Bước tới nội dung

Giáo hội SubGenius

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Jehovah 1, vị thần chính của Giáo hội SubGenius.

Giáo hội SubGenius (tiếng Anh: Church of the SubGenius) là một tôn giáo nhại[1] nhằm châm biếm những hệ thống tín ngưỡng nổi tiếng hơn. Tôn giáo này giảng dạy một thứ triết lý phức tạp tập trung vào J. R. "Bob" Dobbs, kẻ tự nhận là một nhân viên bán hàng từ thập niên 1950 từng được cả Giáo hội sùng bái như một nhà tiên tri. Giới lãnh đạo SubGenius đã triển khai những câu chuyện chi tiết về Dobbs và mối liên hệ của ông ấy với các vị thần và thuyết âm mưu khác nhau. Vị thần trung tâm của họ gọi là Đức Jehovah 1 song hành cùng với những vị thần khác được rút ra từ thần thoại cổ xưa và tác phẩm giả tưởng trong văn hóa đại chúng. Văn học SubGenius mô tả một âm mưu lớn nhằm tẩy não thế giới và đàn áp những tín đồ tin theo Dobbs. Trong các câu chuyện của mình, Giáo hội trình bày sự pha trộn liên quan về văn hóa trong một bản phối lại phức tạp giữa các nguồn tư liệu.

Ivan Stang, nhà đồng sáng lập Giáo hội này vào thập niên 1970, giữ vai trò lãnh đạo và người quảng bá. Ông ta đã bắt chước hành động của những nhà lãnh đạo tôn giáo khác, sử dụng chiến thuật gây nhiễu văn hóa nhằm cố gắng nhại lại các tín ngưỡng nổi tiếng hơn. Giới lãnh đạo Giáo hội hướng dẫn tín đồ né tránh chủ nghĩa thương mại chính thống và niềm tin vào những sự thật tuyệt đối. Nhóm này cho rằng chất lượng của "Slack" là vô cùng quan trọng, nhưng nó chưa bao giờ được xác định rõ ràng. Không rõ số lượng tín đồ là bao nhiêu mặc dù thông điệp của Giáo hội được giới sinh viên đại học và nghệ sĩ ở Mỹ hoan nghênh. Nhóm này thường được so sánh với chủ nghĩa Discordia. Cánh nhà báo thường coi Giáo hội SubGenius là một trò đùa phức tạp, nhưng một số học giả đã biện hộ cho rằng đây giống như một hệ thống thực sự của những niềm tin sâu sắc.[2][3]

Nguồn gốc

[sửa | sửa mã nguồn]

Giáo hội SubGenius được Ivan Stang (tên khai sinh là Douglas St. Clair Smith) và Philo Drummond (tên khai sinh là Steve Wilcox)[4] thành lập với tên gọi SubGenius Foundation.[5] Tiến sĩ X (tên khai sinh là Monte Dhooge) cũng có mặt tại buổi thành lập nhóm.[6] Hoạt động đầu tiên được ghi nhận của tổ chức này là xuất bản một tài liệu sao chụp mang tên Tập sách nhỏ Sub Genius #1, được phổ biến ở Dallas, Texas vào năm 1979. Tài liệu này thông báo về ngày tận thế sắp xảy ra và những cái chết khả dĩ của độc giả.[5] Tài liệu lên tiếng chỉ trích quan niệm Kitô giáo về Thiên Chúa và nhận thức của New Age về tâm linh.[7]

Giới lãnh đạo Giáo hội khẳng định rằng một người tên là J. R. "Bob" Dobbs đã lập nên nhóm này vào năm 1953.[5] Các thành viên SubGenius đã xây dựng một câu chuyện phức tạp về cuộc đời của Dobbs mà có người từng mô tả là mang tính hư cấu.[8] Họ khẳng định rằng ông đã liên lạc bằng thần giao cách cảm với Drummond vào năm 1972, trước khi gặp ông trực tiếp vào năm sau, và Drummond đã thuyết phục Stang tham gia ngay sau đó.[9] Stang tự gọi mình là "người ghi chép thiêng liêng" và là "người tích lũy kiến thức chuyên nghiệp về những điều kỳ lạ" của Dobbs.[10][11]

Sáng lập

[sửa | sửa mã nguồn]
Diện mạo của Dobbs thường được so sánh với nhân vật hư cấu Ward Cleaver (bên phải).

