Xem mã nguồn của Xung đột nội bộ tại Peru

{{Thông tin chiến tranh
|conflict=Xung đột nội bộ tại Peru
|image=[[Tập tin:Zones registering Sendero Luminoso (Shining Path) activity.svg|200px]]
|caption=Những khu vực nơi Con đường Sáng đã hoạt động tại Peru.
|date=17 tháng 5, [[1980]] – [[2000]]
|campaign=
|place=[[Peru]]
|casus=Quân [[du kích]] quyết định chống lại nhà nước Peru
|territory=Không có
|result=Đang diễn ra
|combatant1=[[Tập tin:Flag of Peru (state).svg|25px]] [[Peru|Cộng hòa Peru]]<br /> [[Tập tin:Flag of Peru.svg|25px]] [[Ronda Campesina]]
|combatant2=[[Tập tin:Flag of Sendero Luminoso.svg|25px]] [[Con đường Sáng]]<br />[[Tập tin:Flag of the MRTA.svg|25px]] [[Phong trào Cách mạng Túpac Amaru]]
|commander1=[[Tập tin:Flag of Peru (state).svg|25px]] [[Fernando Belaúnde Terry]]<br />[[Tập tin:Flag of Peru (state).svg|25px]] [[Alan García]]<br /> [[Tập tin:Flag of Peru (state).svg|25px]] [[Alberto Fujimori]]
|commander2=[[Tập tin:Flag of Sendero Luminoso.svg|25px]] [[Abimael Guzmán]]{{POW}}<br />[[Tập tin:Flag of Sendero Luminoso.svg|25px]] [[Óscar Ramírez]]{{POW}}<br />[[Tập tin:Flag of Sendero Luminoso.svg|25px]] [[Comrade Artemio]]<br />[[Tập tin:Flag of the MRTA.svg|25px]] [[Víctor Polay]]{{POW}}<br />[[Tập tin:Flag of the MRTA.svg|25px]] [[Néstor Cerpa Cartolini]]{{KIA}}
|strength1=
|strength2=
|casualties1=
|casualties2=
|casualties3=khoảng 70.000 bị giết
}}

Ước tính gần 70.000 người đã chết trong '''chiến sự nội bộ tại [[Peru]]''' từ lúc bắt đầu năm 1980 và, mặc dù vẫn đang tiếp diễn, tình hình đã lắng xuống rất nhiều từ năm 2000. Các thành viên tham chiến trong xung đột là [[Con đường Sáng]] (Sendero Luminoso), [[Phong trào Cách mạng Tupac Amaru]] và [[chính phủ Peru]].

Phần lớn nạn nhân chiến tranh là dân thường. Tất cả các thành phần vũ trang trong cuộc chiến cố ý nhắm vào và giết hại thường dân, làm cho cuộc xung đột đẫm máu hơn bất kỳ cuộc chiến tranh khác trong [[lịch sử Peru]].

== 2008 ==
Quân đội chính phủ tiến vào một cứ địa của [[Con đường Sáng]] trong vùng trồng coca ở [[Apurimac]] và vùng thung lũng [[sông Ene]]. Phiến quân hạ sát 39 lính và sáu cảnh sát viên. Tổn thất của phiến quân không được biết rõ. Các tổn thất này đã gây lại sự chỉ trích nhắm vào chính phủ, vốn theo các phân tích gia quân sự và thành phần đối lập thì đã không ngăn chặn được việc buôn bán ma túy cũng như hoạt động của phiến quân.

== 2009 ==
Cuộc chiến chống phiến loạn ở Peru gia tăng cường độ trong cuối tháng 8, với việc phiến quân phục kích một toán [[tuần tiễu]] chính phủ và tấn công một đồn quân ở vùng hẻo lánh. Có năm quân nhân thiệt mạng và 10 người khác bị thương. Phía quân đội nói có ba phiến quân bị bắt và bốn người khác bị giết, tuy rằng con số tử thương của phiến quân chưa được kiểm chứng.

Du kích phiến quân thuộc tổ chức phiến loạn [[Con đường Sáng]] dùng [[đại liên]] bắn rơi một trực thăng của [[Không quân Peru]] vào chiều tối ngày thứ Tư, 2/9, trong khu vực cao nguyên [[Sinaycocha]], một làng trên núi dọc theo con đường chuyển vận [[ma túy]] trong tỉnh [[Junin]], nơi chuyên trồng coca cho việc sản xuất cocain, làm thiệt mạng ba người và làm bị thương năm người khác. Trực thăng này đang tìm cách đáp xuống để di tản ba người lính bị thương trong cuộc đụng độ với phiến quân ngày hôm trước.

"Peru đang trở thành một [[Colombia]] mới nếu chính phủ không đối phó thẳng tay, gia tăng ngân sách và đưa ra chiến lược đối phó," theo lời dân biểu đối lập Johnny Lescano trong một cuộc tranh luận ngày 3 tháng 9. Peru hiện đứng thứ nhì sau [[Colombia]] về mức sản xuất [[côca|coca]] và [[cocain]] trên thế giới nhưng không có chương trình diệt trừ ma túy do [[Hoa Kỳ]] tài trợ trong vùng [[Apurimac]] và thung lũng [[Ene]].

Tổng thống [[Alan Garcia]] hứa sẽ gia tăng các chương trình trợ giúp xã hội và cấm bán các chất hóa học có thể dùng để chế biến cocain hầu khuyến khích nông dân không trồng coca. Tuy nhiên hàng chục ngàn lít [[dầu hỏa]] vẫn tiếp tục đổ vào vùng này để làm bột cocain kể từ khi có lệnh cấm vào tháng 4.

{{sơ khai quân sự}}

==Tham khảo==
{{tham khảo}}
== Liên kết ngoài ==
* [http://www.cverdad.org.pe/ Comisión de la Verdad y la Reconciliación]

[[Thể loại:Nội chiến liên quan tới nhà nước và dân tộc Nam Mỹ]]
[[Thể loại:Nội chiến đang diễn ra]]
[[Thể loại:Nội chiến dựa trên cách mạng]]
[[Thể loại:Cuộc chiến tranh du kích]]
[[Thể loại:Xung đột nội bộ tại Peru]]
[[Thể loại:Chủ nghĩa Mao]]
[[Thể loại:Khởi nghĩa Nam Mỹ]]
[[Thể loại:Xung đột năm 2013]]
[[Thể loại:Khủng bố Cộng sản]]
[[Thể loại:Xung đột thập niên 1980]]
[[Thể loại:Xung đột thập niên 1990]]
[[Thể loại:Xung đột thập niên 2000]]
[[Thể loại:Xung đột thập niên 2010]]
[[Thể loại:Xung đột thập niên 2020]]
[[Thể loại:Xung đột trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh]]
[[Thể loại:Khởi nghĩa cộng sản]]
[[Thể loại:Xung đột năm 1980]]
[[Thể loại:Khởi nghĩa ở Nam Mỹ]]