Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Họ Tầm ma”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Dòng 22: Dòng 22:
Urticaceae có thể tìm thấy khắp nơi trên thế giới, ngoại trừ vùng địa cực.
Urticaceae có thể tìm thấy khắp nơi trên thế giới, ngoại trừ vùng địa cực.


== Phân loại và phát sinh loài ==
== Phân loại ==

[[Hệ thống APG II]] đặt Urticaceae trong [[bộ Hoa hồng]] (Rosales), trong khi các hệ thống cũ hơn coi nó là một phần của [[bộ Gai]] (Urticales), trong đó chứa các họ [[Họ Du|Ulmaceae]], [[Họ Dâu tằm|Moraceae]] và [[Họ Gai dầu|Cannabaceae]]. APG vẫn còn coi bộ Urticales cũ như là một nhóm đơn ngành nhưng không công nhận nó như một bộ theo đúng nghĩa.
[[Hệ thống APG II]] đặt Urticaceae trong [[bộ Hoa hồng]] (Rosales), trong khi các hệ thống cũ hơn coi nó là một phần của [[bộ Gai]] (Urticales), trong đó chứa các họ [[Họ Du|Ulmaceae]], [[Họ Dâu tằm|Moraceae]] và [[Họ Gai dầu|Cannabaceae]]. APG vẫn còn coi bộ Urticales cũ như là một nhóm đơn ngành nhưng không công nhận nó như một bộ theo đúng nghĩa.