Giới lãnh đạo SubGenius dạy rằng bản chất của Dobbs là không thể diễn tả được và do đó đã cách điệu tên của ông ấy bằng dấu ngoặc kép.[12][13] Họ gọi ông là "Hiện thân Thế giới"[9] và cho rằng ông đã chết và tái sinh nhiều lần.[10] Biểu tượng chính của Giáo hội là biểu tượng khuôn mặt của Dobbs trong đó ông ấy đang hút tẩu thuốc.[2] Stang cho biết hình ảnh này được lấy từ hình ảnh tìm thấy trong các danh bạ điện thoại,[12] và nó được ví như Ward Cleaver,[10] Mark Trail,[14] hay một nhân viên bán hàng thời đại của những năm 1950.[2] Kinh điển của Giáo hội có chứa các tài liệu tham khảo về các khía cạnh của văn hóa Mỹ trong thập kỷ đó;[15] học giả tôn giáo Danielle Kirby của Đại học RMIT lập luận rằng loại tài liệu tham khảo này "đồng thời phê phán và lật đổ" giấc mơ Mỹ.[16]

Theo thần thoại của Giáo hội, Đức Jehovah 1 có ý định giao phó cho Dobbs lãnh đạo một âm mưu mạnh mẽ và tẩy não những cá nhân để bắt họ làm việc mưu sinh. Dobbs từ chối; thay vào đó, ông thâm nhập và tổ chức phản công. Giới lãnh đạo Giáo hội dạy rằng ông là một đứa trẻ rất thông minh và khi lớn lên, ông từng nghiên cứu một số truyền thống tôn giáo, bao gồm Sufi giáo, Hoa hồng Thập tự giáo và Con Đường Thứ Tư.[17] Một sự kiện quan trọng khác trong đời ông xảy ra khi Dobbs du hành đến Tây Tạng, nơi ông biết được những sự thật quan trọng về các chủ đề bao gồm cả Yeti; Giáo hội dạy rằng các thành viên SubGenius là hậu duệ của họ. Người thân duy nhất của Dobbs mà Giáo hội xác định là mẹ của ông tên gọi Jane McBride Dobbs – Giới lãnh đạo Giáo hội cho rằng việc ông không giống với người chồng của Jane McBride Dobbs là lý do khiến ông ấy không tiết lộ về cha mình.[17] Dobbs đã kết hôn với một cựu nữ diễn viên và người mẫu tên là Constance "Connie" Marsh Dobbs;[18] Giới lãnh đạo SubGenius xác định cặp đôi này là nguyên mẫu của giới tính với niềm tin giống với các học thuyết của đạo Hindu về Shiva và Parvati.[19] Văn học SubGenius đã mô tả rất khác nhau nghề nghiệp của Dobbs là đi bán "thiết bị khoan" hoặc fluoride,[9][14] và những câu chuyện về cuộc đời ông thường nhấn mạnh đến vận may hơn là trí thông minh của ông.[15] Giới lãnh đạo SubGenius tin rằng ông ta có khả năng du hành thời gian và điều này dẫn đến những thay đổi thỉnh thoảng đối với học thuyết ("Giáo lý Thiêng liêng về Khả năng Xóa được"). Do đó, các thành viên cố gắng tuân theo Dobbs bằng cách tránh xa những kế hoạch không thể thay đổi được.[15]

Âm mưu

[sửa | sửa mã nguồn]

Văn học SubGenius kết hợp nhiều khía cạnh của thuyết âm mưu,[20] thuyết giảng rằng có một âm mưu lớn nằm ở gốc rễ của tất cả những âm mưu nhỏ hơn.[12] Thuyết này nói rằng có rất nhiều UFO, hầu hết trong số đó được những kẻ cầm đầu âm mưu sử dụng để theo dõi con người dù một số ít có chứa người ngoài hành tinh. Theo quan điểm của Giáo hội, âm mưu này sử dụng vỏ bề ngoài là những thông điệp trao quyền nhưng lại thao túng mọi người để họ bị truyền bá vào việc phụng sự nó.[9] Giáo hội gọi những cá nhân này là "pink" và tuyên bố rằng họ hoàn toàn không hay biết gì về quyền lực và sự kiểm soát của tổ chức.[21] Giới lãnh đạo SubGenius giảng dạy rằng hầu hết các tập tục văn hóa và tôn giáo đều là sự tuyên truyền của âm mưu này.[15] Họ khẳng định rằng những người theo dõi họ, chứ không phải là phần tử pink, có khả năng phát triển trí tưởng tượng; Giáo hội dạy rằng Dobbs đã trao quyền cho các thành viên của mình để nhìn thấu những ảo ảnh này. Do có nguồn gốc từ Yetis nên những tín đồ SubGenius có khả năng hiểu biết sâu sắc mà phe pink không có.[9] Học giả văn hóa học Solomon Davidoff cho biết Giáo hội này phát triển cả một "bình luận châm biếm" về tôn giáo, đạo đức và âm mưu.[20]

