:10.1038/nature03342. PMID 15759000.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  2. ^ “Malaria: Disease Impacts and Long-Run Income Differences” (PDF). Institute for the Study of Labor. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2008.
  3. ^ a b Fairhurst RM, Wellems TE (2010). “Chapter 275. Plasmodium species (malaria)”. Trong Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds) (biên tập). Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases. 2 (ấn bản 7). Philadelphia, Pennsylvania: Churchill Livingstone/Elsevier. tr. 3437–3462. ISBN 978-0-443-06839-3.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách biên tập viên (liên kết) Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách biên tập viên (liên kết)
  4. ^ a b c Nadjm B, Behrens RH (2012). “Malaria: An update for physicians”. Infectious Disease Clinics of North America. 26 (2): 243–59. doi:10.1016/j.idc.2012.03.010. PMID 22632637.
  5. ^ a b c Bartoloni A, Zammarchi L (2012). “Clinical aspects of uncomplicated and severe malaria”. Mediterranean Journal of Hematology and Infectious Diseases. 4 (1): e2012026. doi:10.4084/MJHID.2012.026. PMC 3375727. PMID 22708041. Ấn phẩm cho phép truy cập mở - đọc miễn phí
  6. ^ Beare NA, Taylor TE, Harding SP, Lewallen S, Molyneux ME (2006). “Malarial retinopathy: A newly established diagnostic sign in severe malaria”. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 75 (5): 790–7. PMC 2367432. PMID 17123967.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết) Ấn phẩm cho phép truy cập mở - đọc miễn phí
  7. ^ Ferri FF (2009). “Chapter 332. Protozoal infections”. Ferri's Color Atlas and Text of Clinical Medicine. Elsevier Health Sciences. tr. 1159. ISBN 978-1-4160-4919-7.
  8. ^ Mueller I, Zimmerman PA, Reeder JC (2007). “Plasmodium malariae and Plasmodium ovale—the "bashful" malaria parasites”. Trends in Parasitology. 23 (6): 278–83. doi:10.1016/j.pt.2007.04.009. PMID 17459775.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  9. ^ a b Collins WE (2012). “Plasmodium knowlesi: A malaria parasite of monkeys and humans”. Annual Review of Entomology. 57: 107–21. doi:10.1146/annurev-ento-121510-133540. PMID 22149265.
  10. ^ Sarkar PK, Ahluwalia G, Vijayan VK, Talwar A (2009). “Critical care aspects of malaria”. Journal of Intensive Care Medicine. 25 (2): 93–103. doi:10.1177/0885066609356052. PMID 20018606.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  11. ^ Baird JK (2013). “Evidence and implications of mortality associated with acute Plasmodium vivax malaria”. Clinical Microbiology Reviews. 26 (1): 36–57. doi:10.1128/CMR.00074-12. PMID 23297258.
  12. ^ Arnott A, Barry AE, Reeder JC. “Understanding the population genetics of Plasmodium vivax is essential for malaria control and elimination”. Malaria Journal. 11: 14. doi:10.1186/1475-2875-11-14. PMC 3298510. PMID 22233585.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết) Ấn phẩm cho phép truy cập mở - đọc miễn phí
  13. ^ Collins WE, Barnwell JW (2009). “Plasmodium knowlesi: finally being recognized”. Journal of Infectious Diseases. 199 (8): 1107–8. doi:10.1086/597415. PMID 19284287. Ấn phẩm cho phép truy cập mở - đọc miễn phí
  14. ^ Phần ký sinh trùng sốt rét - Sách Ký sinh trùng - chủ biên PGS.TS.Phạm Văn Thân, Sách đào tạo Cử Nhân Điều Dưỡng, Nhà xuất bản Giáo dục năm 2009.

Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Abba 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Abeku 2007” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Achan 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Ameri 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Arrow 2004” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “autogenerated1” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Baird 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Bardají 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Beare 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Bhalla 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Biot 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Bledsoe 2005” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Bray 2004” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Breeveld 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Byrne 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Caudron 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “CDC Malaria” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Chernin 1977” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Chernin 1983” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Cowman 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “CDC history” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “CDC Malaria distribution” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “CDC Ross” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Cox 2002” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Cromptom 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Cui 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Du 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Enayati 2007” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Enayati 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Fairhurst 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Feachem 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Fernando 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Fernando 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Freedman 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Gething 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Gratz 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Graves 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Greenwood 2002” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Gautam 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Geels 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Global Fund” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Graves 2006b” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Greenwood 2005” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Guerra 2007” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Harper 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Hartman 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Hays 2005” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Hay 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Hedrick 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Hill 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Hoffman 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Howitt 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Hsu 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Humphreys 2001” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Idro 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “IftSoL” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Jacquerioz 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Jamieson 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Kajfasz 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Kalanon 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Kattenberg 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Kaufman 2005” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Keating 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Killeen 2002” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Kokwaro 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Korenromp 2005” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Kwiatkowski 2005” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Kyle 1974” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Lalloo 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “lancet-glob-mal-mort” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Laveran bio” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Layne 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “LaPointe 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Lengeler 2004” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Lindemann 1999” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Lon 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Loz 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Machault 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “malariasite1” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Manyando 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Meade 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Mehlhorn 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Mens 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Meremikwu 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Meremikwu 2012b” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Miller 2007” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Mlambo 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Müller 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Nayyar 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Newton 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Newton 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “O'Brien 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Olu 2013” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Owusu-Ofori 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Parry 2005” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Pates 2005” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Pelletier 1820” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Perkins 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Pluess 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Provost 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Prugnolle 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Raghavendra 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Reiter 2000” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Rénia 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Ricci 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Rich 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Richter 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Rijken 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Riley 2013” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Roadmap 2006” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Roll Back Malaria WHO” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Ross bio” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Ross 1910” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Rowe 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Roux 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Russell 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Sabot 2010” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Sachs 2002” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Sallares 2001” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Sallares 2003” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Simmons 1979” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Sinclair 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Strom 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Tan 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Taylor 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Tilley 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Trampuz 2003” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Tran 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Turschner 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “van den Berg 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Vanderberg 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Vaughan 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Waters 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Weatherall 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Webb 2009” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “White 2011” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “WHO Indoor Residual Spraying” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “whqlibdoc” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Williams 1963” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Wilson 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “World Malaria Report 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Worrall 2005” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.
Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “WSJ 2008” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.

Lỗi chú thích: Thẻ <ref> có tên “Yangzom 2012” được định nghĩa trong <references> không được đoạn văn bản trên sử dụng.

liên kết ngoài


Bản mẫu:Liên kết bài chất lượng tốt

Bản mẫu:Link FA Bản mẫu:Link FA Bản mẫu:Link FA


Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Sốt_rét&oldid=14171677”