==Phát sinh chủng loài==
Urticaceae trừ đi Cecropiaceae (nghĩa hẹp) là cận ngành (Sytsma ''và ctv.'' 2000<ref>Sytsma K. J., Morawetz J., Pires J. C., Morden C. W. 2000. Phylogeny of the Urticales based on three molecular data sets, with emphasis on relationships within Urticaceae. ''American J. Bot.'' 87(6, suppl.): 162.</ref>, 2002 - ba gen<ref>Sytsma K. J., Morawetz J., Pires J. C., Nepokroeff M., Conti E., Zjhra M., Hall J. C., Chase M. W., 2002. [http://www.amjbot.org/cgi/reprint/89/9/1531 Urticalean rosids: Circumscription, rosid ancestry, and phylogenetics based on rbcL, trnL-F, and ndhF sequences]. ''American J. Bot.'' 89(9): 1531-1546.</ref>; Monro 2006 - hai gen<ref>Monro A. K. 2006. [http://www.amjbot.org/cgi/reprint/93/3/426 The revision of species-rich genera: A phylogenetic framework for the strategic revision of Pilea (Urticaceae) based on cpDNA, nrDNA, and morphology]. ''American J. Bot.'' 93(3): 426-441.</ref>); nhóm sau (Cecropiaceae nghĩa hẹp) là đa ngành và hỗn tạp. Hadiah ''và ctv.'' (2008) cũng tìm thấy mối quan hệ tương tự<ref>Julisasi T. Hadiah, Barry J. Conn, Christopher J. Quinn, 2008, [http://www.publish.csiro.au/paper/SB08041.htm Infra-familial phylogeny of Urticaceae, using chloroplast sequence data], ''Australian Systematic Botany'' 21(5):375–385, {{doi|10.1071/SB08041}}</ref>, trong đó ''Pellionia'' không nên được ghi nhận như là chi tách biệt mà nên coi là đồng nghĩa của ''[[Procris]]'' chứ không phải là của ''[[Elatostema]]'' như trước đây đã đề xuất, ''[[Poikilospermum]]'' là nhóm được hỗ trợ tốt với ''[[Urtica]]'' v.v. Tuy nhiên, Datwyler & Weiblen (2004 - một gen)<ref>Datwyler S. L., Weiblen G., 2004. [http://www.amjbot.org/cgi/reprint/91/5/767 On the origin of the fig: Phylogenetic relationships of Moraceae from ndhF sequences]. ''American J. Bot.'' 91(5): 767-777</ref> và Zerega ''và ctv.'' (2005) lại thấy mối quan hệ ngược lại, và hỗ trợ mạnh cho ''Poikilospermum'' như là nhóm có quan hệ chị em với phần còn lại của họ - [''Poikilospermum'' [Cecropiaceae s. str. [phần còn lại của Urticaceae]]]<ref>Zerega N. J. C., Clement W. L., Datwyler S. L., Weiblen G. D., 2005. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16112884 Biogeography and divergence times trong mulberry family (Moraceae)]. ''Mol. Phyl. Evol.'' 37(2): 402-416.</ref>. Như thế, dù thế nào thì Cecropiaceae ''sensu stricto'' tốt nhất nên được gộp trong Urticaceae.
Phát sinh chủng loài phân tử gợi ý về các mối quan hệ sau<ref>{{cite journal | author = Wu Z-Y, Monro AK, Milne RI, Wang H, Liu J, Li D-Z. | year = 2013 | title = Molecular phylogeny of the nettle family (Urticaceae) inferred from multiple loci of three genomes and extensive generic sampling | journal = Mol. Phylogenet. Evol. | volume = 69 | issue = 3 | pages = 814–827 | url = http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1055790313002625 | doi = 10.1016/j.ympev.2013.06.022 | pmid = 23850510}}</ref><ref>{{cite journal | author = Wu Z-Y, Milne RI, Chen C-J, Liu J, Wang H, Li D-Z. | year = 2015 | title = Ancestral state reconstruction reveals rampant homoplasy of diagnostic morphological characters in Urticaceae, conflicting with current classification schemes | journal = PLoS ONE | volume = 10 | issue = 11 | pages = e0141821 | doi = 10.1371/journal.pone.0141821 | url = http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0141821}}</ref> (xem thêm <ref name=Sytsma2000>{{cite journal | author = Sytsma K. J., Morawetz J., Pires J. C., Morden C. W. | year = 2000 | title = Phylogeny of the Urticales based on three molecular data sets, with emphasis on relationships within Urticaceae | journal = Am. J. Bot. | volume = 87 | issue = 6 | pages = 162 | url = http://2000.botanyconference.org/section13/abstracts/232.shtml}}</ref><ref name=Sytsma2002>{{cite journal | author = Sytsma K. J., Morawetz J., Pires C., Nepokroeff M., Conti E., Zjhra M., Hall J. C., Chase M. W. | year = 2002 | title = Urticalean rosids: Circumscription, rosid ancestry, and phylogenetics based on ''rbcL'', ''trnL''–''F'', and ''ndhF'' sequences | journal = Am. J. Bot. | volume = 89 | issue = 89 | pages = 1531–1546 | url = http://www.bricol.net/research/CICphylog/CICfinalSTUFF/Urtical-rosids.pdf | doi = 10.3732/ajb.89.9.1531 | pmid = 21665755}}</ref><ref name=Hadiah2003>{{cite journal | author = Hadiah J. T., Quinn C. J., Conn B. J. | year = 2003 | title = Phylogeny of ''Elatostema'' (Urticaceae) using chloroplast DNA data | journal = Telopea | volume = 10 | issue = 1 | pages = 235–246 | url = https://www.researchgate.net/profile/Barry_Conn/publication/277933656_Phylogeny_of_Elatostema_Urticaceae_using_chloroplast_DNA_data/links/56412cd108ae24cd3e4104f3.pdf}}</ref><ref name=Datwyler2004>{{cite journal | author = Datwyler S. L., Weiblen G. | year = 2004 | title = On the origin of the fig: Phylogenetic relationships of Moraceae from ''ndhF'' sequences | journal = Am. J. Bot. | volume = 91 | issue = 5 | pages = 767–777 | url = http://www.amjbot.org/content/91/5/767.abstract | doi = 10.3732/ajb.91.5.767 | pmid = 21653431}}</ref><ref>{{cite journal | author = Zerega N. J. C., Clement W. L., Datwyler S. L., Weiblen G. D. | year = 2005 | title = Biogeography and divergence times in the mulberry family (Moraceae) | journal = Mol. Phylogenet. Evol. | volume = 37 | issue = 2 | pages = 402–416 | url = http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1055790305002228 | doi = 10.1016/j.ympev.2005.07.004 | pmid = 16112884}}</ref><ref name=Monro2006>{{cite journal | author = Monro A. K. | year = 2006 | title = The revision of species-rich genera: A phylogenetic framework for the strategic revision of ''Pilea'' (Urticaceae) based on cpDNA, nrDNA, and morphology | journal = Am. J. Bot. | volume = 93 | issue = 3 | pages = 426–441 | url = http://www.amjbot.org/content/93/3/426.abstract | doi = 10.3732/ajb.93.3.426 | pmid = 21646202}}</ref><ref name=Hadiah2008>{{cite journal | author = Hadiah J. T., Conn B. J., Quinn C. J. | year = 2008 | title = Infra-familial phylogeny of Urticaceae, using chloroplast sequence data | journal = Aust. Syst. Bot. | volume = 21 | issue = 5 | pages = 375–385 | url = http://www.publish.csiro.au/SB/SB08041 | doi = 10.1071/SB08041}}</ref><ref>{{cite journal | author = Conn B. J., Hadiah J. T. | year = 2009 | title = Nomenclature of tribes within the Urticaceae | journal = Kew Bull. | volume = 64 | issue = 2 | pages = 349–352 | url = http://link.springer.com/article/10.1007/s12225-009-9108-4 | doi = 10.1007/s12225-009-9108-4 | jstor = 20649663}}</ref><ref>{{cite journal | author = Kim C, Deng T, Chase M, Zhang D-G, Nie Z-L, Sun H. | year = 2015 | title = Generic phylogeny and character evolution in Urticeae (Urticaceae) inferred from nuclear and plastid DNA regions | journal = Taxon | volume = 64 | issue = 1 | pages = 65–78 | url = http://www.ingentaconnect.com/content/iapt/tax/2015/00000064/00000001/art00007 | doi = 10.12705/641.20}}</ref><ref>{{cite journal | author = Treiber EL, Gaglioti EL, Romaniuc-Neto S, Madriñán S, Weiblen GD. | year = 2016 | title = Phylogeny of the Cecropieae (Urticaceae) and the evolution of an ant–plant mutualism | journal = Syst. Bot. | volume = 41 | issue = 1 | pages = 56–66 | url = http://www.bioone.org/doi/abs/10.1600/036364416X690633 | doi = 10.1600/036364416X690633}}</ref>):

