Thảo luận:Nguyên tắc không hồi tố
Untitled[sửa mã nguồn]
Nguyên tắc không hồi tố là Nullum crimen, nulla poena sine praevia lege poenali (nghĩa đen: Không là tội phạm (có thể đã thực hiện), không có hình phạt (có thể được áp đặt) mà nó không được quy định từ trước trong luật (hình sự)) - tức luật hình sự hiện có hiệu lực không xử ngược trở lại các tội danh (theo quy định của luật đang có hiệu lực) mà bộ luật hình sự có hiệu lực trước đó (vào thời điểm mà hành vi phạm tội đó được tiến hành điều tra để xét xử/xét xử) không coi đó là một tội (vì nó là hợp pháp vào thời điểm đó) hay thuộc dạng tội khác với khung hình phạt khác (có thể nhẹ hơn). Nó được quy định nhằm ngăn chặn cái gọi là ex post facto lege. Tuy nhiên, nguyên tắc không hồi tố này không áp dụng đối với các dạng tội phạm quốc tế (tội diệt chủng, tội phạm chiến tranh v.v).
Còn nguyên tắc bài này viết với thuật ngữ Latinh Nulla poena sine lege mang nghĩa là không có tội nếu (nó) không được quy định trong luật chứ không phải nguyên tắc bất (không) hồi tố. Lưu ý là chỉ có luật hình sự mới có khái niệm tội/tội phạm và hình phạt. Các bộ luật khác không có các khái niệm này mà chỉ có các khái niệm là vi phạm và phạt/xử lý.
Vương Ngân Hà 15:26, ngày 22 tháng 12 năm 2005 (UTC)
- Nội dung ban đầu được chuyển từ đóng góp của Thành viên:Manh-Quynh Vu ở Thể loại:Luật quốc tế, có lẽ dịch từ de:Nulla poena sine lege. Bạn muốn sửa gì thì cứ tự nhiên hợp tác với Thành viên:Manh-Quynh Vu.- Trần Thế Trung | (thảo luận) 15:28, ngày 22 tháng 12 năm 2005 (UTC)
Đọc xong bài này thì tôi thấy bài đưa ra khái niệm "nguyên tắc không hồi tố" nhưng lại giải thích khái niệm đó là đồng nghĩa với nulla poena sine lege (bằng câu "...nghĩa là không áp dụng hình phạt nếu như không được quy định trong luật") và cũng đồng nghĩa với nullum crimen, nulla poena sine praevia lege poenali (bằng câu "...nghĩa là luật chỉ có hiệu lực đối với các trường hợp xảy ra từ khi Luật có hiệu lực chứ không áp dụng đối với trường hợp xảy ra trước đó").
Như đã được giải thích bên trên bởi Vương Ngân Hà:
- nulla poena sine lege là "không có tội nếu (nó) không được quy định trong luật" và nghĩa của nó rất rõ: khi làm một việc X mà không có luật nào nói về X thì X không thể là tội phạm được
- nullum crimen, nulla poena sine praevia lege poenali là "không là tội phạm, không có hình phạt mà không được quy định từ trước trong luật" và nghĩa của nó gần như của nguyên tắc trên nhưng chữ praevia (trước) là một phần quan trọng. Nguyên tắc này có hiệu quả là khi tôi làm việc X tại thời điểm mà luật không nói bất cứ gì đến X thì 10 năm sau, khi có luật mới nói về X, không kiện tôi được -- vì lúc tôi làm cái X đó thì nó không là tội phạm (cũng không là hình phạt) trong các luật trước thời điểm đó.
Tôi không biết thuật ngữ luật trong tiếng Việt, nhưng tôi đã học tiếng Latin và biết Hán-Việt. Từ "hồi tố", dựa vào các giải thích bên trên, là gần với nullum crimen, nulla poena sine praevia lege poenali.
Vương Ngân Hà, hay một thành viên biết về luật, nên viết lại bài này vì nó đang lẫn lộn giữa hai khái niệm. Và khi sửa cũng nên bớt giọng văn ca ngợi nhà nước vì cái tính chất khoan hồng là của cái nguyên tắc luật chứ không phải là của chính quyền hay một đảng nào.