Các thành viên SubGenius tin rằng những người phụng sự âm mưu này luôn tìm cách ngăn cản họ khỏi "Slack",[20] một phẩm chất được Giáo hội đề cao. Giáo lý của nó tập trung vào "Slack"[5] (luôn viết hoa),[13] không bao giờ được định nghĩa chính xác, mặc dù Dobbs được cho là hiện thân của nó.[2][22] Các thành viên của Giáo hội tìm cách có được Slack và tin rằng nó sẽ mang lại cho họ một cuộc sống tự do, thoải mái (không cần làm việc chăm chỉ hay phải chịu trách nhiệm) mà họ cho đó là quyền lợi.[19][23] Tình dục và né tránh công việc được dạy là hai cách chính để đạt được Slack.[13] Davidoff tin rằng Slack là "khả năng dễ dàng đạt được mục tiêu của bạn".[20] Cusack nhận định lời mô tả của Giáo hội về Slack khó mà diễn đạt được làm gợi nhớ lại cách mô tả khái niệm Đạo,[9] và Kirby gọi Slack là một "hệ thống ma thuật độc nhất vô nhị".[24]

Thành viên

[sửa | sửa mã nguồn]
R. Crumb, một họa sĩ truyện tranh đã giúp quảng bá Giáo hội SubGenius.

Những nhà sáng lập Giáo hội SubGenius đều đóng trụ sở tại Dallas khi họ phân phát tài liệu đầu tiên của mình. SubGenius Foundation dời sang Cleveland, Ohio vào năm 1999.[5] Năm 2009, Stang tuyên bố Giáo hội có 40.000 thành viên, nhưng con số thực tế có thể thấp hơn nhiều.[25] Tính đến năm 2022, việc trở thành mục sư trong Giáo hội tốn 50 USD nhưng được bán với giá 44,99 USD.[26] Stang đã ước tính rằng có 10.000 mục sư[14][27][28] và thu nhập hàng năm của Giáo hội đã đạt tới 100.000 USD.[7] Về sau Giáo Hội chuyển đến Glen Rose, Texas vào tháng 10 năm 2017.

Hầu hết các thành viên SubGenius đều là nam giới,[29] và theo lời Stang cho biết thì nhiều người là những kẻ bị xã hội ruồng bỏ.[11] Ông khẳng định rằng những người không thích nghi với xã hội cuối cùng sẽ chiến thắng những người hòa hợp.[7] Giáo hội đã trải qua thành công trong việc "cải đạo" sinh viên đại học,[10] đặc biệt tại Viện Công nghệ Massachusetts.[30] Nó cũng trở nên phổ biến ở một số thành phố của Mỹ, bao gồm San Francisco, Little Rock, và Cleveland.[11][31] Một số thành viên của Giáo hội đã bày tỏ quan ngại và/hoặc thích thú về những thành viên mới quá coi trọng Giáo hội, sợ rằng họ hành động như những tín đồ sùng bái nghiêm túc, chính khái niệm này đã bị SubGenius nhại lại.[14] Stang đã bày tỏ lo ngại rằng các học thuyết của Giáo hội có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tâm lý vốn có của những tín đồ bị bệnh tâm thần, mặc dù ông tin rằng Giáo hội thực sự giúp đỡ nhiều tín đồ.[11]