{{hidden begin|showhide=left}}
{{Clade| style=line-height:75%;
|1={{clade
|1=[[Moraceae]]&nbsp;(ngoại nhóm)
|label2=Urticaceae
|2={{clade
|1={{clade
|label1=[[Urticeae]]
|1={{clade
|1={{clade
|1=''[[Laportea]]''
|2={{clade
|1={{clade
|1=''[[Obetia]]''
|2=''[[Urera]] pro parte''
}}
|2={{clade
|1=''[[Touchardia]]''
|2={{clade
|1=''Urera pro parte''
|2=''[[Poikilospermum]]''
}}
}}
}}
}}
|2={{clade
|1={{clade
|1=''[[Girardinia]]''
|2={{clade
|1=''[[Dendrocnide]]''
|2=''[[Discocnide]]''
}}
}}
|2={{clade
|1=''[[Nanocnide]]''
|2=''[[Urtica]]''&nbsp;(gồm cả&nbsp;''[[Hesperocnide]]'')
}}
}}
}}
|label2=[[Elatostemateae]]
|2={{clade
|1={{clade
|1=''[[Procris (chi)|Procris]]''
|2={{clade
|1=''[[Pellionia]]''
|2=''[[Elatostema]]''
}}
}}
|2={{clade
|1=''[[Myriocarpa]]''&nbsp;+&nbsp;''[[Gyrotaenia]]''
|2={{clade
|1=''[[Lecanthus]]''
|2=''[[Pilea]]''&nbsp;(gồm cả&nbsp;''[[Sarcopilea]]'')
}}
}}
}}
}}
|2={{clade
|1={{clade
|label1=[[Cecropieae]]
|1={{clade
|1=''[[Coussapoa]]''
|2={{clade
|1=''[[Myrianthus]]''
|2=''[[Cecropia]]''
}}
}}
|2={{clade
|1=''[[Leucosyke]]''
|2=''[[Maoutia]]''
}}
}}
|2={{clade
|label1=[[Boehmerieae]]
|1={{clade
|1=''[[Oreocnide]]''
|2={{clade
|1=''[[Phenax]]''
|2={{clade
|1={{clade
|1=''[[Chamabainia]]''
|2={{clade
|1={{clade
|1=''[[Gonostegia]]''
|2={{clade
|1=''[[Pouzolzia]] pro parte''
|2={{clade
|1=''[[Neodistemon]]''
|2={{clade
|1=''[[Rousselia]]''
|2=''[[Hemistylus]]''
}}
}}
}}
}}
|2={{clade
|1=''Pouzolzia pro parte''
|2={{clade
|1=''[[Neraudia]]''
|2=''[[Pipturus]]''&nbsp;(gồm cả&nbsp;''[[Nothocnide]]'')
}}
}}
}}
}}
|2={{clade
|1=''[[Boehmeria]] pro parte''
|2={{clade
|1=''[[Debregeasia]]''
|2={{clade
|1=''[[Astrothalamus]]''
|2={{clade
|1=''[[Archiboehmeria]]''
|2={{clade
|1=''Boehmeria pro parte''
|2=''[[Sarcochlamys]]''
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
|2={{clade
|label1=[[Forsskaoleeae]]
|1={{clade
|1=''[[Forsskaolea]]''
|2={{clade
|1=''[[Didymodoxa]]''
|2=''[[Droguetia]]''&nbsp;(gồm cả&nbsp;''[[Australina]]'')
}}
}}
|label2=[[Parietarieae]]
|2={{clade
|1=''[[Parietaria]]''
|2={{clade
|1=''[[Soleirolia]]''
|2=''[[Gesnouinia]]''
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
{{hidden end}}


