Fan-Tan

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Fan-Tan
Ngày xuất bảnk. 380; 1644 năm trước (380)
Loại trò chơiĐánh bạc
Người chơiKhông giới hạn
Cơ hội ngẫu nhiênTrò chơi may rủi

Fan-Tan, hay fantan (giản thể: 番摊; phồn thể: 番攤; bính âm: fāntān; Việt bính: faan1 taan1; nghĩa đen: "phân chia lặp đi lặp lại") là một trò chơi đánh bạc lâu đời ở Trung Quốc. Đó là một trò chơi may rủi thuần túy, chỉ dựa vào may mắn và ngẫu nhiên mà thắng cuộc.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Một trang từ tờ Illustrated Newspaper của Frank Leslie mô tả một cuộc đột kích của cảnh sát vào một điểm đánh bạc đang chơi trò Fan-Tan tháng 12 năm 1887.

Fan Tan là trò chơi cá cược cổ xưa của Trung Quốc. Đến giai đoạn từ thế kỷ thứ III – thế kỷ IV, trò chơi này phát triển mạnh mẽ trong triều đại Nam–Bắc triều.[1] Sau đó nó lan rộng khắp Hoa Nam trong triều đại nhà Thanh, đặc biệt trong thời kỳ Hậu Thanh.[2] [2] Tên fantan chỉ có từ giữa thế kỷ 19. Trước đó, fantan được gọi là 掩錢; yǎnqián, 攤戲; tānxì, 攤錢; tānqián, hoặc 意錢; yìqián.[3]. Trò chơi cũng được chơi ở Philippines dưới tên Capona.[4]

Sau năm 1850, fantan lan rộng ra nước ngoài do tác dụng phụ của làn sóng di cư ồ ạt của Người Quảng Đông.[5] Fan-tan rất phổ biến đối với người Hoa di cư ở Hoa Kỳ, vì hầu hết họ là Người Quảng Đông.[2][6] Jacob Riis, trong cuốn sách nổi tiếng của mình về thế giới ngầm của New York, How the Other Half Lives (1890), đã viết : "Ngay khi những bước chân xuống bậc thềm đầu tiên, tiếng bàn tán xôn xao dừng lại, và nhóm các con bạc đang chơi ngừng chơi. Fan tan là niềm đam mê thống trị của họ." Phố người Hoa rộng lớn ở San Francisco cũng là nơi có hàng chục ngôi nhà tổ chức trò Fan tan vào thế kỷ 19. Cựu ủy viên cảnh sát của thành phố Jesse B. Cook đã viết rằng vào năm 1889, Phố người Hoa có 50 sòng bạc, và rằng "trong 50 sòng bạc có trò chơi fan tan, các bàn được đánh số từ đến 24, theo kích thước của căn phòng."

Bang California đã sửa đổi Mục 330 của Bộ luật Hình sự California vào năm 1885, thêm fan tan vào danh sách các trò chơi bị cấm;[7], vì fan-tan được coi là một tệ nạn khác biệt ngang với việc sử dụng thuốc phiện[8][9][10] và nguyên nhân trực tiếp của tội trộm cắp tài sản và bạo lực.[11] Các cuộc đột kích vào các tiệm fan-tan thường xuyên được đưa tin trên các bài báo đương đại.[12][13][14] Tại San Jose, California, một lỗi đánh máy trong luật in tại địa phương đã dẫn đến một số người đặt cược bị bác bỏ các cáo buộc.[15] Bất chấp sự bất hợp pháp của nó, người ta ước tính rằng có 100 sòng bạc có trò chơi fan-tan hoạt động ở Phố người Hoa rộng lớn ở San Francisco vào khoảng đầu thế kỷ 20.[11]

Do các cuộc truy quét của cảnh sát, các sòng bạc có trò chơi fan-tan đã áp dụng các biện pháp an ninh hai lối vào: sau khi đi qua các cửa trên phố, người đặt cược sẽ phải đi qua một hành lang và một dãy cửa thứ hai bên trong. Nếu người bảo vệ canh gác ở các cửa bên ngoài không nhận ra người đặt cược tiềm năng hoặc người bảo vệ đã báo động trong trường hợp bị đột kích, thì các cửa bên trong, thường được gia cố chắc chắn bằng sắt, sẽ được đóng lại để phi tang, che giấu bằng chứng và chạy trốn.[11]

Ngày nay, Fan-tan không còn phổ biến như trước, đã bị thay thế bởi các trò chơi sòng bạc hiện đại như Baccarat và các trò chơi truyền thống khác của Trung Quốc như Mạt chược và Bài cẩu. Fan-tan vẫn được chơi tại một số sòng bạc ở Ma Cao hoặc các Sòng bạc trực tuyến.[16]

Luật chơi[sửa | sửa mã nguồn]

Trò chơi được điều hành bởi hai người: "tán kún" hoặc người chia bài, người đứng cạnh bàn ở vị trí số. 1, và "ho kún" (nhân viên thu ngân), người đứng bên trái của "tán kún".[6] Tại các Sòng bạc trực tuyến, chỉ có một người chia bài do công việc thu ngân được tự động.