Các cộng sự đáng chú ý của Giáo hội bao gồm Mark Mothersbaugh,[13] Mojo Nixon,[13] Zoogz Rift,[32] Paul Mavrides,[11] Paul Reubens,[33] thành viên của Negativland,[13] David Byrne,[34] và R. Crumb.[35] Crumb đã sớm quảng bá cho Giáo hội bằng cách tái bản Tập sách nhỏ Sub Genius #1 trong tuyển tập truyện tranh Weirdo của ông.[7] Một số tác phẩm nghệ thuật có nhắc đến Giáo hội,[36] bao gồm tác phẩm giả tưởng hợp tác dựa trên Internet Ong's Hat, sách truyện The Middleman, album 40oz. to Freedom của ban nhạc Sublime và chương trình truyền hình Pee-wee's Playhouse.[37][38][39]

Hoạt động

[sửa | sửa mã nguồn]

Sự phổ biến của Internet vào giữa thập niên 1990 đã mang lại một làn sóng quan tâm mới đến giáo hội này, dẫn đến hàng chục trang web tự tạo, được trang trí công phu và hai nhóm tin trên Usenet gọi là alt.slack và alt.binaries.slack. Nhóm tin thứ ba alt.binaries.multimedia.slack được thành lập sau này vào năm 2005. Ivan Stang hiện đang duy trì trang chủ chính thức của SubGenius. Chương trình phát thanh hàng tuần của giáo hội mang tên Hour of Slack là chương trình chủ yếu của nhiều đài phát thanh đại học. Nó lấy từ các chương trình phát sóng trực tiếp của Stang, vợ ông là Công chúa Wei R. Doe và bộ truyện tranh có lồng tiếng "Lonesome Cowboy Dave" (diễn viên hài/nhạc sĩ Dave DeLuca) cũng như từ các chương trình radio SubGenius khác.[40][41]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Solomon, Dan (2 tháng 11 năm 2017). “The Church of the SubGenius Finally Plays It Straight”. Texas Monthly (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2019.
  2. ^ a b c d Cusack 2010, tr. 84.
  3. ^ Kirby 2012, tr. 43.
  4. ^ Chryssides 2012, tr. 95.
  5. ^ a b c d e Cusack 2010, tr. 83.
  6. ^ Shea 2006.
  7. ^ a b c d Niesel 2000.
  8. ^ Kinsella 2011, tr. 67.
  9. ^ a b c d e f Cusack 2010, tr. 86.
  10. ^ a b c d Batz 1995.
  11. ^ a b c d e Giffels 1995.
  12. ^ a b c Hart 1992.
  13. ^ a b c d e f Leiby 1994.
  14. ^ a b c d Rea 1985.
  15. ^ a b c d Cusack 2010, tr. 88.
  16. ^ Kirby 2012, tr. 50.
  17. ^ a b Cusack 2010, tr. 84–86.
  18. ^ Revelation X: The "Bob" Apocryphon. Fireside. 1994. ISBN 978-0671770068.
  19. ^ a b Cusack 2010, tr. 85.
  20. ^ a b c d Davidoff 2003, tr. 170.
  21. ^ Cusack 2010, tr. 93.
  22. ^ Duncombe 2005, tr. 222.
  23. ^ Duncombe 2005, tr. 226.
  24. ^ Kirby 2012, tr. 49.
  25. ^ Cusack 2010, tr. 106.
  26. ^ SubGenius.com Sales.
  27. ^ Cusack 2010, tr. 90.
  28. ^ Scoblionkov 1998.
  29. ^ Cusack 2010, tr. 102.
  30. ^ Yuen 1998.
  31. ^ Ashbrook 1988.
  32. ^ “About Zoogz Rift”.
  33. ^ Cusack 2010, tr. 94.
  34. ^ Solomon 2017.
  35. ^ Callahan 1996.
  36. ^ Cusack 2010, tr. 111.
  37. ^ Kinsella 2011, tr. 64–67.
  38. ^ Lloyd 2008.
  39. ^ Knight 2012, tr. 96.
  40. ^ WREK Atlanta, 91.1 FM (22 tháng 11 năm 2008). “Sunday Shows | WREK Atlanta, 91.1 FM”. Wrek.org. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 9 năm 2009. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2009.
  41. ^ “Puzzling Evidence | KPFA 94.1 FM Berkeley: Listener Sponsored Free Speech Radio”. Kpfa.org. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 6 năm 2010. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2009.

Ấn phẩm

[sửa | sửa mã nguồn]

Sách

Video

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Sách

Tập san

Tạp chí

Báo chí

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Giáo hội SubGenius.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Giáo_hội_SubGenius&oldid=71932563”