== Miêu tả ==
== Miêu tả ==

Phiên bản lúc 15:59, ngày 13 tháng 4 năm 2017

Họ Tầm ma
Tầm ma gốc lạ (Urtica dioica)
Phân loại khoa học
Giới (regnum)Plantae
(không phân hạng)Angiospermae
(không phân hạng)Eudicots
Bộ (ordo)Rosales
Họ (familia)Urticaceae
Juss., 1789
Chi điển hình
Urtica
L., 1753
Các chi
Xem văn bản.
Danh pháp đồng nghĩa
Cecropiaceae C. C. Berg[1]

Họ Tầm ma (danh pháp khoa học: Urticaceae) là một họ thực vật có hoa. Tên gọi của họ này có nguồn gốc từ chi Urtica (tầm ma). Urticaceae bao gồm một số loài cây đáng chú ý và hữu ích, bao gồm các chi Urtica (tầm ma), Boehmeria nivea (gai), Pipturus albidus (mamaki) và Debregeasia saeneb (ajlai).

Họ này chứa khoảng 2.600 loài, gộp nhóm trong 54 tới 79 chi, tùy theo từng hệ thống phân loại. Các chi đa dạng nhất là Pilea (500 tới 715 loài), Elatostema (khoảng 300 loài), Urtica (khoảng 80 loài), Cecropia (khoảng 75 loài) và Coussapoa (khoảng 50 loài).

Urticaceae có thể tìm thấy khắp nơi trên thế giới, ngoại trừ vùng địa cực.

Phân loại

Hệ thống APG II đặt Urticaceae trong bộ Hoa hồng (Rosales), trong khi các hệ thống cũ hơn coi nó là một phần của bộ Gai (Urticales), trong đó chứa các họ Ulmaceae, Moraceae và Cannabaceae. APG vẫn còn coi bộ Urticales cũ như là một nhóm đơn ngành nhưng không công nhận nó như một bộ theo đúng nghĩa.