Luật chơi của trò này rất đơn giản, ở giữa bàn cược trong trò chơi sẽ được thiết kế một hình vuông. Mỗi phía thì phân ra thành 1, 2, 3, 4 để dễ dàng phân biệt. Người chia bài sẽ sử dụng một chiếc nắp đậy được làm từ đồng để tách ra lấy một số lượng khuy nút ngẫu nhiên. Người chơi có nhiệm vụ dự đoán số khuy nút còn dư trong hộp nắp đậy khi đã được chia đều cho 4. Đồng thời họ sẽ lựa chọn những phương thức đặt cược được hiển thị trong hình khối vuông tại bàn chơi. Sau khi tất cả người chơi đã tiến hành đặt cược xong thì Người chia bài sẽ lật nắp đậy ra. Sử dụng một que gạt bỏ một lượt 4 khuy nút áo cho tới khi số khuy còn lại bằng 4 hoặc dưới 4.[17]

Số lượng khuy còn lại đó cũng chính là kết quả của ván chơi này. Nếu kết quả là 4 thì người chơi nào mà đặt vào số 4 sẽ chiến thắng. Hiện tại thì Fantan đã thay đổi khá nhiều so với cách chơi truyền thống kể trên. Ngoài Fantan thì còn có một số cách chơi khác như là: Nim, Kwok, NGA, SSH, Chẵn, Lẻ và Tài, Xỉu.[17] Một biến thể khác của trò chơi là thay thế khuy nút bằng Xúc xắc; phần còn lại sau khi chia tổng số xúc xắc cho bốn được sử dụng để xác định các vị trí chiến thắng.[11]

Dụng cụ của trò chơi[sửa | sửa mã nguồn]

Nhóm người đang chơi Fan-tan tại Quảng Đông, Trung Quốc. Ảnh chụp của Lai Afong

Muốn chơi được Fantan thì bạn cần những đồ dùng, dụng cụ sau:[11]

  • Nhiều khuy nút
  • Một chiếc nắp lớn kín để xào nút
  • Một chiếc bát nhỏ lấy nút
  • Một chiếc gậy gỗ để đếm nút
  • Một chiếc bàn nhỏ

Các loại cược[sửa | sửa mã nguồn]

Fan-Tan sử dụng một hệ thống cá cược có tỷ lệ cược cố định. Nhóm tiền được sử dụng để thanh toán tiền cược là tổng số tiền đặt cược cho tất cả các vị trí, trừ đi hoa hồng nhà cái,[6] dao động từ 5% đến 25%[17] tùy thuộc vào thời gian và địa điểm.[16][18] Bởi vì các giải thưởng được thanh toán hoàn toàn từ tiền cược, nhà cái luôn có lợi nhuận từ trò chơi này. Fan-tan có các loại cược như sau:[6]

A square diagram showing the different combinations of positions that may be bet in the gambling game Fan-Tan.
Tên cược Tỷ lệ thắng[a] Trả thưởng[b] Minh họa cược[c] Nội dung cược
番[d]
"Fan" 		1:4 3:1  1 
 2   4 
 3  		Bạn sẽ đặt cược vào một con số bất kỳ trong 4 số: 1, 2, 3, 4. Sẽ có 4 ô Fan tương ứng là 1 Fan, 2 Fan, 3 Fan, 4 Fan. Nếu bạn cược vào 1 Fan nào đó mà kết quả mở ra lại là Fan khác thì bạn sẽ thua.

