Cương thi

Hóa trang cương thi.

Cương thi
Tên tiếng Trung
Phồn thể	殭屍
Giản thể	僵尸
Nghĩa đen	Thi thể cứng
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Jiāng Shī Chú âm phù hiệu ㄐㄧㄤ ㄕ Wade–Giles Chiang-shih Tiếng Quảng Châu Việt bính Goeng1 Si1
Tên tiếng Triều Tiên
Hangul	강시
Hanja	殭屍
Phiên âm Romaja quốc ngữ gangshi
Tên tiếng Nhật
Kana	キョンシー
Chuyển tự Rōmaji kyonshī

Cương thi được biết đến như một xác chết biết đi trong văn hóa dân gian Trung Quốc, cũng giống như ma cà rồng hay zombie ở phương Tây. Theo như truyền thuyết, ban ngày thì cương thi nằm trong quan tài hoặc ẩn nấp tại những nơi tối tăm như hang động, đến đêm thì đi lại lang thang với hai cánh tay duỗi thẳng về phía trước. Nó giết chết mọi sinh vật sống để hấp thụ khí (cái cốt lõi tạo nên sự sống).

Nguồn gốc

Quan phục nhà Thanh là loại trang phục cương thi thường mặc.

Học giả đời Thanh Kỷ Hiểu Lam đã đề cập trong cuốn sách Duyệt vi thảo đường bút ký (閱微草堂筆記) của mình rằng các nguyên nhân một xác chết hồi sinh có thể xếp vào hai nhóm: một là những người mới chết trở về với cõi dương; hai là những xác chết lâu ngày không phân hủy. Một số nguyên nhân được miêu tả dưới đây:

• Thành phần hóa học trong đất của bãi tha ma không phù hợp cho các sinh vật sống, vì thế không có vi khuẩn để giúp phân hủy xác chết. Tóc và móng của tử thi vẫn tiếp tục phát triển cho thấy không có dấu hiệu rõ ràng của quá trình phân hủy. Theo thời gian, nếu không được xử lý, xác chết sẽ hóa thành một cương thi. (Trên thực tế, phần da thịt của xác chết sẽ teo dần lại và dần để lộ ra phần tóc và móng tay vốn được giấu dưới lớp da thịt, tạo cảm giác tóc và móng tay "đang phát triển").
• Sử dụng ma thuật siêu nhiên giúp cải tử hoàn sinh.
• Chiếm hữu thân xác của kẻ chết (bằng cách nhập hồn).
• Xác chết hấp thụ đủ khí dương và tái sinh.
• Người bị chôn sớm khi còn chưa chết hẳn.
• Người bị một cương thi làm bị thương và bị nhiễm "virus cương thi", dần dần theo thời gian thay đổi thành một cương thi, như đã thấy trong bộ phim Mr. Vampire (Cương thi tiên sinh).
• Thân xác con người bị chi phối bởi ba hồn và bảy phách. Học giả đời Thanh Viên Mai trong cuốn sách Tử bất ngữ của mình đã viết rằng "Hồn của một người vốn dĩ tốt nhưng phách của họ là ác, hồn thì khôn ngoan nhưng phách thì dốt nát". Phần hồn rời khỏi xác thịt sau khi chết nhưng phách vẫn còn lại và giành quyền kiểm soát thân thể, khi đó người chết sẽ trở thành cương thi.
• Khi linh hồn của một người không thể rời khỏi thân xác sau khi chết do chết oan, tự tử, hoặc đơn giản linh hồn đấy chỉ muốn phá phách.
• Người chết không được chôn cất, kể cả sau khi đám tang đã được cử hành. Xác chết sẽ hồi sinh sau khi bị sét đánh hoặc bị một con mèo đen nhảy qua quan tài.

Cương thi xuất hiện vào lúc trời tối, khuya hay đêm trăng tròn, vì khi đó âm thịnh dương suy và ánh trăng sẽ giúp cương thi trở nên mạnh hơn. Chúng "ngủ" hay nói cách khác là chìm trong trạng thái tĩnh lặng vào ban ngày vì các cương thi loại vô ý thức không chịu nổi ánh nắng mặt trời, trừ khi đó là cương thi có ý thức hoặc cương thi quỷ.

Khắc chế

Hai người hóa trang cương thi trong lễ hội Halloween ở Osaka, năm 2015.

Theo phái Mao Sơn (Maoshan) thì sẽ sử dụng một loài bùa chú là "Mao Sơn Khu Tà Phù" để dán lên trán cương thi, sẽ làm cương thi trở nên bất động. Khi các đạo sĩ Mao Sơn phát hiện sớm thì có thể dùng mực Chu Sa hòa với máu gà, dùng sợi chỉ, bắn mực xung quanh quan tài để kìm hãm cương thi thoát ra. Nếu cương thi hút được khí dương thì phải dùng miệng để hút khí ra khỏi miệng cương thi.

Nếu muốn diệt cương thi thì hãy dùng pháp kiếm để đâm vào tim. Khi phát hiện xác cương thi, cách đơn giản nhất là hỏa táng. Các đạo sĩ Mao Sơn ngày trước thường biến xác chết thành cương thi, sau đó dùng bùa chú để dẫn dắt cương thi trở về quê quán theo ý của người nhà. Họ thường đi vào ban đêm, tránh để người dân nhìn thấy sẽ mất linh nghiệm. Muốn làm điều này họ phải có một Pháp Đăng dẫn đường. Nếu ngọn nến tắt thì cương thi ngừng chuyển động.

Trường hợp khi bị cương thi cắn, lập tức sử dụng gạo nếp sống đắp lên vết thương, vì gạo nếp có thể khử độc cương thi. Sau đó phải lập tức xay gạo nếp thành nước, ngâm mình trong nước đó và dùng Thanh Xà (Rắn Xanh) để xát lên người trong lúc tắm. Cho người bệnh ăn cháo nấu gạo nếp, tuyệt đối khi nấu không để khói bếp bay vào trong cháo. Bắt bệnh nhân chuyển động không ngừng để máu lưu thông, nằm ngủ trên chiếu phải rắc thật nhiều gạo nếp.

Cương thi khá là sợ mùi tỏi, cho nên ta có thể dùng tỏi để kháng lại cương thi. Ngoài ra còn một số vật dụng tâm linh ta có thể dùng để kháng cương thi. Cương thi sợ hình ảnh của mình trong gương nên ta có thể dùng gương chiếu vào mắt của cương thi, điều này sẽ làm cương thi sợ và tránh đi.

Cương thi nhận dạng con người bằng hơi thở. Cho nên dù bạn là người hay xác chết, chỉ cần bạn có hơi thở của con người, cương thi sẽ lao tới tấn công bất kỳ vật thể nào có hơi thở của con người. Cho nên cách chống lại cương thi là nín thở. Ngoài những cách trên, cũng có thể dùng một chiếc gương vì cương thi thường rất sợ phải nhìn thấy ảnh phản chiếu của chúng.

Chuông nhỏ, đồ vật bằng đồng, gạo nếp, đào mộc kiếm, kim tiền kiếm cũng có thể trị cương thi.