Phát sinh chủng loài

Phát sinh chủng loài phân tử gợi ý về các mối quan hệ sau[2][3] (xem thêm [4][5][6][7][8][9][10][11][12][13]):

 
 

Moraceae (ngoại nhóm)

 
Urticaceae
 
Urticeae
 
 

Laportea

 
 
 
 

Obetia

 
 

Urera pro parte

 
 
 
 

Touchardia

 
 
 

Urera pro parte

 
 

Poikilospermum

 
 
 
 
 
 
 
 

Girardinia

 
 
 

Dendrocnide

 
 

Discocnide

 
 
 
 
 

Nanocnide

 
 

Urtica (gồm cả Hesperocnide)

 
 
 
 
Elatostemateae
 
 

Procris

 
 
 

Pellionia

 
 

Elatostema

 
 
 
 
 

Myriocarpa + Gyrotaenia

 
 
 

Lecanthus

 
 

Pilea (gồm cả Sarcopilea)

 
 
 
 
 
 
 
Cecropieae
 

Coussapoa

 
 
 

Myrianthus

 
 

Cecropia

 
 
 
 
 

Leucosyke

 
 

Maoutia

 
 
 
 
Boehmerieae
 

Oreocnide

 
 
 

Phenax

 
 
 
 

Chamabainia

 
 
 
 

Gonostegia

 
 
 

Pouzolzia pro parte

 
 
 

Neodistemon

 
 
 

Rousselia

 
 

Hemistylus

 
 
 
 
 
 
 

Pouzolzia pro parte

 
 
 

Neraudia

 
 

Pipturus (gồm cả Nothocnide)

 
 
 
 
 
 
 

Boehmeria pro parte

 
 
 

Debregeasia

 
 
 

Astrothalamus

 
 
 

Archiboehmeria

 
 
 

Boehmeria pro parte

 
 

Sarcochlamys

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Forsskaoleeae
 

Forsskaolea

 
 
 

Didymodoxa

 
 

Droguetia (gồm cả Australina)

 
 
 
Parietarieae
 

Parietaria

 
 
 

Soleirolia

 
 

Gesnouinia

 
 
 
 
 
 
 
 

Miêu tả

Hoa đực và cái của Urtica

Urticaceae có thể là cây bụi (như chi Pilea), dây leo, cây thân thảo (như chi Urtica và Parietaria) hay hiếm hơn là cây thân gỗ (như Dendrocnide, Cecropia).

Phiến lá của chúng thường có mép lá nguyên với các lá kèm. Các lông gai thường có mặt.

Urticaceae thường có hoa đơn tính và có thể là đơn tính cùng gốc hay đơn tính khác gốc. Chúng thụ phấn nhờ gió. Phần lớn phát tán hạt phấn khi nhị hoa thuần thục và các chỉ nhị của chúng thẳng ra một cách nhanh chóng: một cơ chế chuyên biệt kỳ dị và dễ thấy.

Các chi

Danh sách 56 chi dưới đây lấy theo GRIN[14].

Hình ảnh

  • Pilea cadierei
    Pilea cadierei
  • Pilea pumila
    Pilea pumila
  • Dendrocnide sp.
    Dendrocnide sp.
  • Elatostema umbellatum
    Elatostema umbellatum
  • Urtica dioica
    Urtica dioica
  • Boehmeria nivea
    Boehmeria nivea
  • Hoa của Parietaria judaica
    Hoa của Parietaria judaica
  • Urtica dioica, các lông ngứa
    Urtica dioica, các lông ngứa