Khi chơi trên Sòng bạc trực tuyến, bạn có thể đặt cược bao nhiêu Fan tùy ý thích của mình. Tuy nhiên lời khuyên dành cho bạn là không nên đặt quá 2 fan nếu kết quả trả về không trùng vì bạn sẽ đền hết. Hoặc nếu có trùng 1 thì bạn vẫn sẽ lỗ. Tỷ lệ trả thưởng của cách cược Fan là: tiền cược x 2.85

 
紅[e]
"Hong" 		1:4[f] 1:1  214 
 123   143 
 234  		Trong trò chơi hiện đại, cược "Hong" (hàng) thường được thay thế bằng hai cược ba số thay thế. (xem bảng chi tiết bên dưới)
1:2[g] 0:1[h]
 
角[i]
"Kwok" 		1:2 1:1  1-2   1-4 
 1-3 
 2-4 
 2-3   3-4  		Bạn đặt cược vào 2 con số. Trong đó, sẽ có 1 con số mà bạn tin là thắng. Khi bạn đặt cửa Kwok với 2 con số mà bạn thích thì đồng nghĩa 2 số còn lại bạn nghĩ rằng sẽ không trúng. Khi cược Kwok vào 2 con số bất kỳ, dù là số nào đi nữa thì bạn vẫn nhận được về tiền thưởng. Tỷ lệ trả thưởng của cách cược Kwok là: tiền cược x 0.95[6][19]
 
念[j]
"Nim" 		1:4[f] 2:1  12   13   14 
 21     41 
 24     42 
 23     43 
 32   31   34 
 Nim có nghĩa là bạn sẽ được đặt cược vào 2 con số. Trong đó sẽ có 1 con thắng và 1 con hòa. Nếu đặt cược cửa này thì bạn sẽ có thêm lựa chọn để bảo toàn cho số chip của mình. Tỷ lệ trả thưởng của Nim là: Tiền cược x 1.90 . Ví dụ minh họa: Nếu bạn cảm thấy thích con 4 Fan, 2 Fan và cảm giác rằng con 4 Fan sẽ có khả năng hơn thì đặt 4 Nim 2. Nếu về 4 bạn sẽ ăn tiền, nếu về con 2 bạn sẽ hòa và không thua ở ván đó.[6][19]
1:4[g] 0:1[h]
 
Chẵn Lẻ 1:2 1:1 Cược vào ô có chữ tương ứng trên bàn cược
 Đối với Fantan, Chẵn là số 2, 4 và Lẻ là số 1, 3. Tỷ lệ trả thưởng của phương thức cược này là: Tiền cược x 0.95[19]
 
Tài Xỉu 1:2 1:1 Cược vào ô có chữ tương ứng trên bàn cược Đối với Fantan, Tài sẽ được mặc định là số 3, 4 trong khi đó Xỉu là số 1, 2. Tỷ lệ trả thưởng của phương thức cược này là: Tiền cược x 0.95[19]

Cược 紅[k] "Hong" trong Fan-Tan hiện đại[sửa | sửa mã nguồn]

An octagonal diagram showing the modern combinations of positions that may be bet in the gambling game Fan-Tan.
Tên cược Tỷ lệ thắng Trả thưởng[b] Minh họa cược Nội dung cược
丫攤[l]
"Tan" 		1:2[f] 1:2
 1‑24   2‑41   1‑42 
 1‑23   1‑43 
 1‑32   1‑34 
 2‑31   3‑41 
 2‑34   2‑43   3‑42 
Nga Tan hay Tan (丫攤; yā tān; ngaa1 taan1; "booth"). NGA là một cách cược phù hợp cho những người ưa thích sự mạo hiểm và đầu óc phán đoán. Khi bạn chọn một ô NGA bất kỳ thì bạn đã quyết định cược vào 3 con số. Nếu 1 trong 2 con số đứng trước mở thưởng thì bạn thắng. Nếu là con số thứ 3 mở thưởng thì bạn hòa, không mất tiền. Nếu là con số mà bạn không chọn mở thưởng thì ván đó bạn thua. Đây là cách cược giữa Nim và Kwok. Tỷ lệ trả thưởng của NGA là: Tiền cược x 0.475[19]
1:4[g] 0:1[h]
射三紅[m]
"SSH" 		3:4 1:3
 4‑1‑2 
 1‑2‑3   3‑4‑1 
 2‑3‑4 
Sheh Sam Hong, đôi khi được phiên âm là "Shen Sam Hong" (三門; sān mén; saam1 mun4; "three gates" hoặc 射三紅; shè sān hóng; se6 saam1 hung4; "shoot three row"). SSH là phương thức cược được đánh giá là an toàn nhất trong trò chơi Fantan. Luật của mức cược này rất đơn giản, bạn chỉ cần chọn cược 3 con số mà bạn nghĩ rằng là có khả năng mở thưởng nhất. Nếu kết quả mở thưởng là một trong 3 con số bạn chọn thì bạn thắng. Nếu là số mà bạn không chọn thì bạn thua. Có bốn cách kết hợp của ba số: 1-2-3, 2-3-4, 3-4-1 hoặc 4-1-2, do đó, bất kỳ vị trí đơn lẻ nào cũng sẽ mang lại chiến thắng cho cược "SSH". Tỷ lệ trả thưởng của SSH là: Tiền cược x 0.316667.[19]

