Thành viên:TUIBAJAVE/Trung tâm nghiên cứu lịch sử quan hệ cộng đồng Wikipedia/Wikipedia: Ma cũ bắt nạt ma mới

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Người mới chưa thấy rõ họ không có nghĩa họ xấu, đừng to với họ

Ma cũ bắt nạt ma mới là một hiện tượng khá phổ biến trên mọi Wikipedia, ngay cả Wikipedia tiếng Việt cũng có hiện tượng này. Đây là hành vi kém văn minh trong ứng xử, đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý nhiều thành viên mới và do đó ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển nhân lực cộng đồng.

Nguyên nhân[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện tượng này có sư tương đồng với việc lạm quyền, tức là thành viên có quyền chức ức hiếp thành viên thông thường. Tuy nhiên, nó có màu sắc khác, bởi vì đó là tình huống hẳn hoi về một thành viên mới cáu xuất hiện trong cộng đồng. Hằng ngày Wiki phải trải qua nhiều phá hoại, đặc biệt một số thời điểm phá hoại dồn dập. Vì vậy gây ra stress nơi các bảo trì viên khiến họ nghi kỵ các hành vi được xem là đáng ngờ của thành viên mới. Dẫn đến những lời lẽ có thể khiếm nhã.[1]

Ma cũ bắt nạt ma mới thỉnh thoảng cũng chỉ là tiếng gào thét của mấy con rối phá hoại đã bị cộng đồng chối bỏ. Như trường hợp thành viên Thiettam bị nghi ngờ là MiG29VN đã từng tới thảo luận của Viethavvh la lối một đề mục Tình trạng "ma cũ bắt nạt ma mới".[2]

Thực trạng[sửa | sửa mã nguồn]

Phạm vi đầu tiên dễ thấy của tình trạng này là các trang bài viết do thành viên mới viết, thành viên cũ treo biển báo và thế là tranh cãi bùng nổ.[3][4]

Năm 2008, Tmct từng an ủi Mikaelo, "...Ở Wiki có những người thẳng tính, có những người khó tính, và có những người vụng tính, bạn đừng để ý cách diễn đạt thông tin, hãy chỉ lấy thông tin thôi. Những khó khăn bạn đang trải qua đúng là không dễ dàng đối với người mới đến. Nhưng không phải ma cũ bắt nạt ma mới đâu..."[5]

Ngày 11 tháng 6 năm 2015, Tnguyen4321 cáo buộc Thái Nhi là "Ma cũ bắt nạt ma mới" khi chứng kiến cuộc bút chiến giữa BQV Thái Nhi và thành viên mới Hoàng Đình Thảo.[6]

Giải pháp[sửa | sửa mã nguồn]

Hai bên cần giữ bình tĩnh, đặc biệt là thành viên cũ, nên cho thành viên mới cơ hội trao đổi quan điểm, giao tiếp trên tinh thần trung lập. Tránh chèn ép họ trong mọi tình huống.[7][8]

Vào ngày 31 tháng 8 năm 2021, trong một cuộc thảo luận, Băng Tỏa trình bày ý kiến 3 điểm, liên quan các bước làm việc ứng xử với bài viết mới của thành viên mới. Bao gồm phân biệt rõ vấn đề thảo luận về độ nổi bật và đặt biển chất lượng kém là hai phạm vi không liên quan. Cô đặt ra sự cẩn trọng để tránh bị tai tiếng "bắt nạt ma mới".[9]

Tuy nhiên, nhiều tình huống đặt ra cho thấy không có yếu tố "Ma cũ bắt nạt ma mới" như theo ý kiến Nguyenmy2302. Trước hết xem xét thành viên đã tạo ra lượng lớn bài thế nào, đã ngừng hoạt động chưa, và có chịu sửa bài sau khi bị đặt biển báo chất lượng kém hay không. Do đó các quản trị viên cứ tiếp tục làm những việc bảo quản cần thiết mà không cần phải lo lắng về bất kỳ tai tiếng nào từ khái niệm này.[10]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Thảo luận Thành viên:Dinhtuydzao/Lưu 8, 02:13, ngày 30 tháng 3 năm 2010 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023
  2. ^ Thảo luận Thành viên:Viethavvh/Lưu 18, 11:20, ngày 30 tháng 5 năm 2015 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023
  3. ^ Thảo luận:Trương Chi (bài hát), 09:04, ngày 28 tháng 8 năm 2015 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023
  4. ^ Thảo luận:Thích Nguyên Tạng, 14:55, ngày 8 tháng 2 năm 2009 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023
  5. ^ Thảo luận Thành viên:Mikaelo, 12:54, ngày 28 tháng 1 năm 2008 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023
  6. ^ Thảo luận Thành viên:Tnguyen4321, 20:37, ngày 11 tháng 6 năm 2015 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023
  7. ^ Wikipedia:Tin nhắn cho bảo quản viên/Lưu 2021 2, 04:04, ngày 28 tháng 2 năm 2021 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023
  8. ^ Thảo luận:Hướng (họ), 04:15, ngày 30 tháng 5 năm 2008 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023
  9. ^ Wikipedia:Thảo luận/Lưu 67, 18:12, ngày 31 tháng 8 năm 2021 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023
  10. ^ Wikipedia:Thảo luận/Lưu 67, 18:31, ngày 31 tháng 8 năm 2021 (UTC), ngày truy cập 14 tháng 8 năm 2023

PHỤ LỤC[sửa | sửa mã nguồn]

<< ...ê, con cầy kia, mày từ đâu tới đây zậy?" >>
<< ...dạ, em bên kia núi mới qua... >>
<< mày biết quy định ở đây hông?... >>
<< ...dạ hông anh >>
<< ...tao một tổ ong, nó 50 kg thịt tươi thì mày được ở lại... >>
<< phần thịt của tao nữa, giờ thì phắng... >>
<< ...hic, quy định gì nặng dữ dạ >>
<< ...ráng đi em, đâu cũng vậy, chưa bị ăn thịt là may đó... >>
<< đóng cho tụi nó là thường xuyên luôn á >>
<< nhỏ như tao mà nó kêu cống ngày 10 kg thịt, bà mẹ coi chịu nổi hông >>
<< ...chờ mày cả ngày rồi, thịt đâu >>
<< ...cái quần què, mày giỏi mày nấu tao luôn đi >>
<< ...mày nói cái gì mày nói lại tao nghe coi... >>
<< ...tao mà không xử mày thì tao không phải Gấu đen... >>