Ghi chú

  1. ^ Germplasm Resources Information Network (GRIN) (ngày 17 tháng 1 năm 2003). “Family: Urticaceae Juss., nom. cons” (HTML). Taxonomy for Plants. USDA, ARS, Chương trình nguồn gen quốc gia, Phòng thí nghiệm nguồn bộ sưu tập gen quốc gia, Beltsville, Maryland. Truy cập ngày 24 tháng 4 năm 2008.
  2. ^ Wu Z-Y, Monro AK, Milne RI, Wang H, Liu J, Li D-Z. (2013). “Molecular phylogeny of the nettle family (Urticaceae) inferred from multiple loci of three genomes and extensive generic sampling”. Mol. Phylogenet. Evol. 69 (3): 814–827. doi:10.1016/j.ympev.2013.06.022. PMID 23850510.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  3. ^ Wu Z-Y, Milne RI, Chen C-J, Liu J, Wang H, Li D-Z. (2015). “Ancestral state reconstruction reveals rampant homoplasy of diagnostic morphological characters in Urticaceae, conflicting with current classification schemes”. PLoS ONE. 10 (11): e0141821. doi:10.1371/journal.pone.0141821.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  4. ^ Sytsma K. J., Morawetz J., Pires J. C., Morden C. W. (2000). “Phylogeny of the Urticales based on three molecular data sets, with emphasis on relationships within Urticaceae”. Am. J. Bot. 87 (6): 162.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  5. ^ Sytsma K. J., Morawetz J., Pires C., Nepokroeff M., Conti E., Zjhra M., Hall J. C., Chase M. W. (2002). “Urticalean rosids: Circumscription, rosid ancestry, and phylogenetics based on rbcL, trnL–F, and ndhF sequences” (PDF). Am. J. Bot. 89 (89): 1531–1546. doi:10.3732/ajb.89.9.1531. PMID 21665755.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  6. ^ Hadiah J. T., Quinn C. J., Conn B. J. (2003). “Phylogeny of Elatostema (Urticaceae) using chloroplast DNA data” (PDF). Telopea. 10 (1): 235–246.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  7. ^ Datwyler S. L., Weiblen G. (2004). “On the origin of the fig: Phylogenetic relationships of Moraceae from ndhF sequences”. Am. J. Bot. 91 (5): 767–777. doi:10.3732/ajb.91.5.767. PMID 21653431.
  8. ^ Zerega N. J. C., Clement W. L., Datwyler S. L., Weiblen G. D. (2005). “Biogeography and divergence times in the mulberry family (Moraceae)”. Mol. Phylogenet. Evol. 37 (2): 402–416. doi:10.1016/j.ympev.2005.07.004. PMID 16112884.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  9. ^ Monro A. K. (2006). “The revision of species-rich genera: A phylogenetic framework for the strategic revision of Pilea (Urticaceae) based on cpDNA, nrDNA, and morphology”. Am. J. Bot. 93 (3): 426–441. doi:10.3732/ajb.93.3.426. PMID 21646202.
  10. ^ Hadiah J. T., Conn B. J., Quinn C. J. (2008). “Infra-familial phylogeny of Urticaceae, using chloroplast sequence data”. Aust. Syst. Bot. 21 (5): 375–385. doi:10.1071/SB08041.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  11. ^ Conn B. J., Hadiah J. T. (2009). “Nomenclature of tribes within the Urticaceae”. Kew Bull. 64 (2): 349–352. doi:10.1007/s12225-009-9108-4. JSTOR 20649663.
  12. ^ Kim C, Deng T, Chase M, Zhang D-G, Nie Z-L, Sun H. (2015). “Generic phylogeny and character evolution in Urticeae (Urticaceae) inferred from nuclear and plastid DNA regions”. Taxon. 64 (1): 65–78. doi:10.12705/641.20.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  13. ^ Treiber EL, Gaglioti EL, Romaniuc-Neto S, Madriñán S, Weiblen GD. (2016). “Phylogeny of the Cecropieae (Urticaceae) and the evolution of an ant–plant mutualism”. Syst. Bot. 41 (1): 56–66. doi:10.1600/036364416X690633.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  14. ^ GRIN Genera of Urticaceae

Tham khảo

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Họ_Tầm_ma&oldid=26488871”