Tỷ lệ cược và tiền thắng[sửa | sửa mã nguồn]

  • Tiền thắng cho mỗi lần đặt cược được xác định bởi tỷ lệ cược thực sự. Tỷ lệ thắng cho mỗi loại cược được xác định bằng cách xem xét tổng số cược tối đa trong loại cược đó và liệu có bao nhiêu cược trong số đó sẽ thắng, thua hoặc hòa; tổng tỷ lệ cược cho bất kỳ cược đơn nào (thắng + thua + hòa) luôn là một. Tiền thắng cho mỗi lần đặt cược được tính như sau Tỷ lệ thua/Tỷ lệ thắng, (sau khi đã trừ tiền phế cho sòng bạc). Tỷ lệ cược của các vị trí "Hòa" hoặc phụ chỉ ảnh hưởng đến việc tính toán Tiền thắng bằng cách giảm số lần đặt cược thua vì khi kết quả là Hòa, tiền cược ban đầu được trả lại mà không bị mất.

Ví dụ: Đặt cược "Fan" vào một vị trí duy nhất chỉ thắng 1⁄4 mỗi lần, tức là chỉ khi vị trí cụ thể đó được chọn; do đó, có 3⁄4 cơ hội thua cuộc. Tiền thắng là (3/4)⁄(1/4) = 3 (chưa trừ tiền phế cho sòng bạc). Giả sử tiền phế cho sòng bạc là 5%, khoản thanh toán cuối cùng cho chiến thắng của "Fan" là 95% của 3× hoặc 2,85× số tiền đặt cược. Tương tự, tỷ lệ thắng cược "Tan" là 6⁄12 và tỷ lệ thua cược "Tan" là 3⁄12 (tỷ lệ hòa 3⁄12), nên Tiền thắng là(3/12)⁄(6/12) = 1⁄2, (chưa trừ tiền phế cho sòng bạc).

  • Lợi nhuận ròng là kết quả của tỷ lệ thắng và khoản thanh toán cuối cùng (sau khi thực hiện trừ tiền phế cho sòng bạc), trừ đi tỷ lệ thua. Một lần nữa, tỷ lệ Hòa không được xem xét. Ví dụ: đối với cược "Fan", Lợi nhuận ròng là , có nghĩa là trung bình sòng bạc nhận được 3,75% lợi nhuận cho mỗi lần đặt cược "Fan". Ngược lại, đối với cược "Tan", Lợi nhuận ròng là , có nghĩa là trung bình sòng bạc nhận được 1.25% lợi nhuận cho mỗi lần đặt cược "Tan".

Trong văn hóa đại chúng[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ 郭双林; 肖梅花 (1995). 中华赌博史 [History of gambling in China] (bằng tiếng Trung). Beijing: 中国社会科学出版社 [China Social Sciences Press]. tr. 225. ISBN 9787500417194.
  2. ^ a b c Paulès, Xavier (26–28 September 2007). Le fantan, une étude préliminaire [Fantan: a preliminary study] (PDF). Atelier 37 : Le Jeu en Asie, 3ème Congrès du Réseau Asie - IMASIE / Workshop 37 : Gambling in Asia, 3rd Congress of Réseau Asie - IMASIE (bằng tiếng French). Paris, France. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 15 tháng 7 năm 2011.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  3. ^ Paulès, Xavier (tháng 7 năm 2010). “Gambling in China reconsidered: fantan in South China during the early twentieth century”. International Journal of Asian Studies. 7 (2): 179–200. doi:10.1017/S1479591410000069. S2CID 143671682.
  4. ^ Culin, Stewart (October–December 1900). “Philippine Games”. American Anthropologist. 2 (4): 643–656. doi:10.1525/aa.1900.2.4.02a00040. JSTOR 659313.
  5. ^ Paulès, Xavier (Fall 2017). “An illustration of China's 'paradoxical soft power': the dissemination of the gambling game fantan 番攤 by the Cantonese diaspora, 1850–1950”. Translocal Chinese: East Asian Perspectives. 11 (2): 187–207. doi:10.1163/24522015-01102002.
  6. ^ a b c d e f Culin, Stewart (1891), “The Gambling Games Of The Chinese In America”, Series in Philology Literature and Archaeology, Philadelphia, Pennsylvania, USA: University of Pennsylvania Press, I (4), truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2017
  7. ^ Bản mẫu:Cite California statute direct URL
  8. ^ “Police! Police! Gambling Hells That Are Open Day and Night. Training School for Young Thieves. Never Ending High Carnival of Debauchery and Crime”. San Jose Mercury-news. 25 tháng 2 năm 1883. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  9. ^ “The Naughty Chinaman”. Livermore Herald. 11 tháng 6 năm 1885. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  10. ^ “The Chinese in Eastern Cities”. Los Angeles Herald. 21 tháng 9 năm 1887. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  11. ^ a b c d e “Fan Tan Is Played”. San Francisco Chronicle. 31 tháng 1 năm 1894. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
  12. ^ “Five Unlucky Mongolians”. Los Angeles Herald. 24 tháng 11 năm 1892. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  13. ^ “Novel Capture of Fan-Tan Evidence”. San Francisco Call. 23 tháng 8 năm 1900. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  14. ^ “Raid a Fan-Tan Game”. San Francisco Call. 5 tháng 10 năm 1902. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  15. ^ “The Letter 'T.' It is a little affair, but it managed to knock out an ordinance”. San Jose Herald. 8 tháng 5 năm 1888. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  16. ^ a b K., James (1 tháng 4 năm 2009). “Fan Tan in Macau”. The Wizard of Macau. Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2017.
  17. ^ a b c  Một hoặc nhiều câu trước bao gồm văn bản từ một ấn phẩm hiện thời trong phạm vi công cộng: Chisholm, Hugh biên tập (1911). “Fantan”. Encyclopædia Britannica. 10 (ấn bản 11). Cambridge University Press. tr. 171.
  18. ^ Heller, Edmund (1917), Handwritten China journal, 5, ...less 10% for the house.
  19. ^ a b c d e f Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên :0
  20. ^ Hiện tại, tại các sòng bạc ở Ma Cao, hoa hồng nhà cái được ấn định thống nhất ở mức 5%. Ví dụ: giả sử rằng người đặt cược đã đặt cược tổng cộng 100 đô la cho mỗi vị trí dưới dạng cược "Fan", nghĩa là tổng số tiền cược là 400 đô la cho tất cả các vị trí; tỷ lệ thắng cược thực sự của cuộc cá cược cụ thể này là 1 trên 4. Tổng số tiền thanh toán cho những người đặt cược đã chọn vị trí chiến thắng sẽ là 400 đô la (tổng số tiền đặt cược cho tất cả các vị trí). Dựa trên số tiền đặt cược vào vị trí chiến thắng, 100 đô la, khoản thanh toán ròng là 3 ăn 1: 100 đô la đặt cược, 300 đô la được trả lại ngoài số tiền đặt cược ban đầu. Tuy nhiên, hoa hồng nhà cái 5% có nghĩa là (những) người đặt cược thắng được trả tổng cộng 285 đô la (300 đô la trừ 5%), cung cấp tổng số tiền hoa hồng 15 đô la cho nhà cái.
  21. ^ “The story behind Fan Tan Alley's crowded corridor”. The Globe and Mail. 14 tháng 2 năm 2007. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  22. ^ “Fan Tan Alley: The link from the past to the present centre of Chinatown”. Victoria's Chinatown: A Gateway to the Past and Present of Chinese Canadians. University of Victoria. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 10 năm 2021. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  23. ^ Fan Tan Fannie - Flower Drum Song (1961) trên YouTube
  24. ^ Ehren, Christine; Gans, Andrew (4 tháng 9 năm 2002). “PHOTO CALL: Flower Drum Song Rehearsal: 'Fan Tan Fannie'”. Playbill. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2021.
  25. ^ Kane, Karla (1 tháng 5 năm 2019). “'Flower Drum Song' blossoms anew”. Palo Alto Online. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2021.
  26. ^ Queenan, Joe (18 tháng 9 năm 2005). “'Fan-Tan': Last Tango”. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  27. ^ Wilson, Jamie (3 tháng 8 năm 2005). “Brando novel published”. The Guardian. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  28. ^ “Fan-Tan (starred review)”. Publishers Weekly. 2005. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2021.
  29. ^ Schremph, Kelly (9 tháng 8 năm 2019). “This Is The IRL Vegas Hotel That The 'Glow' Season 3 Casino Is Based On”. Bustle. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.
  30. ^ Turchiano, Danielle (7 tháng 8 năm 2019). “'GLOW' Team Talks Re-Creating 1980s Las Vegas as a 'Claustrophobic Place'”. Variety. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2021.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]


Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref> với tên nhóm “lower-alpha”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="lower-alpha"/> tương ứng, hoặc thẻ đóng </ref> bị thiếu

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Fan-Tan&oldid=70653405”